24γράμματα.

24γράμματα.                  
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.                 
Οι λέξεις της εβδομάδας από τα 24γράμματα.                 
Τι σημαίνουν οι λέξεις: Τσολιάς, Φέσι, Καριοφίλι κ.ά.;                    
γράφει ο Γιώργος Δαμιανός               
Τσολιάς, ο κουρελής: Ετοιμαζόμαστε για την Εθνική Γιορτή και καλό είναι να φρεσκάρουμε στη μνήμη μας ορισμένες λέξεις των ημερών που έχουν συνδυαστεί με τον πολιτισμό των Ελλήνων, αλλά δεν είναι ελληνικές. Μια απ αυτές είναι και η τουρκική λέξη Τσολιάς.             
Προέρχεται από το τουρκικό çul (< αραβικό cull) και σημαίνει το “κουρέλι”, “το παλιόρουχο”.            
Κατά το λεξικό του Μπαμπινιώτη: “φαίνεται ότι η λέξη είχε αποδοθεί μειωτικά στους κλέφτες και τους αρματολούς (από τους Τούρκους) επειδή η φουστανέλα ήταν ραμμένη από πολλά μικρά κομμάτια υφάσματος).            
Η λέξη τσολιάς είναι ομόρριζη με τη λέξη τσόλι και τσούλι.             
Στα 24γράμματα θα διαβάσετε και την ιστορία της λέξης ο εύζωνος.               
Φέσι, το εκ Μαρόκου: Αντίθετα με ότι πιστεύουν οι περισσότεροι το Φέσι δεν είναι Τουρκικής προέλευσης.            
Η προέλευση του είναι από την πόλη Φες (εξ ου και το όνομα) ή Φεζ (αραβ. فاس Fās, γαλλ. Fès) του Μαρόκου. Μέχρι το 19ο αιώνα, η πόλη Φες ήταν η μοναδική πηγή για τα παραδοσιακά καπέλα με το ιδιαίτερο κόκκινο χρώμα.              
Στην Τουρκία η χρήση του φεσιού απαγορεύτηκε το 1925. Ο ίδιος, ο Ατατούρκ, χαρακτήρισε το φέσι ως "παρακμιακό" και το κατήγγειλε ως "κάλυμμα της κεφαλής των Ελλήνων".            
 24γράμματα                  
Το Ιταλικό Καριοφίλι: Η λέξη καριοφίλι, αντίθετα, είναι Ιταλική.               
Στις αρχές του 1800 τα “Καλάσνικοφ” της εποχής ήταν τα φημισμένα όπλα της Ιταλικής εταιρείας “Carlo e Figli” (: Κάρλο και υιοί).              
Αυτό το “Carlo e Figli”> “Κάρλο ε φίλιι”, οι Έλληνες το πρόφεραν ως καριοφίλι και έτσι και έμεινε στο ελληνικό λεξιλόγιο και υμνήθηκε από τη Δημοτική και τη Λόγια ποίηση.               
Στα 24γράμματα θα διαβάσετε και άλλες ερμηνείες για το καριοφίλι                     
Μήπως ξεχάσατε να στείλετε ένα βιβλίο στο Καστελόριζο;                 
Όποτε και αν το θυμηθείτε θα είναι καλοδεχούμενη η προσφορά Σας (πληροφορίες εδώ)               
και 1450 άρθρα στην ελληνική, αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική και ισπανική γλώσσα.              
Δωρεάν e-books                         
Θεματική Βιντεοθήκη 24γράμματα                      
Δείτε όλο το αρχείο από την “λέξη της εβδομάδας” αλλά και άλλα ενδιαφέροντα άρθρα στη διεύθυνση www.24grammata.com.                 
24γραμματα© 2011.               
Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.                 
Ανάπτυξη από τα 24γραμματα

24γράμματα.

24γράμματα.              

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.             

Στείλτε ένα ΒΙΒΛΙΟ, ακόμα και απ΄ αυτά που έχετε ήδη διαβάσει, στο ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ.          

Γράψτε στην πρώτη σελίδα την αφιέρωση σας ή το μήνυμα σας και στείλτε το με ένα απλό γραμματόσημο (κόστος γραμματ. από 1,90 έως 2,12ευρώ) στοιχεία παραλήπτη: Δημοτικό Σχολείο Καστελορίζου ΤΚ85111 (συμμετοχή στην εκστρατεία του www.24grammata.com).          

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός          

Το Καστελόριζο είναι μακριά, γιατί ποτέ δε μάθαμε που, ακριβώς, βρίσκεται (απέχει πέντε ώρες, ακτοπλοϊκώς, από τη Ρόδο). Ήταν πάντα στο υποσυνείδητο του Έλληνα ως η δυσμενής μετάθεση, ή απειλή τιμωρίας για τον ατίθασο Δημόσιο Λειτουργό.            

Και ξαφνικά... ξαφνικά μπήκε στη ζωή μας.            

Αλλά όχι ως ευλογημένος ελληνικός τόπος που περιμένει τα παιδιά του για να τα ταΐσει και να τα ποτίσει από τη γη του.        

Τώρα οι απανταχού ρήτορες και ρητορίσκοι μιλάνε για “λεκάνες Μεσογείου”, για “κοιτάσματα”, για “γεωπολιτική αξία”, για “πλούτο”, για “αρπαχτές” και για “κονόμα” Τώρα κινδυνεύει, πραγματικά, το Καστελόριζο!!!             

Αυτό φοβηθήκαμε και για αυτό στα www.24grammata.com, αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε, πριν από οποιαδήποτε ρητορεία, την ιστορία και τον πολιτισμό του πανέμορφου νησιού σε ένα μοναδικό αφιέρωμα 40 άρθρων σε 4 γλώσσες.       

Συγκεντρώσαμε, για πρώτη φορά, τον πολιτισμό αυτού του νησιού στις 4 πρώτες σελίδες του www.24grammata.com.           

Στο τέλος, όλο το υλικό του αφιερώματος θα κυκλοφορήσει με τη μορφή free e-book.        

Διαβάστε ορισμένα από τα 40 άρθρα του αφιερώματος και μετά, αν το επιθυμείτε, δηλώστε το παρόν στην παρακάτω εκστρατεία του www.24grammata.com:            

Από τη βιβλιοθήκη σας στο Καστελόριζο            

Στείλτε ένα ΒΙΒΛΙΟ, ακόμα και απ΄ αυτά που έχετε ήδη διαβάσει, στο ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ.           

Μαθαίνω για το Καστελόριζο. Δηλώνω παρών.            

Ας γίνει το βιβλίο, που κιτρινίζει στη βιβλιοθήκη σας, η αόρατη κλωστή που θα σας δέσει για πάντα με το ωραιότερο νησί του Αιγαίου.         

Ενεργοποιήστε την ευαισθησία των παιδιών σας.           

Δώστε το πρότυπο ως γονείς και ως εκπαιδευτικοί.        

Προωθήστε παντού αυτή την πρωτοβουλία σε συλλόγους, φίλους, επαφές μέσω mails             

Στείλτε κάθε είδους βιβλίο (Παιδικό, Εκπαιδευτικό, Λογοτεχνικό, Ιστορικό, Επιστήμης). Τα βιβλία δεν απευθύνονται μόνο στους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου αλλά σε όλους τους κατοίκους του νησιού (δεν είναι και πολλοί άλλωστε).           

Τα www.24grammata.com ενήργησαν με την έγκριση του Δημάρχου Καστελορίζου και του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου Μεγίστης             

ΥΓ: παραλίγο θα ξέχναγα την εβδομαδιαία ετυμολογική αναφορά.         

Η λέξη Καστελόριζο, λοιπόν, παράγεται από την Ιταλική φράση Castello Rosso (: κόκκινο κάστρο) από τα κοκκινωπά βράχια που περιβάλλουν το περίφημο κάστρο του νησιού           

ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΤΟ www.24grammata.com  και άλλα 1350 άρθρα στην ελληνική, αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική και ισπανική γλώσσα. Δωρεάν e-books             

Δείτε όλο το αρχείο από την “λέξη της εβδομάδας” αλλά και άλλα ενδιαφέροντα άρθρα στη διεύθυνση www.24grammata.com.             

24γραμματα© 2011.             

Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Ανάπτυξη από τα 24γραμματα

24γράμματα.

24γράμματα.           

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.          

Οι λέξεις της εβδομάδας από τα 24γράμματα. Τι σημαίνουν οι λέξεις: Τριώδιο, Αποκριά, Μασκαράς κ.ά.;           

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός             

Τριώδιο:           

«άνοιξε το Tριώδιο»: H φράση χρησιμοποιείται μεταφορικά και σημαίνει την έναρξη της Aποκριάς. Για την Oρθόδοξη Eκκλησία, όμως, η φράση κυριολεκτείται, επειδή δέκα Κυριακές πριν το Πάσχα αναγνώσκεται το εκκλησιαστικό βιβλίο, το λεγόμενο Tριώδιο< τρεις ωδές.             

Πρόκειται για Υμνογραφικούς Κανόνες – εκκλησιαστικά ποιήματα- που αποτελούνται μόνο από τρεις ωδές αντί από εννέα ωδές, που είναι το σύνηθες.24γράμματα            

Απόκρεως, αποκριά, απόκριες:            

Η αποκρέα (ενν. Κυριακή ή ημέρα), αρχικά, προσδιόριζε την τελευταία μέρα κατανάλωσης του κρέατος (από+κρέας). Η εβδομάδα πριν τη μεγάλη Σαρακοστή θεωρείται προπαρασκευαστική για τη νηστεία των σαράντα ημερών.            

Σ’ αυτή την εβδομάδα επιτρέπεται η κατανάλωση γαλακτομικών αλλά όχι του κρέατος (από + κρέως> γεν. ενικ. του ουσ. “κρέας”). Γι αυτό, άλλωστε, η σαρκοφαγία, τιμάται ιδιαίτερα κατά την προηγούμενη εβδομάδα, με αποκορύφωμα την Τσικνοπέμπτη.          

Η τελευταία ημέρα σαρκοφαγίας (η αποκριά) προσδιόρισε, τελικά, όλη την περίοδο των αποκριάτικων εορτασμών. Ας μην ξεχνάμε ότι οι πιστοί αποκρεύουν (απέχουν από το κρέας) την ημέρα του Aγίου Φιλίππου (14 Νοεμβρίου), πριν αρχίσει η νηστεία των Χριστουγέννων, την Κυριακή των Aγίων Πάντων (την Kυριακή μετά την Πεντηκοστή) και την τελευταία ημέρα του Ιουλίου, για τη νηστεία του Δεκαπενταύγουστου.24γράμματα            

Μασκαράς:          

Η Ιταλική λέξη maschera σημαίνει το “προσωπείο”. Το maschera παράγεται από το masca, το οποίο ακόμα και σήμερα στη διάλεκτο του Piemonte προσδιορίζει τη μάγισσα.          

Κατα τους Deviz, Dozy, Mahn το υστερολατινικό masca παράγεται από το αραβικό maskara (: γελωτοποιός).          

Kατά το συνεργάτη μας, τον κ. Ραχίμι, το maskara παράγεται από το ρήμα ΣΟΧΡ سخر που σημαίνει «κοροϊδεύω, ξεγελάω, αστειεύομαι». Από το ρήμα παράγεται το όνομα ΜΑΣΧΑΡΕ مسخره (: γελοίος). Πάντως είτε Ιταλική, είτε Αραβική είναι η λέξη στην ελληνική έδωσε τις λέξεις: μάσκα, μασκέ, μάσκαρα, μασκαράς, μασκαρεύω, μασκάρεμα μασκαριλίκι, μασκότ κ.ά.          

Στα 24γράμματα θα βρείτε περισσότερες λέξεις καθώς και το...           

...Έκτακτο Αφιέρωμα για τις Απόκριες (30 νέα άρθρα στις 3 πρώτες σελίδες).              

και 1300 άρθρα στην ελληνική, αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική και ισπανική γλώσσα.          

Δωρεάν e-books (αποκτήστε ΔΩΡΕΑΝ το βιβλίο “Βαβυλωνία” του Δ.Κ. Βυζαντίου)            

Θεματική Βιντεοθήκη 24γράμματα              

Δείτε όλο το αρχείο από την “λέξη της εβδομάδας” αλλά και άλλα ενδιαφέροντα άρθρα στη διεύθυνση www.24grammata.com.                    

24γραμματα© 2011.           

Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.            

Ανάπτυξη από τα 24γραμματα

24 γράμματα.

24γράμματα.                      

Ηλεκτρονικό περιοδικό για τη Γλώσσα, την Ιστορία και τον Πολιτισμό.               

Η λέξη της εβδομάδας από τα 24γράμματα: Καλικάντζαρος                  

Παρουσίαση με λίγα λόγια:                   

Μία από τις πιο γνωστές λαϊκές δοξασίες είναι αυτή των καλικαντζάρων.                     

Σ' ολόκληρη την Ελλάδα, από τα Χριστούγεννα έως την παραμονή των Φώτων, υπήρχε ο θρύλος των Καλικαντζάρων.                     

Κατά τη λαϊκή φαντασία, είναι «μαυριδεροί με κόκκινα μάτια, με τρίχινα πόδια, με χέρια σαν της μαϊμούς κι έχουν όλο το κορμί τους τριχωτό.                 

Μπαίνουν στα σπίτια και τρώνε τις τηγανίτες και τα γλυκά».24grammata.com                           

Υπάρχουν πολλές εκδοχές για την ετυμολογική εξήγηση της λέξης καλικάντζαρος. Οι πιο γνωστές απ αυτές είναι:                    

α) από το καλός + κάνθαρος (: το σκαθάρι, scarabaeus pilularius) > καλικάνθαρος (με αυτή την άποψη συμφωνούν οι περισσότεροι: Κοραής, Κουκουλές, Μπούντουρας Boll).             

β) Ο Ν. Πολίτης μεταφέρει την λαϊκή εκδοχή ότι οι Καλικάντζαροι είναι βρικόλακες Ατσιγγάνων: (Κάλι +Γάντζαροι)               

γ) από τη λατινική λέξη caligatus > καλίγατος                      

δ) από το “καλός + κένταυρος”, κατά τον Lawson                        

ε) από το “λύκος + κάνθαρος” ή από το “καλός + τσαγγίον” ή από το “καρκάντζι” (: ο τσουρουφλισμένος)                     

Γιώργος Δαμιανός                       

Για περισσότερα στο: 24grammata.com                    

Αποκτήστε ΔΩΡΕΑΝ το “Μόνον της ζωής του ταξίδιον” του Γ. Βιζυηνού και άλλα 50 ψηφιακά βιβλία, αυστηρά επιλεγμένα από τα 24grammata.com (free ebooks)                      

Διαβάστε, επίσης,                         

Γιατί γιορτάζουμε τα Θεοφάνια στις 6 Ιανουαρίου;                          

Το εθιμικό ποδαρικό της Πρωτοχρονιάς                          

Οι καλικάντζαροι σε 10 διαφορετικά μέρη του Ελληνισμού                         

Τα ενδύματα των Βυζαντινών                            

Η Παναγία στο Ισλάμ                         

Πάρος, η λατρεμένη                      

και πολλά νέα άρθρα                      

890 άρθρα στην ελληνική, αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική και ισπανική γλώσσα                     Δείτε όλο το αρχείο από την “λέξη της εβδομάδας” αλλά και άλλα ενδιαφέροντα άρθρα στη διεύθυνση www.24grammata.com.                  
24γραμματα© 2010.                      
Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Ανάπτυξη από τα 24γραμματα

24γράμματα.

24γράμματα.                   

Ηλεκτρονικό περιοδικό για τη Γλώσσα, την Ιστορία και τον Πολιτισμό.         

Η λέξη της εβδομάδας από τα 24γράμματα:           

Τα μελομακάρονα, τα μακαρόνια και ο μακαρίτης.            

Υπάρχει ετυμολογική σχέση ανάμεσα τους;              

Παρουσίαση με λίγα λόγια:                 

Είναι  εύκολο να συνδυάσουμε την ετυμολογία του χριστουγεννιάτικου  παραδοσιακού γλυκίσματος, του μελομακάρονου, από τις λέξεις: μέλι +  μακαρόνι.            

Μη ψάξετε, όμως, να βρείτε ομοιότητα σχήματος ανάμεσα στα  μακαρόνια και τα μελομακάρονα.             

Ψάχνοντας προσεκτικά σε ελληνικά και ξένα  λεξικά θα βρείτε την εκδοχή ότι η λέξη “μακαρόνι” παράγεται από τη μεσ.  ελληνική λέξη “μακαρωνία” (: νεκρώσιμο δείπνο με βάση τα ζυμαρικά).                 

Η μακαρωνία με τη σειρά της έρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη “μακαρία”, που  δεν ήταν άλλο από την ψυχόπιτα, δηλαδή, ένα κομμάτι άρτου, στο σχήμα  του μελομακάρονου, το οποίο το προσέφεραν μετά την κηδεία.             

Στους  νεότερους χρόνους ένα γλύκισμα που έμοιαζε με τη μακαρία βουτήχτηκε στο  μέλι και γι αυτό ονομάστηκε μελομακάρονο.              

Οι Ιταλοί, έθνος με παράλληλο  πολιτισμό, διατήρησαν τη λέξη μακαρωνία στη λέξη maccarone (: μακαρόνι).                          

(Στα 24grammata.com θα βρείτε τη σχετική βιβλιογραφία και φωτογραφίες).                 

Οι  Έλληνες συνέχισαν, τουλάχιστον, για τρεις χιλιάδες χρόνια να  χρησιμοποιούν λέξεις, όπως: μακάρι, μακάριος, μακαρίτης, μακαριστός και  τελευταία, μακαρονάς, μακαρονάδα και άλλα.                

Αξίζει να σημειωθεί ότι από  το 1500 μ.Χ γίνεται γνωστό στη Γαλλία και αργότερα στην Αγγλία ένα  αμυγδαλωτό μπισκότο, κάτι σαν το δικό μας “εργολάβο”, με το όνομα  “macaroon” (Γιώργος Δαμιανός)                 

Για περισσότερα στο: 24grammata.com                  

Α. Νέες στήλες:              

Α4. Ειδική Εκπαίδευση, Β8. Ιστορίες της Αθήνας, Γ8. Ιατρική, Ε5. Ζωγραφική             

Β. Αποκτήστε ΔΩΡΕΑΝ το νέο βιβλίο της Αμαλίας Κ. Ηλιάδη: “Τέχνες και Ψυχική Υγεία” και άλλα 38 ψηφιακά βιβλία, αυστηρά επιλεγμένα από τα 24grammata.com (free ebooks)                 

20 νέα άρθρα στις 2 πρώτες σελίδες, όπως:               

1. Ο Ερατοσθένης και η ακτίνα της Γης            

2. Η Ιατρική επιστήμη στην Αθήνα του Περικλή              

3. Η τύχη των αρχαίων ελληνικών λέξεων στο νεότερο κόσμο                 

4. Η Ιστορία της Αγίας Σοφίας              

5. O πρώτος ασφαλτόστρωτος δρόμος στην Αθήνα              

6. Πόσες πόλεις με το όνομα “Αθήνα” υπάρχουν στον πλανήτη;             

7. Τα δέκα μεγαλύτερα εγκλήματα του 20ου αιώνα               

8. Έντγκαρ Άλαν Πόε (θρύλοι και δοξασίες)                

9. Μοκαρραμέ Γάμπαρί (Mokarrameh Ghanbari): η σημαντικότερη Ιρανή ναΐφ ζωγράφος             

και άλλα 791 άρθρα στην ελληνική, αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική και ισπανική γλώσσα                 

Δείτε όλο το αρχείο από την “λέξη της εβδομάδας” αλλά και άλλα ενδιαφέροντα άρθρα στη διεύθυνση www.24grammata.com.                    

24γραμματα© 2010.              

Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.             

Ανάπτυξη από τα 24γραμματα

24γράμματα.

24γράμματα.             

Ηλεκτρονικό περιοδικό για τη Γλώσσα, την Ιστορία και τον Πολιτισμό.          

Η λέξη της εβδομάδας από τα 24γράμματα:              

Τραπουλόχαρτα: είναι “τριφύλλια” και “καρδούλες” και τα αποκαλούμε ”σπαθιά”, “κούπες” και “μπαστούνια”.        

Γιατί;              

Παρουσίαση με λίγα λόγια:             

Η απάντηση βρίσκεται στα ναπολιτάνικα τραπουλόχαρτα, που χρησιμοποιούσαμε στα ελληνικά καφενεία μέχρι το 1900.             

Τα τέσσερα σχήματα αυτών των τραπουλόχαρτων είναι: picche (: μπαστούνια), spade (: σπαθιά), coppa (: κούπα-κύπελλο), denari (εδώ κρατήσαμε το γαλλικό carreau-καρό), στα 24grammata.com. υπάρχουν σχετικές φωτογραφίες.            

Η ναπολιτάνικη τράπουλα είναι δυσδιάκριτη, γιατί περιέχει σχήματα και όχι αριθμούς.        

Γι αυτό και στην Ελλάδα αντικαταστάθηκε πολύ γρήγορα από τη γαλλική τράπουλα (από την ιταλ. λέξη trappola: παγίδα > αγγλ., γερμ.> trap).         

Οι Έλληνες αντικατέστησαν εύκολα τα τραπουλόχαρτα αλλά μέχρι σήμερα δεν έχουν αλλάξει την ορολογία, την οποία απέδωσαν στην πρώτη τράπουλα που γνώρισαν (συνεχίζουν, δηλαδή, να βλέπουν “καρδούλες” και να τις λένε κούπες ή τριφύλλια και να τα αποκαλούν σπαθιά), (Γιώργος Δαμιανός).          

 Για περισσότερα στο: 24grammata.com           

Αποκτήστε ΔΩΡΕΑΝ το νέο μυθιστόρημα του Γιώργου Δαμιανού: “Το Μεγάλο Ταξίδι”

και άλλα 11 ψηφιακά βιβλία, αυστηρά επιλεγμένα από τα 24grammata.com (free ebooks)

Νέα Στήλη: Α5.           

Η σημασία των κυρίων ονομάτων (Υπεύθυνος: Αθ. Τσακνάκης)          

25 νέα άρθρα στις 2 πρώτες σελίδες, όπως:        

1.Ο Αλέξης άλλων εποχών: Ο Ιωάννης Μαντάς από τα Ορεστειακά          

2.O Άγιος Φωκάς και όχι ο Άγιος Νικόλαος είναι ο πρώτος Xριστιανός προστάτης των θαλασσινών         

3.Tο μακιγιάζ στην Αρχαία Ελλάδα          

4. Αρχαία Αρώματα: τα είδη και οι μέθοδοι επεξεργασίας           

5. Η λατρεία του Πλάτωνα στη Βρετανία του 19ου αιώνα           

6. Ο Αριστοτέλης στη Σύγχρονη Αμερικάνικη Θεωρία Δικαίου          

7.Η χαρτοπαιξία στην παλαιά Αθήνα

και άλλα 730 άρθρα στην ελληνική, αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική και ισπανική γλώσσα        

Δείτε όλο το αρχείο από την “λέξη της εβδομάδας” αλλά και άλλα ενδιαφέροντα άρθρα στη διεύθυνση www.24grammata.com.           

Μπορείτε να εγγραφείτε για να ενημερώνεστε για την εβδομαδιαία ανανέωση από τα 24γραμματα, στη διεύθυνση http://24grammata.com/?page_id=6.          

24γραμματα© 2010.              

Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Ανάπτυξη από τα 24γραμματα

Η ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Η άσπρη λέξη της ημέρας - ανθηρόστομος ή αθυρόστομος;

Θέμα της εβδομάδας: Παρετυμολογίες

Πολύ συχνά ένας ομιλητής, προσπαθώντας να φέρει στα μέτρα του μια λέξη που δεν του είναι οικεία, την ετυμολογεί με εσφαλμένο τρόπο. Έτσι, καταφέρνει να την προσαρμόσει σε μορφές που του είναι ήδη γνωστές και να κατανοήσει τη σημασία της.

Με αυτό τον τρόπο προκύπτει η παρετυμολογία ή λαϊκή ετυμολογία.

Γνωστή παρετυμολογία αποτελεί η χρήση του επιθέτου ανθηρόστομος αντί του ορθού αθυρόστομος.

Ανθηρόστομος αποκαλείται ειρωνικά αυτός που, όταν μιλάει, βγαίνουν λουλούδια (άνθη) από το στόμα του, ενώ ως αθυρόστομος χαρακτηρίζεται αυτός που δεν έχει πόρτα (θύρα) στο στόμα του, δηλαδή αυτός που εκφράζεται με βωμολοχίες και άσεμνα λόγια.

Το επίθετο παρετυμολογήθηκε ως ανθηρός + στόμα, αντί του ορθού α + θύρα + στόμα, επειδή το επίθετο ανθηρός είναι σημασιολογικά πιο οικείο από το επίθετο άθυρος.

Σήμερα είναι η τελευταία ημέρα για την κατάθεση αίτησης συμμετοχής στα σεμινάρια Νοεμβρίου

Δείτε πληροφορίες.

Λεξικό - Ημερολόγιο 2010 με δείκτη ευτυχίας.

Δείτε πληροφορίες.

Η ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Η άσπρη λέξη της ημέρας - πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης

Θέμα της εβδομάδας: Πολυτεχνείο Άραγε από ποια σχολή παίρνει το πτυχίο του ο πολυτεχνίτης και καταλήγει ερημοσπίτης; Είναι προσόν, ταλέντο ή ειρωνεία να αποκαλείται κάποιος «πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης»; Σαφέστατα και ειρωνεία, αφού «πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης» χαρακτηρίζεται κάποιος όταν καταπιάνεται με πολλές ασχολίες αλλά δεν καταφέρνει να φέρει καμία από αυτές σε πέρας, δηλαδή αποτυγχάνει σε όλες. Άρα δεν έχει απτά έργα και αποτελέσματα.

Με παρόμοια σημασία αναφέρεται στίχος από το αρχαιοελληνικό κωμικό έπος «Μαργίτης», που ορισμένοι αποδίδουν στον Όμηρο: «Πόλλ’ ηπίστατο έργα, κακώς δ’ ηπίστατο πάντα» δηλαδή ότι όποιος καταπιάνεται με πολλές τέχνες δεν καταφέρνει να μάθει καμία σωστά.

Ακούγοντας τη φράση, μας έρχεται στο νου η γνωστή κωμική ταινία «Πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης» του Αλέκου Σακελλάριου (1963) με πρωταγωνιστή το Θανάση Βέγγο.

Ο τίτλος της ταινίας αποτυπώνει ακριβώς το νόημα της γνωστής φράσης, αφού ο πρωταγωνιστής, ερχόμενος στην Αθήνα από την επαρχία, προσλαμβάνεται σε διάφορες δουλειές (σερβιτόρος, διαιτητής μποξ, υπάλληλος φαρμακείου, φωτογράφος και αστυφύλακας), αποτυγχάνει σε όλες και τελικά κάθε φορά απολύεται.

Σήμερα είναι η τελευταία ημέρα για την κατάθεση αίτησης συμμετοχής στα σεμινάρια Νοεμβρίου Δείτε πληροφορίες.

Λεξικό - Ημερολόγιο 2010 με δείκτη ευτυχίας. Δείτε πληροφορίες.

Η ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Η άσπρη λέξη της ημέρας - πολυτεχνική σχολή

Θέμα της εβδομάδας: Πολυτεχνείο Ο όρος πολυτεχνική σχολή προσδιορίζει τα τμήματα ενός πανεπιστημιακού ιδρύματος που σχετίζονται με την «επιστήμη μηχανικού» (engineering).

Η επιστήμη μηχανικού αναφέρεται στη χρήση επιστημονικών αρχών για την επίτευξη ενός προγραμματισμένου αποτελέσματος, δηλαδή ο στόχος του μηχανικού είναι να προσδιορίζει, να κατανοεί, και να επιλύει τα προβλήματα μίας μελέτης προκειμένου να παραχθεί επιτυχές αποτέλεσμα.

Σημαντικοί κλάδοι της επιστήμης μηχανικού είναι: η επιστήμη πολιτικού μηχανικού, η επιστήμη χημικού μηχανικού, η επιστήμη ηλεκτρολόγου μηχανικού, η μηχανολογία και η περιβαλλοντική μηχανική.

Έχει προταθεί επίσης να συμπεριληφθεί η μηχανική λογισμικού και η μηχανική υπολογιστών, αλλά προς το παρόν αντιμετωπίζονται συνήθως ως κλάδοι της πληροφορικής.

Στην Ελλάδα υπάρχουν: η Πολυτεχνική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (με 8 τμήματα), η Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών (με 7 τμήματα), η Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Θράκης (με 5 τμήματα), η Πολυτεχνική Σχολή Θεσσαλίας (με 5 τμήματα) και η Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Αιγαίου (με 1 τμήμα).

Σήμερα είναι η τελευταία ημέρα για την κατάθεση αίτησης συμμετοχής στα σεμινάρια Νοεμβρίου Δείτε πληροφορίες.

Λεξικό - Ημερολόγιο 2010 με δείκτη ευτυχίας. Δείτε πληροφορίες.

Η ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Η άσπρη λέξη της ημέρας - πολυτεχνειούπολη

Θέμα της εβδομάδας: Πολυτεχνείο Με τον όρο πολυτεχνειούπολη εννοείται το πολεοδομικό συγκρότημα που προσφέρει διευκολύνσεις στους φοιτητές πολυτεχνείου. Θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί γιατί λέμε πολυτεχνειούπολη και όχι «πολυτεχνόπολη», αφού υπάρχει η Μεγαλόπολη, η ακρόπολη, η κωμόπολη.

Η απάντηση δίνεται από το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής: στην ελληνιστική εποχή το β΄ συνθετικό -πολις χρησιμοποιήθηκε σε κύρια ονόματα με γενική σε -ου, π.χ. Κωνσταντινούπολις, και έτσι επικράτησε και στα υπόλοιπα σύνθετα, π.χ. εργατούπολη, τσιμεντούπολη.

Στην πολυτεχνειούπολη στεγάζονται οι σχολές του πολυτεχνείου, οι σχετικές με αυτό υπηρεσίες, όπως γραμματείες, βιβλιοθήκες κτλ., καθώς και οι φοιτητικές εστίες.

Οι πολυτεχνειουπόλεις που υπάρχουν στην Ελλάδα είναι η Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου, όπου πραγματοποιούνται οι κύριες δραστηριότητες του ΕΜΠ, και η Πολυτεχνειούπολη της Κρήτης, που βρίσκεται στο Ακρωτήρι του νομού Χανίων.

Σήμερα είναι η τελευταία ημέρα για την κατάθεση αίτησης συμμετοχής στα σεμινάρια Νοεμβρίου

Δείτε πληροφορίες.

Λεξικό - Ημερολόγιο 2010 με δείκτη ευτυχίας. Δείτε πληροφορίες.

Η ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Η άσπρη λέξη της ημέρας - ΕΜΠ

Θέμα της εβδομάδας: Πολυτεχνείο Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) είναι το πιο παλιό εκπαιδευτικό ίδρυμα της Ελλάδας στον τομέα της τεχνολογίας και έχει συνεισφέρει σημαντικά στην επιστημονική, τεχνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας από την ίδρυσή του το 1836 με την ονομασία «Βασιλικό Σχολείο των Τεχνών».

Λίγα χρόνια αργότερα, το 1843, έγινε η πρώτη μεταρρύθμιση: το Σχολείο των Τεχνών διαιρέθηκε σε 3 τμήματα: α. το Σχολείο των Kυριακών και εορτών, β. το Σχολείο καθημερινό και γ. το Σχολείο ανώτερο, για καθημερινή διδασκαλία των «Ωραίων Τεχνών».

Τότε ονομάστηκε «Σχολή των Βιομηχανικών και Ωραίων Τεχνών».

Δεύτερη αναδιοργάνωση έγινε κατά την τριετία 1862-1864. Η Σχολή γίνεται «Πολυτεχνείο», με εισαγωγή περισσότερων τεχνικών μαθημάτων.

Το 1873 εγκαταστάθηκε σε συγκρότημα κτιρίων στο κέντρο της πρωτεύουσας, στα κτίρια της οδού Πατησίων, και ονομάστηκε «Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο», προς τιμή των μεγάλων ευεργετών Γ. Aβέρωφ, N. Στουρνάρη, E. Tοσίτσα, των οποίων η γενέτειρα ήταν το Μέτσοβο, μια μικρή ιστορική πόλη στη βορειοδυτική Ελλάδα.Τρίτη αναδιοργάνωση πραγματοποιήθηκε το 1887, όταν στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο ιδρύθηκαν 3 ανώτατες σχολές τετραετούς φοίτησης για δομικούς μηχανικούς, αρχιτέκτονες μηχανικούς και μηχανολόγους μηχανικούς.

H τελευταία ριζική μεταρρύθμιση στην οργάνωση και διοίκηση του Ιδρύματος έγινε το 1917 με ειδικό νόμο που έδωσε στο Πολυτεχνείο τη σημερινή του μορφή.

Στο ΕΜΠ ανήκουν εννέα σχολές: Χημικών Μηχανικών, Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών (Σ.Ε.Μ.Φ.Ε.), Πολιτικών Μηχανικών, Μηχανολόγων Μηχανικών, Ναυπηγών Μηχανικών, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (Σ.Η.Μ.Μ.Μ.Υ.), Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών και Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών.

Σήμερα είναι η τελευταία ημέρα για την κατάθεση αίτησης συμμετοχής στα σεμινάρια Νοεμβρίου

Δείτε πληροφορίες.

Λεξικό - Ημερολόγιο 2010 με δείκτη ευτυχίας.

Δείτε πληροφορίες.

Η ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Η άσπρη λέξη της ημέρας - πολυτεχνείο

Θέμα της εβδομάδας: Πολυτεχνείο Πολυτεχνείο είναι το ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα όπου διδάσκονται θετικές επιστήμες και καλές τέχνες.

Στην Ελλάδα υπάρχουν δύο πολυτεχνεία: το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο της Αθήνας και το Πολυτεχνείο της Κρήτης.

Το κτίριο Αβέρωφ, όπως σήμερα ονομάζεται το κεντρικό διώροφο κτίριο του συγκροτήματος του Πολυτεχνείου στην οδό Πατησίων, μαζί με τα δύο μονώροφα κτίρια που το πλαισιώνουν συμμετρικά (Πρυτανείας και Σχολής Καλών Τεχνών), αποτελούν το σημαντικότερο έργο του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου (1811-1885).

Την πρώτη σκέψη δημιουργίας του Πολυτεχνείου είχε ο ευεργέτης Ν. Στουρνάρης (1852), που χρηματοδότησε το έργο.

Το αρχικό σχέδιο εκπονήθηκε το 1859, το 1861 συμπληρώθηκε η μελέτη και ο θεμέλιος λίθος τέθηκε το 1862.

Τα έργα συμπλήρωσης του συγκροτήματος του Πολυτεχνείου επεκτάθηκαν ως τις αρχές του 20ού αιώνα, με συμπλήρωση της διακόσμησης και των εξωτερικών διαμορφώσεων (1903-16).

Η λέξη «πολυτεχνείο» μάς φέρνει στο νου την εξέγερση των φοιτητών κατά της δικτατορίας το Νοέμβριο του 1973.

Η αντίσταση των φοιτητών στις 14-15-16 Νοέμβρη 1973 έκανε το Πολυτεχνείο σύμβολο δημοκρατικού αγώνα και αποτέλεσε μια από τις κυριότερες αιτίες διάλυσης του δικτατορικού καθεστώτος.

Η 17η Νοεμβρίου είναι μία μέρα μνήμης για τους αγωνιστές της δημοκρατίας. Τα τελευταία χρόνια στο κέντρο της Αθήνας έχει δημιουργηθεί το «Μικρό Πολυτεχνείο», ένα καλλιτεχνικό στέκι που φιλοξενεί σεμινάρια σε όλους τους τομείς της τέχνης, αφιερώματα σε μεγάλους δημιουργούς, εκπαιδευτικά ταξίδια, φεστιβάλ, παρουσιάσεις βιβλίων και καλλιτεχνικές βραδιές.

Σήμερα είναι η τελευταία ημέρα για την κατάθεση αίτησης συμμετοχής στα σεμινάρια Νοεμβρίου Δείτε πληροφορίες.

Λεξικό - Ημερολόγιο 2010 με δείκτη ευτυχίας. Δείτε πληροφορίες.

Η ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Η άσπρη λέξη της ημέρας - ποπ αρτ

Θέμα της εβδομάδας: Μοντέρνα Τέχνη: Καλλιτεχνικά κινήματα του 20ού αιώνα

Από τα τέλη της δεκαετίας του ’50 οι καλλιτέχνες άρχισαν να ενσωματώνουν στα έργα τους εικόνες που είχαν επιβληθεί στην καθημερινή ζωή από τα ΜΜΕ δηλαδή, εικόνες από τη λαϊκή κουλτούρα, τη μαζική κατανάλωση και τα προϊόντα της, τη διαφήμιση, τον κινηματογράφο κτλ., τις οποίες παρουσίαζαν, μέσα από χρωματικές συνθέσεις, μοντάζ κ.ά., με ένα ρεαλιστικό ή και ποιητικό τρόπο.

Έτσι εμφανίστηκε το καλλιτεχνικό κίνημα της ποπ αρτ, αρχικά στη Μεγάλη Βρετανία, κυρίως χάρη στις προσπάθειες του Ρίτσαρντ Χάμιλτον, και αργότερα στην Αμερική.

Τέρμα λοιπόν στα ανιαρά μουσεία, στις απαιτήσεις για ειδικές γνώσεις, στους δυσνόητους προλόγους στους καταλόγους των εκθέσεων.

Τώρα όλοι καταλάβαιναν τι έβλεπαν, η τέχνη ήταν δίπλα τους, μέσα στη ζωή τους, οικεία, φρέσκια και νεανική.

Απλά αντικείμενα, όπως κουτάκια της κοκακόλα και απορρυπαντικών και άλλα σύμβολα του καταναλωτισμού ανάγονταν σε έργα τέχνης και έκαναν τη ζωή ευχάριστη και ωραία.

Και η ισορροπία δύσκολη.

Από τη μια μεριά η ποπ αρτ «ήθελε τα πράγματα να μιλούν από μόνα τους, δίχως κανένα στοιχείο ψευδαίσθησης», ενώ από την άλλη υπάκουε στη μαζική κουλτούρα.

Mία συνέπεια της ποπ αρτ ήταν ότι έθεσε ζήτημα διάκρισης ανάμεσα στην εμπορική και στην «υψηλή» τέχνη. Μέχρι το ’60, οπότε άρχισε η ποπ αρτ να έχει μεγάλη απήχηση και να βρίσκει γόνιμο έδαφος, οι ποπ αρτ καλλιτέχνες αποκαλούνταν και νεο-ντανταϊστές.

Από πολλούς ο ντανταϊσμός θεωρείται πρόδρομος της ποπ αρτ και πάντως, σε κάθε περίπτωση, αποτέλεσε ισχυρή επιρροή.

Το κοινό σημείο των δύο κινημάτων ήταν κυρίως η διάθεση για πρόκληση και η ανύψωση καθημερινών αντικειμένων σε αντικείμενα τέχνης.

Ως πρώτοι ποπ αρτ Αμερικανοί καλλιτέχνες αναγνωρίζονται οι Γιάσπερ Τζονς και Ρόμπερτ Ράουσενμπεργκ, αυτοί όμως που έδωσαν τη μεγαλύτερη ώθηση στην ποπ αρτ ήταν ο Άντι Γουόρχολ και ο Ρόι Λιχτενστάιν.

Σεμινάρια γλώσσας. Δείτε πληροφορίες.

Λεξικό - Ημερολόγιο 2010 με δείκτη ευτυχίας. Δείτε πληροφορίες.

Η ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Η άσπρη λέξη της ημέρας - κονστρουκτιβισμός

Θέμα της εβδομάδας: Μοντέρνα Τέχνη: Καλλιτεχνικά κινήματα του 20ού αιώνα Ο κονστρουκτιβισμός αποτελεί καλλιτεχνικό ρεύμα, κυρίως στη ζωγραφική και τη γλυπτική, που αναπτύχθηκε την περίοδο 1913-1930. με πατρίδα τη Ρωσία.

Οι ρίζες του κινήματος μπορούν να αναζητηθούν στο κινήματα του κυβισμού και σε κάποια από τα έργα του Πικάσο. Ιδρυτής του ρωσικού κονστρουκτιβισμού ήταν ο Βλαντιμίρ Τάτλιν. Το 1913 ο Τάτλιν επισκέφτηκε τη Γαλλία και είδε το ατελιέ του Πικάσο στο Παρίσι και επηρεάστηκε από τα έργα του.

Το αποτέλεσμα, μετά την επιστροφή του στη Ρωσία, ήταν μια σειρά ανάγλυφων από ξύλο, μέταλλο και χαρτόνι, με επιφάνειες καλυμμένες από γύψο, γυαλιστερό χαρτί και σπασμένα γυαλιά.

Με την εξάπλωση της μαζικής κουλτούρας, οι καλλιτέχνες δε θέλουν να μιμηθούν τον κόσμο αλλά να τον αλλάξουν, και κατευθύνονται σε μια τέχνη που αρνείται τη συμβατική αναπαράσταση και δίνει έμφαση στην απεικόνιση γεωμετρικών μορφών, σε μια τέχνη λειτουργική, που θα «μπει» στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου.

Επομένως δεν περιορίζονται μόνο στη ζωγραφική.

Το ύφος αυτό στις εικαστικές τέχνες ονομάστηκε κονστρουκτιβισμός.Σημαντικοί εκπρόσωποι του κονστρουκτιβισμού ήταν οι Λιούμποφ Πόποβα, Όλγα Ροζάνοβα, Nαούμ Γκάμπο κ.ά. και χαρακτηριστικά συνθήματα: «Η Τέχνη στη ζωή», «Η Τέχνη κατασκευάζεται».

Η έννοια του κονστρουκτιβισμού χρησιμοποιείται ευρύτατα πλέον και στην εκπαίδευση.

Ο ψυχολογικός κονστρουκτιβισμός του Πιαζέ υποστηρίζει ότι η μάθηση εξαρτάται από το μαθητή και γίνεται μέσω των «γνωστικών συγκρούσεων», ενώ ο κοινωνικός κονστρουκτιβισμός του Ντιρκάιμ διατείνεται ότι η μάθηση εξαρτάται από την επίδραση του κοινωνικού περιβάλλοντος στις αντιλήψεις του υποκειμένου.

Αντί του όρου «κονστρουκτιβισμός» χρησιμοποιείται και ο όρος εποικοδομητική προσέγγιση, που αποτελεί «ελεύθερη» μετάφραση του αγγλικού όρου constructivism.

Σεμινάρια γλώσσας. Δείτε πληροφορίες.

Λεξικό - Ημερολόγιο 2010 με δείκτη ευτυχίας. Δείτε πληροφορίες.