Προς το παρόν, αλλάζει ο χρόνος σε έναν κόσμο που επίσης αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς. Αποστολή μας να δείχνουμε και τι αποτυπώνει το ποιητικό τοπίο από αυτές τις ριζικές αλλαγές, όπως και τους τρόπους που ο ποιητικός λόγος μετέρχεται για να μιλήσει για τον κόσμο. Καλή χρονιά.
«Η εκδρομή αυτή δεν έχει τέλος…» Ο λόγος για την ποίηση της γενιάς του ’70, που παραμένει ενεργή και θαλερή στο ποιητικό τοπίο πενήντα σχεδόν χρόνια τώρα. Μια γενιά που ξεκίνησε με έντονη συλλογικότητα, ακολούθησε τα ρεύματα της εποχής στην Ελλάδα και στον κόσμο, εξέφρασε τις αγωνίες της, σφράγισε την εξέλιξη του ελληνικού ποιητικού λόγου και συνεχίζει ως σήμερα να αλλάζει, να παρακολουθεί τον χρόνο και να τον μετατρέπει σε λόγο. Γενιά της αμφισβήτησης, γενιά μιας δεκαετίας κομβικής, που τις συνέπειές της ζούμε σήμερα με ιδιαίτερη ένταση, εξέφρασε προδρομικά και συγχρονικά τα νέα προτάγματα, αποτύπωσε στην ίδια τη διαδρομή της τις ρήξεις και τις ανατροπές, όπως και στην ποιητική της παραγωγή. Δεν είναι μία η γενιά του ’70, όπως καμία γενιά άλλωστε. Είναι μία και μαζί πολλές κι η ιδιοπροσωπία των ποιητών της είναι χαρακτηριστική κι αναγνωρίσιμη. Αυτό προκύπτει κι από τις μελέτες που την αφορούν και συνεχώς πληθαίνουν και η Μαρία Ψάχου είναι μια από τις πιο συστηματικές της μελετήτριες. Η γενιά του ’70 δίνει το παρών και στη μετάφραση, όπως μπορεί κανείς να δει στις σελίδες του τεύχους αυτού, αλλά και σε τόσα άλλα, και στον λόγο τον δοκιμιακό. Ο Πάνος Κυπαρίσσης μιλάει για τον λόγο ως εικόνα και δρώμενο, ο Γιώργος Βέης μεταφράζει και παρουσιάζει νέες ποιητικές συλλογές, ο Στρατής Χαβιαράς επίσης μεταφράζει. Η μετάφραση όμως μας έρχεται κι από το εξωτερικό, με την Κλειώ Μαυροειδάκου, που μεταφέρει με τρόπο αγαπητικό τον ελληνικό ποιητικό λόγο στο ξένο κοινό, το γαλλικό. Μαζί, ο Σολωμός του Παλαμά, η ρηξικέλευθη προσέγγιση της αποσπασματικότητάς του, ένα κείμενο από τα παλιά, του Δημήτριου Χατζόπουλου, που θέτει υπό αίρεση τα στερεότυπα στην πρόσληψη της ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής στο εξωτερικό. Κάποτε ήταν οι ληστές, αργότερα ήρθε ο Ζορμπάς, και τώρα η κρίση: τα σχήματα έρχονται και περνούν και λίγα πράγματα λένε για τον ποιητικό λόγο καθαυτό. Άραγε όμως το ίδιο δεν ισχύει, σε έναν βαθμό, και για τη γραμματολογική προσέγγιση; Γι’ αυτό και το περιοδικό δίνει το βάρος πάντα στην τρέχουσα παραγωγή, συστήνει ποιήματα όσο μπορεί, ποιήματα σημερινά αλλά και παλιά, ελληνικά και ξένα, ρίχνει το βάρος του στη συγχρονική κριτική, πάντα, αλλά και στην ποίηση αυτή καθαυτή. Έτσι, στο τεύχος αυτό που κλείνει άλλον ένα χρόνο, αποτυπώνεται, θεωρούμε, η εικόνα της σύγχρονης ελληνικής ποίησης, πολύτροπη. Οι ποιητές, ο λόγος τους, ο περί αυτών λόγος. Στις αρχές του χρόνου, θα δοθεί και το βραβείο της μεταφρασμένης ποίησης «Άρης Αλεξάνδρου», που φαίνεται να έχει βρει τη θέση του μες στο τοπίο αυτό. Μικρή όπως πάντα η παραγωγή, αλλά πολύ αξιόλογη. Μεταφράσεις από γλώσσες πολλές, κάποιες από αυτές μικρές, κάποιες μεγάλων ποιητών του παρελθόντος και άλλες σύγχρονων δημιουργών. Αναρωτιέται κανείς, διατρέχοντας τον κατάλογο και μόνο, τι σημαίνουν όλες αυτές οι επιλογές, σε μια εποχή εκδοτικής κρίσης. Εκλεκτικές συγγένειες, αγάπες, παρέμβαση αισθητική; Το ερώτημα μένει ν’ απαντηθεί και η απάντηση δεν είναι εύκολη, πρέπει να έχει κανείς εικόνα συνολική. Αν μπορεί μια εικόνα να δοθεί, θα προκύψει από μελέτη των στοιχείων αυτών σε ένα χρονικό διάστημα, αλλά σίγουρα εντυπωσιάζει η γερμανική, η ρωσική και η ιταλική παραγωγή τον τελευταίο καιρό – στο επίπεδο μιας προσέγγισης κοινωνιολογικής, που εξετάζει τόσο τις ιεραρχίες των γλωσσών, όπως διαμορφώνονται στην ποίηση, όσο και τα δρώντα υποκείμενα, τους ίδιους τους μεταφραστές. Σύντομα, η βραχεία λίστα θα είναι διαθέσιμη, μαζί με ένα κείμενο που θα σχολιάζει την μεταφρασμένη ποιητική παραγωγή στα λίγα αυτά χρόνια του βραβείου. Προς το παρόν, αλλάζει ο χρόνος σε έναν κόσμο που επίσης αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς. Αποστολή μας να δείχνουμε και τι αποτυπώνει το ποιητικό τοπίο από αυτές τις ριζικές αλλαγές, όπως και τους τρόπους που ο ποιητικός λόγος μετέρχεται για να μιλήσει για τον κόσμο. Καλή χρονιά.
|
