Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου
Ελληνικά έθνη κατά την Εποχή του Χαλκού
Μετάφραση από τα γαλλικά: Νατάσα Παπαδοπούλου
Πρόλογος: Μιλτιάδης Χατζόπουλος
Ένα κλασικό έργο της ιστορίας των ιδεών από έναν κορυφαίο ιστορικό, καρπός πολύμοχθης έρευνας, υπομονής και εξαιρετικής φροντίδας, πολύτιμο για όσους ενδιαφέρονται και μελετούν την εικόνα του παρελθόντος του ελληνικού κόσμου, και μία από τις λίγες σημαίνουσες ελληνικές συμβολές στη διεθνή μελέτη του ινδοευρωπαϊκού προβλήματος. Στο βιβλίο παρουσιάζονται 25 ελληνικά έθνη που διαμορφώθηκαν στον ελλαδικό χώρο ανάμεσα στην άφιξη των Πρωτοελλήνων (πριν από το 1900 π.Χ.) και στο τέλος της Εποχής του Χαλκού (περ. 1100 π.Χ.) και μαρτυρούνται πρώτη φορά από τον Όμηρο στον «Κατάλογο των πλοίων» της Ιλιάδας: Άβαντες, Αθαμάνες, Αινιάνες, Αιολείς, Αιτωλοί, Αρκάδες, Αχαιοί, Βοιωτοί, Γραικοί, Δόλοπες, Δωριείς, Έλληνες, Επειοί, Θεσσαλοί, Ίωνες, Κεφαλλήνες, Λαπίθες, Λοκροί, Μάγνητες, Μινύες, Μυρμιδόνες, Περαιβοί, Φθίοι, Φλεγύες και Φωκείς.
Η μελέτη εδράζεται σε δύο βασικές υποθέσεις της έρευνας: Πρώτον, ότι μετά την εγκατάσταση των πρώτων Ελλήνων στον ελλαδικό χώρο διαμορφώθηκαν και τα πρώταέθνη, με ταυτοποιημένα εγγενή πολιτισμικά χαρακτηριστικά (εθνικό όνομα, θεότητες, ήρωες, διαλέκτους, ανθρωπωνύμια και τοπωνύμια, μηνολόγια, ονόματα φυλών). Και δεύτερον, ότι το κάθε έθνος συνιστά ήδη από την Εποχή του Χαλκού μια αυτόνομη δομημένη οντότητα, μια πολιτική κοινωνία συγκροτημένη από ομάδες με κοινά πολιτισμικά στοιχεία.
Απόστολος Γεωργιάδης
Τι είναι δίκαιο; Η νομική επιστήμη για όλους
Πρόλογος: Προκόπιος Παυλόπουλος
Το ερώτημα «τι είναι δίκαιο;» είναι πολύ παλαιό∙ απασχολεί τους θεωρητικούς και τους φιλοσόφους του δικαίου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ωστόσο, με το συγκεκριμένο βιβλίο δεν επιδιώκεται η συνέχιση της αναζήτησης μιας απάντησης, η οποία ίσως και να μην υπάρχει.
Ο σκοπός του συγγραφέα εδώ είναι πολύ πιο απλός: Συνίσταται στην προσπάθεια να φέρει το δίκαιο και τη νομική επιστήμη πιο κοντά στον απλό πολίτη, να καταστήσει σαφές στον μη ειδικό τι σημαίνουν και πώς εφαρμόζονται οι κανόνες δικαίου κάθε ημέρα σε πλήθος ζητημάτων που δημιουργεί η συμβίωση των ανθρώπων σε μια κοινότητα. Κι όμως, το δίκαιο δεν προσελκύει το ενδιαφέρον, την κατανόηση και την εμπιστοσύνη των μορφωμένων ανθρώπων στον ίδιο βαθμό με τις άλλες κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες.
Ο συγγραφέας προσπαθεί όσο μπορεί πιο απλά και με τη χρήση πολλών παραδειγμάτων να ανοίξει για τον μη νομικό ένα παράθυρο στον «παράδεισο» των νομικών εννοιών∙ να εξηγήσει τη λειτουργία πολλών θεσμών∙ να απλουστεύσει κατά το δυνατό νομικές κατασκευές που φαίνονται δυσνόητες∙ και να καταστήσει σαφές ότι ο νομοθέτης, μπορεί μεν μερικές φορές να υπερβάλλει στην παραγωγή νόμων (εξού και η γνωστή μας πολυνομία), αλλά κατά κανόνα δεν αυθαιρετεί! Πίσω από κάθε νομοθετική ρύθμιση κρύβεται η προσπάθεια επίλυσης προβλημάτων της καθημερινής ζωής και διευθέτησης συγκρουόμενων συμφερόντων των μελών της κοινωνίας. Ένα βιβλίο κυριολεκτικά «για όλους», γραμμένο από έναν κορυφαίο νομικό.
Κρίστοφερ Χιλ
Η εξωτερική πολιτική τον 21ο αιώνα
Επιστημονική επιμέλεια: Γιώργος Ευαγγελόπουλος
Η εξωτερική πολιτική αφορά το πώς αλληλεπιδρούν διαφορετικές κοινωνίες, άλλοτε ανταγωνιζόμενες μεταξύ τους και άλλοτε επιτυγχάνοντας να αναπτύξουν μια συνεργασία σε τακτική βάση. Καλείται να διαχειριστεί τη συνεχή διελκυστίνδα μεταξύ αφενός του κράτους, που επιδιώκει να διατηρήσει την ανεξαρτησία του και την αυτοτέλεια της δράσης του και να προωθήσει τα συμφέροντά του, και αφετέρου του άμεσου και ευρύτερου εξωτερικού του περιβάλλοντος, που θέτει διαρκώς όρια στη δράση του κράτους.
Το βιβλίο του Κρίστοφερ Χιλ, καθηγητή Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ, πραγματεύεται το θέμα σε όλες τις δυνατές πτυχές του, επιχειρώντας να καλύψει ευρύτατο ιστορικό και γεωγραφικό φάσμα εμπειρικού υλικού, καθώς και το εκτεταμένο θεωρητικό corpus το οποίο έχει παραγάγει η Ανάλυση της Εξωτερικής Πολιτικής και γενικότερα η επιστήμη των Διεθνών Σχέσεων. Πρόθεσή του είναι να βοηθήσει τον σημερινό αναγνώστη, για τον οποίο φαντάζει ίσως μακρινός όχι μόνο ο Ψυχρός Πόλεμος αλλά και η περίφημη «νέα τάξη πραγμάτων» της δεκαετίας του 1990, να εμβαθύνει στα ζητήματα και να αντιληφθεί την πολυμορφία του διεθνούς συστήματος και τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα πολλών σύγχρονων κοινωνιών, με συχνές αναφορές ακόμη και σε τρέχοντα πολιτικά διλήμματα, όπως το ζήτημα της Ουκρανίας, ο εμφύλιος στη Συρία, η διεθνής τρομοκρατία και η κρίση στην Ευρωζώνη.
Δίνοντας απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα, όπως, μεταξύ άλλων, «ποιος χαράσσει την εξωτερική πολιτική;», «ποιος παίρνει τις κρίσιμες αποφάσεις και για λογαριασμό τίνος;», «με ποιους τρόπους επηρεάζει τις εξωτερικές σχέσεις η εσωτερική πολιτική, και αντιστρόφως;», «πώς ασκείται η εξωτερική πολιτική;», «ποια είναι η σχέση πολιτικής, κοινωνίας και εξωτερικής πολιτικής;», αποτελεί εντέλει μια απόπειρα να προσδιοριστεί τι μπορεί και τι δεν μπορεί να αναμένει κανείς ως εφικτό από την εξωτερική πολιτική σήμερα.
Γιάννης Μανέτας
Η ζωή σήμερα, άλλοτε, αλλού και στο μέλλον. Η λογική των βιολογικών συστημάτων
Τι είναι εκείνο που μας κάνει να χαρακτηρίζουμε ένα σύστημα ως βιολογικό; Ποια γνωρίσματα διέπουν σήμερα το φαινόμενο της ζωής στον πλανήτη μας; Άραγε τούτα τα γνωρίσματα παρέμειναν αναλλοίωτα στο πέρασμα του γεωλογικού χρόνου; Πώς εμφανίστηκε η ζωή στη Γη και ποια μορφή μπορεί να έχει σε άλλα, σχετικά φιλόξενα γι’ αυτήν σώματα του ηλιακού μας συστήματος; Πώς προβλέπεται να την επηρεάσει η σοβούσα περιβαλλοντική κρίση; Τελικά, τι μορφή θα μπορούσε να πάρει η ζωή στο απώτερο μέλλον και τι μπορεί να την απειλήσει;
Ο Γιάννης Μανέτας, καθηγητής φυσιολογίας φυτών στο Πανεπιστήμιο Πατρών, είναι ο συγγραφέας των δύο πολύ επιτυχημένων βιβλίων επιστημονικής εκλαΐκευσης Τι θα έβλεπε η Αλίκη στη χώρα των φυτών και Περί φυτών αφηγήματα. Στο τρίτο του βιβλίο από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης ανιχνεύει τη «λογική» της ζωής στο παρελθόν, στο παρόν, στη διαστημική γειτονιά μας και στο γήινο μέλλον. Πρόκειται για ένα βιβλίο πολλαπλά συναρπαστικό.
Παύλος Κόντος
Ο δρόμος προς την ευδαιμονία. Εισαγωγή στην Αριστοτελική Ηθική
Το βιβλίο αποτελεί μια «αντισυμβατική» εισαγωγή στην αριστοτελική ηθική, αλλά και μια νέα πρόταση ανάγνωσης ή αποκωδικοποίησης του αριστοτελικού κειμένου. Η πρωτοτυπία της εισαγωγής αυτής έγκειται στο ότι έχει οργανωθεί με βάση την ανάλυση εκτενών αποσπασμάτων από τα αριστοτελικά έργα, που παρατίθενται στο πρωτότυπο και σε μετάφραση, και όχι με τη χρήση σύντομων φράσεων του κειμένου, αποκομμένων από τα συμφραζόμενα και, συνεπώς, ευάλωτων σε παρερμηνείες. Υιοθετώντας μια ευρύχωρη ερμηνευτική στάση, λαμβάνοντας υπόψη τους προβληματισμούς τόσο της λεγόμενης «ηπειρωτικής» φιλοσοφίας όσο και της κυρίαρχης, σήμερα αναλυτικής φιλοσοφίας, δεν αρκείται σε μια ακαδημαϊκή έκθεση των απόψεων του Αριστοτέλη αλλά στην υπεράσπιση των βασικών θέσεων της αριστοτελικής ηθικής (και στην απομόνωση εκείνων που θα πρέπει να εγκαταλειφθούν, χωρίς η απόρριψή τους να υπονομεύει τη συνοχή της συνολικής θεωρίας): υπεράσπιση σύμφωνα τόσο με φιλοσοφικούς όρους (χωρίς τη χρήση δυσνόητης φιλοσοφικής ορολογίας) όσο και σύμφωνα με τα δεδομένα της κοινής ηθικής εμπειρίας (στη βάση πολλών παραδειγμάτων).
Βούλα Τσούνα
Η γνωσιολογία της Κυρηναϊκής Σχολής
Μετάφραση: Τερέζα Μπούκη
Επιμέλεια: Θάνος Σαμαρτζής
Η συγγραφέας εξετάζει τη φιλοσοφία των Κυρηναϊκών που συνδέεται με δύο αρχαίες παραδόσεις, το σωκρατικό κίνημα και τον ελληνικό σκεπτικισμό, και εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους η κυρηναϊκή φιλοσοφία προαναγγέλλει την καρτεσιανή θεώρηση του κόσμου. Κύρια θέση των Κυρηναϊκών είναι ότι «μπορούμε να γνωρίσουμε μόνο τις δικές μας εμπειρίες και τίποτε άλλο, ούτε τα αντικείμενα του εξωτερικού κόσμου ούτε τους άλλους νόες». Το βιβλίο επιχειρεί την ανασύσταση της κυρηναϊκής γνωσιολογίας, εξηγεί τους τρόπους με τους οποίους εξαρτάται από τον κυρηναϊκό ηδονισμό, την τοποθετεί στο πλαίσιο του αρχαίου φιλοσοφικού διαλόγου και εξετάζει τις συνδέσεις της με τις νεότερες και τις σύγχρονες γνωσιολογικές θέσεις.
Θόδωρος Χατζηπανταζής
«Ρωμαίικος Συβολισμός»
Διασταύρωση εγχώριας λαϊκής παράδοσης και ευρωπαϊκής πρωτοπορίας στο νεοελληνικό θέατρο, ή Θέατρο και εθνική ταυτότητα στην Ελλάδα
Ο όρος «ρωμαίικος συβολισμός» επινοήθηκε από τον Γιάννη Ψυχάρη στο γύρισμα του 19ου προς τον 20ό αιώνα, προκειμένου να δοθεί όνομα στο ορμητικό ρεύμα της εποχής για τη διασταύρωση εγχώριων λαϊκών παραδοσιακών στοιχείων και ευρωπαϊκών πρωτοποριακών αναζητήσεων κατά τη διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας των Νεοελλήνων.
Η μελέτη του Θ. Χατζηπανταζή επιχειρεί να παρακολουθήσει την ανάπτυξη ακριβώς της τάσης αυτής, όπως διαγράφεται επίμονα μέσα στον αποκαλυπτικό καθρέφτη του θεάτρου, από την εποχή της πρώτης αφύπνισης των σχετικών ανησυχιών, στα χρόνια του Διαφωτισμού, ως τη μεταπολεμική και μετεμφυλιακή περίοδο της επίσημης ένταξης της χώρας στους θεσμούς μιας επιφυλακτικά ενοποιημένης Ευρώπης. Οι εξελίξεις όλο αυτό το διάστημα εμφανίζονται καταιγιστικές, καθώς η ντόπια συνείδηση αγωνίζεται να συμβιβάσει μια σειρά από αλληλοαναιρούμενες έννοιες: την προδιαφωτισμική της παράδοση με τον αστικό εκσυγχρονισμό, τον ρομαντισμό με τον κλασικισμό, τον εθνικισμό με τον κοσμοπολιτισμό, καθώς προσπαθεί να συνδέσει το δημοτικό «κλέφτικο» τραγούδι με τη σύγχρονη παραλογοτεχνία ληστρικών μυθιστορημάτων. Οι συγκρούσεις και τα σχετικά αδιέξοδα γίνονται ίσως καλύτερα αντιληπτά στην περίπτωση του Καραγκιόζη, που από παραδοσιακό θέατρο λαϊκού προφορικού αυτοσχεδιασμού κατάληξε σε βιομηχανία παραγωγής τυποποιημένων φυλλαδίων, έντυπων ψυχαγωγικών αναγνωσμάτων για τις περιορισμένης εγγραμματοσύνης μικροαστικές μάζες.
