«Ο Έλληνας Τούρκος»
του Χρίστου Χριστοδούλου.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο
Βιβλιοπωλείο «ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑ»
(Δημ. Γούναρη 39, Καμάρα)
την Τετάρτη 29 Μαρτίου 2017, στις 7:00 μ.μ.
Το βιβλίο θα παρουσιάσουν οι:
Χρίστος Ζαφείρης, δημοσιογράφος, συγγραφέας
Σταύρος Τζίμας, δημοσιογράφος
και ο Χρίστος Χριστοδούλου. Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Πέτρος Παπασαραντόπουλος.
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Στη νέα του μυθιστορηματική βιογραφία ο Χρίστος Χριστοδούλου αφηγείται την άγνωστη ιστορία ενός Έλληνα από τη Χίο, την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που ξεκίνησε ως σκλάβος και έγινε Μεγάλος Βεζίρης.
Ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου υπήρξε μια υπαρκτή, προβεβλημένη αλλά διφορούμενη ιστορική προσωπικότητα. Ήταν πρώην σκλάβος, πρώην έλληνας και πρώην χριστιανός. Η περίπτωση του ανθρώπου αυτού, που παραμένει ελάχιστα γνωστή στη χώρα μας, δεν απασχόλησε παρά κάποιους ερευνητές στη Χίο όπου γεννήθηκε και τους συγγενείς του στην Κωνσταντινούπολη όπου εν συνεχεία έζησε και αναδείχτηκε.
Οι επιλογές αυτού του ανθρώπου δεν καθόρισαν μόνο την προσωπική του μοίρα αλλά και τις συνέπειες τους πάνω στο σώμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η ζωή του, ζωή ενός πολύ ευφυούς ριζοσπάστη αλλά και πολύ τυχερού ανθρώπου, δοκιμάστηκε μέσα σε ένα πλαίσιο όπου κυριάρχησαν πόλεμοι, σφαγές, πολιτικές συνωμοσίες, διεθνείς ίντριγκες, οικονομικές κρίσεις και μαζί ο απαράμιλλος κοσμοπολιτισμός της Κωνσταντινούπολης.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο συγγραφέας, «σπάνια βρίσκει κανείς ένα τόσο τέλειο συνδυασμό κεντρικού ήρωα, ιστορικού-κοινωνικού πλαισίου και ανθρώπινης μοίρας. Σπάνια επίσης συναντάει κανείς μια τόσο προφανή περίπτωση ελληνοτουρκικής συμβίωσης κι επιβίωσης. Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο του οποίου όλες οι πληροφορίες είναι εξαντλητικά τεκμηριωμένες, ο αναγνώστης δεν θα ταλαιπωρηθεί από εθνοκάπηλους προσδιορισμούς και ετικέτες για τον «άλλο». Άλλωστε ο τίτλος του δεν παραπέμπει σε μια διαφορά, αλλά σε μια εξίσωση.»
Ο Χρίστος Χριστοδούλου είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Κατάγεται από την Ξάνθη. Ήταν διευθυντής στα Γραφεία Αθηνών των εφημερίδων «Μακεδονία» και «Θεσσαλονίκη», διευθυντής της Δορυφορικής τηλεόρασης της ΕΡΤ και ανταποκριτής σε αμερικανικά, κυπριακά και γαλλικά μέσα ενημέρωσης. Το 2006 τιμήθηκε με το μεγάλο δημοσιογραφικό βραβείο του Ιδρύματος Μπότση. Συγγραφέας των βιβλίων: «Τα φωτογενή Βαλκάνια των αδελφών Μανάκη», «Ο εκδότης Ιωάννης Βελλίδης», «Μουσταφά Κεμάλ» «Οι τρεις ταφές του Χασάν Ταχσίν Πασά».
ΙΜΠΡΑΗΜ ΕΝΤΧΕΜ ΠΑΣΑΣ, ΕΝΑΣ ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΤΟΥΡΚΟΣ
Μπροστά σε μια μεγάλη αποκάλυψη – έκπληξη θα βρεθούν οι αναγνώστες του νέου βιβλίου του δημοσιογράφου και συγγραφέα Χρίστου Χριστοδούλου που φέρει τον αναπάντεχο τίτλο «Ο Έλληνας Τούρκος». Το βιβλίο περιγράφει την μυθιστορηματική ζωή ενός Έλληνα σκλάβου, του Ιμπραήμ Εντχέμ Πασά, που σώθηκε από την σφαγή της Χίου και έγινε τελικά Μέγας Βεζίρης, δηλαδή Πρωθυπουργός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η περίπτωση του άνθρωπου αυτού παραμένει ελάχιστα ή καθόλου γνωστή στην χώρα μας, ενώ στην Τουρκία θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους μεταρρυθμιστές της, παρ ότι –για ευνόητους λόγους, αποσιωπάται η ελληνική καταγωγή του. Συγγενείς αυτού του Έλληνα Μεγάλου Βεζίρη υπάρχουν σήμερα τόσο στην Χίο όσο και την Κωνσταντινούπολη.
Στην διάρκεια των σφαγών της Χίου από τους Τούρκους το 1822 που αποτύπωσε στον περίφημο πίνακα του ο γάλλος ζωγράφος Ντελακρουά, ξεκληρίστηκε το 80% των κατοίκων του νησιού. Ο Ιμπραήμ Εντχέμ Πασάς ήταν τότε 6 ή 8 ετών. Ο ίδιος σώθηκε αλλά πουλήθηκε σαν σκλάβος στον οίκο ενός παντοδύναμου Αρχιναυάρχου που ήταν τότε υπουργός πολέμου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο μικρός σκλάβος, σύμφωνα με τα έθιμα του πολέμου, προσηλυτίστηκε στο Ισλάμ. Ανατράφηκε και εκπαιδεύτηκε στον οίκο του Πασά ο οποίος ήταν άτεκνος. Ο Μικρός Εντχέμ επέδειξε εξαιρετική ευφυΐα και υψηλές μαθησιακές επιδόσεις και ο μέντοράς του τον έστειλε στο Παρίσι για σπουδές. Επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη με το πτυχίο του μηχανικού μεταλλειολόγου και κατέλαβε αμέσως υψηλές θέσεις στην διοίκηση της Αυτοκρατορίας. Από τότε τίποτα δεν σταμάτησε την συνεχή εξέλιξη του, ο όποιος σε ένα διάστημα 50 χρόνων υπήρξε υπασπιστής του Σουλτάνου, υπουργός εσωτερικών, υπουργός δημοσίων έργων, υπουργός υγιεινής, κυβερνήτης Τρικάλων, κυβερνήτης Ιωαννίνων, υπουργός εξωτερικών, πρεσβευτής, πρόεδρος του συμβουλίου επικρατείας, συντάκτης των κυριότερων εκσυγχρονιστικών και μεταρρυθμιστικών νομοθετημάτων της Αυτοκρατορίας, και τέλος Μέγας Βεζίρης. Αυτός εισήγαγε το δεκαδικό μετρικό σύστημα στην Τουρκία, αυτός επέβαλλε νέους κανόνες στην πολεοδομία την ρυμοτομία και την υγιεινή των μεγαλουπόλεων, αυτός τέλος αξιοποίησε τον μεταλλευτικό πλούτο της χώρας. Η ελληνική καταγωγή του ήταν από τότε σε όλους γνωστή. Ο ίδιος όμως και το περιβάλλον του τροφοδοτούσαν την άποψη ότι ήταν Μουσουλμάνος Κιρκασιανής καταγωγής, κάτι που δεν επικράτησε τελικά. Το βιβλίο του Χρ. Χριστοδούλου εξαντλεί όλες τις πηγές της ελληνικής καταγωγής αλλά και του σπουδαίου μεταρρυθμιστικού έργου που επιτέλεσε ο Εντχέμ Πασάς ο οποίος έζησε μια ζωή μουσουλμάνου ζηλωτή, προσεκτικά οργανωμένη ώστε να μην παρεξηγηθεί ως ψευδομουσουλμάνος ή ως αποστάτης. Ταυτόχρονα χειρίστηκε με ειλικρίνεια και πολιτική σύνεση το κρίσιμο θέμα των σχέσεων της Αυτοκρατορίας με τους Χριστιανούς, τους Εβραίους πολίτες της και αφιερώθηκε με εντιμότητα στην υπηρεσία της Τουρκίας που τον ανέδειξε παρότι του στέρησε την οικογένεια, την θρησκεία και το νησί του. Την λαμπρή πορεία του ωστόσο ανέκοψε η οδυνηρή ήττα των Οθωμανών στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877, τον οποίο ο ίδιος χειρίστηκε ως Μέγας Βεζίρης. Υπήρξε το «μαύρο πρόβατο» εκείνης της αρνητικής συγκυρίας και αποσύρθηκε από το προσκήνιο. Τα παιδιά του ήταν κορυφαίοι παράγοντες των επιστημών και της τέχνης στην Τουρκία. Το ίδιο και οι απόγονοί του μέχρι σήμερα. Ο μεγάλος γιός του ο Οσμάν Χαμντί Μπέης, υπήρξε ιδρυτής του Αυτοκρατορικού Αρχαιολογικού Μουσείου της Κωνσταντινούπολης και θεωρείται σήμερα ο μεγαλύτερος ζωγράφος της Τουρκίας. Ήταν ο μόνος από την οικογένεια του Πασά. που διακριτικά δήλωνε ότι η καταγωγή τους ήταν ελληνική. Κάποια στοιχεία οδηγούν στην υπόθεση ότι πατέρας και γιός γνώριζαν ελληνικά.
Εφ όσον, σύμφωνα με την εξαντλητική έρευνα του συγγραφέα, η καταγωγή του Εντχέμ Πασά ήταν πέραν πάσης αμφιβολίας ελληνική από την Χίο, εγείρεται το ερώτημα από πιο τζάκι του νησιού προέρχονταν. Το βιβλίο υιοθετεί τρείς βασικές εκδοχές. Κάποιοι Χιώτες ερευνητές αναφέρουν την οικογένεια Πυρρίκη από την Βέσα, ένα από τα Μαστιχοχώρια της Χίου. Ο Οθωμανός μεγαλοτραπεζίτης Γεώργιος Ζαρίφης, στενός φίλος του Μεγάλου Βεζίρη και δανειστής του Οθωμανικού κράτους, ισχυρίζεται ότι ο Εντχέμ καταγόταν από τους Σκαραμαγκάδες, άποψη που μάλλον φαίνεται να προτιμούν οι σημερινοί απόγονοι του στην Τουρκία. Τέλος υπάρχει και μια τρίτη εκδοχή που την εμφάνισαν οι εφημερίδες της Αθήνας το 1877, την περίοδο που ο Εντχέμ έγινε Μέγας Βεζίρης: Ότι τάχα ο Πασάς είχε στην μικρή τότε ελληνική πρωτεύουσα αδελφό Καθηγητή του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου από την οικογένεια Κόκκινου της Χίου. Ο Ιμπραήμ Εντχέμ Πασάς πέθανε στην Κωνσταντινούπολη το 1893 και τάφηκε στο Τέμενος της Μιχριμάχ Σουλτάνας στο Σκούταρι, που έχτισε ο κατά πολλούς ελληνικής επίσης καταγωγής, μεγαλοφυής αρχιτέκτονας Σινάν. Η είδηση του θανάτου του και το ελληνικό βιογραφικό του, έτυχαν ξανά τότε, παγκόσμιας προβολής.
Το βιβλίο κοσμείται από 80 αυθεντικές και άγνωστες λιθογραφίες της εποχής γεγονός που υποδηλώνει την πανευρωπαϊκή απήχηση του ήρωα του βιβλίου. «Ο Έλληνας Τούρκος» θα παρουσιαστεί παρουσία του συγγραφέα, την Τετάρτη 29 Μαρτίου στις 7:00 μμ στο Βιβλιοπωλείο Μαλλιάρης ΠΑΙΔΕΙΑ, με ομιλητές τους δημοσιογράφους Χρίστο Ζαφείρη και Σταύρο Τζίμα. Την συζήτηση θα συντονίσει ο εκδότης Πέτρος Παπασαραντόπουλος.
Εκδόσεις Επίκεντρο,
Καμβουνίων 9, Θεσσαλονίκη, Τ.Κ. 54621
τηλ. 2310-256146, Fax 2310-256148
books@epikentro.gr
www.epikentro.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου