Ο ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ ΣΤΗΝ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΜΑΣ

Επειδή τα τελευταία χρόνια πάμε προς το οριστικό χάσιμο όλων εκείνων που μας χαρακτήριζαν σαν λαό, σαν χώρα, τα ήθη, τα έθιμα, τις παραδόσεις μας, ας θυμηθούμε κάποια λαογραφικά στοιχεία για το μήνα αυτό. Ο Δεκέμβρης, είναι ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας του ηλιακού μας έτους, αλλά ο δέκατος μήνας όπως το λέει και το όνομα του. Δεκέμβρης από το λατινικό Decem, που σημαίνει δέκα. Από την ζωή των αγροτών, όπως αυτή εξελίσσεται μέσα στον Δεκέμβρη, τρεις είναι οι εμπειρίες του χρόνου που «πρωταγωνιστούν»! Το κρύο, το τέλος της σποράς, και η μικρή μέρα. Ο Δεκέμβρης είναι ο μήνας με τις μικρότερες μέρες. Από τα Χριστούγεννα όμως και μετά, αρχίζουν και μεγαλώνουν. Το κρύο συνδέεται με τρεις κυρίως γιορτές στην αρχή του Δεκέμβρη. Της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Σάββα, και του Αη Νικόλα. Λέγανε παλιά: «Βαρβάρα βαρβαρωνει, και Σάββας σαβανώνει, αι Νικόλας παραχώνει»! Στις ορεινές περιοχές της Ηπείρου, της Δυτικής Μακεδονίας, της Ρούμελης, το κρύο συνδέεται και με την γιορτή του Αγίου Αντρέα. «Ο Αγι Αντρέας έφτασε, το κρύο αντρειεύει». Ο Δεκέμβρης στην παράδοση μας, έχει και το όνομα Αντριας (η Ντριας), λόγω του κρύου. Η δεύτερη εμπειρία, όπως είπαμε, είναι το τέλος της σποράς. Εκφράζεται και αυτή με παροιμίες. Για την σπορά λένε: «Δικεμβρις, δικιος σπόρος», η «Δεκέμβρη δίκαια σπέρνε», και αυτό γιατί ο «ζευγάς», δεν πρέπει να ρίχνει το σπόρο μήτε πολύ αρια , μήτε πολύ πυκνά, γιατί το χώμα είναι αρκετά ποτισμένο από την βροχή, και έτσι δεν υπάρχει πλέον ο φόβος μη τυχόν και δεν φυτρώσει ο σπόρος. Ένα άλλο έθιμο που τηρούσαν οι παλιοί τον Δεκέμβρη, ήταν που «ευχαριστούσαν» τα ζώα τα οποία τους βοηθούσαν στη σπορά! Μια ξεχωριστή γιορτή, στις 18 του Δεκέμβρη, είναι του Αγίου Μοδεστου. Στο Δρυμό, στην γιορτή του αγίου, έδιναν στα ζώα τριμμένους άρτους και αντίδωρο από την εκκλησία, για να φάνε τα ζώα και να γίνουν γερά! Βέβαια σήμερα, τα ζώα έχουν αντικατασταθει από τα τρακτέρ. Στη Λήμνο, οι ζευγάδες κάνουν κόλλυβα που τα πηγαίνουν στην εκκλησία και τα διαβάζει ο παπάς, και τα ρίχνουν έπειτα στην «ταγή» για τα ζώα. Η τρίτη εμπειρία για τον Δεκέμβρη, είναι το φως. «Του Δεκέμβρη η μέρα, καλημέρα καλησπέρα» έλεγαν οι παλιοί, για να τονίσουν το πόσο μικρές μέρες και μεγάλες νύχτες έχουμε αυτό το μήνα. Με τον ήλιο και το φως, σχετίζεται η μεγαλύτερη γιορτή του Δεκέμβρη, τα Χριστούγεννα. Σε πολλά μέρη τα Χριστούγεννα έδωσαν το όνομα τους στον μήνα: «Χριστουγεννάρης, Χριστουγεννάς». Στα ευαγγέλια δεν μνημονεύεται ο μήνας που γεννήθηκε ο Χριστός! Η γιορτή των γενεθλίων, θεσπίστηκε για τις 25 του Δεκέμβρη από τους Χριστιανούς της Ρώμης το 335 μ.Χ. Αυτό έγινε, για να παραμεριστεί ο Περσικός θεός Μίθρας, που είχε το γενέθλιο του την ιδία μέρα. Αυτά και άλλα πολλά έχει η λαογραφία μας για τον μήνα Δεκέμβρη, ήθη, έθιμα, τραγούδια, κάλαντα….. ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ Βασίλης Τσούγκαρης Αρθρογράφος – Παραγωγός Ραδιοφωνίας tsougarisgnomi@gmail.com

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

«Στου φεγγαριού την αγκαλιά» συναντιόνται φέτος ο Θανάσης Πολυκανδριώτης και η Ελένη Δήμου Ο συνθέτης Θανάσης Πολυκανδριώτης και δάσκαλος στο μπουζούκι συναντιέται με την Ελένη Δήμου από τις 5 Δεκεμβρίου στις «Εποχές».

Οι βραδιές τους έχουν τον τίτλο «Στου φεγγαριού την αγκαλιά». Οι δύο καλλιτέχνες βρίσκονται επί σκηνής για δεύτερη φορά μετά την επιτυχημένη τους συνεργασία στη Θεσσαλονίκη το 2007. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει αγαπημένα τραγούδια που έχει γράψει ο Θανάσης Πολυκανδριώτης – διασκευές και ταξίμια - όπως

«Τα πήρες όλα», «Κι έλεγες», «Τι έκανα για πάρτη μου», «Τελειώσαμε λοιπόν», καθώς και τραγούδια που έχει τραγουδήσει η Ελένη Δήμου.

Ξεχωριστή είναι οι στιγμή που οι δύο καλλιτέχνες συναντιόνται επί σκηνής όταν η Ελένη Δήμου τραγουδάει τα μεγάλα τραγούδια του Θανάση Πολυκανδριώτη και ένα καινούργιο τραγούδι του συνθέτη. Η Ελένη Δήμου ερμηνεύει μεγάλες της επιτυχίες από τις δισκογραφικές της δουλειές «Μίλα μου απλά», «Κατά βάθος αλεπού», «Η ζωή είναι γυναίκα», «Προσωπικά» και άλλες.

Από το πρόγραμμα δεν λείπουν μερικά από τα ωραιότερα ντουέτα που έχει τραγουδήσει με το Γιάννη Πάριο, το Στέφανο Κορκολή, το Μανώλη Λιδάκη και το Γιώργο Νταλάρα. Ο Θανάσης Πολυκανδριώτης τιμάει τους μεγάλους συνθέτες μας όπως το Μάνο Λοϊζο, το Γιώργο Ζαμπέτα, το Σταύρο Ξαρχάκο, το Δήμο Μούτση, το Μίμη Πλέσσα, το Σταύρο Κουγιουμτζή, τον Απόστολο Καλδάρα και άλλους. Στο λαϊκό της πρόγραμμα η Ελένη Δήμου κάνει ένα αφιέρωμα στον Άκη Πάνου με μεγάλα τραγούδια όπως «Όταν σημάνει η ώρα», «Η ζωή μου όλη», «Εφτά νομά», «Άστον τρελό στην τρέλα του» και άλλα. Στην παρέα της Ελένης Δήμου και του Θανάση Πολυκανδριώτη βρίσκονται η Άννα Μελίτη, ο Γιώργος Χριστοδούλου και ο Βασίλης Παχής.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι στη λαϊκή ορχήστρα συμμετέχουν δύο νέοι μουσικοί στο μπουζούκι από τους «ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ», την ομάδα των νέων μουσικών που μαθητεύουν δίπλα στο Θανάση Πολυκανδριώτη.

Η μουσική διεύθυνση είναι του Νίκου Στρατηγού και το πρόγραμμα του Θανάση Πολυκανδριώτη επιμελήθηκε ο Τόλης Κόκκινος. Φέτος στις «Εποχές» ο Θανάσης Πολυκανδριώτης και η Ελένη Δήμου, φιλοδοξούν να μας χαρίσουν ένα πρόγραμμα αξιώσεων αλλά και κεφιού.

Από τις 5 Δεκεμβρίου κάθε Παρασκευή και Σάββατο. «Εποχές» – Τειρεσίου 3, Βριλήσσια Ώρα προσέλευσης: 22:30 Κρατήσεις: 210 8104546 / 210 8045839 / 6936 052505

Ο ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ ΣΤΗΝ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΜΑΣ

Ο Δεκέμβρης είναι ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας του ηλιακού μας έτους, αλλά ο δέκατος μήνας όπως το λέει και το όνομα του. Δεκέμβρης από το λατινικό Decem, που σημαίνει δέκα. Από την ζωή των αγροτών, όπως αυτή εξελίσσεται μέσα στον Δεκέμβρη, τρεις είναι οι εμπειρίες του χρόνου που «πρωταγωνιστούν»! Το κρύο, το τέλος της σποράς, και η μικρή μέρα. Ο Δεκέμβρης είναι ο μήνας με τις μικρότερες μέρες. Από τα Χριστούγεννα όμως και μετά, αρχίζουν και μεγαλώνουν. Το κρύο συνδέεται με τρεις κυρίως γιορτές στην αρχή του Δεκέμβρη. Της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Σάββα, και του Αη Νικόλα. Λέγανε παλιά: «Βαρβάρα βαρβαρωνει, αι Σάββας σαβανώνει, αι Νικόλας παραχώνει»! Στις ορεινές περιοχές της Ηπείρου, της Δυτικής Μακεδονίας, της Ρούμελης, το κρύο συνδέεται και με την γιορτή του Αγίου Αντρέα. «Ο Αγι Αντρέας έφτασε, το κρύο αντρειεύει». Ο Δεκέμβρης στην παράδοση μας, έχει και το όνομα Αντριας (η Ντριας), λόγω του κρύου. Η δεύτερη εμπειρία, όπως είπαμε, είναι το τέλος της σποράς. Εκφράζεται και αυτή με παροιμίες. Για την σπορά λένε: «Δικεμβρις, δικιος σπόρος», η «Δεκέμβρη δίκαια σπέρνε», και αυτό γιατί ο «ζευγάς», δεν πρέπει να ρίχνει το σπόρο μήτε πολύ αρια , μήτε πολύ πυκνά, γιατί το χώμα είναι αρκετά ποτισμένο από την βροχή, και έτσι δεν υπάρχει πλέον ο φόβος μη τυχόν και δεν φυτρώσει ο σπόρος. Ένα άλλο έθιμο που τηρούσαν οι παλιοί τον Δεκέμβρη, ήταν που «ευχαριστούσαν» τα ζώα τα οποία τους βοηθούσαν στη σπορά! Μια ξεχωριστή γιορτή, στις 18 του Δεκέμβρη, είναι του Αγίου Μοδεστου. Στο Δρυμό, στην γιορτή του αγίου, δίνουν στα ζώα τριμμένους άρτους και αντίδωρο από την εκκλησία, για να φάνε τα ζώα και να γίνουν γερά! Βέβαια σήμερα, τα ζώα έχουν αντικατασταθει από τα τρακτέρ. Στη Λήμνο, οι ζευγάδες κάνουν κόλλυβα που τα πηγαίνουν στην εκκλησία και τα διαβάζει ο παπάς, και τα ρίχνουν έπειτα στην «ταγή» για τα ζώα. Η τρίτη εμπειρία για τον Δεκέμβρη, είναι το φως. «Του Δεκέμβρη η μέρα, καλημέρα καλησπέρα» έλεγαν οι παλιοί, για να τονίσουν το πόσο μικρές μέρες και μεγάλες νύχτες έχουμε αυτό το μήνα. Με τον ήλιο και το φως, σχετίζεται η μεγαλύτερη γιορτή του Δεκέμβρη, τα Χριστούγεννα. Σε πολλά μέρη τα Χριστούγεννα έδωσαν το όνομα τους στον μηνά: «Χριστουγενναρης, Χριστουγεννας». Στα ευαγγέλια δεν μνημονεύεται ο μήνας που γεννήθηκε ο Χριστός! Η γιορτή των γενεθλίων, θεσπίστηκε για τις 25 του Δεκέμβρη από τους Χριστιανούς της Ρώμης το 335 μ.Χ. Αυτό έγινε, για να παραμεριστεί ο Περσικός θεός Μίθρας, που είχε το γενέθλιο του την ιδία μέρα. Αυτά και άλλα πολλά έχει η λαογραφία μας για τον μήνα Δεκέμβρη, ήθη, έθιμα, τραγούδια, κάλαντα…..