Ενας γιατρός σώζει το ποντιακό τραγούδι
Ο νευροχειρουργός Χρήστος Αντωνιάδης γράφει στίχους και μεταφράζει Ευριπίδη στη διάλεκτο του Πόντουτου Γ. Σκίντσα«Εντάμαν με την κεμεντζέν, σ΄ έναν πατεμασέαν/θα λέω τα πονετικά μ΄, μ΄ ισούλ΄ κον τοξαρέαν», δηλαδή «αντάμα με τη λύρα μου σ΄ έναν σκοπό επάνω/ θα πω για αυτά που με πονούν μ΄ ανάλαφρο τοξάρι».
Για τον νευροχειρουργό Χρήστο Αντωνιάδη, πέρα από όσα περιγράφει στο τραγούδι του«Παιδίν δεκατετράχριονον» (το δίστιχο είναι παρμένο από αυτό), τα «πονετικά» σημαίνουν και κάτι ακόμη: αυτό που τον πονάει είναι να μην εξαφανισθεί η ποντιακή διάλεκτος. Με σύνθημά του «Η ποντιακή διάλεκτος δεν έχει το κουράγιο να πεθάνει», εδώ και 15 χρόνια γράφει στίχους στα ποντιακά μεταφέροντας ουσιαστικά τα βιώματα που «εισέπραξε» πριν από χρόνια από τη γιαγιά του με έναν και μοναδικό σκοπό: «Να μη χαθεί η γλώσσα μας. Αυτός είναι άλλωστε και ο μοναδικός λόγος που ασχολήθηκα με τη στιχουργική. Είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι όταν μια γλώσσα-διάλεκτος δεν διδάσκεται στα σχολεία, είναι καταδικασμένη να πεθάνει.
Και δεν θέλω να συμβεί αυτό στα ποντιακά» σημειώνει. Προσφάτως κυκλοφόρησε το άλμπουμ «Πισάγκωνα δεμένος» (έχουν προηγηθεί ακόμη τέσσερις δίσκοι) με τις συμμετοχές του Κώστα Σιαμίδη στη λύρα, του Γιώργου Στεφανίδη στο τραγούδι και του Γιάννη Πολυχρονίδη στο νταούλι, ένα άλμπουμ που «πατάει» στα παραδοσιακά ακούσματα του Ανατολικού Πόντου (αξίζει να σημειωθεί ότι οι ποντιακοί στίχοι συνοδεύονται από τη νεοελληνική απόδοσή τους).Αυτή όμως δεν είναι η πρώτη επαφή του Χρήστου Αντωνιάδη με τη μουσική. Όλα άρχισαν πριν από 15-16 χρόνια από ένα ταξίδι του στον Πόντο, στην Τραπεζούντα συγκεκριμένα, στα χωριά των παππούδων του. Η παρότρυνση ήρθε λίγο αργότερα από τον κορυφαίο δεξιοτέχνη της ποντιακής λύρας Χρήστο Χρυσανθόπουλο: η πρώτη ποιητική συλλογή του Αντωνιάδη «Κατάθεση ψυχής» μελοποιήθηκε από τον Χρυσανθόπουλο, ενώ συμμετείχε, ως ερμηνευτής, ο Στέλιος Καζαντζίδης. Ήταν τραγούδια που μιλούσαν για τις αλησμόνητες πατρίδες και τα βάσανα της προσφυγιάς, αναφέρονταν σε κοινωνικά ζητήματα της εποχής μας και υμνούσαν τις ανθρώπινες σχέσεις και τον έρωτα.Ο Χρήστος Αντωνιάδης δεν κρύβει τη συγκίνησή του και μόνο στη σκέψη ότι η ποντιακή διάλεκτος μπορεί να εξαφανισθεί. «Αυτή η προσπάθεια που γίνεται μέσω των τραγουδιών έχει ως στόχο να παραμείνει ζωντανή η ποντιακή λαλιά. Στους στίχους που γράφω, άλλωστε, δεν κάνω τίποτε περισσότερο από το να αναπαράγω τις ιστορίες που έλεγε η γιαγιά μου για τον Πόντο... Είναι συγκινητικό να βλέπω σήμερα μικρά παιδιά να μιλούν τη διάλεκτό μας. Γι΄ αυτό και δημιουργήθηκε αυτή η παρέα με τους λυράρηδες και τους τραγουδιστές: για να ασχοληθούμε με τη διάλεκτό μας. Και εγώ διάλεξα τον πιο εύκολο δρόμο: να γράφω στίχους».Εκτός από στίχους, ο Χρήστος Αντωνιάδης έχει μεταφράσει και τη «Μήδεια» του Ευριπίδη στην ποντιακή διάλεκτο: «Ελπίζω να εκδοθεί και να μείνει στις βιβλιοθήκες των νεότερων γενιών. Να μάθουν για παράδειγμα ότι τις “Συμπληγάδες πέτρες” εμείς οι Πόντιοι τις λέμε συμπληγολίθαρα». Ως τότε, παράλληλα με την εξάσκηση του ιατρικού επαγγέλματος, θα συνεχίσει να επισκέπτεται τον τόπο καταγωγής του στην Κοζάνη σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο, να δίνει το παρών στις ποντιακές μαζώξεις, να τραγουδά, να χαλαρώνει, να διασκεδάζει, αλλά κυρίως... να σκέπτεται και να γράφει στα ποντιακά.«Σκοπός μας το “φρεσκάρισμα” της παράδοσης»Ο Χρήστος Αντωνιάδης δεν σκοπεύει να κόψει τις ρίζες με το ποντιακό παρελθόν του. Δίνει πάντα το παρών σε εκδηλώσεις Ποντίων, χαίρεται να βλέπει μικρά παιδιά να τραγουδούν στα ποντιακά («από αυτό παίρνω κουράγιο να συνεχίσω» ), ενώ διατυπώνει την άποψη ότι η παράδοση δεν είναι κάτι το στατικό. «Με ενδιαφέρει και με απασχολεί αν ένα νέο παιδί μπορεί να ακούσει αυτό που κάνουμε με τον ποντιακό στίχο και την ποντιακή λύρα. Γι΄ αυτό και προσπαθώ οι στίχοι μου να περιγράφουν τον σημερινό τρόπο ζωής - χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν “πατάμε” πάνω στον παλιό τρόπο στίχου και μουσικής. Σεβόμενοι την παράδοσή μας θέλουμε να προσθέσουμε κάτι το νέο. Δημιουργούμε το παρόν και το μέλλον. Το κλασικό ποντιακό τραγούδι υπήρχε και θα υπάρχει, αλλά για να το αγκαλιάσουν οι νέες γενιές θα πρέπει να παρουσιαστεί πιο φρέσκο και σημερινό. Αυτός είναι ο σκοπός μας και αυτό είναι το... πείραμα που κάνουμε».Εφημερίδα "Το Βήμα" 14-03-2009
«Προσεγγίσεις του παραδοσιακού χορού»
Το Κέντρο Μελέτης Παραδοσιακών Χορών «Κύκλος» θα διοργανώσει το Σαββατοκύριακο 4 και 5 Απριλίου 2009 συνέδριο-διημερίδα με θέμα: «Προσεγγίσεις του παραδοσιακού χορού» στην αίθουσα συνεδρίων του Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης (Μέγαρο Μπίλλη, πλατεία Ιπποδρομίου).Η διημερίδα θα αποτελείται από τέσσερις θεματικές ενότητες:* Παραδοσιακός χορός και εκπαίδευση* Παραδοσιακός χορός, μουσική και μουσικοί* Παραδοσιακός χορός και παραδοσιακή φορεσιά* Παρουσίαση ερευνητικών εργασιών για τον παραδοσιακό χορόΚατά τη διάρκεια του συνεδρίου θα πραγματοποιηθούν επίσης παρουσιάσεις τελευταίων σημαντικών εκδόσεων σε σχέση πάντα με τον παραδοσιακό χορό.Το συνέδριο απευθύνεται στους χιλιάδες χοροδιδασκάλους, χορευτές, διοικητικούς, μέλη και φίλους των εκατοντάδων φορέων που ασχολούνται με την Ελληνική παράδοση και αποσκοπεί στην ενημέρωση, προβληματισμό και διαφώτιση των συνέδρων σε ένα κύκλο θεμάτων που αφορούν τον παραδοσιακό χορό. Την ανάπτυξη των θεμάτων αυτών ανέλαβαν καταξιωμένοι επιστήμονες, ερευνητές και επαγγελματίες στον χώρο της λαογραφίας και εθνογραφίας. Στις δύο μέρες του συνεδρίου προβλέπεται, εκτός από τις ομιλίες, να υπάρξει και γόνιμη συζήτηση μεταξύ των εισηγητών και των συνέδρων.Η διημερίδα γίνεται υπό την αιγίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης, Αντιδημαρχίας Πολιτισμού.Το κόστος συμμετοχής είναι €40 ευρώ (€20 για τους φοιτητές, σπουδαστές και κάτω των 25 ετών)
Για το Δ.Σ. του Κ.Μ.Π.Χ. “Κύκλος”ο Αντιπρόεδρος και υπεύθυνος οργάνωσης της διημερίδας για τον παραδοσιακό χορό Κυριάκος Μωυσίδης
Κέντρο Μελέτης Παραδοσιακών Χορών «Κύκλος»
Αργ. Εφταλιώτη 37
Τ.Κ. 54454
Θεσσαλονίκη
Κυριάκος Μωυσίδης
Βίτσι 11, 56626 Συκιές
Τηλ: 6938949823 & 2310672197
ΠρόλογοςΟ παραδοσιακός χορός για του Έλληνες δεν είναι απλά βήματα εκτελεσμένα στις χαρές και τα πανηγύρια τους, είναι μέρος του πολιτισμού τους, της ταυτότητάς τους. Μαζί με τη μουσική, τα τραγούδια και την ενδυμασία αποτελεί φορέα μνήμης όχι μόνο πολιτισμικής αλλά και ιστορικής. Οι σημαντικές αυτές διαπιστώσεις τονίζουν την αναγκαιότητα του προβληματισμού, της έρευνας και της μελέτης αυτών των παραδόσεων, εξάλλου η γνώση του παρελθόντος οδηγεί στην κατανόηση του παρόντος και σε ένα καλύτερο μέλλον.
Τα παραπάνω οδήγησαν εν πολλοίς στην ίδρυση του Κέντρου Μελέτης Παραδοσιακών Χορών «Κύκλος» και μέσω αυτού του φορέα στη διοργάνωση επιστημονικών διημερίδων κάτω από τον γενικό τίτλο «Προσεγγίσεις του Παραδοσιακού Χορού». Η φιλοδοξία μας είναι οι καλύτεροι επιστήμονες της Ελληνικής Λαογραφίας αλλά και όσοι έχουν ασχοληθεί σοβαρά με τα ζητήματα του Παραδοσιακού μας Πολιτισμού να καταθέσουν τις γνώσεις τους.
Ήδη στην πρώτη διημερίδα πριν δύο χρόνια συμμετείχαν μερικά από τα πιο λαμπρά ονόματα σε μια κατά γενική ομολογία πετυχημένη διοργάνωση.
Η προσπάθειά μας λοιπόν ήταν να κρατήσουμε το ίδιο επίπεδο στην δεύτερη διημερίδα και να το ανεβάσουμε το δυνατό ακόμη πιο πολύ.
Ρίχνοντας μια ματιά στη λίστα με τα ονόματα των εισηγητών μας νομίζω ότι τα καταφέραμε.Ο «Κύκλος» θα συνεχίσει τις προσπάθειές του προς την απόκτηση μεγαλύτερης γνώσης σε θέματα που αφορούν τον παραδοσιακό χορό και τις περί αυτού παραδόσεις μας, αυτός είναι εξάλλου και ο λόγος ύπαρξής του.Κυριάκος ΜωυσίδηςΥπεύθυνος Συντονιστής 2ης Διημερίδας «Προσεγγίσεις του Παραδοσιακού Χορού», Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Κ.Μ.Π.Χ. «Κύκλος» και Χοροδιδάσκαλος
ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Το Κέντρο Μελέτης Παραδοσιακών Χορών “Κύκλος” είναι ένας πολιτιστικός σύλλογος μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το Φλεβάρη του 2006. Ο φορέας μας σήμερα απαρτίζεται ήδη από 120 μέλη, τα περισσότερα από τα οποία διαθέτουν πολυετή εμπειρία και προσφορά στο χώρο του ελληνικού παραδοσιακού πολιτισμού.Πρόθεσή μας είναι να εντρυφήσουμε στις μουσικοχορευτικές και ενδυματολογικές παραδόσεις του τόπου μας. Με υπευθυνότητα, λοιπόν, ερευνούμε, καταγράφουμε, μελετούμε και διαδίδουμε όλα τα στοιχεία που συνθέτουν το τρίπτυχο χορός - μουσική - ενδυμασία.Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων συστάθηκαν και λειτουργούν ομάδες έρευνας που με τη αρωγή εξειδικευμένων επιστημόνων προσεγγίζουν τις τοπικές κοινωνίες και καταγράφουν με σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα τις παραδόσεις του λαού μας. Προσδοκία μας είναι το αποτέλεσμα αυτών των ερευνών να μη μεταδίδεται μόνο στα μέλη του συλλόγου μας, αλλά να γνωστοποιείται μέσω χορευτικών παραστάσεων, σεμιναρίων, λευκωμάτων, ακουστικών (CDs) και οπτικοακουστικών ψηφιακών δίσκων (DVDs), καθώς και ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών εκπομπών, σε όλους τους ενδιαφερόμενους.Εκτός από τις ομάδες έρευνας και καταγραφής στο φορέα μας λειτουργούν και τμήματα εκμάθησης και επίδειξης των παραδοσιακών χορών του τόπου μας. Παράλληλα, ευελπιστώντας να εμφυσήσουμε την αγάπη για την παράδοση στις νεότερες γενιές, δημιουργήσαμε και παιδικές χορευτικές ομάδες.Πληροφορίες για το Κέντρο Μελέτης Παραδοσιακών Χορών “ΚΥΚΛΟΣ” θα βρείτε στην ιστοσελίδα www.kyklos-dance.gr και μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλέφωνο 2310 672.197 και 6938 949 823Κέντρο Μελέτης Παραδοσιακών Χορών «Κύκλος»2η Διημερίδα 4-5 Απριλίου 2009-02-25«Προσεγγίσεις του Παραδοσιακού Χορού»Υπό την αιγίδα του Δήμου Θεσ/νίκης, Αντιδημαρχίας ΠολιτισμούΘεματικές ενότητες:* Παραδοσιακός χορός και εκπαίδευση* Παραδοσιακός χορός, μουσική και μουσικοί* Παραδοσιακός χορός και παραδοσιακή φορεσιά* Παρουσίαση ερευνητικών εργασιών για τον παραδοσιακό χορόΕπιστημονική ΕπιτροπήΒασίλειος Σερμπέζης(Αναπληρωτής Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α. Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης)Νικόλαος Βαβρίτσας(Λέκτορας Τ.Ε.Φ.Α.Α. Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης)Γιώργης Μελίκης(Λαογράφος – Δημοσιογράφος)Οργανωτική Επιτροπή- Παντελής Κετσετζής, (Πρόεδρος του Δ.Σ. του Κ.Μ.Π.Χ. «Κύκλος», Δάσκαλος)- Βασιλική Βράνα, (Γραμματέας του Δ.Σ. του Κ.Μ.Π.Χ. «Κύκλος», Δασκάλα)- Αγγελική Χερχελετζή, (Μέλος του Δ.Σ. του Κ.Μ.Π.Χ. «Κύκλος», Δασκάλα)- Αργυρώ Κόκκοτα, (Μέλος του Δ.Σ. του Κ.Μ.Π.Χ. «Κύκλος», Ιδ. Υπάλληλος)- Γιάννης Αμαραντίδης, (Μέλος του Δ.Σ. του Κ.Μ.Π.Χ. «Κύκλος», Κτηνίατρος)- Γιώργος Περιλής, (Ταμίας του Δ.Σ. του Κ.Μ.Π.Χ. «Κύκλος», Δημ. Υπάλληλος)- Ρένα Καρυοφυλλίδου, (Πρώην Πρόεδρος του Δ.Σ. του Κ.Μ.Π.Χ. «Κύκλος», Χοροδιδάσκαλος, Γυμνάστρια) και τα μέλη του Κ.Μ.Π.Χ. «Κύκλος»:Κατερίνα Πατουκά, Παναγιώτα Παντζάρη, Μαίρη Ανδρεάδου, Ελένη Καρακινάρη, Διονύσης Λάβδας, Γιώτα Μπαλτζή, Βαρβάρα Πίκουλα και Άννα ΤσίλαΥπεύθυνος ΣυντονιστήςΚυριάκος Μωυσίδης(Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Κ.Μ.Π.Χ. «Κύκλος», Χοροδιδάσκαλος, Γυμναστής)Πρόγραμμα διημερίδαςΣάββατο 4 ΑπριλίουΠροεδρείο: Στέλλα Δούκα, Κυριάκος Μωυσίδης
• 10:15 – 10:20Πρόεδρος Δ.Σ. του Κ.Μ.Π.Χ. «Κύκλος» κ. Παντελής ΚετσετζήςΧαιρετισμός• 10:20 – 10:30Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Δήμου Θεσσαλονίκης, κ. Βασίλειος ΓάκηςΧαιρετισμός • 10:30 – 10:50Παύλος Τσακαλίδης,Υποψήφιος Διδάκτωρ Μουσικής του Εθνικού Πανεπιστημίου του Βουκουρεστίου«Παρατηρήσεις για τη μουσική των εξάσημων χορών των Ελλήνων».
• 10:55 – 11:15Αριάδνη Αντωνιάδου,Πολιτισμιολόγος, Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια τμ. Ιστορίας – Αρχαιολογίας, τομ. Λαογραφίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων«Ο λόγος του χορού: εθνοτικές ομάδες και χορευτικές πρακτικές στην επαρχία Βοΐου Κοζάνης».
• 11:20 – 11:40Κάκια Λουλούδη,Πτυχιούχος Τ.Ε.Φ.Α.Α., Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια Τ.Ε.Φ.Α.Α. Αιρστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης«Συμβολή στην έρευνα της μουσικοχορευτικής παράδοσης των προσφύγων από το Μικρό και Μεγάλο Μπογιαλίκι της Ανατολικής Ρωμυλίας».
• 11:45 – 12:05Ηλίας Παπαδόπουλος,Αν. Καθηγητής τμ. Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης, Πανεπιστημίου Μακεδονίας και Πρόεδρος του εν λόγω τμήματος«Η παραδοσιακή μουσική στην τριτοβάθμια εκπαίδευση» (δομή και διάρθρωση του προγράμματος σπουδών και όροι ανάπτυξης).
• 12:10 – 13:00Απάντηση ερωτήσεων και συζήτηση με τους εισηγητές.
• 13:00 – 13:20Παρουσίαση του βιβλίου «Παραδοσιακοί χοροί και η διδασκαλία τους» από τον συγγραφέα του βιβλίου Λέκτορα Τ.Ε.Φ.Α.Α. Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Νίκολαο Βαβρίτσα.
• 13:20 – 17:00Πέρας πρώτης συνεδρίαςΠροεδρείο: Νικόλαος Βαβρίτσας, Ρένα Καρυοφυλλίδου
• 17:00 – 17:20Λίτσα Μπουρνέλη,Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τ.Ε.Φ.Α.Α. Πανεπιστημίου Αθηνών«Χορός και Δημιουργικότητα».
• 17:25 – 17:45Κυριάκος Καλαϊτζίδης,Μουσικός, Καλλιτεχνικός Διευθυντής «Εν Χορδαίς»«Παραδοσιακή μουσική στα χειρόγραφα της βυζαντινής μουσικής».
• 17:50 – 18:10Θωμάς Αποστολόπουλος,Διδάκτωρ Βυζαντινής Μουσικολογίας Πανεπιστήμιου Αθηνών«Παραδοσιακός χορός και νεοελληνική λαϊκή μουσική».
• 18:15 – 18:35Γιάννης Μάνος,Λέκτορας Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Βαλκανικού Χώρου, τμ. Βαλκανικών Σπουδών Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Φλώρινα«Ονοματοθεσία και ταξινόμηση των ελληνικών χορών: η «σκοπιά του ιθαγενούς», η άποψη των «ειδικών» και οι ιδεολογικές συνιστώσες αυτής της σχέσης».
• 18:40 – 19:30Απάντηση ερωτήσεων και συζήτηση με τους εισηγητέςΠέρας της δεύτερης συνεδρίαςΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΑπριλίουΠροεδρείο: Σάββας Μαυρίδης, Βάσω Βράνα• 10:30 – 10:50Δημήτρης Γουλιμάρης,Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α. Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης«Εξ αποστάσεως εκπαίδευση και παραδοσιακός χορός»• 10:55 – 11:15Μάγδα Ζωγράφου,Καθηγήτρια Τ.Ε.Φ.Α.Α. Πανεπιστημίου Αθηνών«Η διδασκαλία του χορού στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, μια διαφορετική προσέγγιση»11:20 – 11:40Κώστας Μουντάκης,Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστήμιου Πελοποννήσου, πρώην Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου«Ο παραδοσιακός χορός στα Αναλυτικά Προγράμματα Δημοτικού και Γυμνασίου»• 11:45 – 12:05Γιάννης Πραντζίδης,Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α. Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης«Η διδασκαλία του Ελληνικού Παραδοσιακού χορού – παρελθόν, παρόν και μέλλον».• 12:10 – 13:00Απάντηση ερωτήσεων και συζήτηση με τους εισηγητές.
• 13:00 – 13:25Παρουσίαση της κασετίνας με σκοπούς και τραγούδια της Ανατολικής Ρωμυλίας (Βόρειας Θράκης) με τίτλο «Από τη Θράκη του Ορφέα & του Διονύσου» από τον επιμελητή και παραγωγό της έκδοσης κ. Γιάννη Πραντζίδη,Επίκουρο Καθηγητή Τ.Ε.Φ.Α.Α. Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.• 13:25 – 17:00Πέρας της τρίτης συνεδρίαςΠροεδρείο: Μάγδα Ζωγράφου, Γιάννης Αμαραντίδης• 17:00 – 17:30Βασίλης Σερμπέζης,Αναπληρωτής Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α. Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης«Εν αρχή ήν... η μουσική».• 17:30 – 17:50Βερενίκη Παναγοπούλου,Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής, υποψηφια διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Θράκης.«Βασικές αρχές σχεδιασμού προγραμμάτων διδασκαλίας παραδοσιακών χορών».• 17:55 – 18:15Τίνα Χανιαλάκη,Συντηρήτρια Υφάσματος, Πτυχιούχος τμήμ. "Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης" ΤΕΙ Αθήνας, master στη Συντήρηση Υφάσματος (ΜΑ Textile Conservation)«Φροντίδα αντικειμένων από ύφασμα, μικρές, απλές, καλές συνήθειες».• 18:15 – 18:35Αχιλλέας ΤσιάραςΧοροδιδάσκαλος, ερευνητής«Η ρουμλουκιώτικη φορεσιά»• 18:40 – 19:30Απάντηση ερωτήσεων και συζήτηση με τους εισηγητές
Πριν από 6 χρόνια, μία ομάδα γυναικών του χωριού Άγιος Αντώνιος Θεσσαλονίκης αποφάσισαν να κάνουν διάσημη την ποντιακή κουζίνα και κατάφεραν οι πίτες τους να ταξιδεύουν σε όλη σχεδόν την Ελλάδα με ονομασία προέλευσης Αγίου Αντωνίου, έχοντας μάλιστα σφραγίδα βιολογικού προϊόντος.Ο Άγιος Αντώνιος είναι ένα μικρό ορεινό χωριό έξω από τη Θεσσαλονίκη. Απέχει από το πολεοδομικό συγκρότημα περίπου 35 χιλιόμετρα, βρίσκεται δίπλα στη Σουρωτή, κοντά στον παλιό δρόμο για τη Χαλκιδική αλλά δεν θεωρείται πέρασμα. Οι κάτοικοί του κατά 80% είναι παιδιά κι εγγόνια προσφύγων από τον Πόντο.Το 1997, μία ομάδα γυναικών του Αγίου Αντωνίου είχε παρακολουθήσει σεμινάρια τυποποίησης και εμπορίας παραδοσιακών προϊόντων στην Αναπτυξιακή Eταιρεία Θέρμης Θεσσαλονίκης. Εκεί έπεσε ο σπόρος. Μια έρευνα αγοράς που έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος, έδειξε ότι θα υπήρχε πρόσφορο έδαφος για αγνά παραδοσιακά εδέσματα.Η πρεσβυτέρα του χωριού κι άλλες τέσσερις συγχωριανές της αποτέλεσαν τη «μαγιά» ενός ακόμη Γυναικείου Αγροτικού Συνεταιρισμού από τους περίπου εκατό που δημιουργήθηκαν στη χώρα μας, οι περισσότεροι ελέω ευρωπαϊκών προγραμμάτων και ευρωπαϊκών επιχορηγήσεων. Ετσι. οι γυναίκες του Αγίου Αντωνίου έβαλαν τα φαγητά που έφεραν οι μανάδες και οι γιαγιάδες από τον Πόντο, στη γραμμή παραγωγής και της γαστριμαργικής απόλαυσης.Τον πρώτο χρόνο (1998) ο Συνεταιρισμός επιδοτήθηκε από το πρόγραμμα του ΟΑΕΔ (Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού) για τους νέους ελεύθερους επαγγελματίες. Στην αρχή, η έδρα του δεν ήταν παρά μια μικρή κουζίνα με ξύλινα πλαστήρια και πλάστες, συνήθως γεμάτη αστεία και πειράγματα από το γυναικείο κέφι. Αργότερα, απέκτησε δικό του χώρο, δικό του εργαστήριο, ψυγεία, δικό του εκθετήριο και συμπεριέλαβε στις συνταγές του αλεύρι από στάρι βιολογικής καλλιέργειας που εγγυάται τη γνησιότητα των παραδοσιακών του προϊόντων.Φύλλα για ποντιακές πίτες που προσφέρονται και για ψήσιμο στο τζάκι, συρόν (ζυμαρικό ποντιακού τύπου), μακαρίνα (κοφτό μακαρονάκι), χυλοπίτες με σπανάκι και καρότα, τραχανάς με γάλα ή γιαούρτι, τραχανάς νηστίσιμος, ιβριστό (τύπος ζυμαρικού) για φαγητά στο φούρνο ή στο τηγάνι και, φυσικά, τα (απαραίτητα σχεδόν για κάθε γυναικείο συνεταιρισμό) παραδοσιακά γλυκά και μαρμελάδες.Σε λίγο καιρό, μάλιστα, θα λειτουργήσει στην είσοδο του χωριού το καφεγλυκοπωλείο του Συνεταιρισμού, ένα κατάστημα γεμάτο όνειρα, σκληρή δουλειά, μεράκι και παράδοση. Στο Συνεταιρισμό εργάζονται 20 γυναίκες, οι περισσότερες άνω των 40 που προσθέτουν ένα εισόδημα της τάξεως των 300 ευρώ στην οικογένειά τους. Τώρα, μετά τα σεμινάρια εστιατορικής που παρακολούθησαν θα στελεχώσουν τις νέες επενδυτικές δραστηριότητες του Συνεταιρισμού (το καφεγλυκοπωλείο) και κοπέλες από την περιοχή.Oπως είπε, μιλώντας στο ΟΙΚΟ, η ταμίας του Συνεταιρισμού η κα Σοφία Σοάνη, τα χρήματα αποτελούν ένα συμπλήρωμα για την οικογένεια αλλά μεγάλο κομμάτι υπερηφάνειας για την κάθε γυναίκα που συμμετέχει παρά τις πάμπολλες ασχολίες της στο σπίτι κατορθώνει να βρίσκει χρόνο για εργασία στην παρασκευή και συσκευασία των παραδοσιακών προϊόντων.Η βιοτεχνική δραστηριότητα του Συνεταιρισμού είναι χωρισμένη σε δύο βάρδιες. Στις πρωινές που ετοιμάζουν τα φύλλα πίτας και τα γλυκά και τις απογευματινές που τα συσκευάζουν για να αποσταλούν στη συνέχεια στους τόπους των παραγγελιών.«Εχουμε παραγγελίες από καταστήματα της Αθήνας, της Κοζάνης, της Πτολεμαΐδας, του Κιλκίς, των Σερρών και άλλων πόλεων, ενώ τα προϊόντα μας βρίσκονται πλέον σε κάθε εμπορική γωνιά της Θεσσαλονίκης», υπογραμμίζει η πρεσβυτέρα Δέσποινα Ιωαννίδου.Η ίδια καλλιεργεί 40 στρέμματα πιστοποιημένου βιολογικού σταριού στην περιοχή, από το οποίο ο Συνεταιρισμός προμηθεύεται για μεταποίηση 1,5 τόνο αλευριού από τους περίπου δέκα που καταναλώνει ετησίως. Το άλεσμά του μάλιστα γίνεται σε πετρόμυλο(!) στη Νέα Ραιδεστό Θεσσαλονίκης.Από τα προϊόντα που παράγει, τα πέντε ποντιακά παραδοσιακά παρασκευάσματα έχουν πιστοποιηθεί από τη «ΒΙΟΕΛΛΑΣ» (όπως και το σιτάρι) και είναι ίσως ο μοναδικός γυναικείος συνεταιρισμός που το έχει πετύχει αυτό. Ενας μάλιστα από τους τέσσερις επόμενους στόχους, όπως ανέφερε η κυρία Ιωαννίδου, είναι να αποκτήσει πιστοποιητικό HACCP (σύστημα ελέγχου και ασφάλειας τροφίμων), κάτι ασυνήθιστο για γυναικείο συνεταιρισμό. «Υπολογίζουμε περισσότερο το «χειροποίητα, ποιοτικά, αγνά και βιολογικά» και λιγότερο τα κέρδη αφού ο αρχικός μας στόχος ήταν η απασχόληση», προσθέτει η ίδια. Τα μέλη του Συνεταιρισμού ποντάρουν και στη διαπίστωση που προέκυψε από έρευνες ότι καταναλωτές βιολογικών προϊόντων είναι περισσότερο τα νεαρά ζευγάρια.Η επιτυχία της προσπάθειας που αρχικά είχε τον χαρακτήρα ενός πειράματος άνοιξε την όρεξη στις γυναίκες. Στις νέες προτάσεις που υπέβαλε ο Συνεταιρισμός, οι τρεις (καφεγλυκοπωλείο, εκσυγχρονισμός εργαστηρίου και η προσπάθεια πιστοποίησης κατά HΑCCP) εντάχθηκαν στα ΟΠΑΑΧ (Ολοκληρωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου) και η τέταρτη που σχετίζεται με την προβολή ποιοτικών επιχειρήσεων νομού Θεσσαλονίκης στο Leader Plus (κοινοτικό πρόγραμμα).Στα σχέδιά τους είναι και οι κατεψυγμένες πίτες για εκδηλώσεις δήμων και άλλων φορέων μέσω κέτερινγκ για το οποίο υπάρχει ήδη σχετική υποδομή. Ο Δήμος Βασιλικών, πάντως, στον οποίο υπάγεται το δημοτικό διαμέρισμα Αγίου Αντωνίου, στέκεται αρωγός αφού παραχώρησε το χώρο για το καφεγλυκοπωλείο που ετοιμάζει αυτήν την περίοδο ο Γυναικείος Αγροτικός Συνεταιρισμός του Αγίου Αντωνίου.Πληροφορίες
Γυναικείος Αγροτικός Συνεταιρισμός Αγίου Αντωνίου
Τηλ.: 2396041807
ΠΟΥ ΘΑ ΤΑ ΒΡΕΙΤΕ:
• Στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν σχεδόν σε κάθε γειτονιά σε πρατήρια άρτου και σε καταστήματα με παραδοσιακά και βιολογικά προϊόντα.
• Στην Αθήνα, σε επιλεγμένα πρατήρια άρτου και σε καταστήματα με παραδοσιακά και βιολογικά προϊόντα.
• Στην Κοζάνη, στο Κιλκίς, στην Πτολεμαΐδα, στην Έδεσσα, στην Κέρκυρα, σε καταστήματα με παραδοσιακά προϊόντα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου