ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ομιλία Υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη κ. Σπύρου Βούγια στο Άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 14 Ιουλίου 2010, με θέμα:
« Πως θα πετύχουμε το κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου μέχρι το 2010»
Κυρίες και κύριοι,
Αγαπητοί συνάδελφοι, κ. Πρόεδρε,
Θα ήθελα αρχικά να ευχηθώ καλή επιτυχία στην προεδρία του Βελγίου και να σας συγχαρώ ειδικά για τη διάσταση που δίδεται στο θέμα της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου ως ένα στόχο που δεν μπορεί να επιτευχθεί δίχως την εφαρμογή της αρχής της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
Επίσης, να ευχαριστήσω προσωπικά την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων κ. Malmström, για τις ενέργειες που καταβάλλει για την ενθάρρυνση και υποστήριξη του έργου της ελληνικής κυβέρνηση στην ριζικής αναμόρφωσης του συστήματος διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών, καθώς και τον Ύπατο Αρμοστή του ΟΗΕ κ. Guterres για την πολύτιμη συμβολή του ελληνικού τμήματος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στην προσπάθεια που καταβάλλει η ελληνική κυβέρνηση για τον εξορθολογισμό του συστήματος ασύλου.
Κυρίες και κύριοι,
Χαιρετίζουμε την προοπτική ενός Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου, το οποίο θα κινηθεί στο πλαίσιο της αρχής της αλληλεγγύης και της αρχής του καταμερισμού ευθυνών μεταξύ των κρατών – μελών, συνεπές προς το κοινοτικό ιδεώδες.
Συγκεκριμένα:
Όσον αφορά την πρόταση για επέκταση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντα ( Long Term Residents Directive ) στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας, είμαστε απολύτως σύμφωνοι.
Όσων αφορά τις προτάσεις για αναθεώρηση της οδηγίας για θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων για την αναγνώριση και το καθεστώς των υπηκόων τρίτων χωρών και απάτριδων ως προσφύγων ή ως προσώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας ( Qualification Directive ), της οδηγίας για τις συνθήκες υποδοχής ( Reception Conditions Directive ) και της οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου ( Asylum Procedures Directive ), σε γενικές γραμμές μας βρίσκεται σύμφωνους. Θα προσέθετα δε, ομολογώντας τα ελλείμματα της Ελλάδας ως προς τις συνθήκες υποδοχής και το άσυλο, ότι από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε στην κυβέρνηση έχουμε καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την αναδόμηση του συστήματος ασύλου και εν γένει του μοντέλου διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών, όπως θα σας περιγράψω στη συνέχεια.
Όσον αφορά την πρόταση σας για αναθεώρηση του Κανονισμού Δουβλίνου ΙΙ (βάσει του οποίου κάθε αλλοδαπός που εισέρχεται παρανόμως στην ΕΕ οφείλει να παραμείνει στο πρώτο κράτος μέλος), ώστε να εισαχθούν μηχανισμοί αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών, όπως η δυνατότητα αναστολής των επιστροφών στο πλαίσιο του Δουβλίνου ΙΙ από κράτη μέλη της ενδοχώρας της ΕΕ προς κράτη μέλη που συνιστούν εξωτερικό σύνορο της ΕΕ όταν αντιμετωπίζουν ισχυρές πιέσεις από μεγάλες μεταναστευτικές ροές ( particular pressure ), επιτρέψτε μου έναν σύντομο πρόλογο:
Η χώρα μας, λόγω γεωγραφικής θέσης, αποτελεί τη βασική πύλη εισόδου της ΕΕ. Σύμφωνα με την Frontex , το 88% των αλλοδαπών της ΕΕ έχει εισέλθει μέσω της Ελλάδας. Το 2008 ο αριθμός των συλληφθέντων κατά την είσοδό τους αλλοδαπών ανήλθε στις 146.337, το 2009 στις 126.145. Ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2010 τα νούμερα κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα με το πρώτο εξάμηνο του 2009. Λαμβάνοντας υπόψη το πληθυσμό και τη γεωγραφική έκταση της χώρας, η Ελλάδα πράγματι κατατάσσεται στις χώρες που βρίσκονται σε κατάσταση ιδιαίτερης πίεσης ( particular pressure ), όπως ορίζεται στο πρόγραμμα της Στοκχόλμης.
Πέραν όμως των νεοεισερχομένων αλλοδαπών εκκρεμούν χιλιάδες αιτήματα επιστροφής αλλοδαπών προς την Ελλάδα από τα άλλα κράτη μέλη στο πλαίσιο του κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ. Συγκεκριμένα: το 2008 τα αιτήματα επιστροφής στο πλαίσιο του Κανονισμού Δουβλίνου ΙΙ ήταν 5.169, και το 2010 10.083. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω ότι η Ελλάδα δεν είναι χώρα προορισμού αλλά χώρα εγκλωβισμού αλλοδαπών, ακριβώς λόγω του Δουβλίνου ΙΙ, του πνεύματος που τον διέπει καθώς δεν λαμβάνει υπόψη την γεωγραφική θέση των κρατών μελών, αλλά και του τρόπου που εφαρμόζεται.
Παράλληλα, τα αιτήματα ασύλου το πρώτο εξάμηνο του 2009 ήταν 8.114. Οφείλω δε να ομολογήσω ότι λόγω των παρελθουσών πολιτικών και αντιλήψεων τα ποσοστά απόδοσης ασύλου ήταν εξαιρετικά χαμηλά: το πρώτο εξάμηνο του 2009 έγιναν αποδεκτά μόλις 14 αιτήματα ασύλου, 19 ανθρωπιστικής προστασίας και 50 επικουρικής προστασίας.
Αυτό ακριβώς το αναποτελεσματικό σύστημα ασύλου αλλά και το σύνολο των πολιτικών διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών προσπαθήσαμε από την πρώτη στιγμή να αλλάξουμε ριζικά. Συγκεκριμένα:
Σχετικά με το Άσυλο
Η άμεση πρωτοβουλία που λάβαμε ήταν ο εξορθολογισμός της διαδικασίας αιτήσεως και απόδοσης πολιτικού ασύλου και επικουρικής προστασίας. Δέσμευση του Υπουργείου μας ήταν και είναι να αλλάξει ριζικά η διαδικασία αιτήσεως και απόδοσης ασύλου έτσι ώστε όποιος πραγματικά χρήζει διεθνούς προστασίας να προστατεύεται όπως ορίζουν οι Διεθνείς Συνθήκες.
Στο πλαίσιο αυτό το Νοέμβριο του 2009 συστάθηκε μικτή Ομάδα Εμπειρογνωμόνων για την Αναμόρφωση της Διαδικασίας Ασύλου. Στην Ομάδα συμμετείχαν όλα τα συναρμόδια Υπουργεία και η Ύπατη Αρμοστεία. Δουλέψαμε τότε πάνω σε τρεις βασικές θέσεις:
1.Τη μεταβατική διαδικασία Ασύλου και την αντιμετώπιση των εκκρεμών αιτημάτων ασύλου ( backlog )
2.Το σχεδιασμό της Νέας Υπηρεσίας Ασύλου
3.Το σχεδιασμό της νέας διαδικασίας Ασύλου
Στα τέλη Δεκεμβρίου του 2009 ολοκληρώθηκε το πόρισμα της ομάδας Εμπειρογνωμόνων και τον Ιανουάριο του 2010 συγκροτήσαμε ειδική νομοπαρασκευαστική Επιτροπή για την κατάρτιση:
1.ενός Προεδρικού Διατάγματος για τη μεταβατική διαδικασία Ασύλου και του διαχείριση του backlog
2.ενός Σχεδίου Νόμου για τη νέα Υπηρεσία Ασύλου
3.ενός Προεδρικού Διατάγματος για τη νέα απο-αστυνομικοποιημένη πια διαδικασία ασύλου
Που βρισκόμαστε σήμερα;
Μεταβατική Διαδικασία
Το Προεδρικό Διάταγμα για τη μεταβατική περίοδο έχει ήδη υπογραφεί από τον Υπουργό και μέχρι 1η Σεπτέμβρη υπολογίζουμε να έχει γίνει νομοθέτημα του κράτους.\
Backlog
Σε ό, τι αφορά τώρα τα εκκρεμή αιτήματα ασύλου( backlog ) σας ενημερώνω ότι αυτή τη στιγμή που μιλάμε εκκρεμούν 46,000 περίπου σε δεύτερο βαθμό. Στόχος είναι η εξέταση του backlog του Δεύτερου βαθμού να ολοκληρωθεί εντός τριετίας.
Νέα Υπηρεσία Ασύλου
Θέλω να συνεχίσω λέγοντας δυο λόγια για τη νέα Υπηρεσία Ασύλου το σχέδιο νόμου της οποίας έχει συνταχθεί και βρίσκεται ήδη για υπογραφή στον Υπουργό, κύριο Χρυσοχοΐδη, και στη συνέχεια στους συναρμόδιους υπουργούς.
Πρόκειται για μια ειδική αυτοτελή υπηρεσία με τίτλο “Υπηρεσία Ασύλου”, η οποία θα είναι αρμόδια για όλη την ελληνική επικράτεια και η οποία θα αποτελείται από μία Κεντρική Υπηρεσία και από τα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου.
Η κύρια διαφορά με την παρελθούσα διαδικασία συνίσταται στο ότι η Αστυνομία διατηρεί πλέον ρόλο μόνο ως προς το σκέλος της καταγραφής της αίτησης Ασύλου και συγκεκριμένα τη λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων, τη φωτογράφηση και την καταχώρηση στο Eurodac .
Στόχος μας είναι ο νόμος για τη νέα υπηρεσία να ψηφιστεί εντός του Φθινοπώρου και η Νέα Υπηρεσία με τη νέα διαδικασία Ασύλου να τεθεί σε πλήρη λειτουργία εντός του 2011.
Σχετικά με τα κέντρα πρώτης υποδοχής αλλοδαπών
Ταυτοχρόνως αλλάζουμε όλο το σύστημα υποδοχής των νεοεισερχομένων αλλοδαπών.
Τα κέντρα κράτησης, αυτές οι αποθήκες ψυχών για τις οποίες δικαίως μας έχουν εγκαλέσει στο παρελθόν κυβερνήσεις άλλων κρατών μελών, Διεθνείς Οργανώσεις και Φορείς, μετατρέπονται σε κέντρα πρώτης υποδοχής, εντός των οποίων θα λαμβάνει χώρα ο εντοπισμός ( screening ) των ευάλωτων ομάδων οι οποίες στη συνέχεια θα προωθούνται σε ανοιχτές δομές φιλοξενίας, όπως ορίζουν οι διεθνείς συνθήκες. Οι αλλοδαποί που θα δεν ανήκουν στην παραπάνω κατηγορία θα οδηγούνται σε αξιοπρεπούς διαμονής κέντρα κράτησης έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία επιστροφής τους. Βέβαια οφείλω να ομολογήσω ότι δεν είναι καθόλου απλό να οργανωθεί στην Ελλάδα ένα αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης ροών.
Στην πραγματικότητα δεν είμαστε σε θέση να σχεδιάσουμε επακριβώς τις κινήσεις μας καθώς οι λαθροδιακινητές λειτουργούν κατά το δοκούν. Το αναφέρω αυτό διότι ενώ όλο το χειμώνα δουλέψαμε εντατικά για να προετοιμάσουμε τα νησιά μας - τις συνήθεις δηλαδή πύλες ισχυρών μεταναστευτικών ροών, οι λαθροδιακινητές επέλεξαν για φέτος να στρέψουν τις ροές στον Εβρο. Συγκεκριμένα το πρώτο εξάμηνο του 2009 ο αριθμός των εισερχομένων από τα χερσαία σύνορα με την Τουρκία ανέρχονταν στις 3.652 ενώ φέτος στις 13.190 (261,2% αύξηση) ενώ από τα θαλάσσια σύνορα το α’ εξάμηνο του 2009 ήταν 11.064, ενώ το αντίστοιχο νούμερο του 2010 ήταν 3.530 (68,09% μείωση). Και όχι μόνο δεν είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε τόσο υψηλές ροές από το Έβρο, αλλά επιπλέον ο ποταμός Εβρος είναι εξαιρετικά επικίνδυνο ποτάμι. Γνωρίζετε πιστεύω για τους 19 πνιγμένους της περασμένης εβδομάδας, η πλειονότητα των οποίων ήταν γυναίκες και παιδιά από Σομαλία και Αφγανιστάν. Δηλαδή από χώρες υψηλού κινδύνου. Γιαυτό και έχει μεγάλη σημασία το ζήτημα των ελληνο-τουρκικών συνόρων να αντιμετωπιστεί από την ΕΕ ως ζήτημα Ευρωτουρκικών συνόρων. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές έχουν ως βασικό πρόταγμα την προστασία των ανθρώπων που χρήζουν ανθρωπιστικής βοήθειας, και η χώρα μας, όσο κι αν δοκιμάζεται από την πρωτοφανή οικονομική κρίση, δεσμεύεται να μην πάει ούτε ένα βήμα πίσω στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην προστασία των προσφύγων.
Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι όσο άρτια κι αν οργανώσουμε το σύστημα υποδοχής, φιλοξενίας και ασύλου, είναι γεγονός ότι ποτέ δεν θα μπορέσουμε να είμαστε συνεπείς προς τις διεθνείς και κοινοτικές υποχρεώσεις μας αλλά και προς τον πολιτισμό μας, όταν καλούμαστε να χειριστούμε μόνοι μας αυτό τον εξαιρετικά υψηλό αριθμό μη νόμιμα εισερχομένων αλλοδαπών.
Γι αυτό ακριβώς έχει σημασία τα κράτη μέλη της ενδοχώρας της ΕΕ να επιδείξουν αλληλεγγύη προς τα κράτη μέλη που συνιστούν το γεωγραφικό σύνορο της ΕΕ.
Συνεπώς, ναι, καλωσορίζουμε την πρόταση για εισαγωγή ενός μηχανισμού αλληλεγγύης προς τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν υψηλές μεταναστευτικές ροών ( particular pressure ), όπως η αναστολή του Κανονισμού Δουβλίνου ΙΙ . Στην πραγματικότητα, γνωρίζοντας την κατάσταση που έχει περιέλθει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, η αναστολή του Κανονισμού Δουβλίνου ΙΙ δεν θα επιφέρει κάποια εξαιρετικά σημαντική αλλαγή στην Ελλάδα, ούτε θα αυξήσει τις πιέσεις στα αλλά κράτη μέλη διότι τα εσωτερικά σύνορα μας φυλλάσονται εξαιρετικά καλά. Όμως η αναστολή αυτή είναι σημαντική σε συμβολικό επίπεδο. Διαφορετικά δεν είμαστε μια ένωση, μια οικογένεια αλλά ένα σύνολο αυτόνομων και ανταγωνιστικών μεταξύ τους κρατών.
Επιπλέον, προτείνουμε να ενισχυθεί ο μηχανισμός μετεγκατάστασης ( relocation ) προσφύγων, κατόχων του καθεστώτος επικουρικής προστασίας και κυρίως ασυνόδευτων ανηλίκων προς άλλα κράτη μέλη με περιορισμένο μεταναστευτικό πληθυσμό. Μηχανισμός που ήδη εφαρμόζεται στη Μάλτα αλλά σε εξαιρετικά χαμηλή κλίμακα.
Κυρίες και κύριοι,
Από τη στιγμή που θα υπάρξει Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου, η προσωρινή αναστολή του Κανονισμού Δουβλίνου ΙΙ δεν πρόκειται ούτε να αποτελέσει πόλο έλξης ( pull factor ) ούτε να ωθήσει στο φαινόμενο που αποκαλείται «άγρα ασύλου» ( asylum shopping ), καθώς σε κάθε κράτος μέλος ο αιτών θα έχει ακριβώς την ίδια μοίρα σε όποια κράτος μέλος υποβάλει το αίτημά του. Εμείς ως Ελλάδα καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια για τον περιορισμό της παράνομης εισόδου των αλλοδαπών στην ΕΕ, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και σε συνέπεια με τις Διεθνείς Συνθήκες, αλλά και της μετακίνησης αυτών προς άλλα κράτη μέλη, όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να δεχθούμε να αναλάβουν ένα ή δύο κράτη μέλη όλους τους αλλοδαπούς που διεκδικούν διεθνή προστασία από την ΕΕ.
Σας ευχαριστώ
Σάββατο 17 Ιουλίου 2010
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ομιλία Υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη κ. Σπύρου Βούγια στο Άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 14 Ιουλίου 2010, με θέμα:
« Πως θα πετύχουμε το κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου μέχρι το 2010»
Κυρίες και κύριοι,
Αγαπητοί συνάδελφοι, κ. Πρόεδρε,
Θα ήθελα αρχικά να ευχηθώ καλή επιτυχία στην προεδρία του Βελγίου και να σας συγχαρώ ειδικά για τη διάσταση που δίδεται στο θέμα της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου ως ένα στόχο που δεν μπορεί να επιτευχθεί δίχως την εφαρμογή της αρχής της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
Επίσης, να ευχαριστήσω προσωπικά την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων κ. Malmström, για τις ενέργειες που καταβάλλει για την ενθάρρυνση και υποστήριξη του έργου της ελληνικής κυβέρνηση στην ριζικής αναμόρφωσης του συστήματος διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών, καθώς και τον Ύπατο Αρμοστή του ΟΗΕ κ. Guterres για την πολύτιμη συμβολή του ελληνικού τμήματος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στην προσπάθεια που καταβάλλει η ελληνική κυβέρνηση για τον εξορθολογισμό του συστήματος ασύλου.
Κυρίες και κύριοι,
Χαιρετίζουμε την προοπτική ενός Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου, το οποίο θα κινηθεί στο πλαίσιο της αρχής της αλληλεγγύης και της αρχής του καταμερισμού ευθυνών μεταξύ των κρατών – μελών, συνεπές προς το κοινοτικό ιδεώδες.
Συγκεκριμένα:
Όσον αφορά την πρόταση για επέκταση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντα ( Long Term Residents Directive ) στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας, είμαστε απολύτως σύμφωνοι.
Όσων αφορά τις προτάσεις για αναθεώρηση της οδηγίας για θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων για την αναγνώριση και το καθεστώς των υπηκόων τρίτων χωρών και απάτριδων ως προσφύγων ή ως προσώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας ( Qualification Directive ), της οδηγίας για τις συνθήκες υποδοχής ( Reception Conditions Directive ) και της οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου ( Asylum Procedures Directive ), σε γενικές γραμμές μας βρίσκεται σύμφωνους. Θα προσέθετα δε, ομολογώντας τα ελλείμματα της Ελλάδας ως προς τις συνθήκες υποδοχής και το άσυλο, ότι από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε στην κυβέρνηση έχουμε καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την αναδόμηση του συστήματος ασύλου και εν γένει του μοντέλου διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών, όπως θα σας περιγράψω στη συνέχεια.
Όσον αφορά την πρόταση σας για αναθεώρηση του Κανονισμού Δουβλίνου ΙΙ (βάσει του οποίου κάθε αλλοδαπός που εισέρχεται παρανόμως στην ΕΕ οφείλει να παραμείνει στο πρώτο κράτος μέλος), ώστε να εισαχθούν μηχανισμοί αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών, όπως η δυνατότητα αναστολής των επιστροφών στο πλαίσιο του Δουβλίνου ΙΙ από κράτη μέλη της ενδοχώρας της ΕΕ προς κράτη μέλη που συνιστούν εξωτερικό σύνορο της ΕΕ όταν αντιμετωπίζουν ισχυρές πιέσεις από μεγάλες μεταναστευτικές ροές ( particular pressure ), επιτρέψτε μου έναν σύντομο πρόλογο:
Η χώρα μας, λόγω γεωγραφικής θέσης, αποτελεί τη βασική πύλη εισόδου της ΕΕ. Σύμφωνα με την Frontex , το 88% των αλλοδαπών της ΕΕ έχει εισέλθει μέσω της Ελλάδας. Το 2008 ο αριθμός των συλληφθέντων κατά την είσοδό τους αλλοδαπών ανήλθε στις 146.337, το 2009 στις 126.145. Ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2010 τα νούμερα κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα με το πρώτο εξάμηνο του 2009. Λαμβάνοντας υπόψη το πληθυσμό και τη γεωγραφική έκταση της χώρας, η Ελλάδα πράγματι κατατάσσεται στις χώρες που βρίσκονται σε κατάσταση ιδιαίτερης πίεσης ( particular pressure ), όπως ορίζεται στο πρόγραμμα της Στοκχόλμης.
Πέραν όμως των νεοεισερχομένων αλλοδαπών εκκρεμούν χιλιάδες αιτήματα επιστροφής αλλοδαπών προς την Ελλάδα από τα άλλα κράτη μέλη στο πλαίσιο του κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ. Συγκεκριμένα: το 2008 τα αιτήματα επιστροφής στο πλαίσιο του Κανονισμού Δουβλίνου ΙΙ ήταν 5.169, και το 2010 10.083. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω ότι η Ελλάδα δεν είναι χώρα προορισμού αλλά χώρα εγκλωβισμού αλλοδαπών, ακριβώς λόγω του Δουβλίνου ΙΙ, του πνεύματος που τον διέπει καθώς δεν λαμβάνει υπόψη την γεωγραφική θέση των κρατών μελών, αλλά και του τρόπου που εφαρμόζεται.
Παράλληλα, τα αιτήματα ασύλου το πρώτο εξάμηνο του 2009 ήταν 8.114. Οφείλω δε να ομολογήσω ότι λόγω των παρελθουσών πολιτικών και αντιλήψεων τα ποσοστά απόδοσης ασύλου ήταν εξαιρετικά χαμηλά: το πρώτο εξάμηνο του 2009 έγιναν αποδεκτά μόλις 14 αιτήματα ασύλου, 19 ανθρωπιστικής προστασίας και 50 επικουρικής προστασίας.
Αυτό ακριβώς το αναποτελεσματικό σύστημα ασύλου αλλά και το σύνολο των πολιτικών διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών προσπαθήσαμε από την πρώτη στιγμή να αλλάξουμε ριζικά. Συγκεκριμένα:
Σχετικά με το Άσυλο
Η άμεση πρωτοβουλία που λάβαμε ήταν ο εξορθολογισμός της διαδικασίας αιτήσεως και απόδοσης πολιτικού ασύλου και επικουρικής προστασίας. Δέσμευση του Υπουργείου μας ήταν και είναι να αλλάξει ριζικά η διαδικασία αιτήσεως και απόδοσης ασύλου έτσι ώστε όποιος πραγματικά χρήζει διεθνούς προστασίας να προστατεύεται όπως ορίζουν οι Διεθνείς Συνθήκες.
Στο πλαίσιο αυτό το Νοέμβριο του 2009 συστάθηκε μικτή Ομάδα Εμπειρογνωμόνων για την Αναμόρφωση της Διαδικασίας Ασύλου. Στην Ομάδα συμμετείχαν όλα τα συναρμόδια Υπουργεία και η Ύπατη Αρμοστεία. Δουλέψαμε τότε πάνω σε τρεις βασικές θέσεις:
1.Τη μεταβατική διαδικασία Ασύλου και την αντιμετώπιση των εκκρεμών αιτημάτων ασύλου ( backlog )
2.Το σχεδιασμό της Νέας Υπηρεσίας Ασύλου
3.Το σχεδιασμό της νέας διαδικασίας Ασύλου
Στα τέλη Δεκεμβρίου του 2009 ολοκληρώθηκε το πόρισμα της ομάδας Εμπειρογνωμόνων και τον Ιανουάριο του 2010 συγκροτήσαμε ειδική νομοπαρασκευαστική Επιτροπή για την κατάρτιση:
1.ενός Προεδρικού Διατάγματος για τη μεταβατική διαδικασία Ασύλου και του διαχείριση του backlog
2.ενός Σχεδίου Νόμου για τη νέα Υπηρεσία Ασύλου
3.ενός Προεδρικού Διατάγματος για τη νέα απο-αστυνομικοποιημένη πια διαδικασία ασύλου
Που βρισκόμαστε σήμερα;
Μεταβατική Διαδικασία
Το Προεδρικό Διάταγμα για τη μεταβατική περίοδο έχει ήδη υπογραφεί από τον Υπουργό και μέχρι 1η Σεπτέμβρη υπολογίζουμε να έχει γίνει νομοθέτημα του κράτους.\
Backlog
Σε ό, τι αφορά τώρα τα εκκρεμή αιτήματα ασύλου( backlog ) σας ενημερώνω ότι αυτή τη στιγμή που μιλάμε εκκρεμούν 46,000 περίπου σε δεύτερο βαθμό. Στόχος είναι η εξέταση του backlog του Δεύτερου βαθμού να ολοκληρωθεί εντός τριετίας.
Νέα Υπηρεσία Ασύλου
Θέλω να συνεχίσω λέγοντας δυο λόγια για τη νέα Υπηρεσία Ασύλου το σχέδιο νόμου της οποίας έχει συνταχθεί και βρίσκεται ήδη για υπογραφή στον Υπουργό, κύριο Χρυσοχοΐδη, και στη συνέχεια στους συναρμόδιους υπουργούς.
Πρόκειται για μια ειδική αυτοτελή υπηρεσία με τίτλο “Υπηρεσία Ασύλου”, η οποία θα είναι αρμόδια για όλη την ελληνική επικράτεια και η οποία θα αποτελείται από μία Κεντρική Υπηρεσία και από τα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου.
Η κύρια διαφορά με την παρελθούσα διαδικασία συνίσταται στο ότι η Αστυνομία διατηρεί πλέον ρόλο μόνο ως προς το σκέλος της καταγραφής της αίτησης Ασύλου και συγκεκριμένα τη λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων, τη φωτογράφηση και την καταχώρηση στο Eurodac .
Στόχος μας είναι ο νόμος για τη νέα υπηρεσία να ψηφιστεί εντός του Φθινοπώρου και η Νέα Υπηρεσία με τη νέα διαδικασία Ασύλου να τεθεί σε πλήρη λειτουργία εντός του 2011.
Σχετικά με τα κέντρα πρώτης υποδοχής αλλοδαπών
Ταυτοχρόνως αλλάζουμε όλο το σύστημα υποδοχής των νεοεισερχομένων αλλοδαπών.
Τα κέντρα κράτησης, αυτές οι αποθήκες ψυχών για τις οποίες δικαίως μας έχουν εγκαλέσει στο παρελθόν κυβερνήσεις άλλων κρατών μελών, Διεθνείς Οργανώσεις και Φορείς, μετατρέπονται σε κέντρα πρώτης υποδοχής, εντός των οποίων θα λαμβάνει χώρα ο εντοπισμός ( screening ) των ευάλωτων ομάδων οι οποίες στη συνέχεια θα προωθούνται σε ανοιχτές δομές φιλοξενίας, όπως ορίζουν οι διεθνείς συνθήκες. Οι αλλοδαποί που θα δεν ανήκουν στην παραπάνω κατηγορία θα οδηγούνται σε αξιοπρεπούς διαμονής κέντρα κράτησης έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία επιστροφής τους. Βέβαια οφείλω να ομολογήσω ότι δεν είναι καθόλου απλό να οργανωθεί στην Ελλάδα ένα αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης ροών.
Στην πραγματικότητα δεν είμαστε σε θέση να σχεδιάσουμε επακριβώς τις κινήσεις μας καθώς οι λαθροδιακινητές λειτουργούν κατά το δοκούν. Το αναφέρω αυτό διότι ενώ όλο το χειμώνα δουλέψαμε εντατικά για να προετοιμάσουμε τα νησιά μας - τις συνήθεις δηλαδή πύλες ισχυρών μεταναστευτικών ροών, οι λαθροδιακινητές επέλεξαν για φέτος να στρέψουν τις ροές στον Εβρο. Συγκεκριμένα το πρώτο εξάμηνο του 2009 ο αριθμός των εισερχομένων από τα χερσαία σύνορα με την Τουρκία ανέρχονταν στις 3.652 ενώ φέτος στις 13.190 (261,2% αύξηση) ενώ από τα θαλάσσια σύνορα το α’ εξάμηνο του 2009 ήταν 11.064, ενώ το αντίστοιχο νούμερο του 2010 ήταν 3.530 (68,09% μείωση). Και όχι μόνο δεν είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε τόσο υψηλές ροές από το Έβρο, αλλά επιπλέον ο ποταμός Εβρος είναι εξαιρετικά επικίνδυνο ποτάμι. Γνωρίζετε πιστεύω για τους 19 πνιγμένους της περασμένης εβδομάδας, η πλειονότητα των οποίων ήταν γυναίκες και παιδιά από Σομαλία και Αφγανιστάν. Δηλαδή από χώρες υψηλού κινδύνου. Γιαυτό και έχει μεγάλη σημασία το ζήτημα των ελληνο-τουρκικών συνόρων να αντιμετωπιστεί από την ΕΕ ως ζήτημα Ευρωτουρκικών συνόρων. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές έχουν ως βασικό πρόταγμα την προστασία των ανθρώπων που χρήζουν ανθρωπιστικής βοήθειας, και η χώρα μας, όσο κι αν δοκιμάζεται από την πρωτοφανή οικονομική κρίση, δεσμεύεται να μην πάει ούτε ένα βήμα πίσω στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην προστασία των προσφύγων.
Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι όσο άρτια κι αν οργανώσουμε το σύστημα υποδοχής, φιλοξενίας και ασύλου, είναι γεγονός ότι ποτέ δεν θα μπορέσουμε να είμαστε συνεπείς προς τις διεθνείς και κοινοτικές υποχρεώσεις μας αλλά και προς τον πολιτισμό μας, όταν καλούμαστε να χειριστούμε μόνοι μας αυτό τον εξαιρετικά υψηλό αριθμό μη νόμιμα εισερχομένων αλλοδαπών.
Γι αυτό ακριβώς έχει σημασία τα κράτη μέλη της ενδοχώρας της ΕΕ να επιδείξουν αλληλεγγύη προς τα κράτη μέλη που συνιστούν το γεωγραφικό σύνορο της ΕΕ.
Συνεπώς, ναι, καλωσορίζουμε την πρόταση για εισαγωγή ενός μηχανισμού αλληλεγγύης προς τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν υψηλές μεταναστευτικές ροών ( particular pressure ), όπως η αναστολή του Κανονισμού Δουβλίνου ΙΙ . Στην πραγματικότητα, γνωρίζοντας την κατάσταση που έχει περιέλθει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, η αναστολή του Κανονισμού Δουβλίνου ΙΙ δεν θα επιφέρει κάποια εξαιρετικά σημαντική αλλαγή στην Ελλάδα, ούτε θα αυξήσει τις πιέσεις στα αλλά κράτη μέλη διότι τα εσωτερικά σύνορα μας φυλλάσονται εξαιρετικά καλά. Όμως η αναστολή αυτή είναι σημαντική σε συμβολικό επίπεδο. Διαφορετικά δεν είμαστε μια ένωση, μια οικογένεια αλλά ένα σύνολο αυτόνομων και ανταγωνιστικών μεταξύ τους κρατών.
Επιπλέον, προτείνουμε να ενισχυθεί ο μηχανισμός μετεγκατάστασης ( relocation ) προσφύγων, κατόχων του καθεστώτος επικουρικής προστασίας και κυρίως ασυνόδευτων ανηλίκων προς άλλα κράτη μέλη με περιορισμένο μεταναστευτικό πληθυσμό. Μηχανισμός που ήδη εφαρμόζεται στη Μάλτα αλλά σε εξαιρετικά χαμηλή κλίμακα.
Κυρίες και κύριοι,
Από τη στιγμή που θα υπάρξει Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου, η προσωρινή αναστολή του Κανονισμού Δουβλίνου ΙΙ δεν πρόκειται ούτε να αποτελέσει πόλο έλξης ( pull factor ) ούτε να ωθήσει στο φαινόμενο που αποκαλείται «άγρα ασύλου» ( asylum shopping ), καθώς σε κάθε κράτος μέλος ο αιτών θα έχει ακριβώς την ίδια μοίρα σε όποια κράτος μέλος υποβάλει το αίτημά του. Εμείς ως Ελλάδα καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια για τον περιορισμό της παράνομης εισόδου των αλλοδαπών στην ΕΕ, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και σε συνέπεια με τις Διεθνείς Συνθήκες, αλλά και της μετακίνησης αυτών προς άλλα κράτη μέλη, όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να δεχθούμε να αναλάβουν ένα ή δύο κράτη μέλη όλους τους αλλοδαπούς που διεκδικούν διεθνή προστασία από την ΕΕ.
Σας ευχαριστώ
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου