Η Ιστορία του '21 δεν έχει οριστικά γραφτεί
Του Στάντη Ρ. Αποστολίδη
[Με αφορμή το δίτομο έργο του Γεωργίου Φίνλεϋ
Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως
μετάφραση: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
φιλολογική επιμέλεια: Άγγελος Μαντάς
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, Τόμοι Α'-Β', σ. 540 + 456, 
Ούτε η πρώτη μετάφραση της Ιστορίας της Ελληνικής Επαναστάσεως του Γ. Φίνλεϋ είν' αυτή που παρουσιάζεται απ' το Ιδρυμα της Βουλής, ούτε μοντέρνα! Εχει όμως ένα ασύγκριτο πλεονέκτημα: βγαίνει απ' την πένα του κορυφαίου της λογοτεχνίας μας: του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
Ενας φάκελος χαμένος από τις αρχές του 20ού αιώνα, καταχωνιασμένος στους δαιδάλους των Γενικών Αρχείων του Κράτους, περιείχε τη μετάφραση που ο Βλαχογιάννης είχε παραγγείλει στον σκιαθίτη λόγιο και δεν αξιώθηκε κανείς απ' τους δυο τους να τη δει τυπωμένη... Για να ποριστεί τα προς το ζην εκείνος προσφερόταν να μεταφράζει απ' το νησί του σημαντικά έργα, που βλέπουν σιγά σιγά το φως, στην πρέπουσα μορφή τους ύστερα από 100 χρόνια, όπως το Έγκλημα και τιμωρία του Ντοστογιέφσκι στις εκδόσεις Ιδεόγραμμα, η Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως του Γκόρντον (υπό επεξεργασία), και τούτη 'δω του Φίνλεϋ.
Οι περιπέτειες του χειρογράφου πολλές, μα εντέλει τίποτα δεν χάνεται, και οι βιβλιόφιλοι έχουν στα χέρια τους πλέον μια πολύτιμη ιστορική έκδοση και μαζί ένα μοναδικό παπαδιαμαντικό ντοκουμέντο.
Σκωτσέζος νομικός ο Φίνλεϋ, που 'ρθε εικοσπεντάρης ενθουσιασμένος απ' τον απελευθερωτικό Αγώνα στην Ελλάδα κι έμεινε 'δώ ίσαμε τον θάνατό του, δίνει μια μεστή αφήγηση των γεγονότων του '21, από τους αγώνες των Σουλιωτών κατά του Αλή πασά και τις πρόδρομες κινήσεις των Φιλικών, ίσαμε την ψήφιση του Συντάγματος, το 1864.
Συνάντησε τον Βύρωνα, πολέμησε εθελοντής στο πλευρό του Αστιγγος, γνώρισε προσωπικά πολλούς απ' τους πρωταγωνιστές της Επανάστασης και βάθυνε όσο λίγοι στον χαρακτήρα, τα προτερήματα και τ' αμέτρητα ελαττώματα του λαού στις κρίσιμες εκείνες ώρες. Δίχως να μασάει τα λόγια του και με κίνδυνο να κατηγορηθεί για εμπάθεια, μας κληροδότησε κάμποσα πορτρέτα μεγάλων «μορφών» του επαναστατημένου Γένους, τόσο αδρά σκιτσαρισμένα, που εύκολα θα προκαλούσαν το μένος των εθνολατρών...
H Συνέχεια στο http://www.foreignpress-gr.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου