Επιστολή Σωματείου Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες Ν. Λακωνίας - Σχόλια στη δημόσια διαβούλευση για το σχέδιο νόμου «Σύσταση Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής»

Σωματείο Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες Νομού Λακωνίας

Κλεομβρότου 50, 23100
Πληροφορίες: Παναγιώτης Αλεξανδράκης
Τηλ: 27310-83335
Κιν: 6932-312-912
e-mail: alexandrakistakis@gmail.com
blog: takisalexandrakis.blogspot.gr/
blog: amealakonias.blogspot.gr
Προς: Καθ. κ. Χριστόφορο Βερναρδάκη, Αν. Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης
Κοιν: κ. Κουρουμπλή Παναγιώτη, Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης
κ. Βαρδακαστάνη Ιωάννη, πρόεδρο Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία και Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία
Σπάρτη, 8 Φεβρουαρίου 2016, Αρ. πρωτ.: 6

Επιστολή

Θέμα: Σχόλια στη δημόσια διαβούλευση για το σχέδιο νόμου «Σύσταση Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής»

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Με το παρόν, το Σωματείο Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες Ν. Λακωνίας συμμετέχει στη διαβούλευση για το σχέδιο νόμου «Σύσταση Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής», διαφωτίζοντας και ενημερώνοντας για ένα πρόβλημα εξόχως κορυφαίο και συνεχές, που παρά τις αμέτρητες επιστολές και διαβήματα όλα αυτά τα χρόνια δεν επιλύεται θεσμικά.

Τα προβλήματα στην καθημερινότητα του πολίτη με αναπηρία αναφορικά με την έλλειψη ηλεκτρονικής προσβασιμότητας σε όλο το φάσμα των προσφερόμενων από το Δημόσιο ψηφιακών υπηρεσιών είναι τεράστια. Αυτό διότι κατά το σχεδιασμό όλων των ψηφιακών υπηρεσιών του Δημοσίου δεν λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαίτερες ανάγκες του Έλληνα πολίτη με αναπηρία (εν προκειμένω και των ηλικιωμένων), και παρά το ότι η ισχύουσα νομοθεσία (Νόμος 3979/2011 και συμπληρωματική εγκύκλιος «Κύρωση Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης» της ΥΑΠ/Φ.40.4/1/989) το προβλέπει και με το παραπάνω. Ο συνεχιζόμενος αποκλεισμός των περισσότερων πολιτών με αναπηρία από αυτή την πρόνοια έχει στιγματιστεί σε πολυάριθμες επιστολές από την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία προς τους εκάστοτε Πρωθυπουργούς, Υπουργούς, Γενικούς Γραμματείς χωρίς όμως τα πολυάριθμα διαβήματα του αναπηρικού κινήματος να εισακουστούν. Η μη εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας για την ηλεκτρονική προσβασιμότητα κατά τη μελέτη, σχεδίαση και υλοποίηση των υπηρεσιών του Δημοσίου αποτελεί ολοένα και επιδεινούμενο πρόβλημα και αξεπέραστο εμπόδιο για την ηλεκτρονική εξυπηρέτηση του πολίτη με αναπηρία, με συνέπεια την κοινωνική μας απομόνωση και τον ψηφιακό μας αποκλεισμό, ιδιαιτέρως στις νέες γενιές.

Οι πύλες του Ελληνικού Κοινοβουλίου, του ΕΡΜΗ, του Εθνικού Τυπογραφείου, της ΔΙΑΥΓΕΙΑΣ και άλλες όχι μόνο δεν είναι προσβάσιμες προς τα άτομα με αναπηρία που χρησιμοποιούν λύσεις υποστηρικτικής τεχνολογίας, αλλά είναι και δύσχρηστες προς όλους τους τελικούς χρήστες όπως καταδεικνύουν επιστημονικές μελέτες εδώ και πολλά χρόνια, χωρίς να συγκινούνται οι αρμόδιοι. Απόδειξη μάλιστα του τελευταίου ισχυρισμού είναι ότι ο πρόεδρος του Σωματείου μας κ. Αλεξανδράκης Παναγιώτηςκατέθεσε αυτοπροσώπως εμπειρογνωμοσύνη για το επίπεδο προσβασιμότητας του ιστοχώρου της Βουλής των Ελλήνων (αρ. πρωτ 3639/3-12-2014), χωρίς όμως η Πολιτεία να ενδιαφερθεί.

Η οριζόντια εφαρμογή των αρχών της Σχεδίασης για Όλους και ο έλεγχος ορθής εφαρμογής τους από όργανο της Πολιτείας είναι εμφωλευμένος εδώ και αρκετά χρόνια στην κουλτούρα και στο θεσμικό πλαίσιο των περισσοτέρων ανεπτυγμένων κρατών. Η Αυστραλιανή Κυβέρνηση από το 2009 θέτει ως υποχρέωση τη χρήση τεχνικών προδιαγραφών ηλεκτρονικής προσβασιμότητας σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, ενώ Ηνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής έχουν σχετική νομοθεσία (Equality Act 2010, Americans with Disabilities Act και Section 508 αντίστοιχα) και ελεγκτικούς μηχανισμούς του Δημοσίου για την εφαρμογή αυτών των προδιαγραφών όχι μόνο στον ψηφιακό κόσμο αλλά και στον φυσικό κόσμο (π.χ., προσπελασιμότητα κτιριακών υποδομών, πεζοδρομίων, στάσεων ΜΜΜ, δημόσιων κοινόχρηστων χώρων, εστιατορίων, κ.α.). Σε αυτές τις χώρες καταδείχτηκε εμπράκτως ότι η συντονισμένη εφαρμογή προδιαγραφών προσβασιμότητας και προσπελασιμότητας αφενός προσφέρει λύσεις σε πρακτικά θέματα της καθημερινότητας του πολίτη όπως η φιλική και καθαρή πρόσβασή του σε όλες τις υπηρεσίες του δημοσίου (και του ιδιωτικού) τομέα, και αφετέρου δυνατότητες και ευκαιρίες εξωστρέφειας της εγχώριας αγοράς κλάδων όπως ο κατασκευαστικός, η πληροφορική και άλλοι.

Αυτή η έλλειψη στη χώρα μας στερεί σε Έλληνες πολίτες με αναπηρία, αλλά και σε άλλες κατηγορίες πολιτών, τα βασικότερα συνταγματικά τους δικαιώματα όπως αυτό της ισόνομης πρόσβασης στην παιδεία, στην εργασία, της συμμετοχής στα κοινά, της ανεμπόδιστης ενημέρωσης και της δωρεάν χρήσης των δημόσιων υπηρεσιών. Δυστυχώς δεν γίνεται κατανοητό ότι οι κακοτεχνίες που προέκυψαν και θα προκύπτουν θα μπορούσαν να αποφευχθούν στο μεγαλύτερο μέρος τους εφόσον απλά εφαρμόζονταν η ισχύουσα Νομοθεσία, και κυρίως να υπήρχε μία βασική οργάνωση που θα επέβλεπε την ενιαία και οριζόντια εφαρμογή σε όλα τα Υπουργεία (οικονομία κλίμακας), με τα αποτελέσματά της να επανελέγχονται και να επιθεωρούνται. Τονίζουμε ότι η εκ των υστέρων προσπάθεια επιδιόρθωσης των σφαλμάτων, όχι μόνο δεν θα καταλήξει στο επιθυμητό αποτέλεσμα, αλλά και το κόστος επιδιορθωτικών προσαρμογών είναι πολλαπλάσιο.

Κατ’ εφαρμογή του Ελληνικού Συντάγματος (Άρθρο 5Α) και της κείμενης νομοθεσίας, αλλά και σε εφαρμογή της κυρωθείσας με το Νόμο 4074/2012 Διεθνούς Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και του Προαιρετικού της Πρωτοκόλλου, θεωρούμε αναγκαίο η χώρα μας να αποκτήσει ψηφιακές υπηρεσίες που σχεδιάζονται με γνώμονα τις ανάγκες του πολίτη και όχι τις όποιες τεχνικές ανάγκες. Στο πλαίσιο αυτό, το πενταετές Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την Ψηφιακή Πολιτική που συντάσσεται από τη συγκεκριμένη Γενική Γραμματεία και θα παρακολουθείται επιχειρησιακά η εφαρμογή του, πρέπει:

• να αποκτήσει ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα,
• να λαμβάνει υπόψη τα δικαιώματα όλων των πολιτών και πρωτίστως των πλέον αδυνάτων που είναι οι πολίτες με αναπηρία.

Για παράδειγμα το έργο της ψηφιοποίησης των Δικαστηρίων μη λαμβάνοντας υπόψη τους πολίτες με αναπηρία τελικά θα δημιουργήσει επιπλέον προβλήματα και τον ψηφιακό αποκλεισμό του αμεα στη Δικαιοσύνη, σε ένα ήδη προβληματικό από πλευράς φυσικής προσπελασιμότητας των δικαστηρίων σύστημα.

Λόγω των παραπάνω, θεωρούμε απολύτως απαραίτητο ως κοινότητα των πολιτών με αναπηρία στο άρθρο 1 της αποστολής της εν λόγω γραμματείας να προστεθεί το παρακάτω:

• Ο ορθός σχεδιασμός, η συστηματική εποπτεία, η διασφάλιση και η πιστοποίηση της προσβασιμότητας και της ευχρηστίας κάθε ηλεκτρονικής υπηρεσίας και ψηφιακού εγγράφου του Δημοσίου και των εποπτευόμενων από αυτό Υπηρεσιών και Φορέων προς όλους τους Έλληνες πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία και των ηλικιωμένων.

Με τον τρόπο αυτό θα ξεκινήσει να δίνεται μία λύση στο σημαντικό αυτό πρόβλημα και μάλιστα με ελάχιστο οικονομικό κόστος και μέγιστα οφέλη εφόσον υπάρχει πολιτική βούληση.

Και εσείς ως αρμόδιος Υπουργός για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, και κατ’ επέκταση για την ανεμπόδιστη χρήση των υπηρεσιών της Δημόσιας Διοίκησης από όλους τους Έλληνες πολίτες, έχετε πλέον μοναδική ευκαιρία και ευθύνη να αλλάξετε άπαξ αυτή την πορεία, λόγω του ότι γνωρίζετε όσο κανείς άλλος υπουργός τα προβλήματά μας. Ας είναι το Υπουργείο που προΐσταστε εκείνο που επιτέλους θα εφαρμόσει ουσιαστικά τις αρχές της Σχεδίασης για Όλους, με διαρκή παρακολούθηση των σταδίων υλοποίησής τους, με συνεχή έλεγχο των τεχνικών προδιαγραφών και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Η δε οριζόντια αυτή υιοθέτηση των αρχών της Σχεδίασης για Όλους ευχόμαστε να αποτελέσει βέλτιστη πρακτική σε όλο το Δημόσιο.

Είμαστε στη διάθεσή σας για συζήτηση και για συγκεκριμενοποίηση των προτάσεών μας και ελπίζουμε στις άμεσες στρατηγικές ενέργειές σας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών των εμποδίων.

Με τιμή, το Δ.Σ. του Σωματείου Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες Νομού Λακωνίας

Η επιστολή δημοσιεύτηκε στο opengov.gr