ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ - ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΒΙΤΣΟΣ - ΝΕΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ

MORITZ – HERMANN – EDUARD MEIER Ο ‘ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΕΡΩΤΑΣ’ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ Σελίδες: 256 Τιμή: €23.00 ISBN 978-960-438-095-4 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ Ζαΐμη 31, 106 82 ΑΘΗΝΑ 2103307001-4 Fax:2103307005 ekdoseis.periplous@gmail.com ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ http://www.politismospolitis.org/ Ως "Ελληνικός Έρωτας" επικράτησε να ονομάζεται διεθνώς ο έρωτας των αρχαίων Ελλήνων για τα αγόρια. Υπάρχει μεγάλη σύγχυση, τόσο στη διεθνή βιβλιογραφία, όσο και στο νου του μέσου ανθρώπου για το τι ακριβώς ήταν αυτή η ιδιότυπη και εκλεπτυσμένη ομοφυλοφιλία. Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας αναφέρεται σε εκατοντάδες συγκεκριμένες ιστορίες τέτοιας μορφής έρωτα, καθώς επίσης και στους προσωπικούς έρωτες για αγόρια των μεγάλων ανδρών της αρχαιότητας, τεκμηριώνοντας παράλληλα και την παραμικρή λεπτομέρεια με αποσπάσματα από αρχαία κείμενα. Βαθύς γνώστης του θέματος ο συγγραφέα το προσεγγίζει χωρίς αναστολές και προκαταλήψεις παρουσιάζοντας ανάγλυφη μια πλευρά της ερωτικής ζωής των αρχαίων προγόνων μας, μέχρι σήμερα ταμπού. Στη γαλλική έκδοση, από την οποία προέρχεται το βιβλίο αυτό, ο Ι.Ρ.De Posey προσέθεσε αυθεντικά κείμενα και πολλά συμπληρωματικά στοιχεία. Οι συγγραφείς: Ο γερμανός M.H.E Meier (1796-1855) αποτελεί μεγάλη προσωπικότητα στο χώρο των Κλασικών Γραμμάτων.

Διατέλεσε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Halle και ειδικεύτηκε στα Νομικά ζητήματα της Αρχαίας Αθήνας κατά την Κλασική Εποχή. Επίσης έχει δημοσιεύσει μελέτες για την Αρχαία Ελλάδα και μονογραφίες για τους Δημοσθένη, Ανδονικίδη και Θεόφραστο. Κατά το διάστημα 1830-1855 ήταν εκδότης γνωστής και έγκυρης εφημερίδας της Γερμανίας. Το όνομα Ι.Ρ.De Posey (1848-1935) αποτελεί φιλολογικό ψευδώνυμο του γνωστού εθνολόγου και θεατρολόγου Georges Herelle. Διατέλεσε καθηγητής της Φιλοσοφίας, μελετητής του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, του βασκικού θεάτρου και των καρναβαλικών δρώμενων.

Είναι ο μεταφραστής στα γαλλικά του ιταλού μεγάλου ποιητή Gabriele D' Annunzio. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ.. 2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ.. 2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ.. 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : Ο έρωτας των αγοριών, θεωρούμενος ως ιδιαίτερος θεσμός της Ελλάδας. 5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : Πηγές πληροφόρησης. 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 : Ο εραστής και ο ερωμένος. Διαφορά ηλικίας. Πως ο «μεγάλος» φλερτάρει τον «μικρό». 10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 : Ο ελληνικός έρωτας στους Αχαιούς. Ηρωικοί χρόνοι. Η διαστρέβλωση των πρωταρχικών μύθων υπό την επήρεια της ποίησης και των λόγων της αγάπης. Διάφορα μυθικά παραδείγματα ερωτικής έλξης για αγόρια 14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 : Ο ελληνικός έρωτας στους Δωριείς. Στην Κρήτη. Στη Σπάρτη. Σε άλλες πόλεις-κράτη. 22 1. Στην Κρήτη. 22 2. Στη Σπάρτη. 24 3. Στις άλλες δωρικές πόλεις. 25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 : Ο ελληνικός έρωτας στους Αιολείς. Στην Ήλιδα. Στη Βοιωτία. Σε άλλες πόλεις-κράτη. 28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 : Ο ελληνικός έρωτας στους Ίωνες. Στα δυτικά παράλια της Ασίας. Στην Εύβοια. Στη Χαλκιδική και τις αποικίες. Στα νησιά. 32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 : Ο ελληνικός έρωτας στην Αθήνα. Νομοθεσία και δικονομία. 34 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 : Ο ελληνικός έρωτας στην Αθήνα (συνέχεια). Πολιτικοί, καλλιτέχνες, φιλόσοφοι, ρήτορες. 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10. Ο ελληνικός έρωτας στην Αθήνα (συνέχεια). Πορνεία και ημι-πορνεία. Μειονεκτήματα και κατάπτωση του έρωτα των αγοριών. 47 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 : Φιλοσοφία του ελληνικού έρωτα. Σωκράτης. 52 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12: Φιλοσοφία του ελληνικού έρωτα (συνέχεια). Πλάτων. 60 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13 : Φιλοσοφία του ελληνικού έρωτα (συνέχεια). Αριστοτέλης. Οι Κυρηναϊκοί. Οι Κυνικοί. Οι Στωικοί. Οι Επικούρειοι. Πλωτίνος. Λουκιανός. 67 Αριστοτέλης. 67 Οι Κυρηναϊκοί 68 Οι Κυνικοί 69 Οι Στωικοί 70 Οι Επικούρειοι 72 Πλωτίνος. 72 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14: Εγκλήματα που προκάλεσε η ερωτικη ελξη για αγόρια.. 75 1. Ο ευνουχισμός. 75 2. Οι πολιτικές δολοφονίες. 76 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15: Τα αίτια του ελληνικού έρωτα. Επίλογος. Απόσπασμα από το βιβλίο: Αριστοτέλης[1]* Ο Αριστοτέλης διακρίνει τρία είδη φιλίας: 1. ΚατΆ αρετήν. 2. Κατά το χρήσιμον. 3. Κατά το ηδύ.

Ο Αριστοτέλης κατατάσσει τον έρωτα των αγοριών στην τρίτη κατηγορία.

Κυρίως οι νεαροί άνδρες είναι αυτοί που ερωτεύονται, διότι λόγω της νεότητάς τους ακολουθούν την ευχαρίστηση με ξεχωριστό ζήλο[2]. Μάλιστα, στις ερωτικές τους σχέσεις, ο εραστής και ο ερωμένος δεν απολαμβάνουν τα ίδια πράγματα.

Ο εραστής χαίρεται να βλέπει αυτόν που αγαπά· ο ερωμένος απολαμβάνει την θεραπεία, δηλαδή τις περιποιήσεις που δέχεται, καθώς και τις υπηρεσίες που του προσφέρει ο εραστής. Με λίγα λόγια, ο εραστής αναζητά στον ερωμένο την απόλαυση, ενώ ο ερωμένος αναζητά στον εραστή το ενδιαφέρον. ΕξΆλου και οι ερωτευμένοι συμβαίνει συχνά να διαπληκτίζονται. Ο εραστής, αγνοώντας ότι ο ερωμένος δεν έχει τους ίδιους λόγους με εκείνον για να δείξει τον ζήλο του, του απευθύνει κατηγορίες και αυτές οι κατηγορίες δίνουν το κίνητρο στον ερωμένο να παραπονεθεί για τον εραστή. «Μιλάει», λέει, «σαν κάποιον που δεν τρέφει έρωτα».

Όπως και να έχουν τα πράγματα, είναι λάθος να πιστεύουν ότι και οι δύο αγαπούν για τον ίδιο λόγο [3]. Ο έρωτας αυτός είναι απαραιτήτως κάτι που μεταβάλλεται, εφόσον ο χρόνος αλλάζει αυτά τα οποία μας προσφέρουν απόλαυση.

Καθώς η ομορφιά του ερωμένου φεύγει, ο εραστής δεν νιώθει πλέον απόλαυση κοιτάζοντάς τον και σύντομα παύει να του προσφέρει περιποιήσεις. Όσο για την ηθική κριτική που κάνει ο Αριστοτέλης για τον έρωτα των αγοριών, είμαστε καλά πληροφορημένοι μόνο για τα εξής: Όσον αφορά τις προσωπικές σχέσεις των ερωτευμένων, του φαίνεται γελοίο ότι ο εραστής προσποιείται ότι αγαπιέται όπως αγαπά ο ίδιος. Για να δικαιολογηθεί αυτή η αξίωση, θα έπρεπε ο εραστής να αγαπιόταν με τον ίδιο τρόπο που αγαπιέται και ο ερωμένος· στην πραγματικότητα όμως αυτό δεν ισχύει και μάλιστα συμβαίνει ο εραστής να μην αγαπιέται καθόλου.

Κατά συνέπεια, αυτή η αξίωση είναι παράλογη και γελοία. Και του φαίνεται ακόμα το ίδιο φυσικό ο ερωμένος, ο οποίος συνάπτει τέτοιες σχέσεις μονάχα για λόγους ενδιαφέροντος, συχνά να διαψεύδεται στις προσδοκίες του. Όσον αφορά την κοινωνική τάξη, ο Αριστοτέλης αποδοκιμάζει τις ερωτικές σχέσεις με αγόρια ως δημόσιο θεσμό και κατηγορεί τον Πλάτωνα ότι τις αναγνωρίζει στην Πολιτεία του[4]*. [Αποδίδουν στον Αριστοτέλη δύο ή τρεις ερωμένους, (βλ. κεφ. 9 του παρόντος έργου)· φαίνεται όμως ότι ο Σταγειρίτης δεν επιδιδόταν και τόσο στον παθιασμένο έρωτα των αγοριών και αυτοί οι υποτιθέμενοι ερωμένοι ίσως να ήταν απλώς οι αγαπημένοι του μαθητές.

Το σίγουρο είναι ότι καταδίκαζε τα αδικήματα της διεφθαρμένης παιδεραστίας.

«Δεν ντρέπεσαι», έλεγε σε έναν άνδρα που φαινόταν υπερβολικά φιλάρεσκος, «να έχεις για τον εαυτό σου χειρότερη γνώμη απΆ αυτή που έχει η φύση;

Αυτή σε έκανε άντρα κι εσύ αναγκάζεις τον εαυτό σου να γίνει γυναίκα».

Μάλιστα σε έναν άλλο πολύ όμορφο αλλά κακοήθη άνδρα που τον προσέβαλε, λέγοντάς του: «Θα μου κακοφαινόταν αν ήμουν τόσο μισητός στους συμπολίτες μου όσο εσύ», απάντησε: «Εμένα θα μου κακοφαινόταν αν τους ήμουν τόσο αγαπητός όσο εσύ[5].» Με την εταίρα Ερπυλλίδα διατηρούσε στενή σχέση για πολύ καιρό, μέχρι το θάνατό του, και εξασφάλισε με τη διαθήκη του το μέλλον αυτής της γυναίκας που του είχε χαρίσει έναν γιο, τον Νικόμαχο, στον οποίο αφιέρωσε τη μεγάλη του πραγματεία περί ηθικής. Οι διάδοχοι του Αριστοτέλη ασχολήθηκαν πολύ με το ζήτημα του έρωτα και οι πιο φημισμένοι ανάμεσά τους, ο Θεόφραστος, ο Πόντιος Ηρακλείδης, ο Κλέαρχος, ο Ιερώνυμος ο Ρόδιος, έγραψαν σχετικά με τον έρωτα αξιόλογα έργα, τα οποία όμως έχουν χαθεί. Έχουμε λίγες πληροφορίες για τα ιδιαίτερα ήθη τους.

Ένα από τα σπάνια ανέκδοτα που έχει συλλέξει ο Διογένης Λαέρτιος αφορά τον Θεόφραστο, ο οποίος ήταν ταυτόχρονα ο οικοδιδάσκαλος και ο εραστής του Νικόμαχου, γιου του Αριστοτέλη[6]*. [1]* Μας εκπλήσσει το γεγονός ότι ο Meier δεν αναφέρει σχεδόν τίποτα σχετικά με τις ιδέες του Αριστοτέλη για τον ελληνικό έρωτα. Ο Αριστοτέλης είχε μιλήσει γιΆ αυτό το θέμα κατΆ επανάληψιν και, σε πολλά σημεία, είχε διατυπώσει πρώτος τις θεωρίες της σύγχρονης επιστήμης. [2] Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια, VIII, κεφ. 3, § 2; Ηθικά Ευδήμεια, VII, 3. [3] Ηθικά Ευδήμεια, VII, κεφ. 3, §§ 6, 7; VIII, κεφ. 10. [4] Πολιτικά, ΙΙ, κεφ. 1, § 15. *Ο Meier δεν είπε ούτε λέξη για την αξιοσημείωτη θεωρία της αντιστροφής των φύλων που σκιαγράφησε ο Αριστοτέλης. ΕπΆ αυτού, βλ. Παράρτημα V. [5] Αποσπάσματα (Fragments), εκδ. Didot, σελ. 344, αρ. 33, 34. [6]* Διογένης Λαέρτιος, V, κεφ. 2, § 39.