Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων: Ένα Εκπαιδευτικό Αστρονομικό Εργαλείο

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων: Ένα Εκπαιδευτικό Αστρονομικό Εργαλείο

Η Ένωση Φυσικών Βορείου Ελλάδας (Ε.Φ.Β.Ε.) εντάσσει στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της για την φετινή χρονιά, μία σειρά παρουσιάσεων - ομιλιών σε συνεργασία και συνδιοργάνωση με τον Δήμο Θεσσαλονίκης, την Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Παιδείας, την Αντιδήμαρχο κ. Έλλη Χρυσίδου, την Δ΄ Κοινότητα του Δήμου Θεσσαλονίκης και τον Πρόεδρο της Δ΄ Κοινότητας, κ Τσιαπακίδη Κωνσταντίνο, με θέμα: ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Η εκδήλωση αυτή απευθύνεται κυρίως σε εκπαιδευτικούς κάθε βαθμίδας καθώς και σε φοιτητές, μαθητές και γονείς αλλά και στο κοινό που έχει ευρύτερα ενδιαφέροντα σε σχέση με τις επιστήμες και την εξέλιξή τους μέσα στους αιώνες. Οι ομιλητές που προσκαλούμε, κυρίως επιλέγουν να εισηγηθούν θέματα τα οποία έχουν σχέση με θέματα αιχμής των Φυσικών Επιστημών αλλά και της Σύγχρονης Τεχνολογίας, από τους προσωκρατικούς φιλοσόφους, την εποχή της Αναγέννησης, την Βιομηχανική Επανάσταση και φυσικά την εποχή μας. Ειδικά για την Κυριακή 15 Μαρτίου 2015, στις 11.00 πμ έως 14.00 μμ, θα έχουμε την χαρά να μας μιλήσει ο κ. Γιάννης Σειραδάκης, Καθηγητής Αστρονομίας στο Εργαστήριο Αστρονομίας του Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής του Φυσικού Τμήματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), στο Αμφιθέατρο του Πολιτιστικού Κέντρου του Δήμου Θεσσαλονίκης (στην Κάτω Τούμπα) με θέμα: «Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων: Ένα Εκπαιδευτικό Αστρονομικό Εργαλείο» Η προσέλευση είναι ελεύθερη σε όλους και θα χορηγηθεί βεβαίωση συμμετοχής στους συμμετέχοντες. ΕΝΩΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ (Ε.Φ.Β.Ε.) www.efbe.gr e-mail:info@efbe.gr

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων βρέθηκε τυχαίως, το 1900 μ. Χ, σε ένα αρχαίο ναυάγιο, κοντά στα Αντικύθηρα, από Συμιακούς σφουγγαράδες, που είχαν αγκυροβολήσει εκεί, λόγω κακοκαιρίας. Από νομίσματα (της Περγάμου), το ναυάγιο χρονολογείται μεταξύ 85 και 67 π.Χ. Από γραφολογικές μελέτες υπολογίστηκε ότι ο Μηχανισμός είχε κατασκευαστεί, πιο νωρίς, το 150 - 100 π.Χ. Οι διαστάσεις του ήταν περίπου 30×20×10 cm - λίγο μεγαλύτερος από ένα σημερινό Laptop - και περιείχε τουλάχιστον 39 συνεργαζόμενα γρανάζια, με τη βοήθεια των οποίων υπολογιζόταν, με μεγάλη ακρίβεια, οι κινήσεις του Ήλιου και της Σελήνης, οι φάσεις της Σελήνης και προβλέπονταν εκλείψεις (ηλιακές ή σεληνιακές). Είχε μια διπλή κυκλική κλίμακα έμπροσθεν και δύο ελικοειδείς κλίμακες όπισθεν. Ο χειριστής, περιστρέφοντας ένα στροφείο, μπορούσε να επιλέξει (στην εμπρόσθια κλίμακα) μια οποιαδήποτε ημερομηνία. Κατά την περιστροφή, μία σειρά συνεργαζομένων γραναζιών, κινούσαν διάφορους δείκτες, οι οποίοι έδειχναν στις υπόλοιπες κλίμακες του οργάνου τα αστρονομικά φαινόμενα που αναφέρθηκαν παραπάνω. Περιείχε επίσης ένα εκτεταμένο εγχειρίδιο χρήσης. Οι κύριες λειτουργίες του Μηχανισμού των Αντικυθήρων έχουν αποκρυπτογραφηθεί και πάνω από 3000 γράμματα του εγχειριδίου χρήσεως έχουν διαβαστεί (μετά από 2000 χρόνια!) με τη χρήση εξειδικευμένων μεθόδων. Καθώς η μελέτη του Μηχανισμού συνεχίζεται, νέα στοιχεία για την κατασκευή του και τις γνώσεις της εποχής που κατασκευάστηκε έρχονται στη δημοσιότητα και προκαλούν την έκπληξή και το θαυμασμό μας. Πιθανόν να χρησιμοποιείτο ως εκπαιδευτικό όργανο. Το βέβαιο είναι ότι για την κατασκευή του συνεργάστηκαν ένας εξαιρετικός μαθηματικός και αστρονόμος και ένας χαρισματικός τεχνίτης. Ο κάτοχος του Μηχανισμού των Αντικυθήρων είχε μεγάλη ισχύ στην εποχή του. Πρόσφατα (2012-2014) πραγματοποιήθηκε μία νέα διερεύνηση του ναυαγίου των Αντικυθήρων με νέες, καινοτόμες τεχνικές με σημαντικά αποτελέσματα. Μέχρι σήμερα, δεν έχει βρεθεί κανένας μηχανισμός με γρανάζια πριν την εποχή που κατασκευάστηκε ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων και πέρασαν περισσότεροι από 16 αιώνες για να κατασκευαστεί κάποιος μηχανισμός που να συγκρίνεται με την τεχνολογική πολυπλοκότητά του. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι τόσο σημαντικός για τη γένεση και εξέλιξη της Τεχνολογίας, όσο ο Παρθενώνας για την Αρχιτεκτονική. Για το λόγο αυτό ο αστρονομικός αυτός μηχανισμός καθιστά επιτακτική την ανάγκη να γραφτούν ξανά τα βιβλία για την ιστορία και την εξέλιξη της παγκόσμιας ιστορίας της Τεχνολογίας.

ΟΜΙΛΟΣ ΦΙΛΩΝ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ
www.ofa.gr