Μαρίκα Ρόμπου-Λεβίδη
«Εδώ καπούτ»:
Η βία του συνόρου
Μετανάστευση, Εθνικοφροσύνη και φύλο στην ελληνοαλβανική μεθόριο
ISBN: 978-960-221-763-4 , σελ. 184,
σχ. 24x17, α΄ έκδοση Ιανουάριος 2018,
τιμή 15,00€ (χωρίς ΦΠΑ)
|
|
|
Οι πρόσφατα εκτοπισμένοι πληθυσμοί της Ασίας και της Αφρικής και οι σθεναρές αντιστάσεις της Ευρώπης στην ετερότητα μας υπενθυμίζουν καθημερινά ότι ζούμε μια εποχή «φετιχισμού» των συνόρων. Παρά τη συνεχή μετατόπιση της ανθρωπολογίας προς την απεδαφοποιημένη έρευνα, το σύνορο θέτει επίμονα ζητήματα οριοθέτησης με συμβολικούς και οντολογικούς όρους. Αυτή η ανθρωπολογική μελέτη εστιάζει στο σύνορο. Επιλέγει όμως να μη στραφεί προς την κοφτερή, ωστόσο σχετική, αξία του «επίκαιρου», αλλά να δώσει βάρος στη «μεγάλη διάρκεια». Επιστρέφει λοιπόν τη ματιά στην αλβανική μετανάστευση και διερευνά «μεικτούς» γάμους ημεδαπών ανδρών και αλβανίδων μεταναστριών που πραγματοποιήθηκαν στην ελληνοαλβανική μεθόριο μετά το 1990. Μέσα από τη διεισδυτική προσέγγιση ιστοριών ζωής, η συγγραφέας διερευνά αργούς μετασχηματισμούς και λεπτές αντινομίες, ενώ ανασύρει ακραίες εμπειρίες βίας που, υπό άλλες συνθήκες, θα μπορούσαν να θεωρηθούν οδυνηρές εκδοχές του γνώριμου ενδοοικογενειακού φαινομένου. Εδώ η βία «ξαναδιαβάζεται» σε συνάρθρωση με τη μετανάστευση, την εθνικοφροσύνη και το φύλο. Το βιβλίο ξεδιπλώνει μια πολυσύνθετη και μακροχρόνια διαδικασία παραγωγής και αναπαραγωγής βίας, που συνδέεται άμεσα με το ίδιο το σύνορο και τη φορτισμένη πορεία μιας μεθοριακής κοινωνίας: τη «βία του συνόρου».
|
|
Τα σχέδια του ένθετου, όπως και η εικόνα εξωφύλλου, είναι του Α.Βλ. Λεβίδη
|
|
Το μικρό αυτό βιβλίο αποτελεί καίριο εθνογραφικό και θεωρητικό επίτευγμα: Η Μαρίκα Ρόμπου-Λεβίδη ανασκάπτει και φέρνει μπροστά μας ανάγλυφα όσα η γεωπολιτική κοινοτοπία των εθνικών συνόρων συγκαλύπτει. Αλβανίδες «νύφες», σπρωγμένες από τις περιορισμένες επιλογές επιβίωσης, μεταναστεύουν μετά το 1990 στην άλλη πλευρά του συνόρου και παγιδεύονται στον ασφυκτικό κλοιό μιας ιστορίας εμφυλίου πολέμου, κρατικής αποικιοποίησης και ασφαλειοκρατίας, που ανασυστήνει θριαμβευτικά τους πατριαρχικούς κανόνες του παιχνιδιού. Μια ιστορία κρατικής βίας εκβάλλει εκρηκτικά στον απόκρυφο κόσμο του νοικοκυριού και στον αδυσώπητο αγώνα για οικιακή και ατομική εξουσία και αυτο-αξία που εκτυλίσσεται στη διάρκεια δύο δεκαετιών μέσα στο χωνευτήρι βάρβαρων εθνοτικών ιεραρχιών. Τέσσερεις μελέτες περίπτωσης, που αντλούν από τη γόνιμη συνάρθρωση της ανθρωπολογίας με την ιστορία, παρακολουθούν με ζωντάνια και ενσυναίσθηση σε βάθος εικοσαετίας τις στρατηγικές συζύγων που ζουν κάτω από επισφαλείς συνθήκες.
Τα εξαιρετικά σχέδια του Αλέκου Λεβίδη συλλαμβάνουν με ακρίβεια μορφές ζωής της «απαγορευμένης ζώνης» και μας ζητούν να δούμε το σύνορο ωσάν η διήθηση της καταπίεσης και του μόχθου στη ίδια του τη γη, την πέτρα, το μέταλλο και την ανθρώπινη παρουσία να αποτελεί ζήτημα που μας αφορά άμεσα και μας εμπλέκει προσωπικά. Το «Εδώ καπούτ» αναλύοντας τη διαλεκτική παγίωσης της πολιτικής βίας σε δομική και την ιστορική αναπαραγωγή και επινόηση, σφυρηλατεί μια νέα θεωρία των συνόρων με σάρκα και οστά. Πρόκειται για ανάλυση που, σήμερα, έχουμε ανάγκη στην Ελλάδα και αλλού.
Laurie Kain Hart, UCLA
|
|
 |
| Η Μαρίκα Ρόμπου-Λεβίδη σπούδασε χορό στο Royal Ballet (Λονδίνο) και κοινωνικές επιστήμες στο Polytechnic of Central London. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην κοινωνιολογία και τις πολιτικές επιστήμες στο Birkbeck College (Πανεπιστήμιο του Λονδίνου) και διδακτορικό στην κοινωνική ανθρωπολογία στο Πανεπιστήμιο του Sussex. Έχει διδάξει χορό σε παιδιά και ενήλικες στην Αθήνα και έχει εργαστεί στη Σχολή Χιλλ ως υπεύθυνη πολιτιστικών προγραμμάτων. Ακόμα, έχει διδάξει ανθρωπολογία στο Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής του ΤΕΙ Ηπείρου και στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Τα τελευταία χρόνια συνεργάζεται με το Διεθνές Μεταπτυχιακό Σχολείο «Cultures, Migrations, Borders» που συνδιοργανώνουν τα Πανεπιστήμια Αιγαίου και Άμστερνταμ, καθώς και με το Διεθνές Μεταπτυχιακό Σχολείο «Migration in the Margins of Europe» που διοργανώνουν τα Πανεπιστήμια Άμστερνταμ και VU (Άμστερνταμ) σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μεταναστευτικών και Εθνοτικών Σπουδών (IMES – Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ) και το Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών. Έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα με αντικείμενο τον μουσικό πολιτισμό στη Θράκη, τη Μακεδονία και την Ήπειρο, ενώ έχει εκπονήσει ατομικές επιτόπιες έρευνες στη βορειοελλαδική μεθόριο με άξονα το σύνορο και τη διαχείριση της ετερότητας. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν την ανθρωπολογία της μουσικής και του χορού, την επιτέλεση και το σώμα, την πολιτική ανθρωπολογία, το σύνορο, τον εθνικισμό και τον εθνοτισμό, την ανθρωπολογία στη Μεσόγειο, τη μετανάστευση, το φύλο και τη βία. |
|
|
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου