Πιστεύω ότι πρέπει να κάνω μια αναφορά για τον
ζεϊμπέκικο, τον «χορό των χορών» όπως δίκαια χαρακτηρίστηκε από τους ειδικούς.
Είχα κάνει και παλαιότερα αναφορά μέσα από τα έντυπα που γράφω, αλλά και τις Ραδιοφωνικές εκπομπές μου, στα πλαίσια του αφιερώματός μου στα
ρεμπέτικα τραγούδια, τα «παρεξηγημένα», αλλά καλό είναι να επαναλάβω την αναφορά, για να μάθουν και κάποιοι νέοι αναγνώστες φίλοι(καλώς ήρθατε) ορισμένες λεπτομέρειες.
Ο ΖΕΪΜΠΕΚΙΚΟΣ λοιπόν, προέρχεται από μια φυλή της Μικρας Ασίας, τους
ΖΕΪΜΠΕΚΗΔΕΣ.Οι Ζεϊμπέκηδες ήταν επαγγελματίες
πολεμιστές, και σε πολλές περιπτώσεις ήταν ένα «
αγκάθι» στα πλευρά του Σουλτάνου, ο οποίος προκειμένου να απαλλαχθεί απ’ την ενοχλητική και επικίνδυνη παρουσία τους, άλλοτε τους «εκτόπιζε» ομαδικά, και άλλοτε (ανάλογα με την περίσταση) τους «χάιδευε» δίνοντας τους διάφορα αξιώματα.
Οι ζεϊμπέκηδες φορούσαν μια εξαιρετικά όμορφη ενδυμασία (Φώτο από το βιβλίο του Ηλία Πετροπουλου), που έκανε το χορό τους ιδιαίτερα θεαματικό!
Ο ζεϊμπέκικος, ο χορός των χορών, δεν έχει βήματα!
Μόνο «φιγούρες»!
Είναι χορός «μοναχικός», και ΜΟΝΟ για άντρες.
Ο κάθε ρεμπέτης, είχε τις δικές του φιγούρες, με τις οποίες εκφραζόταν.
Επίσης, ο κάθε ρεμπέτης χόρευε
ΜΟΝΟ ΕΝΑ συγκεκριμένο τραγούδι!
Βάσει λοιπόν του «εθιμοτυπικού»,
ο ζεϊμπέκικος δεν είναι χορός για «χόρταση», και ο ρεμπέτης όταν χόρευε, χόρευε
ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΦΟΡΑ!
Εκείνος που θα τολμούσε να διακόψει έναν ρεμπέτη που χόρευε ζεϊμπέκικο, «έπαιζε με το θάνατο».
Για αυτό το λόγο, έγινε γύρω στα 1940 ο θεσμός της «
ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣ».
Βάσει της παραγγελιάς, οι μουσικοί προαναγγελναν το όνομα του «ιδιοκτήτη» του χορού.
Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει να βάλουμε και κάποια πράγματα στη θέση τους!
Ακουμε όλοι, πολλές φορές τον όρο «
ΒΑΡΥ ΖΕΪΜΠΕΚΙΚΟ».
Προς κάθε ενδιαφερόμενο, άσχετο, αφελή, και όποιος τέλος πάντων χρησιμοποιεί αυτό τον όρο, πρέπει να πω ότι το ΒΑΡΥ, είναι ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΦΕΔΕΣ, και όχι για τον χορό των χορών!
Δεν υπάρχει «βαρύ» και «ελαφρύ» ζεϊμπέκικο.
Αντίθετα, υπάρχει το ΑΡΓΟ, και το ΓΡΗΓΟΡΟ, ανάλογα με το πως είναι διαμορφωμένος ο ρυθμός των 9/8!
Ο ζεϊμπέκικος είναι ένας «λαβύρινθος», μέσα στον οποίο δεν χανόταν ποτέ ο ρεμπέτης.
Περίτεχνοι αυτοσχέδιοι βηματισμοί (όχι βήματα), στολισμένοι με προσωπικές φιγούρες, μέχρι και με «ακροβατικά»!
Π.χ, ο ρεμπέτης, χόρευε έχοντας στο κεφάλι το ποτήρι του γεμάτο κρασί, χόρευε σηκώνοντας με τα δόντια ένα τραπέζι, χόρευε πηδώντας πάνω από καρέκλες, χόρευε κραδαίνοντας μαχαίρια (έθιμο που υιοθέτησαν οι ρεμπέτες από τους ζεϊμπέκηδες).
Όταν ο ρεμπέτης τελείωνε τον χορό του, η καλύτερα την «επίδειξη», τελείωνε με μια «αναλια», δηλαδή μια λέξη της τούρκικης «αργκό»!
Η ανάλυα αποτελούσε μια τελετουργία, σύμφωνα με την οποία ο ερωτευμένος «καπάνταης» στεκότανε στο δρόμο κάτω από το «καφασωτό» παράθυρο της σκληρόκαρδης, και άρχιζε να σχίζει τα μπράτσα του με μαχαίρι!
Οι ζεϊμπέκηδες έπαιρναν τις «ανάλυες» τους ενώ χόρευαν.
Το έθιμο αυτό, πέρασε και στην Ελλάδα, όπου ο κάθε βαρυμαγκας κάρφωνε την «καμα» του στην φτέρνα του, και συνέχιζε τον χορό!
Δυστυχώς, σήμερα ο ζεϊμπέκικος χάλασε από όλους εκείνους που δεν γνωρίζουν την ιστορία του, η σκόπιμα την αγνοούν!