Η ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑ, ΣΑΝ ΠΑΡΑΚΛΑΔΙ ΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ, ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΜΕ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗΣ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ.
Είναι αναμενόμενο για μια ασθένεια που βασανίζει πάρα πολύ κόσμο λόγω της πολυσυμπτωματολογίας της να απασχολεί συστηματικά πολλούς κλάδους.
Στην συγκεκριμένη αρρώστια κυριαρχεί, βέβαια, η κλινική συμπτωματολογία με τις χαρακτηριστικές διαταραχές κίνησης, αίσθησης, όρασης, τις δυσλειτουργίες αισθητηρίων οργάνων κτλ.
Παράλληλα, βέβαια, γίνεται κατά καιρούς και μια αναφορά στις ψυχικές διαταραχές που συνοδεύουν την νόσο, αλλά, η αναφορά αυτή είναι περιστασιακή και μέχρι στιγμής δεν υπάρχει το ιδανικό ιατρικό σύστημα ή σχήμα, που να τις καταλογίζει, αξιολογεί και εκτιμά. Αυτό εδώ το κενό έρχεται να το συμπληρώσει η νευροψυχολογία με μια σειρά από τεστ, τα οποία αποτελούν και σημειολογικά κριτήρια σε ότι αφορά το βάρος της συμπτωματολογίας. Έτσι, με τον τρόπο αυτό έχουμε μια πιο σαφή κλινική εικόνα για τον κάθε ασθενή με σκλήρυνση κατά πλάκας και παράλληλα, μέσω του ιδίου συστήματος έχουμε και έναν προγνωστικό δείκτη για την εξέλιξη της πορείας.
Αναμενόμενο ήταν και λόγω των κοινωνικών συνθηκών και της νοσοκομειακής οργάνωσης που υπάρχει αυτήν την στιγμή στις χώρες του βορείου ημισφαιρίου –όπου ανθεί κατά κύριο λόγο η σκλήρυνση κατά πλάκας- ότι οι νευροψυχολογικές εξετάσεις θα ασχολούνταν κυρίως με τα πιο «μετρήσιμα» φαινόμενα των γνωστικών λειτουργιών.
Έτσι, λοιπόν, οι πρώτοι κανόνες που αναπτύχθηκαν ασχολούνται με μετρήσεις ικανότητας, αντίληψης, μάθησης, μνήμης, προσανατολισμού, στρατηγικής και αναλυτικής σκέψης.
Ένα από τα πλέον χρησιμοποιημένα διαγνωστικά τεστ είναι το λεγόμενο PASAT 3 (Paced Auditory Serial Addition Test), το οποίο με την χρησιμοποίησή του δίνει την δυνατότητα αξιοποίησης εκτίμησης σε ότι αφορά τις γνωστικές δυνατότητες ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας.
Βέβαια, η ιστορία είναι εξελίξιμη και πάρα πολλά εργαστήρια ή κέντρα αποκατάστασης, που ασχολούνται με το αντικείμενο, αναπτύσσουν δικά τους τεστ με πιο ευαίσθητη διαγνωστική οξύτητα.
Όπως και να έχει το θέμα, οι ψυχομετρικές εξετάσεις είναι πλέον ένα αναγκαίο δομικό στοιχείο στη διάγνωση και θεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας.
ΣΠΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣΗ ΣΠΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΞΑΦΝΙΚΗ ΕΝΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΜΥΪΚΟΥ ΤΟΝΟΥ, ΠΟΥ ΔΗΛΩΝΕΙ ΜΙΑ ΒΛΑΒΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Στη σκλήρυνση κατά πλάκας η σπαστικότητα έχει μια τελείως διαφορετική εμφάνιση και έκφραση από τις άλλες νευρολογικές αρρώστιες.
Προσβάλλει κατά κύριο λόγο τα πόδια και λιγότερο τα άνω άκρα.
Προκαλεί μια χαρακτηριστική εικόνα, όπου τα γόνατα δεν μπορούν να λυγίσουν και δεν είναι δυνατόν να σηκώσουν τον άκρο πόδα, έτσι όπως ακριβώς είναι επιθυμητό.
Το βάδισμα φαίνεται «ξύλινο» και σιγά-σιγά ανεβαίνει η σπαστικότητα προς τα πάνω, περιλαμβάνοντας και τους μύες της κοιλιάς, δημιουργώντας έτσι έντονη για αυτόν τον λόγο δυσπεψία και δυσκοιλιότητα.
Αυτό ανεβαίνει συνεχώς αυξάνοντας όλο και περισσότερο τον παθολογικό, μυϊκό τόνο σε όλους τους γραμμωτούς μύες, κάνοντας πολλές φορές την κατάσταση πάρα πολύ επώδυνη, πέφτοντας σε έναν φαύλο κύκλο, όπου ο πόνος αυξάνει την σπαστικότητα.
Πολλές φορές η σπαστικότητα στους καμπτήρες είναι πολύ ισχυρότερη από αυτή στους εκτείνοντες, με αποτέλεσμα να μην έχουν την δυνατότητα οι ασθενείς να κάτσουνε και στην καρέκλα.
Κατά κανόνα οι εμφανίσεις της σπαστικότητας στην σκλήρυνση κατά πλάκας ξεκινούν με έναν «σπασμό έκτασης».
Μάλιστα, αυτός ο σπασμός της υπερέκτασης λόγω της σπαστικότητας μπορεί πολλές φορές να είναι ανακουφιστικός για την αδυναμία που έχουν τα πόδια.
Οι ασθενείς έχουν την αίσθηση της «ψευδοδύναμης», που τους δίνει την ικανότητα με τεντωμένα πόδια να προχωράνε έχοντας δηλαδή «μια πολύ μικρή δυνατότητα βάδισης».
Με την πρόοδο, βέβαια, της ασθένειας αυξάνει όλο και περισσότερο η δύναμη της σπαστικότητας και οι σπασμοί και ιδιαίτερα, όταν πρόκειται για σπασμούς κάμψης. Ταυτόχρονα ανεβαίνουν όλα τα αντανακλαστικά και γίνεται ο συντονισμός της βάδισης αδύνατος.
Γενικά, όταν μιλάμε για σπασμούς στη σκλήρυνση κατά πλάκας εκείνο που έχουμε κατά νου είναι μια από τις πιο επώδυνες, πιο τυρρανικές και πιο δύσκολες περιπτώσεις για τους ασθενείς.
Και το κυριότερο από όλα είναι ότι είναι ελάχιστα τα φάρμακα που σε αυτές τις κεντρικές παρέσεις μπορούν να δράσουν ουσιαστικά και να προκαλέσουν μια δυνατότητα ανακούφισης.
Η μέθοδος της μαγνητικής τομογραφίας είναι απλή.
Τα πρωτόνια μορίων ιστών του σώματος αλλάζουν την συμπεριφορά τους, όταν βρεθούν κάτω από την ισχύ μαγνητικού πεδίου.
Τροποποιώντας δε αυτά τα μαγνητικά πεδία σε ένταση και ρυθμό μπορούμε να διαφοροποιήσουμε την συμπεριφορά πρωτονίων σε ιστούς με νερό ή άλλους μεταβολίτες. Μετρώντας δε αυτά τα μαγνητικά σήματα κάτω από διαφορετικές χρώσεις και συνθήκες, μπορούμε να πιστοποιήσουμε ανατομικές διαφορές στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Διαφορές που είναι εμφανείς στην σκλήρυνση κατά πλάκας.
Υπάρχουν δύο σειρές από σήματα που προκαλεί η αλλαγή του μαγνητικού πεδίου:
Το Τ1 και Τ2.
Το πρώτο είναι υπο- και το δεύτερο υπέρ-λευκο στην ακτινογραφική του παρουσία.
Το Τ1 εμπεριέχει πληροφορίες σχετικά με τον χρόνο και το Τ2 σχετικά με την ένταση της βλάβης.
Και τα δύο τα βρίσκουμε πιο τακτικά στην λευκή ουσία γύρω από τις κοιλίες του εγκεφάλου, περιοχή πλούσια σε νερό και σε κοντινά σε αυτήν σημεία.
Με διάφορες παραλλαγές τεχνικών μπορούμε να εντοπίσουμε βλάβες και στον φλοιό του εγκεφάλου τις λεγόμενες «μαύρες τρύπες» ή σαν εναλλασσόμενα υπο-/υπέρ-λευκα σήματα στην σπονδυλική στήλη και κυρίως στην περιοχή του αυχένα, όπου εμφανίζονται πιο τακτικά.
Χρησιμοποιώντας ειδικές τεχνικές, όπως τις σειρές FLAIR (fluid attenuated inversion recovery), μπορούμε να εντοπίσουμε πιο ειδικές βλάβες του φλοιού ή με την χρησιμοποίηση του Gadolinium (σκιαγραφικό) να βρούμε την ένταση της ασθένειας και την καταστροφή των αξόνων ή τον χρόνο της βλάβης (Lesion load και T1-Gadolinium).Γενικά, η μαγνητική τομογραφία είναι ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό και ευαίσθητο, μα και το κυρίαρχο εργαλείο στη διάγνωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας.
ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗΣ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΛΗΨΗ ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΝΙΚΟΤΙΝΗΣ Ο ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΝΙΚΟΤΙΝΗΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΥΡΟΔΟΤΗΣΕΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΜΙΑΣ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗΣ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ.
Μια νεαρή κοπέλα προκειμένου να αντιμετωπίσει προβλήματα ακμής βρέθηκε για ένα διάστημα να παίρνει αντισυλληπτικά, δυστυχώς, ενώ κάπνιζε παράλληλα.
Το γεγονός αυτό την οδήγησε σε μια γνωστή παρενέργεια του συνδυασμού και συγκεκριμένα, σε ένα παροδικό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Μετά την πάροδό του και ενώ η κοπέλα αισθανόταν καλά, ξαφνικά άρχισε να παρουσιάζει έντονα συμπτώματα σκλήρυνσης κατά πλάκας και μάλιστα, διαρκείας.
Ο νευρολογικός και νευροφυσιολογικός έλεγχος πιστοποίησε την διάγνωση και εφαρμόσθηκε ανάλογη αγωγή με επιτυχία.
Το σημαντικό της παρατήρησης είναι ότι μια τυχαία εγκεφαλική διαταραχή, όπως το αγγειακό επεισόδιο, στην προκείμενη περίπτωση μπορεί να αποδυναμώσει έντονα το ανοσοποιητικό σύστημα και να πυροδοτήσει την έναρξη αυτοάνοσου νοσήματος, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας.
ΑΙΣΘΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΧΡΗΖΕΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ