ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗΣ (ΔΕΡΜΙΤΖΟΓΙΑΝΝΗΣ)

Πρόκειται για έναν πολυσύνθετο καλλιτέχνη της Κρητικής Μουσικής Παράδοσης! Ο Γιάννης Δερμιτζακης γεννήθηκε στη Μαρώνεια Σητείας το 1907 και μεσουράνησε επί δεκαετίες στο καλλιτεχνικό στερέωμα της Κρήτης σαν ένας γνήσιος εκφραστής της Μεγαλονήσου! Άνθρωπος Δημιουργικός, παραγωγικότατος, ποιητάρης, βιολατορας, λυράρης δεξιοτέχνης, γλυκολαλος εκφραστικός τραγουδιστής! Χιλιάδες είναι οι μαντινάδες του, τραγουδισμένες σε ισάριθμα γλέντια! Ο ΔΕΡΜΙΤΖΟΠΑΝΝΗΣ αποτελεί την έμμετρη παρουσία και έκφραση των πόθων, των καημών, της ψυχικής ορμής των Κρητικών μα και της πολύχρονης ιστορίας της Κρήτης και των ηθών και εθίμων της! Η σάτιρα και τα ευτράπελα έμμετρα σχόλια των συνηθειών και των καταστάσεων του μεταπολεμικού κόσμου, είναι ένα μεγάλο μέρος της ποιητικής του παραγωγής που τυπώθηκε και σε βιβλία, μα πέρασε και στους δεκάδες δίσκους του ΔΕΡΜΤΤΖΟΠΑΝΝΗ, με πρώτη ηχογράφηση το 1953.Αποτιμώντας το έργο του Δερμιτζογιαννη ο μελετητής και γλωσσολόγος καθηγητής του Πανεπιστήμιου Αθηνών ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΣΚΟΥΒΑΡΑΣ, γράφει στον πρόλογο του βιβλίου «Κρητικές Μαντινάδες» του Γιάννη Δερμιτζακη! «Χαρισματουχος ποιητάρης είναι ο Στειακος Γιάννης Δερμιτζακης. Συγκαιρινός κρίκος μιας παλαιγονης λαϊκής παράδοσης, που πλανιέται ζωντανή και σπιθίζει ολοσυνεχα πάνω στις τραχιές Μαδάρες και ένα γύρο στα γλαυκά περιγιάλια της Κρήτης.Στερνοπαίδι άξιο μιας σειράς ανώνυμων και επώνυμων σμιλευτών της μαντινάδας, που βαστά ανάλαφρα στους ωμούς του την ευθύνη για την συντήρηση της στιχερης, λαϊκής ευαισθησίας. Αγαπητός στην Κρήτη, γνωστός και στην άλλη Ελλάδα! Συνεπαίρνει με το τραγούδι του τα φρένα των Κρητικών του νησιού και της διασποράς, συμβάλλει επάξια στην παρουσία της γενέτειρας του μέσα στον πλατύ χώρο του Ελληνικού λαϊκού τραγουδιού» «...Το αυθεντικό, το γνήσιο, επιβάλλεται ακόμη και σε εκείνους που για πρώτη φορά το βλέπουν και το ακούν! Αντίθετα το νοθευμα και οι σαχλαναλατες μελωδίες, που νομίζουν ότι έχουν δικαίωμα να παρεμβάλλουν στη λαϊκή νησιωτική μούσα, έχουν για αποτέλεσμα να προκαλούν, όχι μόνο την αγανάκτηση των ιδίων των νησιωτών μας, αλλά και στους ξένους εντυπώσεις και σχόλια κάθε άλλο από κολακευτικά. Πως λοιπόν να μην ενθουσιάσεις το κοινό ΔΕΡΜΤΤΖΟΠΑΝΝΗ γνήσιε ερμηνευτή της Κρητικής μαντινάδας με «τσι κοντυλιες» σου να κάμνεις να δονούν οι χορδές στις ψυχές των συμπατριωτών σου και να προκαλείς τον ενθουσιασμό σε όλους που σε παρακολουθούν;Γράψε ακούραστο βλαστάρι της Σητείας, παίξε, τραγουδά και σκόρπιζε με τους στίχους και με τους δίσκους σου τη χαρά που απαλαίνει την ψυχή, μα, που και τη βοηθά να διατηρεί ασάλευτα και ακλόνητα όλα τα ιδανικά της! Η χαρά, η τέχνη, η καλλιτεχνική έκφραση του παιητάρη, λυράρη, βιολατορα, κιθαρίστα, συνθέτη και τραγουδιστή Γιάννη Δερμιτζακη από τη Σητεία Λασιθίου Κρήτης είχε περάσει τα σύνορα της Ελλάδας.Είχε κερδίσει και αλλού καρδιές πολλές αυτός ο πρωτομάστορας, ο πολυσύνθετος συνεχιστής της Κρητικής μουσικής παράδοσης. Ένας ασυνήθιστος φάκελος έφθασε κάποτε στη Σητεία εκεί στο εμπορικό του κατάστημα, όπου τον έβρισκες πάντα χαρωπό και πληθωρικό, ορμητικό και πρόσχαρο. Αποστολέας του φακέλου και ενός διθυραμβικού γράμματος ήταν ένας.... Βούλγαρος θαυμαστής του, που δεν ήξερε μεν τον τόπο κατοικίας του Δερμιτζογιαννη, θυμόταν όμως το όνομα του και έγραψε στο φάκελο: Προς ΔΕΡΜΙΤΖΟΠΑΝΝΗ-ΕΛΛΑΔΑ...Και το γράμμα τον βρήκε, ο κόσμος ήξερε και αγαπούσε τον μεγάλο βάρδο, που αναφερόταν με πολύ καμάρι στο γεγονός, τονίζοντας, όχι κυρίως την εμβέλεια και την δική του καλλιτεχνική αξία, αλλά τη δύναμη και τη συνέχεια, την ευνοϊκή αποδοχή της Κρητικής μουσικής παράδοσης από τον κόσμο»! ΜΑΝΟΛΗΣ ΔΟΥΛΓΕΡΑΚΗΣ-ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ. Ο μεγάλος Κρητικός, έφυγε από κοντά μας το Μάη του 1984, κάνοντας ακόμα πιο μεγάλο το κενό στην μουσική παράδοση!


«Κρήτη μητέρα τσι αρχοντιάς της λευτεριάς δασκάλα,
που γράφεται η ιστορία σου κάθε φορά με μπάλα.
Κρήτη που είσαι αρχόντισσα το δείχνουν τα βουνά σου
Θεριά σε πολεμήσανε μα πέσανε μπροστά σου»