Η Θεσ/νίκη στους περιηγητές χαράκτες

Η Θεσ/νίκη στους περιηγητές χαράκτες - 23/10/2009 έως 23/11/2009 Ώρα: 20.00

Χώρος Εκδήλωσης: Ε.Μ.Σ. Είδος Εκδήλωσης: Εικαστικά Λεωφορεία: 5,6,33,39,78,11,58«Τα χαρακτικά της Θεσσαλονίκης από τον 15ο έως και τον 19ο αιώνα» Έργα από τις συλλογές των Γιώργου Πατιερίδη και Κώστα Σταμάτη Διακόσια πενήντα περίπου χαρακτικά που αναφέρονται στην πόλη και την περιοχή της Θεσσαλονίκης παρουσιάζονται στην έκθεση.

Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται τα σπουδαιότερα χαρακτικά που έχουν φιλοτεχνηθεί και δημοσιευθεί κατά καιρούς για τη Θεσσαλονίκη.

Η έκθεση παρουσιάζει όλα τα μέχρι σήμερα γνωστά χαρακτικά που έχουν δημοσιευθεί σε βιβλία ή άλλα δημοσιεύματα και σε εφημερίδες της Ευρώπης. Σχεδόν τα μισά από τα εκτιθέμενα έργα παρουσιάζονται δημοσίως για πρώτη φορά! Τα χαρακτικά που παρουσιάζονται καλύπτουν την κλασική περίοδο της εγχάρακτης απεικόνισης, από τα τέλη του 15ου αιώνα μέχρι το πέρας του 19ου.

Χαρακτικά του 20ού αιώνα δεν έχουν συμπεριληφθεί, μολονότι οι συμπράττοντες συλλέκτες διαθέτουν και τέτοια.

Άλλωστε η φωτογραφία διστακτικά στην αρχή του 20ου αιώνα, καθολικά στη συνέχεια υποκαθιστά την χαρακτική απεικόνιση.

Έχουν κατανεμηθεί σε θεματικές ενότητες: όπως Χάρτες και λιμενοδείκτες, Απόψεις της πόλης, Ενδυμασίες, Μνημεία, ναοί, Σημαντικά γεγονότα, Προσωπικότητες. Πολλά από τα μνημεία αυτά, κάποια ιδιαίτερα σημαντικά, δεν υπάρχουν πια, όπως η κιονοστοιχία των «Μαγεμένων» (Las Incantadas), η Χρυσή Πύλη, τα τείχη της πόλης ιδίως, το παραθαλάσσιο, το περιτείχισμα του Λευκού Πύργου κλπ. Τα περισσότερα από τα χαρακτικά αυτά ήσαν ένθετα μέσα σε περιηγητικά ή εγκυκλοπαιδικά βιβλία ή αποτυπώθηκαν σε περιοδικά και εφημερίδες, ιδίως του 19ου αιώνα.

Η εκτύπωσή τους, έχει γίνει με τους γνωστούς τρόπους χάραξης ζωγραφικών σχεδίων, όπως ξυλογραφία, χαλκογραφία, λιθογραφία, ατσαλογραφία, χρωμολιθογραφία.

Πολλά είναι επιχρωματισμένα. Ικανός αριθμός από αυτά, εκτός από ιστορική σπουδαιότητα, διαθέτουν και εικαστική αξία διόλου αμελητέα, Επί παραδείγματι αναφέρεται ότι, τα χαρακτικά του 1493 με την φανταστική απεικόνιση πόλης της Μακεδονίας επιμελήθηκε, ως ζωγράφος και χαράκτης ο Michael Wohlgemut, δάσκαλος του περίφημου Albrecht Duerer. Οι χώρες της προέλευσής τους είναι η Γερμανία, η Ιταλία, η Αγγλία, η Γαλλία, η Ολλανδία, η Ρωσία. Στους Νέους Χρόνους το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων για την πόλη της Θεσσαλονίκης προκλήθηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 17ου αιώνα, με ζητούμενο πως θα ήταν δυνατόν να αναληφθεί στρατιωτική δράση για την κατάληψη της δεύτερης πόλης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Ένα από τα στοιχεία που έλκυσαν στη συνέχεια το ενδιαφέρον αλλοδαπών περιηγητών ήταν ο έντονος πολυπολιτισμικός χαρακτήρας της Θεσσαλονίκης και αντίστοιχα η εντυπωσιακή συμπαράταξη αρχιτεκτονικών ρυθμών με διαφορετικούς πολιτισμικούς ορίζοντες.

Η συγκέντρωση του εκτιθέμενου υλικού πραγματοποιήθηκε σταδιακά και με ιδιαίτερες δυσκολίες. Δημοπρασίες, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, αναζήτηση σε εξειδικευμένα καταστήματα της πόλης μας, στην Αθήνα και σε ολόκληρη την Ευρώπη, τέλος Ιδιώτες συλλέκτες ήταν οι πηγές. Και απαιτήθηκε μακροχρόνια και επίπονη προσπάθεια.

Οι εγχάρακτες εικόνες για την Θεσσαλονίκη είναι λίγες και γι' αυτό δυσεύρετες.