Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΣΤΟ ΒΟΤΑΝΙΚΟ ΤΟΥ ΣΤΑΘΗ ΛΑΓΚΑΔΑ

Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΣΤΟ ΒΟΤΑΝΙΚΟ

Το Θέατρο Σκιών του Στάθη Λαγκάδα, παρουσιάζει κάθε Σάββατο μια νέα παράσταση Καραγκιόζη

Ο Καραγκιοζοπαίκτης Στάθης Λαγκάδας και το θέατρο ELIART συναντιούνται μετά από δύο χρόνια για ακόμα μια θεατρική σεζόν και παρουσιάζουν τον ξυπόλητο και καμπουρομακρυχέρη ήρωα σε παλιές αλλά και νέες περιπέτειες από το Σάββατο 12 Οκτωβρίου και κάθε Σάββατο στις 17:00.

Κάθε Σάββατο στην σκηνή του Θεάτρου Eliart, ο Καραγκιοζοπαίκτης Στάθης Λαγκάδας θα παρουσιάζει και μια νέα ιστορία του Καραγκιόζη του παλαιότερου αλλά και νεώτερου ρεπερτορίου, καθώς και σε διασκευές του ίδιου.

Ο Καραγκιόζης είναι αγαθός, σκληρός κάποιες φορές στα αστεία του, αλλά και καλόκαρδος στο βάθος. Τον ενδιαφέρει κάθε τι που γίνεται γύρω του, πειράζει και κοροϊδεύει τους πάντες και προ πάντων τον ίδιο τον εαυτό του. Περιστοιχίζεται από την οικογένειά του, το φίλο του Χατζηαβάτη, το θείο του Μπάρμπα-Γιώργο και άλλους χαρακτήρες. Αγαπάει πολύ τα παιδιά, θέλει να τα συμβουλεύει και να τα βλέπει χαρούμενα.

Ο αγαπημένος ήρωας των παιδικών μας χρόνων ζωντανεύει ξανά φέρνοντας μνήμες από το παρελθόν για τους μεγαλύτερους και αστείες ιστορίες για τους μικρότερους. Μια παράσταση, η οποία απευθύνεται σε παιδιά αλλά και σε όσους αισθάνονται παιδιά. . .

Από Σάββατο 12 Οκτωβρίου και κάθε Σάββατο στις 17:00

   Στο Θέατρο «Ελιαρτ», Κωνσταντινουπόλεως 127, Βοτανικός -  Μετρό: Κεραμεικός

Διάρκεια Παράστασης: 60  λεπτά –   Είδος: Παιδικό

Κάθε Σάββατο με διαφορετικό έργο

Τιμή Εισιτηρίου: 5 €

  Τηλέφωνο Κρατήσεων: 210 3477677

Παράσταση Θεάτρου Σκιών με το ΝΙΚΟ ΜΠΛΑΖΑΚΗ «Ο γάμος του Δράκοντα»

Παράσταση Θεάτρου Σκιών με το ΝΙΚΟ ΜΠΛΑΖΑΚΗ «Ο γάμος του Δράκοντα»
22/8/2012
Διοργάνωση : ΔΗΜΟΣ ΧΑΝΙΩΝ - ΚΕΠΠΕΔΗΧ ΚΑΜ
Τόπος : Δημοτικός Κινηματογράφος ΚΗΠΟΣ
Ώρα : 21:00 Είσοδος : ΕΛΕΥΘΕΡΗ
Παράσταση Θεάτρου Σκιών με το ΝΙΚΟ ΜΠΛΑΖΑΚΗ «Ο γάμος του Δράκοντα»
Η ιστορία βασίζεται σ΄ένα Σητιακό παραμύθι. Ο Δράκοντας συλλαμβάνει το γέρο-Σήφη να κυνηγά στην περιοχή του και για να μην καταστρέψει το χωριό ζητά ως αντάλλαγμα την κόρη του. Θλιμμένος ο γέρος εξηγεί το συμβάν στην γυναίκα και την κόρη του και η κοπέλα δέχεται να παντρευτεί τον Δράκοντα. Τα νέα φτάνουν στην μητέρα του Δράκου, και για να γίνει η νύφη γνήσια δρακόντισσα, την ποτίζει μαγικό φίλτρο ώστε η ομορφιά και το τραγούδι της να παρασέρνει τους νέους και μόλις πέσουν στην παγίδα να γίνεται δρακόντισσα και να τους τρώει. Ένας νέος περαστικός μαθαίνει το γεγονός και αποφασίζει να ελευθερώσει την κοπέλα αλλά και το χωριό από το κακό.

«Σώστε τη Μπαράγκα μου»

Σάββατο 5 Ιουνίου, Παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος Θέατρο Σκιών «Σώστε τη Μπαράγκα μου»(την πόλη μου, τη χώρα μου…) Ο Πολιτιστικός Φορέας «ένεπε μούσα» παρουσιάζει στον Πολύγυρο στην αίθουσα «ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΩΝ» κοντά στο Δημαρχείο, μια κωμική τραγωδία που είναι και τραγική κωμωδία αφιερωμένη στην αξιοποίηση του φυσικού πλούτου. Ένα έργο για μικρούς και μεγάλους, για αφέντες και δούλους, για σχολεία και για σχόλια μέσα από την παραδοσιακή τέχνη του Θεάτρου Σκιών. Έργο Μιλτιάδη Μαρέτα Μελπομένης Χριστολιάκου. Ώρα έναρξης : 20:30 Γενική Είσοδος : 5 €

2 Παραστάσεις Καραγκιόζη - 30/09/2009

2 Παραστάσεις Καραγκιόζη - 30/09/2009 Ώρα: 10:00

Χώρος Εκδήλωσης: Βαφοπούλειο Είδος Εκδήλωσης: Δημήτρια στα σχολεία Λεωφορεία: 5,6,33

Ο Καραγκιόζης δασοφύλακας στο Σέιχ Σου- Βαφοπουλειο

`Όταν η ασυνειδησία και το άνομο συμφέρον παίρνουν τη μορφή πυρκαγιών στις στράτες της Ελλάδας, ο Καραγκιόζης αναλαμβάνει καλοκαιριάτικα δασοφύλακας στο δάσος του Σέιχ Σου και ..... «φωτιά στα μπατζάκια του».

Άνθρωποι, ζώα και τέρατα μπλέκονται σε μια σπαραξικάρδια κωμωδία, όπου το κοινό καλείται ν' αποποιηθεί το ρόλο του θεατή και να πάρει την υπόθεση στα χέρια του για ένα δέντρο....για μια γλάστρα βασιλικό....για ένα καταπράσινο Σέιχ Σου...για το δικαίωμα στο όνειρο.

Μια παράσταση του Γιάννη Χατζή πολυπρόσωπη, με βαθύτατο οικολογικό περιεχόμενο, ξέφρενη δράση και λόγο που «κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει». Κυριολεκτικά μια γελωτοθεραπεία χωρίς όρια.

Το μαγεμένο δέντρο Βαφοπουλειο

Τρομερά και φοβερά πράγματα συμβαίνουν στην περιοχή γύρω από τη χωματερή.

Δεν φτάνουν τα τόσα βάσανα των ανθρώπων που ζουν εκεί, τώρα και το καμάρι του τόπου, ένα τεράστιο αιωνόβιο δέντρο, πηγή κι ανάσα ζωής, χώρος ανάπαυσης και διασκέδασης, αρχίζει να συμπεριφέρεται παράξενα σκορπώντας τον τρόμο σε μικρούς και μεγάλους.

Άνθρωποι μεταμορφώνονται, ζώα μεταλλάσσονται κι όλοι περιμένουν ακόμη και τα χειρότερα.

Ο Καραγκιόζης κι ο Χατζηαβάτης αναλαμβάνουν να λύσουν το μυστήριο του μαγεμένου δέντρου και ζητάν τη βοήθεια των θεατών.

Όλοι μαζί πια θα ξορκίσουν την κακοδαιμονία και θα πάρουν την τύχη του τόπου στα χέρια τους, για μια ζωή καλύτερη με ανθρώπινο πρόσωπο.

Ξέφρενη γεμάτη γέλιο, πολυπρόσωπη κωμωδία, διασκευασμένη από τον Γιάννη Χατζή έτσι ώστε να αναδεικνύει τις οικολογικές ευαισθησίες της περιοχής.

2 Παραστάσεις Καραγκιόζη

2 Παραστάσεις Καραγκιόζη - 29/09/2009 έως 30/09/2009 Ώρα: 10:00

Χώρος Εκδήλωσης: Βαφοπούλειο Είδος Εκδήλωσης: Δημήτρια στα σχολεία Λεωφορεία: 5,6,33

Ο Καραγκιόζης δασοφύλακας στο Σέιχ Σου- Βαφοπουλειο

`Όταν η ασυνειδησία και το άνομο συμφέρον παίρνουν τη μορφή πυρκαγιών στις στράτες της Ελλάδας, ο Καραγκιόζης αναλαμβάνει καλοκαιριάτικα δασοφύλακας στο δάσος του Σέιχ Σου και ..... «φωτιά στα μπατζάκια του».

Άνθρωποι, ζώα και τέρατα μπλέκονται σε μια σπαραξικάρδια κωμωδία, όπου το κοινό καλείται ν' αποποιηθεί το ρόλο του θεατή και να πάρει την υπόθεση στα χέρια του για ένα δέντρο....για μια γλάστρα βασιλικό....για ένα καταπράσινο Σέιχ Σου...για το δικαίωμα στο όνειρο.

Μια παράσταση του Γιάννη Χατζή πολυπρόσωπη, με βαθύτατο οικολογικό περιεχόμενο, ξέφρενη δράση και λόγο που «κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει».

Κυριολεκτικά μια γελωτοθεραπεία χωρίς όρια.

Το μαγεμένο δέντρο Βαφοπουλειο

Τρομερά και φοβερά πράγματα συμβαίνουν στην περιοχή γύρω από τη χωματερή.

Δεν φτάνουν τα τόσα βάσανα των ανθρώπων που ζουν εκεί, τώρα και το καμάρι του τόπου, ένα τεράστιο αιωνόβιο δέντρο, πηγή κι ανάσα ζωής, χώρος ανάπαυσης και διασκέδασης, αρχίζει να συμπεριφέρεται παράξενα σκορπώντας τον τρόμο σε μικρούς και μεγάλους. Άνθρωποι μεταμορφώνονται, ζώα μεταλλάσσονται κι όλοι περιμένουν ακόμη και τα χειρότερα.

Ο Καραγκιόζης κι ο Χατζηαβάτης αναλαμβάνουν να λύσουν το μυστήριο του μαγεμένου δέντρου και ζητάν τη βοήθεια των θεατών.

Όλοι μαζί πια θα ξορκίσουν την κακοδαιμονία και θα πάρουν την τύχη του τόπου στα χέρια τους, για μια ζωή καλύτερη με ανθρώπινο πρόσωπο.

Ξέφρενη γεμάτη γέλιο, πολυπρόσωπη κωμωδία, διασκευασμένη από τον Γιάννη Χατζή έτσι ώστε να αναδεικνύει τις οικολογικές ευαισθησίες της περιοχής.

«Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΠΟΥ ΧΑΝΕΤΑΙ»

Πολλοί με χαρακτηρίζουν γκρινιάρη, γουρσούζη, άλλοι με λένε «γραφικό», και όλα αυτά γιατί προσπαθώ να σώσω κάθε τι που έχει σχέση με την Παράδοση μας. Βλέπουμε όλοι, καθημερινά, ότι χάνονται τα έθιμα μας, τα τραγούδια μας, οι συνήθειες μας πιο απλά, και την θέση τους παίρνουν όλα αυτά τα ξενόφερτα, τα…. «in» που λένε και οι «μοντέρνοι»! Ένα από αυτά που χάνεται, είναι το «Λαϊκό Θέατρο» (όπως το έλεγαν το 1780), ποιο γνωστό σαν ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ! Και θα μου πείτε, έλα ρε φίλε, στην εποχή του DVD, εσύ μας λες για το Θέατρο Σκιών, για τον Καραγκιόζη, τον Χατζατζαρη, και όλους τους ήρωες του «Μπερντέ»; Ναι φίλοι μου, σας λέω γι αυτούς, φέρνω αυτό το κομμάτι της λαογραφίας κοντά σας, κοντά μας, κοντά στα παιδιά μας, γιατί μιλάμε για ολόκληρη, ΤΕΡΑΣΤΙΑ ιστορία. Και ας μην κρυβόμαστε, πάρα πολλοί από εμάς, κυρίως τα καλοκαίρια, όταν κάποιοι περαστικοί «θίασοι» καραγκιοζοπαιχτών πέρασαν από τις περιοχές μας, πήγαμε να δούμε την «παράσταση»! Ο ποιο γνωστός στην Ελλάδα, είναι ο ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΣΠΑΘΑΡΗΣ, τον οποίο θα γνωρίσουμε αμέσως, όπως και όλους τους καραγκιοζοπαίχτες που πέρασαν από την Ελλάδα, τους…. «Θιασάρχες», είτε αυτοί είναι εν ζωή, είτε όχι. Θα κάνουμε τουλάχιστον μια αναφορά τιμής ένεκεν, μαθαίνοντας ταυτόχρονα και την ιστορία του «Λαϊκού Θεάτρου», του Θεάτρου Σκιών! Ας ξεκινήσουμε την γνωριμία μας με το Θέατρο Σκιών, γνωρίζοντας αρχικά, τον ΕΥΓΕΝΙΟ ΣΠΑΘΑΡΗ! «Γεννήθηκε στην Κηφισιά, το 1924, μέσα στην τέχνη του πατέρα του Σωτήρη, Από μικρός έδειχνε ότι ήταν ένα ανήσυχο, ερευνητικό πνεύμα αλλά και ένα πολύπλευρο ταλέντο. Όταν οι άσχημες συνθήκες της γερμανικής κατοχής ήταν πλέον βέβαιο ότι δεν θα του επέτρεπαν να ακολουθήσει τον τομέα της αρχιτεκτονικής, που επίσης αγαπούσε, αφιερώθηκε με ιδιαίτερο ζήλο στο θέατρο σκιών. Στόχος του ήταν να ανεβάσει πολύ ψηλά τον Καραγκιόζη, τόσο σαν σημαντικό ελληνικό και παραδοσιακό θέαμα όσο και σαν εξαιρετικό είδος τέχνης και τεχνικής. Έτσι, ο Καραγκιόζης σταματά να μας παρακολουθεί και να μας διασκεδάζει μόνο από τον μπερντέ του: εμψυχώνεται, εκσυγχρονίζεται, εμφανίζεται σε όλον τον κόσμο, γίνεται τραγούδι και στο τέλος, αποκτά "ένα κεραμίδι" για να ξαποσταίνει που και που. Όλα αυτά κατάφερε να πραγματοποιήσει ο Ευγένιος Σπαθάρης, ο δάσκαλος του ελληνικού θεάτρου σκιών, όπως τον αποκαλούν και το πέτυχε με τέτοια προσοχή και ευλάβεια απέναντι στην τέχνη, που ο ήρωας μας δεν έχασε ούτε την ελληνικότητα του αλλά ούτε την γνήσια λαϊκότητα που εκπροσωπεί.» Αυτό είναι ένα σύντομο βιογραφικό του μεγάλου ΔΑΣΚΑΛΟΥ, και ας ξεκινήσουμε την γνωριμία μας με την ΙΣΤΟΡΙΑ του θεάτρου σκιών! Το θέατρο σκιών είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θεατρικά είδη αλλά και ένα από τα πιο ελκυστικά θέματα μελέτης που προξενεί πραγματικά την ακαταμάχητη γοητεία της βαθιάς έρευνας για την ιστορία και την καταγωγή του. Πολλοί ξένοι μελετητές που έχουν ασχοληθεί με το θέατρο σκιών αποδίδουν την καταγωγή της τεχνικής του στους λαούς της μακρινής Ανατολής. Πρέπει να σημειωθεί ότι, στην Νοτιανατολική Ασία, οι περιοχές όπου υπάρχει το θέατρο σκιών, φαίνεται ότι ήταν υπό την επιρροή του Ινδικού πολιτισμού (4ος αι.). Συγκεκριμένα, στην Ιάβα, οι παραστάσεις του θεάτρου σκιών ήταν ένα θέαμα ανάμικτο από μαριονέτες και δερμάτινες φιγούρες. Τελευταίες μελέτες πάνω στο θέατρο σκιών της Ινδίας αυξάνουν το ενδεχόμενο ότι εκεί θα πρέπει να ανατρέξουμε για τις ρίζες του θεατρικού αυτού είδους. Τα πιο γνωστά θέατρα σκιών της Νοτιοανατολικής Ασίας είναι εκείνα της Ιάβας, Σιγκαπούρης, Ταϊλάνδης, Μαλαισίας, Καμπότζης, του Μπαλί και του Λάος, η δε πηγή των θεμάτων τους είναι τα παραμύθια του Ράμα και ο πόλεμος ανάμεσα σε δυο φυλές, (Pandava και Korawa) που βασίζονται σε δύο ινδικά επικά ποιήματα, Ramayana και Mahabharata αντίστοιχα. Τα πρόσωπα είναι παρμένα από τον κόσμο των θεών, των δαιμόνων του κάτω κόσμου, των πνευμάτων: ήρωες, πολεμιστές, πρίγκηπες, πριγκίπισσες, χωριάτες και πολίτες συνθέτουν την πάνω από δύο χιλιάδες χρόνια παράδοση αυτών των λαών. Αντίθετα, η ιστορία του θεάτρου σκιών της Κίνας δεν φθάνει τόσο μακριά εφόσον οι κινέζικες εγκυκλοπαίδειες αναφέρουν την εμφάνισή του τον 11ο αιώνα σαν μια διασκέδαση της αγοράς. Οσον αφορά στις ρίζες του, τις αποδίδουν σ'έναν μύθο όπου ο αυτοκράτορας της δυναστείας των Han, Wu, ο οποίος έζησε περίπου το 121 π.Χ., απελπισμένος εξ αιτίας του θανάτου της αγαπημένης του γυναίκας, Wang, διέταξε έναν μάγο να καλέσει το πνεύμα της. Τότε ο μάγος προκάλεσε μιαν εικόνα με τη μορφή της σ'ένα σκοτεινό δωμάτιο προβάλλοντας τη σκιά της σ'ένα πανί.Τον ίδιο αιώνα σημειώνεται η ύπαρξη του θεάτρου σκιών και στον μουσουλμανικό κόσμο σαν μυστηριακό που συμβόλιζε την δημιουργία του κόσμου και μερικοί μυστικοί άραβες της Αιγύπτου το μεταχειρίζονταν σαν μέσο διδασκαλίας των δογμάτων τους Οπως φαίνεται, οι Τούρκοι της Κεντρικής Ασίας μετέφεραν το θέατρο αυτό όταν εξαπλώθηκαν στην Δυτική Ασία (13ος αι.). Το πρώτο όνομά του ήταν Κογκουρτσάκ ή Καβουρτσάκ ή Κομπαρτσούκ που σημαίνει θέατρο σκιών. Ομως, το ότι η τεχνική του θεάτρου σκιών εμφανίζεται τον 11ο αιώνα σαν μυστηριακό θέατρο, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρέπει να ανατρέξουμε στην καταγωγή του μυστηριακού θεάτρου: ως αρχαιότερα, λοιπόν και σημαντικότερα μυστήρια, θεωρούνται τα Ελευσίνια, όπου το βασικότερο μέρος της μυσταγωγικής τελετής ήταν τα "δρώμενα".Μυστήρια, είχαν στις θρησκείες τους και οι λαοί της κοντινής Ανατολής, ωστόσο, η εμφάνιση και η αναβίωση των μυστηριακών θρησκειών στις χώρες τους σχετίζεται με την εξάπλωση σ'αυτές του ελληνιστικού πολιτισμού κατά τους χρόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Τότε ήκμασε η μυστηριακή λατρεία ελληνικών αλλά και ξένων θεοτήτων μέρος της οποίας ήταν το μυστηριακό θέατρο. Κάλλιστα, λοιπόν, μπορούμε όχι μόνον να αποδώσουμε στους Ελληνες, που καλλιέργησαν τέτοιες θρησκείες, την καταγωγή του θεάτρου σκιών αλλά και να συμπεράνουμε ότι η τεχνική του ανάγεται στα Ελευσίνια μυστήρια.. Η γέννηση του πασίγνωστου λαϊκού μας ήρωα του ελληνικού θεάτρου σκιών , του αγαπημένου μας Καραγκιόζη, δεν είναι απόλυτα εξακριβωμένη και έχουν διατυπωθεί πολλές απόψεις πάνω στο θέμα αυτό. Η ιστορία της δημιουργίας του βασίζεται σε προφορικές παραδόσεις από τις οποίες η πιο διαδεδομένη αναφέρεται στον γνωστό θρύλο του Καραγκιόζη και του Χατζηαβάτη που ζούσαν στην Προύσα. Ο Χατζηαβάτης ήταν εργολάβος οικοδομών και είχε αναλάβει να χτίσει το σαράϊ του πασά της Προύσας. Πήρε στο γιαπί εργάτες και αρχιμάστορα έβαλε τον Καραγκιόζη που ήταν μαραγκός, μα είχε μυαλό πρωτομάστορα. Ο πασάς είδε ότι το σαράϊ αργούσε να τελειώσει κι εφοβέρισε τον Χατζηαβάτη πως θα τον θανατώσει. Ο Χατζηαβάτης φοβήθηκε και φανέρωσε στον πασά ότι φταίχτης ήταν ο Καραγκιόζης που έλεγε αστεία στους μαστόρους και γελούσαν. Ο πασάς φοβέρισε και τον Καραγκιόζη αλλά εκείνος εξακολούθησε να αστειεύεται. Ετσι ο πασάς τον θανάτωσε. Ολοι αγανάχτησαν με τον άδικο σκοτωμό του Καραγκιόζη κι ο πασάς για να ημερέψει τον λαό έχτισε ένα ωραίο μνημείο στην Προύσα κι έθαψε εκεί τον Καραγκιόζη με μεγάλες τιμές. Η αδικία όμως αυτή κόστισε πολύ στον πασά κι αρρώστησε βαριά. Οι άλλοι αγάδες για να διασκεδάσουν τον πασά έφεραν τον Χατζηαβάτη στο σαράϊ να του λέει τα χωρατά του Καραγκιόζη. Μια μέρα ο Χατζηαβάτης έκοψε έναν χάρτινο Καραγκιόζη, τέντωσε ένα πανί που το φώτισε κι έδωσε παράσταση Καραγκιόζη. Ο πασάς ευχαριστήθηκε τόσο που του έδωσε άδεια να παίζει παραστάσεις όπου θέλει. Λέγεται, λοιπόν, πως έτσι δημιουργήθηκε ο Καραγκιόζης. Υπάρχει όμως και ακόμα ένας θρύλος για τον Καραγκιόζη που αναφέρεται στην ιστορία ενός έλληνα από την Υδρα, του Γ. Μαυρομάτη και τοποθετείται χρονολογικά περίπου τον 18ο αιώνα. Ο Μαυρομάτης, λέγεται ότι ήλθε στην Τουρκία από την Κίνα με το θέατρο σκιών του. Αποφασίζοντας να εγκατασταθεί πλέον μόνιμα στην Πόλη, προσάρμοσε τόσο τη ζωή του όσο και το θέατρό του στα ήθη των τούρκων. Έτσι, ονόμασε τον πρωταγωνιστή του Καραγκιόζ, προέκταση στα ελληνικά Καραγκιόζης, που στα τούρκικα σημαίνει μαυρομάτης. Ο Μαυρομάτης πέθανε στην Τουρκία και πληροφορίες αναφέρουν ότι είχε βοηθό του τον Γιάννη Μπράχαλη, τον πρώτο καλλιτέχνη του είδους που έφερε τον Καραγκιόζη στην Ελλάδα. Οι πρώτες ιστορικά βεβαιωμένες πληροφορίες για το θέατρο του Καραγκιόζη εντοπίζονται στα μέσα του 17ου αιώνα και μας τον παρουσιάζουν να εκφράζει εικόνες από την ζωή των Τούρκων. Πολλοί υποστήριξαν ότι ο Καραγκιόζης μας ήταν τούρκικο θέατρο, όμως, όποιος γνωρίζει τον πνευματικό χαρακτήρα των λαών που ζούσαν μέσα στην τουρκική αυτοκρατορία, δύσκολο να φαντασθεί τούρκο, ή εβραίο ή αρμένη για δημιουργό του Καραγκιόζη και μάλιστα εμπνευσμένο από τη ζωή δυο ελλήνων: του Χατζηαβάτη και του Μαυρομάτη. Απλώς, η εντύπωση δημιουργήθηκε γιατί, μετά την εμφάνιση του Καραγκιόζη, η τουρκική κυριαρχία απλώθηκε σ'όλες τις χώρες της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και επόμενο ήταν το θέατρο σκιών να πάρει μορφή και έκφραση σύμφωνα με τις νέες κοινωνικές συνθήκες, δηλαδή, οθωμανική. Ηταν, επομένως, λογικό οι ακόλουθοι τέσσερεις σχεδόν αιώνες της τουρκοκρατίας να έχουν σαν αποτέλεσμα να ξεχασθεί τόσο πολύ η ελληνικότητά του, ώστε οι περισσότεροι ερευνητές να χαρακτηρίζουν τον Καραγκιόζη σαν τούρκικο θέατρο σκιών. Παρουσίαζε την τούρκικη ζωή ο Καραγκιόζης επειδή μέσα στην τουρκοκρατία διαμορφώθηκε και προς τους Τούρκους κυρίως απευθυνόταν. Ηταν ανάγκη, επομένως, να καλυφθεί με τούρκικο όνομα ο κεντρικός του ήρωας, γιατί διαφορετικά ήταν αδύνατον να ελέγχει τα φαινόμενα και τους τύπους της τούρκικης κοινωνικής ζωής. Σαν δρώμενο των μουσουλμανικών μοναχικών ταγμάτων, το Θέατρο Σκιών έστησε το τσαντήρι του στα μοναστήρια, στους τεκέδες, αλλά και στα εργαστήρια των βιοτεχνών του Παζαριού, το οποίο κατάργησε τους μεταπράτες, τους εμπόρους και καθιέρωσε να είναι ο παραγωγός ο ίδιος ανταλλάκτης των προϊόντων του ενώ συγχρόνως έγινε το επίκεντρο της πόλης σ'όλη την Ανατολή. Εδραίωσε μιαν ισότιμη σχέση και διαλεκτική ανάμεσα στην πόλη και στην ύπαιθρο και διαχώρισε όλες τις κοινωνικές ομάδες της οθωμανικής επικράτειας σε τρεις "τάξεις", ανάλογα με τη θέση που έπαιρνε το κάθε άτομο στην παραγωγή: α) στην τάξη των "ανθρώπων του σπαθιού", όπου κατατάχθηκαν οι εμπειροπόλεμοι των φυλών του βουνού και της ερήμου, κτηνοτρόφοι και διαμετακομιστές, β) στην τάξη των "ανθρώπων του σφυριού και του δρεπανιού", όπου κατατάχτηκαν οι βιοτέχνες της πόλης και των κεφαλοχωρίων καθώς και οι καλλιεργητές των κάμπων και γ) στην τάξη των "ανθρώπων της πένας", στην οποία κατατάχτηκαν τα μέλη της μουσουλμανικής και χριστιανικής ιεραρχίας, που αποτέλεσαν τη νομοθετική, δικαστική, διπλωματική και αργότερα διοικητική υπαλληλία και γραφειοκρατία. Η κατάταξη έγινε στο πανί του Θεάτρου Σκιών. Ο Καραγκιόζης ο Τσιγγάνος, έγινε σύμβολο των ανθρώπων του σφυριού, των βιοτεχνών του Παζαριού γενικά. Ο Χατζηαβάτης έγινε το σύμβολο των γραμματιζούμενων, των ανθρώπων της πένας κι ο Μουσταφάς ο Μπεκρής, σύμβολο των πολεμιστών που είναι συνέχεια μεθυσμένοι από τη δύναμή τους. Ο Καραγκιόζης δεν ήταν τουρκικός όπως γράφτηκε συχνά. Οι έννοιες "Ελλάδα" και "Τουρκία" δεν υπήρχαν τότε. Το Παζάρι ήταν και ελληνόφωνο και τουρκόφωνο κι ο Καραγκιόζης παιζόταν από την αρχή που εμφανίστηκε και στις δύο γλώσσες του Παζαριού: και στην ελληνική λαϊκή και στην τούρκικη λαϊκή γλώσσα. Καλλιεργούσε τη διαλογική συζήτηση. Δίδασκε στους θεατές το διάλογο, το παζάρεμα, τις έξυπνες ατάκες και το λογοπαίγνιο που επιτρέπει στον καθένα να είναι ετοιμόλογος. Αυτή η μορφή του Οθωμανικού Θεάτρου Σκιών που γεννήθηκε στη Μικρασία και στην Κωνσταντινούπολη, κυριάρχησε παντού, σε όλη την Ανατολή, στα Βαλκάνια και στη Βόρεια Αφρική. Και απ'αυτήν θα προκύψουν αργότερα οι εθνικές μορφές του Θεάτρου Σκιών, στην Ελλάδα, στην Τουρκία, στη Ρουμανία, στη Γεωργία, στο Ιράκ, στη Συρία, στην Αίγυπτο, στη Λιβύη, στην Τυνησία, στην Αλγερία αλλά και στην Ευρώπη. Καραγκιόζης δεν ήταν άγνωστος στην Ελλάδα πριν από την Απελευθέρωση. Μάλιστα λέγεται ότι, τον καιρό που ετοιμαζόταν η επανάσταση, το θέατρο αυτό εχρησίμευε σαν τόπος συνάντησης των αρχηγών της που κατέστρωναν εκεί τα σχέδιά τους δίχως να τους υποψιαστούν οι Τούρκοι. Παιζόταν, βέβαια, στην ελληνική γλώσσα αλλά αποτελούσε θέαμα ακατάλληλο, χυδαίο ενώ τα βασικά του στοιχεία ήταν τούρκικα. Επρόκειτο άλλωστε για θέατρο που περιόδευε από περιοχή σε περιοχή ξεκινώντας κυρίως από την Πόλη. Ανάμεσα στους καλλιτέχνες που περιόδευαν στον ελληνικό χώρο ήταν και ο Μπάρμπα-Γιάννης Μπράχαλης που, όπως αναφέραμε, θεωρείται και ο πρώτος που έφερε την τέχνη του Καραγκιόζη στην Ελλάδα, (μεταξύ 1850 και 1860). Μετά την απελευθέρωση, ο Καραγκιόζης εγκαθίσταται μόνιμα στην Ελλάδα και από τις αρχές πλέον του 1900 μπορούμε να μιλάμε για καθαρά ελληνικό Καραγκιόζη. Αν και ο εξελληνισμός του ξεκίνησε από την Ηπειρο, κορυφαίος δημιουργός του ήταν ο Πατρινός ψάλτης Δημήτριος Σαρδούνης, γνωστός με το ψευδώνυμο Μίμαρος ο οποίος μετέτρεψε το θέαμα σε ελληνικό οικογενειακό θέατρο, γι'αυτό και θεωρείται ο πρώτος "δάσκαλος" του Καραγκιόζη (1890). Το έργο του συνέχισαν οι τρεις βοηθοί και μαθητές του, Γιάννης Ρούλιας, Μέμος Χριστοδούλου και Θόδωρος Θεοδωρέλλος. Το 1924 ιδρύεται στην Ελλάδα το Σωματείο Ελλήνων Καραγκιοζοπαικτών που αποτελείτο από 120 μέλη, μαθητές του Μίμαρου, του Ρούλια και του Μέμου. Ιδρυτές του Σωματείου ήταν οι γνωστοί παλιοί καλλιτέχνες του θεάτρου σκιών, Σωτήρης Σπαθάρης και Αντώνης Παπούλιας ή Μόλλας. Από τους πιο γνωστούς καραγκιοζοπαίκτες και μέλη του Σωματείου ήταν οι: Ανδρέας Αγιομαυρίτης, Γιάννης Μώρος, Μάρκος Ξανθάκης ή Ξάνθος, Κώστας Νταμαδάκης, Χρήστος Χαρίδημος, Παναγιώτης Μιχόπουλος, Γιάννης Παπούλιας, Σπύρος Κούζαρος, Βασίλης Αγαπητός, Ντίνος Θεοδωρόπουλος, Βασίλης Αγαπητός, Βασίλαρος, Γιάννης Πρεβεζάνος, Λευτέρης Κελαρινόπουλος, Μήτσος Μανωλόπουλος και πολλοί άλλοι που εμπλούτισαν τον ελληνικό Καραγκιόζη με έργα και φιγούρες. Εκείνη την περίοδο και μέχρι το 1940 η τέχνη του Καραγκιόζη ήκμασε πολύ σε όλο τον ελληνικό χώρο. Η γερμανική κατοχή κατόπιν προκάλεσε την πρώτη κρίση του θεατρικού αυτού είδους, αλλά, παρ'όλα'αυτά δεν χάθηκε χάρη στον αγώνα των δημιουργών του. Με την εισβολή του έγχρωμου κινηματογράφου ο Καραγκιόζης και η τέχνη του έτεινε να εκλείψει, ωστόσο η επίπονη και επίμονη προσπάθεια του αξιόλογου καλλιτέχνη Ευγένιου Σπαθάρη ξαναζωντάνεψε τον λαϊκό μας ήρωα. Σήμερα, η θεατρική αυτή παράδοση συνεχίζεται με ενδιαφέρον από διάφορους παίκτες σε όλη την Ελλάδα και οι θεατές εξακολουθούν να την δέχονται με μεγάλη αγάπη και απέραντη νοσταλγία. Πρόκειται για μια κληρονομιά πολύτιμη που δεν πρέπει να χαθεί και αξίζει γιατί ο ήρωάς της είναι ο καθρέφτης της γνήσιας ελληνικής ψυχής Ας γνωρίσουμε και τους «ΗΡΩΕΣ»! Ο Καραγκιόζης: Είναι ο ιδανικός τύπος του φτωχού Έλληνα, του τόσο φτωχού που έχει πια απαρνηθεί κάθε ιδιωτική φροντίδα κι έχει εξυψωθεί σε εύθυμη φιλοσοφική θεώρηση της ζωής. Είναι αγαθός, σκληρός καμμιά φορά στ'αστεία του, αλλά καλόκαρδος στο βάθος. Γεμάτος τεμπελιά και αισιοδοξία, αλλά και γεμάτος διάθεση ν'ανακατεύεται σε όλα. Τον ενδιαφέρει κάθε τι που γίνεται γύρω του, όλους τους πειράζει και τους κοροϊδεύει και προ πάντων τον ίδιο τον εαυτό του. Το χέρι του είναι εξαιρετικά ευκίνητο και υπερβολικά μακρύ, για σκηνικούς λόγους, για να μπορεί να ξύνει την πλάτη του και το κεφάλι του ή για να χειρονομεί. Επίσης έχει συμβολική σημασία γιατί εκπροσωπεί το έξυπνο πνεύμα του. Καρπαζώνει προθυμότατα, δέρνει αλλά και δέρνεται. Είναι ευφυολόγος, ετοιμόλογος και αστείος, ποτέ όμως γελοίος. Δεν είναι ταπεινός, ούτε όταν δέρνεται. Το δέχεται κι αυτό σαν μια κακοτυχία του και σαν συνέπεια της κακοκεφαλιάς του, με την ίδια εύθυμη εγκαρτέρηση και το ίδιο ειρωνικό του κέφι. Ο Χατζηαβάτης: Ο τύπος του ραγιά που ζει ακόμα με την ανάμνηση της τουρκοκρατίας. Παμπόνηρος, ανήσυχος για όλα, αδύνατος, δειλός, κόλακας και γαλίφος, κυρίως απέναντι στους ισχυρούς. Προσποιείται τον μισοκακόμοιρο ενώ ο νους του δουλεύει και ειδικά στις βρωμοδουλειές. Από την άλλη πλευρά, εκπροσωπεί τον τύπο του βιοπαλαιστή αστού. Το επάγγελμά του είναι τελάλης, μεσίτης και ταχυδρόμος που εκτελεί παραγγελίες του μπέη και του πασά. Ωστόσο είναι ευγενικός, αξιοπρεπής και αξιόπιστος. Οικογενειάρχης, αν και δεν παρουσιάζεται αυτό ποτέ στη σκηνή, είναι πιο μορφωμένος κοινωνικά από τον Καραγκιόζη και γνωρίζοντας καλύτερα τον κόσμο προσπαθεί πάντα να διορθώνει τον φίλο του ή να τον δασκαλεύει. Ο Μπέης: Αντιπροσωπεύει τον εύπορο αστό και γενικά τον άνθρωπο της ανώτερης κοινωνικής τάξης. Είναι καλός οικογενειάρχης, ηθικός και συνήθως δίνει παραγγελίες στον Χατζηαβάτη για διάφορες υποθέσεις του, χρησιμοποιώντας τον σαν τελάλη ή μεσίτη και ξεκινώντας μ'αυτόν τον τρόπο την πλοκή της υπόθεσης. Ο Διονύσιος: Σατυρίζει τον τύπο του ξεπεσμένου αριστοκράτη από την Ζάκυνθο ή απλά του φαντασιόπληκτου ζακυνθινού που πιστεύει πως κατάγεται από αρχοντική και πλούσια οικογένεια. Είναι όμως αξιοπρεπής, πολιτισμένος, αγαθός, ομιλητικός και εξαιρετικά γρήγορος στην ομιλία του όπως και οι συντοπίτες του. Ειναι καλοντυμένος, φορά ψηλό καπέλο και παρασύρεται εύκολα στις κατεργαριές του φίλου του, Καραγκιόζη. Ο Εβραίος: Το όνομά του είναι Σολομών ή Σολωμός, όπως τον αποκαλεί ο Καραγκιόζης. Είναι χαρακτήρας εμπόρου της πόλης και συγκεκριμένα της Θεσσαλονίκης, αρκετά πλούσιος, πολύ τσιγγούνης, πονηρός και δειλός. Σαν φιγούρα είναι πολύ ευχάριστη γιατί είναι δεμένος σε δυο μεριές και όταν χορεύει κουνιέται η μέση και το κεφάλι του σαν να είναι "ξεβιδωμένος", με αποτέλεσμα να γελάνε οι θεατές. Ο Μορφονιός: Ονομάζεται Ζαχαρίας, είναι νάνος με πελώριο κεφάλι και μακριά μύτη γι'αυτό μιλάει και μ'αυτή. Είναι καλοαναθρεμμένος και πολύ λιγόψυχος, έτσι, όταν τον φοβερίζει ο Καραγκιόζης λιποθυμάει. Μπαρμπα - Γιώργος: Εκπροσωπεί τον βουνίσιο έλληνα, τον γνήσιο ρουμελιώτη που ο χαρακτήρας του παρέμεινε αδιάφθορος μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Είναι τύπος αγαθός, ηθικός και δυνατός. Καμαρώνει που είναι θείος του Καραγκιόζη και γι'αυτό του προσφέρει στοργικά την προστασία του. Ο Σταύρακας: Ντυμένος κουτσαβάκικα, ο Σταύρακας, έχει θεωρία παλληκαρά αλλά συνέχεια τρώει ξύλο. Είναι ψεύτης, καυχησιάρης και ονομάζεται Σταυράκης Τζίμης από τον Περαία. Ο Πασάς: Είναι ο εκπρόσωπος της τούρκικης εξουσίας και την επισημότητά του την εκδηλώνει με το σοβαρό, αυστηρό ύφος του και με τον στόμφο της ομιλίας του. Είναι επιβλητικός, με πλούσιο ντύσιμο και δεν τραγουδάει ποτέ όπως τα άλλα πρόσωπα του θιάσου επειδή θεωρείται αξιοσέβαστος. Ο Βεληγκέκας: Αντιπροσωπεύει την εκτελεστική εξουσία της δημόσιας τάξης. Είναι τουρκαλβανός στην καταγωγή, κουτός, απολίτιστος, λιγόλογος και μιλά άσχημα τα ελληνικά με ανάμικτες αρβανίτικες και τούρκικες εκφράσεις. Γνωρισαμε την Ιστορια του «Λαικου Θεάτρου», του Θεάτρου Σκιών, και των ανθρώπων του! Ένα Μεγάλο κομμάτι της ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ μας, που χάνεται σιγά σιγά. Τα στοιχεία της έρευνας μου, τα πήρα από το Σπαθαρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών του Δήμου Αμαρουσίου!

ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΣΠΑΘΑΡΗΣ - Η ΑΛΛΗ ΕΛΛΑΔΑ

Σκέφτομαι δάσκαλε όλα αυτά που μέχρι και τα τελευταία σου έλεγες!

Σκέφτομαι δάσκαλε το κάθε χορατό σου που ήταν και ένα χαστούκι για την Ελλάδα!

Χαστούκι - προσπάθεια να την ξυπνήσει από τον λήθαργο των τελευταίων αιώνων!

Σκέφτομαι δάσκαλε την απλότητά σου, την γλυκύτητα του προσώπου σου!

Σκέφτομαι τον ήρωά σου, τον καραγκιόζη που έμεινε ορφανός, μόνος, χωρίς κάποιον να τον προστρέξει!

Σκέφτομαι δάσκαλε την Ελλάδα ρε γαμώτο, που συγκλονίστηκε από τον χαμό σου....

ΝΑΙ την Ελλάδα δάσκαλε, όχι ομως αυτή της "κατανάλωσης", της παρακμής, της κλεψιάς, της....

Σκέφτομαι δάσκαλε την ΑΛΛΗ ελλάδα, εκείνη που ΕΣΥ ήσουν ο καθάριος και λάγαρος σαν το νεράκι εκπρόσωπός της!

Ο Μιχάλης Μπουρμπούλης σε ένα ρεφραίν από το δίσκο "Λαικά Προάστια" λέει πώς "έγινε η Ελλάδα όπως του Σπαθάρη ο παλιός Μπερντές"....

Μακάρι δάσκαλε η Ελλάδα να γινόταν σαν τον παλιό σου μπερντέ...

Θα ήταν πιο αγνή, πιο αμόλυντη....

Σκέφτομαι δάσκαλε πόσο θα μας λείψεις.

Δεν θα σε ξεχάσουμε!

Καλή αντάμωση δάσκαλε!

Ο Καραγκιόζης «κλαίει» για τον Ευγένιο Σπαθάρη

ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΤΥΠΟΈχασε τη δύσκολη μάχη για τη ζωή ο τελευταίος μεγάλος δημιουργός του Θέατρου Σκιών, μετά από ατύχημα που του προκάλεσε βαρύτατες εγκεφαλικές κακώσεις. Ο 85χρονος Ευγένιος Σπαθάρης «έφυγε» στις 22:40 το βράδυ του Σαββάτου μετά από νοσηλεία τεσσάρων ημερών στο ΚΑΤ. Σύμφωνα με το ανακοινωθέν του νοσοκομείου και τις δηλώσεις της οικογένειάς του, είχε υποστεί πολλαπλά κατάγματα μετά το ατύχημα που είχε στο Ινστιτούτο Γκαίτε, όταν έχασε την ισορροπία του και κατά την πτώση του τραυματίστηκε σοβαρά στο κεφάλι. Ο Ευγένιος Σπαθάρης ήταν ο άνθρωπος που ανέδειξε με μοναδικό τρόπο το ελληνικό θέατρο σκιών και το ταξίδεψε κυριολεκτικά σε ολόκληρο τον κόσμο, συνδέοντας τη φωνή, τη φιγούρα και τη ζωή του με τον πιο ανατρεπτικό λαϊκό μας ήρωα, τον Καραγκιόζη.

Σε σοβαρή κατάσταση ο Ευγένιος Σπαθάρης

Στη μονάδα εντατικής θεραπείας του ΚΑΤ νοσηλεύεται από χθες, ο Ευγένιος Σπαθάρης. Σύμφωνα με πληροφορίες, ενώ βρισκόταν σε εκδήλωση χτύπησε στο κεφάλι, με αποτέλεσμα να υποστεί εγκεφαλική αιμορραγία.

Η κατάστασή του χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα βαρειά. O Γ. ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ Ε. ΣΠΑΘΑΡΗ Κτυπήθηκε η Ελλάδα, στο πρόσωπο του Ευγένιου Σπαθάρη. Τραυματίστηκαν η παράδοση και οι αξίες που πρέσβευε ο μεγάλος αυτός Δημιουργός. Ζήσαμε μεγαλώσαμε, διδαχτήκαμε από του ήρωές του. Πόνεσα στο Άγγελμα του σοβαρού τραυματισμού του.

Δάκρυσα, όπως δάκρυσε και ο Γιός μου και λυπάμαι που δεν θα προλάβει να γελάσει και να δακρύσει ο εγγονός μου.

Είδα δακρυσμένους όμως το Βεληγκέκα, τον Χατζηαβάτη, το Κολλητήρι και τον ίδιο τον Καραγκιόζη. Δάκρυσαν γιατί αισθάνθηκαν ότι χάνονται μαζί του. Ακόμη αισιοδοξώ για το καλό Άγγελμα, ότι ο Σπαθάρης τράβηξε το Σπαθί του και νίκησε τη μάχη. Τραγική ειρωνεία Η εφημερίδα "Τα Νέα" σε συνεργασία με την ΕΡΤ και το θέατρο σκιών του Ευγένιου Σπαθάρη προσφέρει στο αναγνωστικό κοινό μια σπάνια συλλογή τεσσάρων βιβλίων με την ιστορία του θεάτρου σκιών και τη διαδρομή του σημαντικού καραγκιοζοπαίχτη εμπλουτισμένα με ανέκδοτο υλικό από το Σπαθάρειο Μουσείο.

Η προσφορά ξεκινά το Σάββατο 9 Μαΐου και θα ολοκληρωθεί σε ένα μήνα.

Κάθε βιβλίο συνοδεύεται και από ένα dvd με τις ιστορίες του μεγάλου λαϊκού καλλιτέχνη. NET-NET 105,8

ΔΙΟΡΘΩΣΗ – ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ

Επειδή από λάθος έσβησα το σχόλιο φίλου αναγνώστη της σελίδας στο post του Θεάτρου Σκιών, θα του απαντήσω μέσα από αυτό το μικρό αρθράκι ζητώντας του παράλληλα και συγγνώμη (όταν χωρίς να πιεις καφέ ξεκινάς να γράψεις, θα την κάνεις την στραβή).
Με ρώτησε στο μήνυμα του αν υπάρχουν DVD με τον μεγάλο ΔΑΣΚΑΛΟ ΕΥΓΕΝΙΟ ΣΠΑΘΑΡΗ προκειμένου να τα αγοράσει και να τα δείξει στο μικρό του!Να τον συγχαρώ για αυτή του την κίνηση, γιατί τα παιδιά μαθαίνουν ΠΡΩΤΑ μέσα από το σπίτι για τα Ήθη, Έθιμα, και τις Παραδόσεις του τόπου.
Μακάρι όλοι Μπαμπάδες, μαμάδες, θείοι, θείες, να μιλούν στα παιδιά για το θέατρο σκιών, για τα παλιά παιδικά παιχνίδια.
Έτσι ΔΕΝ ΘΑ ΧΑΘΟΥΝ όλα αυτά που μεγάλωσαν γενιές και γενιές.
Αν και στο παρελθόν έψαξα να βρω κάποια DVD με τον Ευγένιο Σπαθάρη, δεν βρήκα.
Βρήκα μια δυο Βιντεοκασέτες.
Υπήρχε όμως αρκετά πλούσια δισκογραφία με τον Ευγένιο Σπαθαρη, σε LP, που πολλούς από αυτούς τους δίσκους έχω στην δισκοθήκη μου.
Αν κάποιος φίλος γνωρίζει κάτι παραπάνω, ας μας ενημερώσει γιατί καλό θα ηταν όλα αυτά να ΣΩΘΟΥΝ, ειδικά οι παραστάσεις του ΣΠΑΘΑΡΗ, αυτό το ΛΑΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ.

Κάποια βίντεο με παραστάσεις Καραγιόζη εδώ.