ΔΟΜΝΑ ΣΑΜΙΟΥ-Η ΑΚΟΥΡΑΣΤΗ ΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑ.

Ένας ελάχιστος φόρος τιμής είναι αυτό το κείμενο, σε μια μεγάλη φυσιογνωμία που ΜΑΧΕΤΑΙ πραγματικά, για να σώσει και να διαδώσει το Δημοτικό μας τραγούδι.
Τραγουδίστρια, Λαογράφος, Εθνομουσικολόγος, η Δόμνα Σαμίου αποτελεί για όλους εμάς Φωτεινό Παράδειγμα προς μίμηση.
Η Δόμνα Σαμίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928 από Μικρασιάτες γονείς, που ήρθαν από το Μπαϊντίρι.
Μεγαλωμένη στα προσφυγικά της Καισαριανής, το πρώτο πράγμα που θυμάται είναι το τραγούδι.
Ήξερε και τραγουδούσε όχι μόνο τα τραγούδια της εποχής που άκουγε αλλά και όλους τους βυζαντινούς ύμνους.
Της άρεσε πολύ να πηγαίνει κάθε Κυριακή με τον πατέρα της στην εκκλησία.Εκεί καθόταν πιο δίπλα από τους ψάλτες και έψελνε.
Οι οικονομικές δυσκολίες της εποχής την έκαναν σε ηλικία 12 ετών να πιάσει δουλειά σε ένα φραγκοραφτάδικο στο κέντρο της Αθήνας.
Όμως ήρθε ο πόλεμος, ο ιδιοκτήτης έφυγε για το πόλεμο και έτσι σταμάτησε τη δουλειά.
Την περίοδο της Κατοχής έπιασε δουλειά σε κάποιο σπίτι, στο Κολωνάκι, αλλά το τραγούδι έπαιζε τον πρώτο ρόλο στη ζωή της.
Οι άνθρωποι του σπιτιού , που την άκουγαν όσο έκανε δουλειές να τραγουδάει, κατάλαβαν την αγάπη της γι' αυτό και την σύστησαν στον Σίμωνα Καρά που στη συνέχεια έγινε ο δάσκαλός της .Έτσι λοιπόν σε ηλικία 13 ετών, άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα στο Σύλλογο προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής, όπου ιδρυτής ήταν ο Σίμων Καράς, όπου της παρέδωσε τα πρώτα μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής και τη βοήθησε να κατακτήσει τα μυστικά των δημοτικών τραγουδιών.
Ο Σίμων Καράς ήταν όπως η ίδια συνηθίζει να λέει «ο σταθμός της ζωής της».
Με τον εξίσου παραδοσιακό τρόπο της αυστηρής σχέσης δασκάλου - μαθητή, διαμόρφωσε παραπέρα τις γνώσεις, τη φωνή και την τεχνική της, κυρίως όμως την έβαλε στον δρόμο της έρευνας και στην ηθικοπνευματική προοπτική της μετάδοσης, ωθώντας την στην διπλή, ή μάλλον τριπλή καριέρα που αργότερα ακολούθησε. Έτσι η Δόμνα έγινε αυτή η πολύπλευρη και μοναδική προσωπικότητα: φορέας και ταυτόχρονα καταγραφέας της παραδοσιακής μουσικής, ερμηνεύτρια των δημοτικών τραγουδιών και ταυτόχρονα μελετήτριά τους, συλλέκτρια και παραγωγός δίσκων, δασκάλα και εμψυχώτριά των νέων στη στροφή τους προς την παράδοση αλλά και των παλιότερων στην επανανακάλυψή της.
Μαζί του ήταν στην ΕΙΡ από το 1954 εως το 1971, όπου ήρθε η χούντα και τα παράτησε.
Τη δεκαετία του 1960 αγόρασε το πρώτο της μαγνητόφωνο και γύρισε όλη την Ελλάδα ηχογραφώντας του ντόπιους τραγουδιστές.
Όλα αυτά τα έκανε με δικά της έξοδα, μόνο και μόνο γιατί είχε και έχει πάθος με το δημοτικό τραγούδι.
Αργότερα συνεργάστηκε με την Ελληνική Τηλεόραση σε μια μεγάλη σειρά ντοκιμαντέρ με τίτλο «Μουσικό Οδοιπορικό».
Με αυτές της αναζητήσεις της είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία ενός σημαντικού αρχείου.Σκοπός της ήταν να διαφυλάξει καταγράφοντας και ταξινομώντας τα, τα δημοτικά τραγούδια και τη μουσική παράδοση της Ελλάδας.
Από το 1960 κυκλοφορούσαν οι δίσκοι της στην Ελλάδα, τη Γαλλία και τη Σουηδία.
Το 1971 για πρώτη εμφανίζεται ως ερμηνεύτρια στο κοινό, όταν την κάλεσε ο Διονύσης Σαββόπουλος, στο Κύτταρο και στο Ροντέο να παρουσιάσει μαζί με τους τότε μουσικούς συνεργάτες της, παραδοσιακά τραγούδια, τα οποία οι περισσότεροι και κυρίως οι νεαροί φοιτητές που αποτελούσαν το κοινό του - αγνοούσαν.
Σήμερα, συναντούμε και πάλι τη Δόμνα Σαμίου να εργάζεται ασταμάτητα, και παράλληλα να αντιμετωπίζει και τους όποιους άσχετους που από την άγνοια τους φτάνουν σε σημείο να την κυνηγούν (βλέπε μήνυση για τα σκωπτικά τραγούδια, είδηση που έκανε το γύρω του κόσμου).

ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

Ένας μεγάλος ηθοποιός, ένας ΔΑΣΚΑΛΟΣ για πολλούς υπήρξε ο αξέχαστος Βασίλης Διαμαντόπουλος!
Ο Βασίλης Διαμαντόπουλος γεννήθηκε το 1920 στον Πειραιά και σπούδασε στις δραματικές σχολές του Εθνικού Θεάτρου και του Θεάτρου Τέχνης.
Στο Θέατρο Τέχνης έκανε και την πρώτη του εμφάνιση το 1942 παίζοντας μαζί με το δάσκαλό του, Κάρολο Κουν, στην ιστορική «Αγριόπαπια» του Ιψεν, με την οποία το «Θέατρο Τέχνης» έκανε την πρώτη του εμφάνιση στο θέατρο «Αλίκης» (νυν «Μουσούρη»).Ήδη από την πρώτη του εκείνη εμφάνιση κοντά στον Κουν μέχρι και το ’49, που παρέμεινε στο Θέατρο Τέχνης, ερμήνευσε περισσότερους από 30 ρόλους που τον καθιέρωσαν ως πρωταγωνιστή του ελληνικού θεάτρου.
Ανάμεσα στα έργα που ερμήνευσε εκείνη την εποχή και τα «Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε» του Πιραντέλο, «Ρόσμερσχολμ» και «Βρικόλακες» του Ιψεν, «Για ένα κομμάτι γης» του Κόλντγουελ, «Βυσσινόκηπος» του Τσέχοφ, «Εμείς και ο χρόνος» και «Ο ανακριτής έρχεται» του Πρίσλεϊ, «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» και «Ο θάνατος του εμποράκου» του Άρθουρ Μίλερ, «Ματωμένος γάμος» του Λόρκα, «Πόθοι κάτω από τις λεύκες» του Ο’ Νιλ, «Το φιόρο του Λεβάντε» του Ξενόπουλου, «Λεωφορείο ο πόθος» του Ουίλιαμς, «Άννα Λουκάστα» του Τζόρνταν και άλλα. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με τον θίασο της Κατερίνας στη «Νίνα» του Ρουσέν και το 1950 προσελήφθη στο Εθνικό Θέατρο.
Εκεί έπαιξε σε παραστάσεις σταθμούς: «Ερρίκος Δ΄» του Πιραντέλο, «Άνθρωποι και ποντίκια» του Στάινμπεκ, «Τρεις αδελφές» και «Βυσσινόκηπος» του Τσέχωφ, «Αγία Ιωάννα» του Μπέρναρντ Σο, τα περισσότερα σε σκηνοθεσία Κουν. Το 1953-1954 συγκροτεί προσωπικό θίασο και ανεβάζει το «Εκατομμυριούχοι της Νάπολης» του Ντε Φιλίπο πάλι με σκηνοθέτη τον Κουν και το «Ο άνθρωπος, το κτήνος και η αρετή» του Πιραντέλο.Το καλοκαίρι του ’54 συνεργάζεται με τον θίασο του Νίκου Χατζίσκου και είναι ο πάτερ Λαυρέντιος στο «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», που ανεβαίνει στο θέατρο «Εθνικού Κήπου». Το ’54-’55 κάνει μια έκτακτη εμφάνιση στο νέο «Θέατρο Τέχνης», που έχει ξεκινήσει την πορεία του στο υπόγειο του «Ορφέα», με τα μονόπρακτα του Τσέχωφ «Αρκούδα», «Οι βλαβερές συνέπειες του καπνού» και του Πιραντέλο «Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα». Επανέρχεται στο Εθνικό Θέατρο: «Χειμωνιάτικο παραμύθι» του Σαίξπηρ, «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη, «Η ηδονή της τιμιότητας» του Πιραντέλο, «Η άμαξα» του Μεριμέ, «Βασιλιάς Ληρ» του Σαίξπηρ, Ιάγος στον «Οθέλο» του Σαίξπηρ.Το 1958 μια σημαντική στιγμή στην καριέρα του: ο Βασίλης Διαμαντόπουλος ιδρύει το «Νέο Θέατρο», που εγκαινιάζει το σημερινό θέατρο «Αλάμπρα» και λειτουργεί έως το 1966 με πρωταγωνίστρια την τότε σύντροφό του Μαρία Αλκαίου.
Ανεβάζει: «Παραμύθι χωρίς όνομα» του Καμπανέλλη, «Τα δέντρα πεθαίνουν όρθια» του Κασόνα ­ μια παράσταση που αφήνει εποχή και γίνεται θρύλος ­ «Το φιόρο του Λεβάντε» του Ξενόπουλου, «Γαλιλαίος» του Μπρεχτ, «Σαββάτο, Κυριακή, Δευτέρα» του Ντε Φιλίπο, «Πέντε στρέμματα παράδεισος» των Σταύρου - Φραγκιά, «Το νησί της Αφροδίτης» του Πάρνη, «Αθάνατη πολυαγαπημένη» του Ρούσσου (όπου ερμήνευσε τον Μπετόβεν, άλλον ένα ρόλο του που πολυσυζητήθηκε), «Η τύχη της Μαρούλας» του Κορομηλά και άλλα.
Για την προσφορά του τότε είχε τιμηθεί από την πολιτεία με το Χρυσό Σταυρό Γεωργίου Α΄.Η δικτατορία του ’67 ανακόπτει τη θεατρική του πορεία.
Ο Βασίλης Διαμαντόπουλος αυτοεξορίζεται στο Παρίσι.Επιστρέφοντας στην Ελλάδα συνεργάστηκε κατ’ αρχήν με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και αργότερα με το «Θέατρο Σάτιρα» του Γιώργου Μιχαλακόπουλου, θέατρο στην ίδρυση του οποίου συμμετείχε και ο ίδιος.
Οι δυο τους το 1972 γράφουν ιστορία με το τηλεοπτικό τους δίδυμο. Λουκάς ο Βασίλης Διαμαντόπουλος και Σόλων ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος, στην εκπληκτική τηλεοπτική σειρά «Εκείνος κι Εκείνος» με τα γεμάτα αντικαθεστωτικούς υπαινιγμούς κείμενα του Κώστα Μουρσελά. Ένα χρόνο αργότερα οι δύο ηθοποιοί θα κάνουν μία ακόμα επιτυχία περιοδεύοντας στην Ελλάδα με την πολιτική επιθεώρηση «Ω, τι κόσμος, μπαμπά» του Κώστα Μουρσελά, σε μουσική του Βασίλη Δημητρίου, αλλά και το «Ας παίξουμε τους δολοφόνους» του Φάιφερ, τον «Συνεργό» του Ντίρενματ. Τα επόμενα χρόνια εμπλουτίζει το προσωπικό «δραματολόγιο» με πρωταγωνιστικές εμφανίσεις σε μερικά ακόμα από τα σημαντικότερα έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου: «Ασήμαντος πόνος» του Πίντερ, «Σχολείο γυναικών» του Μολιέρου, «Σφήκες» του Αριστοφάνη, «Παραθεριστές» του Γκόρκυ, «Φοίνισσες» του Ευριπίδη με σκηνοθέτες τον Μίνωα Βολανάκη, τον Ντίνο Γιαννόπουλο, τον Γιώργο Μιχαηλίδη, τον Λεωνίδα Τριβιζά και άλλους.
Θα παίξει τον Καρένιν στην «Άννα Καρένινα» που ανεβάζει η Κάτια Δανδουλάκη, θα ανεβάσει ο ίδιος στη Νίκαια το «Μίστερο μπούφο» του Ντάριο Φο, θα παίξει με την Κατερίνα Βασιλάκου «Δωδέκατη νύχτα» του Σαίξπηρ, με τον Ανδρέα Μπάρκουλη στο «Σλουθ» του Άντονι Σάφερ και θα είναι ο Αζντάκ στον «Κύκλο με την κιμωλία» του Μπρεχτ και ο Βολπόνε στην ομώνυμη κωμωδία του Μπεν Τζόνσον, που ανεβάζει ο Μίνως Βολανάκης. Το 1993 ιδρύει το «Σύγχρονο Θέατρο» και ανεβάζει την «Ανάκριση» του Πέτερ Βάις. Εκεί έπαιξε και τον τελευταίο του ρόλο στο θέατρο. Είχε γράψει, επίσης, το θεατρικό «Οι καλικαντζαραίοι», που παρουσίασε το 1979 στον Λυκαβηττό. ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ:«Μαρίνος Κοντάρας» του Τζαβέλλα, «Τελευταία αποστολή» του Τσιφόρου, «Νυχτερινή περιπέτεια» του Τερζάκη, «Η αρπαγή της Περσεφόνης» του Γρηγορίου, «Το αμαξάκι» του Ντίνου Δημόπουλου, «Ερωτικές ιστορίες» του Καψάσκη, «Ψηλά τα χέρια, Χίτλερ» του Μανθούλη και άλλες.
Η τελευταία του κινηματογραφική εμφάνιση ήταν στην ταινία του Βασίλη Μπουντούρη «Μπίζνες στα Βαλκάνια».ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΕκτός από το «Εκείνος κι εκείνος», έπαιξε στις σειρές «Ο συμβολαιογράφος», «Χατζηεμμανουήλ», «Αλέξανδρος Δελμούζος», «Λαυρεωτικά» και άλλες και, το 1977, στην «Κλειδαρότρυπα» (σε δικό του σενάριο και σκηνοθεσία)και στη σειρά του Κώστα Κουτσομύτη «Η αγάπη άργησε μια μέρα».Δίδαξε υποκριτική από νέος στις δραματικές σχολές του «Θεάτρου Τέχνης» και του Εθνικού Θεάτρου, ενώ ίδρυσε και δική του δραματική σχολή, που λειτούργησε παράλληλα με το «Νέο Θέατρο».
Το 1989 δημιούργησε το «Θεατρικό Εργαστήρι» και πιο πρόσφατα, τη δραματική σχολή «Ίασμος».Υπήρξε ενεργό μέλος του ΣΕΗ και είχε αναπτύξει συνδικαλιστική και πολιτική δραστηριότητα στον χώρο του ΚΚΕ. Πρώτη σύζυγός του ήταν η ηθοποιός και, κατόπιν, παραγωγός στο ραδιόφωνο Τώνια Καράλη, με την οποία είχε αποκτήσει μία κόρη, και δεύτερη η ηθοποιός Μαρίνα Γεωργίου, με την οποία απόκτησε έναν γιο.
Πέθανε στα 79 του χρόνια από ανακοπή καρδιάς.

ΣΤΕΛΙΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ ΣΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΟΥ «ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ»

Ο πατέρας του, ο ΜΑΡΚΟΣ, δίκαια χαρακτηρίστηκε από τους ανθρώπους του ρεμπέτικου σαν ο «Πατριάρχης» του Ρεμπέτικου τραγουδιού!Άφησε πίσω του μια ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΟΝΑΔΙΚΗ, τραγούδια βγαλμένα από «Βάσανα, πικρές, και φαρμάκια».Κοντά στον Πατριάρχη του ρεμπέτικου, ο μικρός τότε Στέλιος, επάνω στο πατάρι.Τα χρόνια πέρασαν, και ο Στέλιος όσο μεγάλωνε, ακλουθούσε τα βήματα του Μάρκου, του Δημιουργού!Ας τον γνωρίσουμε όμως λίγο καλύτερα!Ο Στέλιος Βαμβακάρης γεννήθηκε στον Πειραιά το 1947. Δευτερότοκος γιός του πατριάρχη του Ελληνικού τραγουδιού, του σημαντικότερου εκπροσώπου της γενιάς του ρεμπέτικου, του Mάρκου Βαμβακάρη. O Στέλιος Βαμβακάρης μεγάλωσε ανάμεσα στους σημαντικότερους ανθρώπους του ελληνικού τραγουδιού, δημιουργούς και συντελεστές που το όνομα τους αποτελεί μύθο για της νεότερες γενιές. Από την ηλικία των 5 ετών ακολουθούσε τον πατέρα του στα κουτούκια και άρχισε να μαθαίνει μπουζούκι στην ηλικία των επτά. Έγινε επαγγελματίας μουσικός στα 12 χρόνια του και στα 17 του καθόταν ήδη στη σκηνή στο πλάι τού πατέρα του συνθέτοντας παράλληλα και τα πρώτα δικά του τραγούδια. Εμφανίζεται σαν επαγγελματίας παίκτης μπουζουκιού, δίπλα σε άλλους διάσημους ρεμπέτες όπως ο Στράτος, ο Kηρομίτης, ο Παπαϊωάννου, ο Tσιτσάνης, ο Παγιουμτζής, ο Περπινιάδης. Kαθώς οι εποχές αλλάζουν, ο Στέλιος Βαμβακάρης δεν αντιμετωπίζει το ρεμπέτικο σαν μουσειακό είδος. Οι συνεργασίες του απλώνονται από τους κλασικούς ρεμπέτες και προς πρωτοκλασάτα ονόματα του λαϊκού και έντεχνου πενταγράμμου, όπως ο Γιώργος Zαμπέτας, η Kαίτη Γκρέυ.Ταυτόχρονα συνθέτει τραγούδια. Στις συνεργασίες του θα ήταν παράληψη να μην αναφέρουμε η Bίκυ Mοσχολιού. με την οποία έχει υπογράψει τον ομώνυμο δίσκο σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, τη Σωτηρία Mπέλλου για την οποία είχε γράψει αρκετά κομμάτια ανάμεσα στα οποία και το πασίγνωστο «Άνοιξα πόρτα στη ζωή» καθώς επίσης και τη μελοποίηση πολλών ανέκδοτων κομματιών σε στίχους του πατέρα του Mάρκου όπως το «Xαϊδάρι». Έχει γράψει αγαπημένα τραγούδια και για φωνές όχι αυθεντικά λαϊκές. Τραγούδια όπως το «H Φαντασία στην Εξουσία» που ερμήνευε ο Παύλος Σιδηρόπουλος, το «Έβγα ήλιε για να λάμψω», που υπήρξε μεγάλη επιτυχία για το Νίκο Ξυλούρη, και βέβαια πολλά τραγούδια για τον Γιώργο Νταλάρα με τον οποίο έχει κάνει δύο δίσκους στο παρελθόν, τους «Οι Mάηδες και οι ήλιοι μου» και «Άπονα Mάτια». O Στέλιος Βαμβακάρης ήταν από τους πρώτους μουσικούς που επιχείρησε να εξερευνήσει τις κοινές ρίζες του ρεμπέτικου και του μπλουζ. Αυτή η αναζήτηση τον έφερε σε συνεργασία με καλλιτέχνες θρύλους του είδους όπως ο John Lee Hooker και η Angela Brown. Σημαντικότερη στιγμή αυτής της αναζήτησης ήταν η ηχογράφηση μιας δισκογραφικής δουλειάς με τον διάσημο αμερικανό μπλουζίστα Λουιζιάνα Pεντ, η οποία παρουσιάστηκε και ζωντανά σε μια κοινή εμφάνιση των δύο καλλιτεχνών. Έχει ακόμα συνθέσει μουσική για ταινίες και θεατρικά έργα με πιο πρόσφατη δουλειά, τη μουσική για την ταινία του Γιώργου Πανουσόπουλου: «Mια μέρα τη νύχτα», με παραγωγό τη V2. Πρόσφατη δισκογραφική δουλειά του η συμμετοχή του Στέλιου Βαμβακάρη στον δίσκο-φόρο τιμής του Γιώργου Νταλάρα στον MAPKO BAMBAKAPH. Εδώ και καιρό κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ «Ο Άγιος Μάγκας» ένα βιβλίο του Μάνου Τσιλιμίδη βασισμένο στις αφηγήσεις του Στέλιου Βαμβακάρη για την ζωή του με τον πατέρα του Μάρκο και τις αναμνήσεις του από την εποχή εκείνη . Από τις συχνές επισκέψεις του σε φεστιβάλ στο εξωτερικό, πιο πρόσφατη αυτή στο Barbican Centre του Λονδίνου. Εκεί τoν Ιούνιο του 2004 εμφανίσθηκε στα πλαίσια του WORLD GOT THE BLUES Festival ,μαζί με την Cesaria Evora και τον Taj Mahal.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΚΑΡΤΣΟΣ-ΛΑΚΗΣ ΤΕΑΖΗΣ «ΚΑΤΙ ΦΤΑΙΕΙ»

Παρόλο που η δισκογραφία μας κάθε φορά παράγει κάποια «κιλά» τραγούδια, εγώ μένω σταθερός στην ΙΣΤΟΡΙΑ του τραγουδιού, και στους ανθρώπους της, συνθέτες, στιχουργούς, τραγουδιστές, που την έγραψαν, αλλά και την τίμησαν!
Σε εκείνη λοιπόν την εποχή, και σε εκείνους τους ανθρώπους, αναφέρεται και η σημερινή μας «γνωριμία – πρόταση»!
Ήταν το 1976, όταν η Ελληνική Δισκογραφία έδωσε στον κόσμο μια καταπληκτική δουλειά, η οποία υπογράφεται από δυο εξαιρετικούς δημιουργούς, τον ΧΡΗΣΤΟ ΓΚΑΡΤΣΟ στην μουσική, και τον ΛΑΚΗ ΤΕΑΖΗ στους στίχους, η καλύτερα στην….. ποίηση!
Είναι τα χρόνια, που σχεδόν κάθε δισκογραφική δουλειά που κυκλοφορεί, περιέχει ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΕΣ, και όχι τα αποτελέσματα μιας «επεξεργασίας» στον υπολογιστή. Η δουλειά λοιπόν που κυκλοφορεί με τις ποιο πάνω «υπογραφές, έχει τίτλο «ΚΑΤΙ ΦΤΑΙΕΙ», και μέσα από αυτήν εγώ προσωπικά ξεχωρίζω ένα ΠΟΙΗΜΑ (χωρίς να θέλω να υποτιμήσω και τα υπόλοιπα εξαιρετικά τραγούδια), με τίτλο «ΣΤΟ ΣΕΦΕΡΗ»!

«Θυμάμαι ακόμα πριν πεθάνεις δυο λόγια που ‘γραψες στο χιόνι

πως όπου πας και όπου φτάνεις «παντού η Ελλάδα σε πληγώνει».
Κι αν δεν σε μαθαν οι πολλοί Συγχώρεσε τους ποιητή

Άλλοι τα φταίνε κι όχι αυτοί.

Μίλησε τόσο η σιωπή σου Σε μας κι αν έφυγες μακριά

Κι ακόμα τώρα η γη νυχτώνει Έξω απ’ την πόρτα του φονιά.
Δεν σ’ έχω κλάψει ούτε μια ώρα Και δεν σ’ αρνιέμαι ούτε στιγμή

Κάλλιο να κλαις είναι μια χώρα Όμως ποτέ τον ποιητή»!

Υπέροχο! Καταπληκτικό! Και μια ερμηνεία από τον Αντώνη Καλογιάννη, που σε ανατριχιάζει!
Με τιμά με την φιλία του ο Λάκης Τεάζης, και χαίρομαι που κάθε φορά που μιλάμε για τραγούδια, μαθαίνω ιστορικά γεγονότα του τραγουδιού από εκείνον. Εδώ να πούμε μερικά πράγματα για τον Χρήστο Γκάρτσο, τον συνθέτη, για να τον γνωρίσουμε λίγο καλύτερα, αυτόν και το έργο του!Ο Χρήστος Γκάρτσος, εμφανίζεται κι αυτός στο τραγούδι στις αρχές της δεκαετίας του 70’, και μάλιστα σαν τραγουδιστής (!) στη μπουάτ «Σκορπιός», δίπλα στον μεγάλο Κώστα Χατζή. Την καριέρα του σαν συνθέτης, την ξεκινάει το 1976, με την συλλογή «Κάτι Φταίει», που σας παρουσιάζω – προτείνω.. Από τον πρώτο του αυτό δίσκο βγήκαν υπέροχα τραγούδια, όπως «Λυπημένο μου κορίτσι, Στο Σεφέρη, Κάτι φταίει, και άλλα» σε στίχους Λάκη Τεαζη!
Αργότερα, ακολουθούν κι άλλα όμορφα τραγούδια σε διάφορους δίσκους, με κορυφαίους ερμηνευτές (Γ. Νταλάρας κ.α), και σε στίχους μεγάλων στιχουργών (Λάκης Τεαζης, Σωτια Τσωτου, Γιώργος Σκούρτης, κ.α )!
Το 1980, μελοποιεί έναν πολύ μεγάλο ποιητή, τον ΠΑΜΠΛΟ ΝΕΡΟΥΝΤΑ, σε ελεύθερη απόδοση του ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, και κυκλοφορεί τον δίσκο «ΤΑ ΕΡΩΤΙΚΑ», ο οποίος αποτελεί και μια από τις καλύτερες στιγμές της μελοποιημένης ποίησης!
Αυτός ήταν ο Χρήστος Γκάρτσος.Αποκτήστε φίλοι μου το άλμπουμ «ΚΑΤΙ ΦΤΑΙΕΙ», και απολαύστε ΜΕΓΑΛΕΣ στιγμές του Ελληνικού τραγουδιού!

ΟΤΑΝ ΤΟ ΜΠΟΥΖΟΥΚΙ ΣΥΝΑΝΤΑ ΤΟΝ BRAHMS

Σήμερα, θα ασχοληθούμε με κάτι λίγο «διαφορετικό», με ακούσματα από τον χώρο της κλασσικής μουσικής, αλλά!!!!
Ο «πρωταγωνιστής» σε αυτά τα ακούσματα, παρόλο που παίζει η Συμφωνική Ορχήστρα της Ουγγαρίας, είναι το μπουζούκι! Και για να ακριβολογήσω, το μπουζούκι του ΘΑΝΑΣΗ ΠΟΛΥΚΑΝΔΡΙΩΤΗ!
Ο μεγάλος αυτός Συνθέτης, αλλά και ΣΟΛΙΣΤΑΣ, μαζί με την Συμφωνική Ορχήστρα της Ουγγαρίας, σας παρουσιάζει την «Σχέση του Μπραμς με το Μπουζούκι»!Η σημερινή μας δισκογραφική πρόταση λοιπόν, είναι αυτή!«BRAHMS & BOUZOUKI»SOLOIST: THANASSIS POLYKANDRIOTISFAILONI ORCHESTRA of the Hungarian State Opera.
Ναι φίλοι μου, ένας μεγάλος σολίστας, συναντά έναν Μεγάλο Κλασσικό, και φέρνει κοντά μας, τον «διάλογο» τους! Μπορώ να πω άφοβα, ότι αυτή η δισκογραφική δουλειά, θα είναι για όλους μια ΜΟΝΑΔΙΚΗ εμπειρία! Εξαιρετικά μουσικά θέματα, και μια εκτέλεση, μοναδική!
Ο Πολυκανδριωτης, καταφέρνει τον «ξερό μεταλλικό» ήχο του μπουζουκιού, να τον γλυκάνει με μοναδικό τρόπο, και να τον ανεβάσει πάνω από μια ολόκληρη συμφωνική ορχήστρα!
Τα έργα αριθμός 5, 4, 6, 11, 1, 21, 16, 7, 8, 17, και 9 του BRAHMS, αποτελούν την «ΑΛΛΗ» μουσική άποψη στα σημερινά δεδομένα. Παρόλο που το συγκεκριμένο cd το οποίο σήμερα σας προτείνω, το έχω ακούσει άπειρες θα έλεγα φορές, δεν παύει να με συναρπάζει.
Είναι κάτι το οποίο δεν το βαριέσαι, και δεν πρόκειται ποτέ να το βαρεθείς και να το «πετάξεις» σε μια άκρη όπως ίσως κάνεις με κάποια cd. Είναι ο ήχος της Ελλάδας, μέσα στην Σάλα της Όπερας της Ουγγαρίας. Είναι ο ήχος που πρέπει να είναι στα αυτιά όλων μας.

Όσοι είναι λάτρεις της κλασσικής μουσικής, θα εκτιμήσουν αυτό το υπέροχο άκουσμα, γιατί ο μεγάλος κλασσικός δεν «χάνει αξία» με την απόδοση των έργων του από το μπουζούκι! Ο Σολίστας Πολυκανδριωτης, με σεβασμό, παίρνει τις συνθέσεις του μεγάλου κλασσικού, και με το μπουζούκι του τις «απογειώνει», και τις προσθέτει «λάμψη»!
Είναι μια δισκογραφική δουλειά, που δεν πρέπει να λείψει από καμία δισκοθήκη.Μια δισκογραφική δουλειά, που «καλύπτει» δυο διαφορετικούς «κόσμους» ταυτόχρονα! Εκείνον της κλασσικής μουσικής, και τον άλλον, τον δικό μας, της λαϊκής μουσικής!
Αποκτήστε στο μεταξύ το cd που σας προτείνω, και ξεκινήστε την γνωριμία σας με τον ΣΟΛΙΣΤΑ Πολυκανδριώτη!Καλή ακρόαση!

ΞΑΝΘΙΠΠΗ ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗ - ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ

Με μεγάλη συγκίνηση, σας παρουσιάζω μια δισκογραφική δουλειά, που καμία σχέση δεν έχει με εκείνες που σε καθημερινή σχεδόν βάση, άμεσα και έμμεσα, μας τις «επιβάλουν» με το έτσι θέλω οι δισκογραφικές εταιρίες μέσα από τα μουσικά ραδιόφωνα, αλλά και από κάποιους τηλεοπτικούς διαύλους. Πρόκειται για μια δουλειά, καταπληκτική, που δημιουργήθηκε με πολύ μεράκι, και προκαλεί πρωτόγνωρα θα έλεγα συναισθήματα.
Το 2002, η Δημοτική αρχή των Μουδανιών, επιμελήθηκε την παραγωγή του CD με τίτλο ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ, του οποίου τα τραγούδια ερμηνεύει η εξαιρετική ερμηνεύτρια ΞΑΝΘΙΠΠΗ ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗ. Πολλοί θα σκεφτούν ότι «εντάξει, και τι έγινε, ακόμα ένα cd με παραδοσιακά τραγούδια». Δεν είναι όμως έτσι.

Τα τραγούδια αυτά, έχουν να κάνουν με την προσφυγιά, την Μικρά Ασία, τα παλιά Μουδανιά, το Πελαδάρι, τους Ελιγμούς, την Καλόλημνο, τις «παλιές πατρίδες», που τόσο βίαια εγκαταλείφτηκαν στη μεγάλη συμφορά. Ακόμα και σήμερα, μετά από τόσα χρόνια, τα τραγούδια αυτά φέρνουν και στους νεότερους εικόνες από το σπίτι Εκεί, με τη μουριά στη μέση της αυλής, και τα βραδάκια με το άρωμα του μαχαλά τα καλοκαίρια. Και ας μην πήγαν ποτέ στα παλιά τα μέρη. Τα τραγούδια αυτά τους ταξιδεύουν.
Πριν προχωρήσω στην παρουσίαση, πρέπει να επισημάνω ότι την επιμέλεια της έκδοσης του CD έχει ο Ποιητής, στιχουργός, Λάκης Τεάζης, ο οποίος είναι και σύζυγος της Ξανθίππης Καραθανάση.

Γράφει ο Λάκης Τεάζης για την «Προσφυγιά»: «Από μικρό παιδί άκουγα εκεί στην ιδιαίτερη Πατρίδα μου το Κιάτο, για πρόσφυγες και συνοικισμούς. Δεν κρύβω ότι η ρατσιστική εποχή τότε, μας μάθαινε να βλέπουμε αυτούς τους ανθρώπους σαν κάτι κατώτερο από εμάς. Εγώ μεγαλώνοντας και μαθαίνοντας κατάλαβα άλλα για τους πρόσφυγες. Σήμερα τολμώ να πω ότι αν αυτοί οι άνθρωποι δεν είχαν ξεριζωθεί από τις Πατρίδες τους και ριζώσει στην Ελλάδα, εμείς όλοι ίσως τρώγαμε ακόμα με τα χέρια.
Κοιμήθηκα πολλές φορές στο παρελθόν με το εφιαλτικό όνειρο του ξεριζωμού.Ξενιτεύτηκα για σπουδές και βιοπορισμό και έζησα στο πετσί μου τι είναι η Πατρίδα.Μετά την εφηβεία μου γνώρισα Λόγιους, Ιερωμένους, Καλλιτέχνες, και άλλους απλούς ανθρώπους, που με την αρχοντιά τους με μάγεψαν.

Ακόμα και από τις νεώτερες γενιές των προσφύγων, απόχτησα με την συναναστροφή μαζί τους καλύτερη αισθητική, μετριάζοντας και αποβάλλοντας από τα ένστικτα μου το βάρβαρο, δόλιο και σκληρό ύφος του παλιό – Ελλαδίτη. Το αχ, του ξεριζωμού όμως το κουβαλάνε ακόμα. Αυτό βύζαξε μέχρι σήμερα τα Τραγούδια τους, τα χαρούμενα η τα μελαγχολικά. Η νοσταλγία και ο ρομαντισμός είναι καθοριστικά στοιχεία Κουλτούρας για τον άνθρωπο. Απροκάλυπτα μπορώ να πω, πως το παλιομοδίτικο είναι το σύγχρονο και το διαχρονικό.
Ας επιστρέψουμε λοιπόν πίσω στο Καβαφικό ταξίδι, γιατί μπροστά μας παραμονεύουν σκουπίδια. Τα σημερινά πρότυπα των Ελλήνων, πίσω από τη σκοπιμότητα των εμπόρων, ξεθωριάζουν ραγδαία και χαίρομαι πολύ που τίποτα δεν μένει ούτε θα μείνει από δαύτα. Η Τέχνη του τραγουδιού, βάναυσα κακοποιημένη στα χρόνια μας, λες και ένδοξο παρελθόν δεν άφησε τα ίχνη του, καραδοκεί μαζί με τον τζόγο και τα ναρκωτικά να αποτελειώσει ότι άφησε πίσω τους ο κακός εννοούμενος Πολιτισμός της Δύσης, και πέραν του Ατλαντικού.

Όμως ας ελπίζουμε. Μια Πατρίδα δεν είναι μόνο η Γεωγραφία. Είναι το Πνεύμα μιας δυνατής θέλησης, που αντιστέκεται στο χυδαίο. Με αυτά τα κριτήρια χωρίς φτιασιδώματα έγινε αυτή η δουλειά. Τα τραγούδια αφελή και αθώα, θα μπούνε σε κάθε σπίτι να γλυκάνουν το «αχ’ του κοσμάκη. Εμείς κουρασμένοι από την προσπάθεια, θα κοιμηθούμε με ελαφριά συνείδηση, γιατί απλά κάναμε καλά την δουλειά μας. Ευχαριστώ όλους απ’ την καρδιά μου που με βοήθησαν να γίνει αυτή η δουλειά.»Λάκης Τεάζης.
Αυτά γράφει σαν παρουσίαση ο Λάκης Τεάζης, και ας δούμε τώρα και το σημείωμα του Τέως Δημάρχου Μουδανιών Απόστολου Δαλαμπίρα.:«Η ξενητειά, η αγάπη, ο ξεριζωμός, τα βάσανα. Θέματα που ζωντανεύουν μέσα από την Τέχνη του Μικρασιατικού Τραγουδιού. Μεσ’ τα πικραμένα χείλη των προσφύγων, κρατήθηκαν τόσα χρόνια αυτά τα τραγούδια. Έργο Πολιτιστικό των Αλησμόνητων Πατρίδων. Πιστεύω ότι κάναμε μια καλή προσπάθεια. Σ’ αυτό βοήθησε και η σπουδαία Μουδανιώτισσα Τραγουδίστρια, η Ξανθίππη Καραθανάση.Τραγούδησε με το μεράκι της και την ωραία φωνή της αυτά τα τραγούδια, και μας έφερε πιο κοντά στις Αλησμόνητες Πατρίδες.
Επειδή κάποτε όλοι φεύγουμε, ήθελα με αυτό το Έργο να μείνει κάτι για τις επερχόμενες γενιές. Ευχαριστώ όσους εργάστηκαν γι αυτή τη δουλειά. Αυτά τα τραγούδια τα αφιερώνουμε στους Άξιους Προγόνους μας, που με Πίστη, Ήθος και Ανδρεία, φτιάξανε τα Νέα Μουδανιά, πανέμορφα, στην πανέμορφη αγκαλιά της Χαλκιδικής».Απόστολος Δαλαμπίρας.
Είκοσι «Διαμάντια» της Παράδοσης της Μικράς Ασίας περιλαμβάνει αυτό cd ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ, το οποίο σας το προτείνω ανεπιφύλακτα.Εκτός από το «βιβλιαράκι» με την γενική παρουσίαση, το cd συνοδεύεται και με ακόμα ένα βιβλίο, το οποίο φέρει τον τίτλο «Η ΑΝΟΙΞΗ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ», και είναι ένα «αφήγημα» από την ίδια την Ξανθίππη Καραθανάση, μια «βιογραφία», με πολλές εικόνες μνήμης από τα Μουδανιά του χθες, όπως η μεγάλη αυτή τραγουδίστρια τα θυμάται.

Με τρόπο απλό, ΜΟΝΑΔΙΚΟ, Ανθρώπινο, ξετυλίγει το κουβάρι των αναμνήσεων της, και γράφει ξεκινώντας το βιβλίο…«Ο φόβος μου πάντα ήταν μαζί και η λύπη γιατί δε σπούδασα σε ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Παρόλα αυτά όμως, προσπάθησα να γράψω αυτό το βιβλίο.Δεν είμαι συγγραφέας και μ’ αυτό το βιβλίο δεν επιδιώκω επαίνους.
Το έγραψα, όπως μπορούσα, και αφορά τις προσωπικές μου εμπειρίες . Απεχθάνομαι όμως και μερικούς σπουδαγμένους που με τη φλυαρία τους, γραπτή η προφορική, γεμίζουν εμάς ανασφάλεια και κατωτερότητα. Εγώ έγραψα, γιατί χορτάριασε μέσα μου η σιωπή, κι έβγαλε κλώνους και άνθη.Ξανθίππη Καραθανάση.
ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ.Βρείτε το, αποκτήστε το, και σας εγγυώμαι ότι θα περάσετε μοναδικές στιγμές ακούγοντας τα τραγούδια, ενώ θα διαβάζετε το αφήγημα αυτής της Μεγάλης τραγουδίστριας, που αν και δεν πήγε σε ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα, Έγινε μέλος της ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ μας.

ΔΙΠΛΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΕ ΕΝΑ CD.

Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΣΤΑ ΛΑΙΚΑ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΜΑΝΟ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ-ΒΑΣΙΛΗ ΤΣΙΤΣΑΝΗ
Αυτός είναι ο διπλός τίτλος του CD, με του οποίου την ερμηνεύτρια θα κάνουμε μια όμορφη γνωριμία! Πρόκειται για μια σπάνιας ομορφιάς δισκογραφική δουλειά, που από το βινύλιο μεταφέρθηκε στο cd. Αν και είμαι λάτρης του βινυλίου, και έχω τους δυο πρωτότυπους δίσκους (LP), δεν μπορώ να μην σταθώ στο «πλεονέκτημα» που έχουν οι σημερινοί συλλέκτες της μουσικής, να αποκτήσουν δυο διαφορετικές δουλειές μαζί!
Μια πολύ μεγάλη τραγουδίστρια, η Αλεξάνδρα Κυριακάκη, πιο γνωστή σαν ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ σκέτο, χωρίς επίθετο, ερμηνεύει με μοναδικό τρόπο 24 μεγάλα τραγούδια, με «βαριές» υπογραφές κυριότητας!ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ, ΜΠΟΥΡΜΠΟΥΛΗΣ, ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ, ΓΚΑΤΣΟΣ, ΒΙΡΒΟΣ, ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ, είναι μερικά από τα ονόματα που υπογράφουν τα τραγούδια που ερμηνεύει σ’ αυτό το cd η Αλεξάνδρα.
Ας την γνωρίσουμε όμως λίγο καλύτερα, γιατί μπορώ να πω ανεπιφύλακτα, ότι το «φαινόμενο» Αλεξάνδρα είναι από τα σπάνια στο χώρο της Ελληνικής μουσικής.Η Αλεξάνδρα, είναι η «μάχιμη» τραγουδίστρια, όχι όμως του πάλκου! Ας δούμε μια παρουσίαση που της έκανε η εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» στις 16 Μαρτίου 2003.
«Την Αλεξάνδρα (Κυριακάκη) έχουμε να την δούμε και να την ακούσουμε «ζωντανά» από τη δεκαετία του '90 όπου και εμφανιζόταν στο «Cafe Παράσταση» με τον ταμπουρά της. Το 1983 κυκλοφόρησε το τελευταίο της άλμπουμ «Η Αλεξάνδρα τραγουδά Χατζιδάκι - Τσιτσάνη». Και από τότε σιωπή, παρ' όλο που για την ίδια «η τέχνη είναι κραυγή». Η ίδια μιλώντας στο «Βήμα» με αφορμή την εμφάνισή της στις «Φωνές» (21/3) δείχνει ότι κατ' αρχήν δεν τα πάει καλά ούτε με τη νύχτα ούτε με τις συνεντεύξεις και πολύ περισσότερο με τις φωτογραφίες. «Τι τα θέλεις τώρα όλα αυτά», αναρωτιέται. Χωρίς να είναι απόμακρη, απεναντίας μάλιστα, θεωρεί ότι δεν υπάρχει κάποιος σημαντικός λόγος για να μιλήσει.
«Τι τον ενδιαφέρει τον κόσμο τι έχω κάνει, γιατί σταμάτησα να εμφανίζομαι σε κέντρα, γιατί έχω σταματήσει να ηχογραφώ άλμπουμ. Καλά είμαι εδώ που βρίσκομαι» σημειώνει. Πιθανόν να μην έχει άδικο. Από την άλλη πλευρά όμως έχει στη δεκατριάχρονη «επίσημη» παρουσία της στη μουσική συνεργασίες με τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Βασίλη Τσιτσάνη, τον Γιώργο Ζαμπέτα, τον Γιάννη Παπαϊωάννου.

«Λίγα και καλά», σημειώνει η Αλεξάνδρα σε κάποιο σημείο της συζήτησης. Τις ζητάμε να μας περιγράψει τη συνεργασία της με τον Χατζιδάκι και τον Τσιτσάνη. «Δεν μπορώ να τους περιγράφω, εγώ τους τραγουδάω» ανταπαντά. «Μου αρέσει πολύ η μουσική και το τραγούδι αλλά όχι η νύχτα. Δεν είναι φυσιολογικό να κοιμάσαι το πρωί και να ξυπνάς το βράδυ.
Δεν το μπορώ αυτό. Εγώ θέλω κάθε πρωί να ξυπνώ και να βλέπω από το παράθυρό μου τη χαραυγή. Αυτό θεωρώ φυσιολογική ζωή. Δεν μπορώ όμως να αρνηθώ ότι η νύχτα μου έδωσε χρήματα. Μου αρέσει όμως να κάνω στη ζωή μου ότι αγαπώ και ότι πιστεύω». Η Αλεξάνδρα άρχισε την πορεία της στον καλλιτεχνικό χώρο ως ηθοποιός στο πλευρό του Μάνου Κατράκη στο Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο σε ηλικία 15 ετών.
Εγκαταλείπει όμως το θέατρο και πέφτει στην αγκαλιά του τραγουδιού «για βιοποριστικούς λόγους», όπως επισημαίνει η ίδια. Το 1973 κυκλοφορεί το πρώτο της άλμπουμ με τίτλο «Τα ωραία του Τσιτσάνη». «Μουσική σημαίνει συνεχής έρευνα» τονίζει η Αλεξάνδρα και συνεχίζει: «Δεν υπάρχει τέλος στη μουσική. Η μουσική είναι η επιστήμη των επιστημών».
«Μαμούνι» χαρακτηρίζει η ίδια τον εαυτό της «έμπλεξα με τον ταμπουρά μέσα από την επαφή μου με τους ρεμπέτες. Και από τότε συνεχίζω να ψάχνω και να ψάχνομαι με το συγκεκριμένο όργανο. Κάπου στις αρχές της δεκαετίας του '90 ο Μάνος Χατζιδάκις της είχε ζητήσει να ηχογραφήσει ένα δίσκο όπου θα παίζει η ίδια ταμπουρά και θα τραγουδά.
Αρνήθηκε.«Δεν τόλμησα να το κάνω επειδή δεν ήμουν έτοιμη» λέει. «Δεν μπορώ να αντιμετωπίζω ό,τι κάνω ανεύθυνα. Άλλωστε χωρίς ευγένεια και καλλιέργεια δεν υπάρχει ζωή»Αυτά είπε η Αλεξάνδρα στο ΒΗΜΑ.Ο μεγάλος ρεμπέτης ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ, είχε πει για την Αλεξάνδρα!
«Αυτή η Αλεξάνδρα είναι μεγάλη τραγουδίστρια, και με λίγη δουλειά θ’ αφήσει εποχή»Και άφησε εποχή.Ας γνωρίσουμε λίγο πιο αναλυτικά την δισκογραφία της!1973- ΤΑ ΩΡΑΙΑ ΤΟΥ ΤΣΙΤΣΑΝΗ1975- ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ1976- ΣΤΟ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ1976- ΖΩΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠ’ ΤΟ ΘΕΟΦΙΛΟ1977- ΚΑΘΕ ΒΡΑΔΥ1978- Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ Η ΑΓΑΠΗ1979- ΜΙΑ ΒΡΑΔΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ1980- Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΣΤΑ ΛΑΙΚΑ ΤΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ1983- Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ-ΤΣΙΤΣΑΝΗΑξίζει να αποκτήσετε όλοι το cd «Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΣΤΑ ΛΑΙΚΑ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ- Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΜΑΝΟ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ ΒΑΣΙΛΗ ΤΣΙΤΣΑΝΗ».Δυο LP σε ένα CD, και μοναδικές ερμηνείες καταπληκτικών τραγουδιών από την Αλεξάνδρα.Καλή ακρόαση.

ΤΑ ΠΙΚΡΟΣΑΒΒΑΤΑ

«Ψυχές μαραγκιασμένες σα σφουγγάριαΡουφάνε λίγο ήλιο απ’ το κρασίΚι αζήτητες σ’ απόμερα πατάριαΔιψάνε για μια στάλα θαλασσί»….

Όταν πρωτοακουσα αυτά τα τραγούδια, μπορώ να πω ότι συγκλονίστηκα.Η σύμπραξη των Θεοδωράκη – Παπαδόπουλου και Μητροπάνου, είχε σαν αποτέλεσμα ένα μουσικό ταξίδι στα «Πικροσάββατά» μας στις στιγμές της ζωής μας, ίσως σε εκείνες που δεν ξέρουμε πως υπάρχουν.Δυο μεγάλοι δημιουργοί, και ένας ερμηνευτής που η φωνή του κάνει τα τραγούδια να χτυπάνε σαν «σφυριές» στο σήμερα.
«ΤΑ ΠΙΚΡΟΣΑΒΒΑΤΑ» αν και είναι μια παλιά δισκογραφική δουλειά, είναι αυτό που λέμε «Διαχρονική». Είναι ίσως μια «γέφυρα» στις στιγμές του χθες με την πραγματικότητα, τα όνειρα και τα παράπονα του σήμερα. Μόνο που το χθες, ήταν πιο απλό, πιο ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ από το σήμερα, το σύνθετο, το δύσκολο, το χωρίς όνειρα.

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος για ακόμα μια φορά μέσα από την Λαϊκή του ποίηση ζωγραφίζει μικρά και μεγάλα γεγονότα, κάποιες αλήθειες και όνειρα μέσα από τις φτωχογειτονιές και μας τα δίνει για να γίνουν ένα με την καθημερινότητα μας. Ο Μίκης Θεοδωράκης από την δική του μεριά, στολίζει με τα δικά του «λαϊκά μοτίβα» αυτά τα πανέμορφα ποιήματα, τα τόσο απλά και ανθρώπινα.

«Όλα τα πικροσάββατα στο καπηλειό τα πίναμεΚανέναν δεν κερνούσαμε μόνο του χάρου δίναμε»…..Μια καταπληκτική δισκογραφική δουλειά, η οποία πρέπει να υπάρχει σε όλες τις δισκοθήκες.

«ΣΑΝ ΠΑΛΙΟ ΣΙΝΕΜΑ»

Ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο το οποίο αξίζει να αποκτήσουμε όλοι!
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «ΣΥΓΡΟΝΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ», το βιβλίο του δημοσιογράφου ΑΝΤΩΝΗ ΠΡΕΚΑ, που φέρει τον τίτλο «ΣΑΝ ΠΑΛΙΟ ΣΙΝΕΜΑ»!
Πρόκειται για το πρώτο μέρος, από βιογραφίες των ηθοποιών της μεγάλης οθόνης.
Περιέχει τριανταδυο «πορτρέτα» ηθοποιών (όπως λέει στην παρουσίαση ο συγγραφέας), δικών μας ανθρώπων, που τους βλέπουμε σχεδόν κάθε μέρα στην τηλεόραση από τις ασπρόμαυρες, αλλά και έγχρωμες ταινίες τους.
Όπως πολύ σωστά λέει ο Αντώνης Πρεκας, βλέπουμε αυτούς τους ανθρώπους, τους θαυμάζουμε, αλλά δεν ξέρουμε πολλές φορές το όνομα τους, πόσο μάλλον την ιστορία, αλλά και την πορεία τους στην τέχνη!
Είναι ένα εκπληκτικό βιβλίο, το οποίο πρωτοκυκλοφορησε το 2003, και μέσα στην ίδια χρονιά είχε δυο επανεκδόσεις.
Διαβάζοντας το, νοιώθεις μια «ζεστασιά», νοιώθεις να έρχονται κοντά σου, πλάι σου, οι άνθρωποι αυτοί που μεγάλωσες μαζί τους, που γέλασες, η συγκινήθηκες, παρακολουθώντας τους να παίζουν στο «πανί», η στην μικρή οθόνη.
Ας γνωρίσουμε και τον συγγραφέα του βιβλίου «ΣΑΝ ΠΑΛΙΟ ΣΙΝΕΜΑ», τον άνθρωπο που φέρνει κοντά μας τον Ελληνικό Κινηματογράφο, και τους ανθρώπους του.
Ο Αντώνης Πρεκας, γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου το 1960.
Είναι παντρεμένος με την Δημοσιογράφο Ελσα Συμεωνισου, και έχουν δυο παιδιά.
Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στην ΑΣΠΕ και υποκριτική στις Δραματικές Σχολές Εθνικού Ωδείου, και Ωδείου Αθηνών.
Από το 1979 εργάζεται ως δημοσιογράφος κυρίως σε μεγάλες Αθηναϊκές εφημερίδες, αλλά και σε περιοδικά, και κατά καιρούς στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο.
Στον κινηματογράφο έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 10 ταινίες, και σε δυο σήριαλ στην τηλεόραση.
«Αρραβωνιάσματα» (ΕΤ 1-1983),και «Άλλη το πρωί, άλλη το βράδυ» (Mega 1994).
Σκηνοθέτησε περισσότερες από 20 θεατρικές παραστάσεις, και έγραψε και επιμελήθηκε ποιητικές βραδιές σε μορφή πολυθεαματος μεταξύ άλλων για τους : Κώστα Βάρναλη, Κώστα Καβάφη, για το Δημοτικό τραγούδι, και άλλα.
Έγραψε επίσης θεατρικά έργα, και διασκεύασε για το θέατρο τα διηγήματα του Αντώνη Σαμαράκη «Οδός Ταχυδρομείου», και «Γραφείο ιδεών».
Έχει γράψει και αρκετά βιβλία!
1977: «Όπως τα βλέπω», ποιήματα.
1981: «Σημάδια του καιρού», ποιήματα.
1988: «Συμφωνίες και δωδεκαλογοι», ποιήματα.
1996: «Σπονδές ασπόνδυλων», ποιήματα (εκδόσεις Πατάκη).
Το 2000, ήταν ο διευθυντής έκδοσης CD ROM με την ιστορία της Ελληνικής τηλεόρασης, το οποίο κυκλοφόρησε από το «TV ΕΘΝΟΣ», με επιμέλεια κειμένων της Ρένας Θεολογιδου.
Θα μπορούσα να γράψω πολλά ακόμα για τον Αντώνη Πρεκα, για τις εφημερίδες στις οποίες εργάστηκε, και άλλα πολλά, αλλά δεν νομίζω να χρειάζεται.
Αποκτήστε ΟΛΟΙ τον ΠΡΩΤΟ τόμο του βιβλίου «ΣΑΝ ΠΑΛΙΟ ΣΙΝΕΜΑ», και γνωρίστε τριανταδυο αστέρια του κινηματογράφου μας.
Ζαννινο, Παντελής Ζερβός, Σαπφώ Νοταρά, Νίκος Φερμας, Αθηνόδωρος Προυσαλης, Σουλη Σαμπαχ, Δημήτρης Νικολαιδης, Αντώνης Παπαδόπουλος, και άλλοι πολλοί μεγάλοι ηθοποιοί, θα σας «σφίξουν το χέρι», για την γνωριμία.
«ΣΑΝ ΠΑΛΙΟ ΣΙΝΕΜΑ»!
Καλή ανάγνωση.

ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ

Ένα μικρό αφιέρωμα, σε έναν ΜΕΓΑΛΟ ηθοποιό!
Ο Λάμπρος Κωνσταντάρας γεννήθηκε στις 13 Μαρτίου του 1913 στην οδό Πλουτάρχου 13 και σύμφωνα με τον γιο του Δημήτρη «τον ενοχλούσε η αλληλουχία του 13 στη ζωή του, αλλά όντας και φοβητσιάρης είχε βρει τρόπο να το ξεπερνά» Ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας χρυσοχόων της Κωνσταντινούπολης που εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα πριν αρχίσουν τα προβλήματα με τους Έλληνες της Πόλης.
Λόγω ακριβώς της καταγωγής αλλά και της οικονομικής ευμάρειας της οικογένειας, δόθηκε στον Λάμπρο καλή ανατροφή και μόρφωση.
Το πραγματικό επίθετο της οικογένειας ήταν Τσολάογλου (άλλαξε λίγο πριν από την Επανάσταση του 1821, οπότε ο πρόγονός του Κωνσταντίνος με τη δυνατή φωνή, τη φωνή σαν «αντάρα», έγινε Κώστας ο Αντάρας, δηλαδή Κωνσταντάρας).
Η οικογένεια Κωνσταντάρα προόριζε τον Λάμπρο για αξιωματικό του Ναυτικού ή για bijoutier, σύμφωνα με την οικογενειακή παράδοση.
Τον έστειλαν λοιπόν αρχικά στη Σχολή Υπαξιωματικών της Κέρκυρας, αλλά ο Λάμπρος το’σκασε και χώθηκε σε ένα καράβι που πήγαινε για Πειραιά, γλιτώνοντας παράλληλα το στρατοδικείο, ίσως και τη φυλάκιση, χάρη στην επέμβαση ενός θείου του συνταγματάρχη.
Στη συνέχεια, το 1931, τον έστειλαν στο Παρίσι για να ειδικευτεί στα μυστικά της κοσμηματοποϊίας και να γίνει εκτιμητής πολύτιμων λίθων. Ο Λάμπρος έδειχνε να αποδέχεται την επιλογή της οικογένειας, αργότερα όμως οι δικοί του ανακάλυψαν ότι τα χρήματα που του έστελναν εκείνος τα χρησιμοποιούσε για να εξασφαλίζει στον εαυτό του μια υπέροχη μποέμικη ζωή.
Χωρίς να διστάσει η οικογένεια Κωνσταντάρα έκοψε τα εμβάσματα και τότε ο Λάμπρος άρχισε να εργάζεται ως κομπάρσος στο θέατρο ΑΤΕΝΕ του Λουί Ζουβέ, προκειμένου να εξασφαλίζει ένα χαρτζιλίκι, αλλά παράλληλα έκανε διάφορες άλλες δουλειές.
Λίγο αργότερα, βρέθηκε να φοιτά στη Σχολή του Ζουβέ και στη συνέχεια έκανε το ντεμπούτο του στη σκηνή.
Σε λίγο άρχισε να ξεχωρίζει με το όνομα Constan Daras.
Η Κολέτ μάλιστα έγραψε «Ένας Έλλην ξεπέρασε τους Γάλλους».
Ο Κωνσταντάρας έπαιξε και στον Γαλλικό κινηματογράφο και στη συνέχεια επέστρεψε στην Αθήνα, όπου έπαιξε με την κα Κατερίνα στα «Παράσημα της γριούλας» και επέστρεψε στο Παρίσι για να συνεχίσει τις εμφανίσεις του στο θέατρο. Με το ξέσπασμα του πολέμου, επέστρεψε και πάλι στην Αθήνα, επιστρατεύτηκε, τραυματίστηκε και όταν απολύθηκε ξεκίνησε και πάλι την καριέρα του στην Ελλάδα. Αρχικά εμφανίστηκε στο θίασο της Κοτοπούλη συμμετέχοντας στον «Δον Ζουάν» του Ωμπέ, συνέχισε στο θίασο του Αργυρόπουλου με το «Στραβόξυλο» του Ψαθά, κ.ά.
Η πρώτη συμμετοχή του σε ελληνική ταινία έγινε το 1939 στο φιλμ «Το τραγούδι του γυρισμού». Ακολούθησαν πλήθος ταινιών (πάνω από εβδομήντα) μεταξύ των οποίων αναφέρουμε ενδεικτικά: «Φωνή της καρδιάς», «Ραγισμένες καρδιές», «Καταδρομή», «Μαρίνα», «Διακοπές στην Αίγινα», «Η Αλίκη στο ναυτικό», «Η Λίζα και η άλλη», «Η χαρτοπαίχτρα», «Ο γεροντοκόρος», «Υιέ μου υιέ μου», «Υπάρχει και φιλότιμο», «Ο στρίγκλος που έγινε αρνάκι», «Ο φαφλατάς», «Κάτι κουρασμένα παλικάρια», «Τζένη Τζένη», «Ο μπλοφατζής» (κέρδισε το βραβείο Α΄ ανδρικού ρόλου στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης), κ.ά.
Η παρουσία του Λάμπρου Κωνσταντάρα υπήρξε ιδιαίτερα έντονη στο θέατρο.
Αφού αρχικά, όπως είπαμε, συμμετείχε σε διάφορους θιάσους, πολύ γρήγορα χρίστηκε πρωταγωνιστής, παίζοντας για αρκετές σεζόν με την κα Κατερίνα, ως συνθιασάρχης, στη συνέχεια με τον Μάνο Κατράκη, με τη Μιράντα, με την Έλσα Βεργή, τη Βίλμα Κύρου, την Τζένη Καρέζη, την Μάρω Κοντού, την Έλλη Λαμπέτη κ.ά., παρουσιάζοντας έργα όπως «Η θεατρίνα» του Σώμερσετ Μωμ, «Παράξενο Ιντερμέτζο» του Ευγένιου Ο’ Νηλ, «Ροζ αμαρτία» των Ν. Τσιφόρου- Πολ. Βασιλειάδη, «Κρατικές υποθέσεις» του Λουί Βερνέιγ, «Η βροχή» του Σώμερσετ Μωμ, «Κάτι κουρασμένα παλικάρια» των Ασ. Γιαλαμά –Κ. Πρετεντέρη, «Τσιν-Τσιν» του Φρανσουά Μπιλετντό, κ.ά.
Η τελευταία θεατρική δουλειά του Λάμπρου Κωνσταντάρα παρουσιάστηκε την περίοδο 1978-79 στο θέατρο ΔΙΑΝΑ με το έργο»Τρελές επαφές ρωμέικου τύπου» του Κώστα Πρετεντέρη, ενώ η τελευταία του εμφάνιση στη μεγάλη οθόνη ήταν με την ταινία «Ο Λαμπρούκος μπαλαντέρ» (1981).
Αλησμόνητη ήταν και η εμφάνισή του στην τηλεόραση με το σίριαλ «Εκείνες κι εγώ», που ξεκίνησε να προβάλλεται στην ΥΕΝΕΔ το 1976
Ο Λάμπρος παντρεύτηκε δυο φορές.
Το 1945 με την Γιούλη Γεωργοπούλου από την οποία απέκτησε τον γιο του Δημήτρη (γνωστό δημοσιογράφο), και το 1971 με την Φιλιώ Κεκάτου.
Ο Λάμπρος Κωνσταντάρας έφυγε τον Ιούνιο του 1985, αλλά εξακολουθεί να γοητεύει το κοινό που τον αγάπησε και τον παρακολούθησε καθ’όλη τη διάρκεια της πολύχρονης καριέρας του, απολαμβάνοντας το πληθωρικό ταλέντο του σε ρόλος που τον χαρακτήρισαν. Για όλους ο Λάμπρος Κωνσταντάρας θα είναι πάντα ο αγαπημένος γλεντζές, ο αρχοντάνθρωπος της ελληνικής μεγάλης οθόνης, ο εκπληκτικός Μαυρογυαλούρος, ο αμετανόητος μπλοφατζής, το χαριτωμένο γεροντοπαλίκαρο που όταν ερωτευόταν άκουγε μέσα του το χλιμίντρισμα του αλόγου, ο γλυκός πατέρας της Αλίκης, ένας από τους πιο αγαπημένος έλληνες ηθοποιούς. (Όλα τα στοιχεία και το φωτογραφικό υλικό προέρχονται από το βιβλίο του Δημήτρη Κωνσταντάρα «μέσα από τα δικά μου μάτια -Λάμπρος Κωνσταντάρας», Εκδόσεις Καστανιώτης, 1997)!

ΣΚΟΡΠΙΟΙ ΣΤΙΧΟΙ ΡΕΜΠΕΤΙΚΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ

Είναι η πιο κατάλληλη στιγμή, να δούμε κάποια «σκόρπια» ρεμπέτικα στιχάκια, τα οποία αποτελούν τους «αντιπροσώπους» των διαφόρων κατηγοριών στις οποίες κατατάσσονται τα ρεμπέτικα τραγούδια. Θα δούμε αποσπάσματα από τραγούδια της φυλακής, της αγάπης, του τεκέ, της ταβέρνας, της ξενιτιάς, της μαγκιάς, κλπ. Τραγούδια «άγνωστων» και μη δημιουργών, που τα τραγουδάμε ακόμα και σήμερα, μόνο που πολλές από τις σημερινές αποδώσεις από καλλιτέχνες είναι κακές διασκευές. Όπως τα δημοτικά τραγούδια, έτσι και πολλά ρεμπέτικα κυκλοφορούσαν παλιά σε διάφορες «παραλλαγές». Ας πάρουμε για παράδειγμα τον ΣΑΚΑΦΛΙΑ, όχι του Βασίλη Τσιτσάνη, αλλά το παλιό «μουρμούρικο» Στα Τρίκαλα μες τη στενή Βαρέσαν ένα μπελαλή. Βαρέσανε το Σακαφλιά Πούχε ντερβίσικη καρδιά. Στην Προύσα ήταν ξακουστός Στην Μενεμένη διαλεχτός Ήταν στο τάγμα Τουμπεκί Στη Μεραρχία Μελανθή. Στο συγκεκριμένο τραγούδι, ο Τσιτσάνης έδωσε ένα άλλο χρώμα, μια ξεχωριστή ομορφιά, αφαιρώντας (εν μέρει) τα «σκληρά» στοιχεία του, χωρίς όμως να χάσει το τραγούδι το νόημα του. Τέτοιο ντερβίσικο παιδί Το κλαίμε όλοι μας μαζί…… Δεν τον ξεχνάμε βρε παιδιά, Τον φίλο μας τον Σακαφλιά, κλπ…. Εδώ να πω, ότι τραγούδια με θέμα τους τον Σακαφλιά (η Σακαβλιά), κυκλοφορούν πάνω από δέκα, με διαφορετικό στίχο. Ένα άλλο ρεμπέτικο που κυκλοφορεί σε αρκετές παραλλαγές, είναι «Οι Λαχανάδες» (κάτω στα λεμονάδικα) του Βαγγέλη Παπάζογλου (Αγγούρη). Ο Παπάζογλου, εμπνευσμένος από το παλιό «μουρμούρικο» έγραψε! Κάτω στα λεμονάδικα, έγινε φασαρία Δυο λαχανάδες πιασανε, που ‘κάναν τη κυρία! Το παλιό μουρμούρικο ξεκινάει διαφορετικά, έχοντας όμως μέσα στους στίχους και αυτόν του Παπάζογλου. Κάτω στα Λεμονάδικα έγινε φασαρία Στα χέρια πιάστηκ’ ο Θωμάς, μαζί με τον Ηλία. Βρε ‘συ Θωμά, μη κάνεις φασαρίες Γιατί θα μπλέξεις άσχημα, και θα ‘χεις ιστορίες, κλπ. Το συγκεκριμένο μουρμούρικο με την αρχική του μορφή, είχα την τύχη να το ακούσω πριν από είκοσι χρόνια σε μια ταβέρνα στο Βόλο, τραγουδισμένο από τους Μιλάνους. Από ένα άλλο μουρμούρικο τραγούδι, ο Γιώργος Μουφλουζέλης άντλησε στοιχεία για να γράψει το «Που ‘σουν μάγκα το χειμώνα». Πούσουν μάγκα το χειμώνα, και το καλοκαίρι ακόμα Ημουνα ψηλά στα αυλάκια, στις δροσιές και στα ρουμάνια Τρεις ελιές και μια βαμμένη Αγαπώ μια παντρεμένη. Ο Μουφλουζέλης έγραψε. Πούσουν μάγκα το χειμώνα, που την είχες την κρυψώνα Ήμουνα στη γη βελόνι, που πατάς και σε αγκυλώνει κλπ. Το ρεμπέτικο τραγούδι, έχει πραγματικούς θησαυρούς, αλλά δυστυχώς αγνοήθηκαν, και αγνοούνται ακόμα και σήμερα. Συνεχίζοντας, πάμε στα τραγούδια που τα έχουν κατατάξει στην κατηγορία της «Ανατολής». Εδώ, ανακαλύπτουμε ρεμπέτικα που μας κάνουν να ονειρευόμαστε, και να ταξιδεύουμε, τραγούδια «απλά», αλλά και ΜΕΓΑΛΑ, που μιλούν στην ψυχή του καθενός! Τραγούδια που μας βοηθούν μέσα από το «ταξίδι» στο όποιο μας πηγαίνουν, να βρούμε την «γιατρειά» στον πόνο, στον καημό! Ένα υπέροχο τραγούδι είναι η «Μάγισσα της Αραπιάς», του Βασίλη Τσιτσάνη. Θα πάω εκεί στην Αραπιά, γιατί μ’ έχουν μιλήσει Για μια μεγάλη μάγισσα, τα μάγια να μου λύσει. Πόσοι αλήθεια, ακόμα και σήμερα, στην εποχή της «προόδου» δεν ταξιδεύουν εκεί, στην Αραπιά, ψάχνοντας τη δική τους μάγισσα, που θα τους λύσει τα μάγια; Άλλωστε, τα «μάγια» λύνονται εύκολα όταν νοιώθουμε ότι το τραγούδι που ακούμε μιλά για αυτό που βιώνουμε. Ένα άλλο τραγούδι του Τσιτσανη, μας ταξιδεύει στην Παραγουάη, και μάλιστα στα «φίνα ακρογιάλια» της χώρας αυτής! Μες την Παραγουάη, σε φίνο ακρογιάλι Θα στήσουμε τσαντίρι ζηλευτό Θα πίνουμε σαμπάνια, πριν πάμε για τα μπάνια Με μπουζουκάκι έξυπνο τρελό. Το ρεμπέτικο μας ταξιδεύει, ονειρεύεται μαζί μας, και βάζει «ακρογιάλια» ακόμα και εκεί που δεν υπάρχουν. Μας παρασύρει σε Νύχτες Μαγικές Ονειρεμένες, και μας θυμίζει τις τρέλες που νοσταλγούμε, που επιθυμούμε. Σας μιλάω με καημό, με σπαραγμό Για τόσες τρέλες που νοσταλγώ Αραπίνες λάγνες ερωτιάρες Με ουίσκι με γλυκές κιθάρες γλέντι και πιοτό Αραπίνες μάτια φλογισμένα Και κορμιά φιδίσια καμωμένα, σαν εξωτικά. Δεν έχει καμία απολύτως σημασία, αν τα τραγούδια αυτά έχουν γραφτεί το 1920, το 1930, η το 1950. Σημασία έχει ότι μιλούν για στιγμές από την ζωή μας. Για μικρούς και μεγάλους καημούς, για χαρές, όνειρα και λύπες! Από τα «σκόρπια στιχάκια» λοιπόν, στην καθημερινότητα μας.

ΠΕΡΙ ΡΙΖΙΤΙΚΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ

Παρόλο που έκανα παλαιότερα ένα αφιέρωμα στους «Πρωτομάστορες» της Κρητικής Μουσικής, θέλω να κάνω μια διευκρίνιση – παρουσίαση μιας πολύ ξεχωριστής κατηγορίας τραγουδιών, των «Ριζίτικων». Θα γνωρίσουμε λοιπόν την ιστορία των ριζίτικων μέσα από λίγες γραμμές. Ριζίτικα είναι τα παραδοσιακά τραγούδια της Κρήτης, τα οποία δεν συνοδεύονται από χορό. Δημιουργήθηκαν στις ορεινές περιοχές του νομού Χανίων και συγκεκριμένα στα Χανιώτικα Λευκά Όρη...Ο όρος «Ριζίτικα» προήλθε από την λέξη ρίζα όπου στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι οι ρίζες-πρόποδες των βουνών. Τα ριζίτικα περιέχουν δεκαπεντασύλλαβο στοίχο με ομοιοκαταληξία και κατά την διάρκεια του τραγουδιού οι τραγουδιστές μπορούν να πουν κάποιο επιφώνημα. Τα ριζίτικα τραγούδια δεν είναι προϊόντα στιγμιαίας έκφρασης όπως οι μαντινάδες αλλά είναι αποτέλεσμα της συνολικής ανθρώπινης σκέψης της κρητικής ψυχής και σπάνια μιλούν για προσωπικά προβλήματα παρά μόνο για προβλήματα του ανθρώπινου γένους.Μορφολογικά, τα ριζίτικα μπορούμε να τα χωρίσουμε σε δυο μεγάλες κατηγορίες. Τα ριζίτικα «της τάβλας» και τα ριζίτικα «της στράτας». Τα ριζίτικα της τάβλας ακούγονται κατά την διάρκεια κάποιου γεύματος η κάποιας εκδήλωσης χωρίς όμως την συνοδεία μουσικών οργάνων. Σε αντίθεση με εκείνα της τάβλας, τα ριζίτικα της στράτας συνοδεύονται από μουσικά όργανα και ακούγονται κατά την διάρκεια κάποιας πορείας(π.χ. γαμήλια πομπή)Χρονολογικά, τα ριζίτικα τοποθετούνται από τα Βυζαντινά χρόνια μέχρι και σήμερα Η τελευταία γόνιμη περίοδος δημιουργίας ριζίτικων τραγουδιών ήταν η περίοδος της Γερμανικής κατοχής στην Κρήτη και από τότε συνεχώς ανακυκλώνονται .Παραδείγματα ριζίτικων τραγουδιών:Ηρωικά η Ακριτικά ριζίτικα. Είναι τα ριζίτικα τα οποία εξυμνούν τους άθλους των ηρώων της εποχής των ακριτών και παραδίδουν τους μύθους και τους θρύλους στις επόμενες γενιές. Τα ριζίτικα αυτά είναι γεμάτα από πολεμική και ηρωική πνοή, παλικαριά των πολεμικών ηρώων, αντικατοπτρίζοντας την ψυχή του Ελληνικού λαού.«Αγρίμια και αγριμάκια μου ,λάφια μου μερωμέναπέτε μου που ν’ οι τόποι σας και πουν τα χειμαδιά σας....»Ερωτικά ριζίτικα. Είναι τα ριζίτικα που εκφράζουν την αισθηματικότητα του κρητικού λαού με θέρμη για την ερωτική αγάπη και να παίνεσε τα κάλλη ενός αγαπημένου προσώπου ή να εκφράσει τον ερωτικό καημό του.«Μιαν έμορφη χτενίζεται στου φεγγαριού τον δίσκογη πάει για την εκκλησία γη ένα πούλι αναμένει.Χριστέ μου και να’ μουνε πουλί , Χριστέ μου να’ μου φεγγάρι...»Ριζίτικα της ξενιτιάς. Είναι τα ριζίτικα όπου αντικατοπτρίζονται με τα μελανότερα χρώματα, τα βάσανα που έχει ο ξενιτεμός και για εκείνους που φεύγουν αλλά και για εκείνους που περιμένουν για χρόνια την επάνοδο αγαπημένων προσώπων.«Δεν πάω μα στην ξενιτιά, φοβούμαι μην ποθάνω,με τα ματάκια μ’ είδα γω τσι πως τσι θα’βγουν...»Μοιρολόγια. Είναι εκείνα τα ριζίτικα που είναι από τα πιο λυρικά προϊόντα του ευαίσθητου κρητικού λαού, περιέχοντας στους στίχους τους πολύ τραγικότητα όση και τα περιστατικά από τα οποία εμπνέονται.«Ιντα ΄χετε γυρού γυρού κι είναι βαριά η καρδιά σαςδεν τρώτε και δεν πίνετε και δεν χαροκοπάτεπριν έρθει ο χάρος να μας βρει να μας εδιαγουμίσεινα διαγουμίσει τσι γενιές και να διαλέξει τσι άντρες…» Βλέπουμε πολλές ομοιότητες των Ριζίτικων τραγουδιών, με εκείνα της υπόλοιπης χώρας. Είναι χαρακτηριστική η ομορφιά και η απλότητα τους. Δυστυχώς, κάποια από τα ριζίτικα κυκλοφόρησαν στην δισκογραφία το 1975, διασκευασμένα, χάνοντας την αρχική τους ομορφιά. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και κυκλοφορούν ηχογραφήσεις στην αρχική μορφή των τραγουδιών αυτών. http://www.aerakis.net/. Σ΄ αυτή την ηλεκτρονική διεύθυνση, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν ιστορικά στοιχεία, και να παραγγείλουν Κρητικά τραγούδια!

ΠΑΠΑ ΑΓΓΕΛΟΣ ΨΥΛΛΑΚΗΣ (ΣΦΑΚΙΑΝΟΜΑΔΑΡΙΤΗΣ).

Μια από τις «μορφές» της Κρήτης, ήταν ο Παπά Άγγελος Ψυλλάκης, ο λεγόμενος και «Σφακιανομαδαρίτης»!
Σφακιανός στην καταγωγή, ήταν εφημέριος του ιερού ναού του αγίου Χαραλάμπους στα Λενταριανά (συνοικία των Χανίων).
Ανέπτυξε μεγάλο κοινωνικό έργο στην περιοχή, ασχολήθηκε όμως συστηματικά και με το ριζίτικο τραγούδι, τραγουδώντας, από τη δεκαετία του ’70, σε πολλές μουσικές εκδηλώσεις, καθώς και σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές.
Η παρουσία του προκάλεσε αρκετές συζητήσεις, όπως συμβαίνει σε κάθε ρηξικέλευθη πρωτοβουλία· υπομένοντας τις συζητήσεις αυτές, κατ’ ουσίαν άνοιξε το δρόμο για την επίσημη ενασχόληση του κλήρου με την παραδοσιακή μας μουσική –ενασχόληση που υπήρχε και πριν, κατά περιπτώσεις, στα ελληνικά χωριά, αλλά δεν είχε λάβει ορατή μορφή στη σύγχρονη κοινωνία μέχρι τότε.
Το 1976 εξέδωσε το δίσκο Οι ρίζες της γενιάς μου, τ’ αληθινά ριζίτικα (Pan-Vox A/A4551), ο οποίος το 1997, λίγο μετά το θάνατό του, επανακυκλοφόρησε σε ψηφιακή μορφή (CD) από την ΜΒΙ (SPV 9).
Το 1978 εξέδωσε το δίσκο Το τραγούδι του Δασκαλογιάννη (Calyrso A/A6953), όπου περιλαμβάνονται αρκετά ακόμη ριζίτικα και μεγάλο μέρος του ομώνυμου έπους του 1876 που διεκτραγωδεί μεγαλειωδώς την επανάσταση του 1770 και το μαρτυρικό τέλος του Σφακιανού αρχηγού Ιωάννη Βλάχου (Δασκαλογιάννη).
Στο δίσκο αυτό συνοδεύεται με τη λύρα του Χαράλαμπου Γαργανουράκη (μελωδία στο τραγούδι, ισοκράτημα στα ριζίτικα).
Σχεδίαζε και τρίτο δίσκο κατά το 1994, αλλά τον πρόλαβε ο θάνατος.
Το ύφος του ήταν ιδιότυπο και προσέγγιζε περισσότερο το ύφος της εκκλησιαστικής μουσικής παρά το λαϊκό ύφος του ριζίτικου τραγουδιού, πράγμα που προκάλεσε πολλές επικρίσεις και επηρέασε την αποδοχή του έργου του από το κοινό των περιοχών, στις οποίες παραδοσιακά αναπτύχθηκε το ριζίτικο.
Μετά από μακροχρόνια επώδυνη πάλη με την επάρατη νόσο και ενώ προσωρινά φάνηκε να την ξεπερνά, παρέδωσε το πνεύμα την άνοιξη του 1996, σε ηλικία 62 ετών.
Κηδεύτηκε στα Λενταριανά, όπου ήταν και η ενορία του, παρουσία πλήθους κόσμου και εκπροσώπων των τοπικών αρχών.
Όταν πρωτοάκουσα τον Παπά Άγγελο να τραγουδά, συγκλονίστηκα.
Φωνή καθάρια, βροντερή, που σε ανέβαζε στον Ψηλορείτη χάραμα, και αγνάντευες τα «μενεξελιά» χρώματα της ανατολής.
Και ήταν τα τραγούδια από το δίσκο «ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΑΣ ΜΟΥ» που με έκαναν να δω με άλλο μάτι τα ριζίτικα.
Όχι εκείνα τα εμπορικά, τα ενορχηστρωμένα από τον Γιάννη Μαρκόπουλο και τραγουδισμένα από τον αξέχαστο Νίκο Ξυλούρη.
Και εκείνα ήταν πανέμορφα.
Ο Παπά Άγγελος τραγουδούσε ριζίτικα, και νόμιζες ότι ήσουν μαζί με τους «καπεταναίους» στο βουνό.
Σε καθήλωνε.
Τι είναι όμως τα «ριζίτικα»;
Γράφει ο Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης!
«Τα ριζίτικα είναι μη χορευτικά τραγούδια των ορεινών περιοχών της δυτικής Κρήτης. Γεννήθηκαν και λειτούργησαν στα ορεινά του νομού Χανίων, αλλά τουλάχιστον από τις αρχές του 20ου αιώνα ή μάλλον ήδη από τον 19ο έχουν εισαχθεί και στις ρεθεμνιώτικες επαρχίες, όπου και γεννήθηκαν κάποια απ’ αυτά.
Ο όρος «ριζίτικα» δεν εχρησιμοποιείτο από τους ίδιους τους τραγουδιστές τους, αλλά επινοήθηκε από ερευνητές, επειδή επρόκειτο για τραγούδια της ρίζας, δηλ. των πλαγιών των βουνών και κυρίως των Λευκών Ορέων (Μαδάρες)…….
Ως προς τη χρονική τους προέλευση έχουν καταγραφεί τραγούδια που η δημιουργία τους, από εσωτερικές ενδείξεις, τοποθετείται στα βυζαντινά χρόνια, στην Ενετοκρατία, στην Τουρκοκρατία και στον 20ο αιώνα, μέχρι και σήμερα.
Η τελευταία γόνιμη περίοδος δημιουργίας ριζίτικων τραγουδιών ήταν, όπως φαίνεται, η περίοδος της Κατοχής (1941-1944)….»
Γνωρίστε και εσείς τον Παπά Άγγελο Ψυλλάκη, τον Σφακιανομαδαρίτη μέσα από τα Ριζίτικα τραγούδια του «ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΑΣ ΜΟΥ».

ΜΑΡΚΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ - Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ

Ο Βαμβακάρης γεννήθηκε στην Άνω Χώρα της Σύρου, τον Μάη του 1905, από πολύ φτωχούς γονείς! Η ζωή του ήταν γεμάτη από πίκρες, και δυσκολίες, και από το καθημερινό κυνήγι του μεροκάματου! Έκανε ένα σωρό δουλειές, όπως γδάρτης στα σφαγεία, υπάλληλος σε μπακάλικο, εφημεριδοπώλης, λούστρος, και άλλες! Γύρω στα 1924, ο Μάρκος πρωτοείδε και πρωτοακουσε από κοντά μπουζούκι. Μάλιστα, μέσα στο σπίτι του, από κάποιον Αιβαλιωτη, φίλο του πατέρα του! Αυτό ήταν!
Ο Μάρκος πήρε όρκο βαρύ, ότι θα έκοβε το χέρι του αν δεν μάθαινε το όργανο! Τόσο πολύ του άρεσε, και το "έμαθε" πολύ καλά! Σύντομα έγινε ασυναγώνιστος μπουζουξής, και πριν το 1930, είχε γράψει και τα πρώτα του τραγούδια, τα οποία αργότερα τα γραμμοφώνησε! Πάνω από 500 τραγούδια του γύρισε σε δίσκο, αλλά ερμήνευσε και τραγούδια άλλων συνθετών! Ο πρώτος του δίσκος, κυκλοφόρησε από την εταιρία ODEON το 1933, και περιείχε από τη μια πλευρά το τραγούδι "Πως θα 'θελα να ρχοσουνα" (το καραντουζενι), ενώ από την άλλη ένα ορχηστρικό κομμάτι, τη μελωδία ενός άλλου συνθέτη!
Ο Βαμβακάρης "γεννούσε" συνέχεια τραγούδια! Έγραψε απ' όλα τα είδη τραγουδιών (χασικλίδικα, μάγκικα, ρεμπέτικες καντάδες, κλπ), τραγουδώντας πάντα (μέχρι και το 1955) ο ίδιος! Μετά το 1958, ο Μάρκος αποσύρθηκε από το πάλκο! Επανεμφανίστηκε το 1966, σε μπουάτ της Πλάκας, σε ένα χώρο ασφυκτικά γεμάτο από άτομα όλων των ηλικιών! Την ίδια χρονιά, ο Μάρκος σε συναυλία στο θέατρο "ΚΕΝΤΡΙΚΟΝ", αποθεώθηκε στην κυριολεξία απ' τον κόσμο!
Στη συναυλία αυτή, ο ποιητής μας ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ χειροκροτούσε όρθιος και φώναζε: "ΜΑΡΚΟ ΜΑΣ ΝΑ ΜΗΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΠΟΤΕ"! Ο Βαμβακάρης, δεν ένοιωσε καλά, και είπε : "Ρε παιδιά, για πιάστε με, δεν είμαι σοι"! Η τελευταία εμφάνιση του Μάρκου ήταν το 1971, το Νοεμβρη στη "ΜΑΡΓΩ", ένα χρόνο πριν "φύγει"! Ο Μάρκος άφησε τρεις γιους, το ΣΤΕΛΙΟ, το ΔΟΜΕΝΙΚΟ, και τον ΒΑΣΙΛΗ! Ο Στέλιος και ο Δομενικος, ακλούθησαν τα βήματα του Μάρκου στην Μουσική, ενώ ο Βασίλης πήρε το δρόμο της θάλασσας! Είναι αρχικαπετάνιος!
Δεν θα αναφερθώ στα τραγούδια του Μάρκου, γιατί θα γράφω μέχρι αύριο! Θα αναφερθώ όμως σε ένα περιστατικό, που "φωτογραφίζει" την γαϊδουριά, και αχαριστία των εταιριών! Παρόλο που οι εταιρίες θησαύρισαν κυριολεκτικά από τους ρεμπέτες, μόλις εμφανιστήκαν οι πρώτοι "σουξεδιαρηδες" (τότε) τραγουδιστές, αλλά και δημιουργοί, δεν δίστασαν να κλείσουν κατάμουτρα τις πόρτες τους στα ΙΕΡΑ ΤΕΡΑΤΑ, στους ΡΕΜΠΕΤΕΣ! Δεν δίστασαν να τους φερθούν κάποιοι, σαν σε σκουπίδια!
Ο Μάρκος, είχε πάει στον παραγωγό εταιρίας, να του δώσει κάποια τραγούδια του, και εκείνος, αφού γύρισε όλο θράσος και του είπε "Ουφ ρε Μάρκο, μας έπρηξες", έδωσε μια στα χαρτιά, και τα σκόρπισε στο πάτωμα! Εκτός από τον Μάρκο, στο γραφείο του παραγωγού ήταν και ακόμα ένας νεαρός, ο οποίος έσπευσε να βοηθήσει τον παππού, τον Μάρκο, να μαζέψει απ' το πάτωμα τα τραγούδια του! Ο νεαρός αυτός, που εξοργίστηκε από την στάση του παραγωγού, ήταν ο ΔΗΜΟΣ ΜΟΥΤΣΗΣ! Έτσι γνώρισε από κοντά το Μάρκο που θαύμαζε (όπως όλοι), αυτόν που ΟΛΟΙ ΟΙ ΡΕΜΠΕΤΕΣ ΤΟΥ ΝΤΟΥΝΙΑ ΑΓΑΠΟΥΝΕ!

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΔΑΡΑΣ

"Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι το σκοτάδι είναι βαθύ κι όμως ένα παλικάρι δεν μπορεί να κοιμηθεί".
Φίλοι μου, σας παρουσιάζω τον ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΚΑΛΔΑΡΑ! Ο Καλδάρας, γεννήθηκε το 1922 στα Τρίκαλα. Το πρώτο όργανο με το οποίο ήρθε σε επαφή, ήταν η κιθάρα ενός ξαδέλφου του, την οποία μόλις την πήρε στα χέρια του , άρχισε να την επεξεργάζεται για ώρες! Δεν χόρταινε να κοιτάζει την κιθάρα, το χρώμα, το σχήμα της, και όταν χάιδευε τις χορδές, ο ήχος τους τον έκανε να νοιώθει τέτοια ευτυχία, που δεν την άλλαζε για τίποτα! Μέσα σε ένα χρόνο, ο Απόστολος Καλδάρας, έμαθε μόνος του να παίζει κιθάρα! Όπου κι αν βρισκόταν, το μυαλό του ήταν σ' εκείνο το όργανο που τον είχε κερδίσει!
Είναι η εποχή, που ο Απόστολος Καλδάρας πάει δευτέρα γυμνασίου, είναι η εποχή, που θα "σημαδέψει" το μέλλον του, μιας και έρχεται σε επαφή με το δεύτερο όργανο που έμελε να γίνει πρώτο γι αυτόν! Το μπουζούκι! Πρέπει να πούμε, ότι τα αδέλφια της μητέρας του έπαιζαν όλα από κάποιο όργανο! Έτσι ένας θειος του που έπαιζε μπουζούκι, κατόπιν παρέμβασης της μητέρας του Αποστόλου, το χάρισε στον ανιψιό του! Ο Καλδάρας γνωρίζοντας ήδη να παίζει κιθάρα, δεν δυσκολεύτηκε να μάθει μπουζούκι! Παράλληλα, ακούγοντας στις "πλάκες" τον Μάρκο, τον Τσιτσάνη, και άλλους, μαθαίνει το "στυλ" τους, και αρχίζει και αυτός τα πρώτα βήματα στην σύνθεση!
Η κατοχή, βρίσκει τον Καλδάρα να δουλεύει για να εξοικονομήσει τα προς το ζην, σαν εργάτης σε γεωτρήσεις. Δυστυχώς όμως, λόγο του πληθωρισμού, το μεροκάματο δεν έφτανε, και έτσι, στην κατοχή, μαζί με έναν φίλο του στην κιθάρα, παίζουν για πρώτη φορά σε ένα ταβερνάκι στα Τρίκαλα, βγάζοντας το φαί της ημέρας! Η απελευθέρωση, βρίσκει τον Καλδάρα να εργάζεται στην Θεσσαλονίκη. Είναι πλέον έμπειρος μουσικός, και έχει ήδη γράψει τραγούδια, που μπορούν να γυριστούν σε δίσκο, όπως το "Μάγκας βγήκε για σεργιάνι", και άλλα! Το πρώτο του τραγούδι σε δίσκο, ήταν το ¨"Μάγκας βγήκε για σεργιάνι", και το τραγούδησε ο ΜΑΡΚΟΣ, στην ODEON, και ο ΣΤΡΑΤΟΣ στην COLUBIA!
Η παρουσία του όμως στην δισκογραφία, έγινε με ην μεσολάβηση του αξέχαστου ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ, ο οποίος όταν πήγε ο Καλδάρας στην Αθήνα, τον πήρε και τον σύστησε με τα καλύτερα λόγια στον διευθυντή της εταιρίας PARLOPHON ,τον Μάτσα! Τα θεμέλια μιας λαμπρής καριέρας, είχαν μπει, και σε λίγες μέρες , ηχογραφήθηκαν τα τραγούδια "Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι, και Εβίβα Ρεμπέτες"! Το πρώτο κέντρο στην Αθήνα που εργάστηκε, ήταν του "Μάριου", και παρόλο που έπαιρνε μικρό μεροκάματο, ήταν ικανοποιημένος, γιατί δούλευε δίπλα σε ιερά τέρατα του ρεμπέτικου (ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟ, ΧΙΩΤΗ, ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ, ΚΕΡΟΜΥΤΗ, κλπ), κάτι το οποίο ήθελε πολύ!
Σιγά-σιγά, έκανε δική του ορχήστρα! Η τελευταία χρονιά που βρίσκει τον Απόστολο Καλδάρα στο πάλκο, είναι το 1965. Τη χρονιά αυτή, δέχτηκε ένα σκληρό χτύπημα της μοίρας! Έχασε την κόρη του! Αυτό ήταν και το τέλος του Καλδάρα από το Πάλκο. Η ζωή όμως είναι σκληρή. Έπρεπε να δουλέψει για να ζήσει αυτός, και η υπόλοιπη οικογένεια του! Έτσι, περιορίστηκε να γράφει μόνο για δισκογραφία! Παρόλο το δυνατό χτύπημα που δέχτηκε, η ανάγκη να σταθεί πλάι στους δικούς του και να τους υποστηρίξει, έκανε τον Καλδάρα να γράψει τραγούδια "ΔΙΑΜΑΝΤΙΑ", μεγάλες επιτυχίες! Τα τραγούδια του, ερμήνευσαν οι μεγαλύτερες φωνές της Ελλάδας! "ΑΛΛΟΤΙΝΕΣ ΜΟΥ ΕΠΟΧΕΣ, ΑΜΑ ΘΕΣ ΝΑ ΚΛΑΨΕΙΣ ΚΛΑΨΕ, ΑΝΑΘΕΜΑ ΤΗΝ ΤΥΧΗ ΜΟΥ, ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΑΠ' Τ' ΑΛΓΕΡΙ, και άλλα πολλά!Βρε τι 'ναι τούτο το κακότι φλόγα, τι καμίνιΛες κι η Αθήνα άναψεκαι φούρνος έχει γίνει Καλέ κοπέλα, καλέ κοπέλαγια μπάνιο πάω κι αν θέλεις έλα Αν δεν γουστάρεις Φάληροτραβάμε για ΓλυφάδαΔικά μου όλα τα έξοδακαι γλέντι και βαρκάδα Καλέ κοπέλα, αν θέλεις τσάρκαπαρ' το μαγιό σου κι έμπα στη βάρκα Θα πάρεις τη δροσίτσα σουκι ό,τι ποθεί η ψυχή σουκι όταν χορτάσεις μια και δυοτραβάς για το τσαρδί σου Καλέ κοπέλα, καλέ κοπέλαγια μπάνιο πάω κι αν θέλεις έλα

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΣ

Αλήτη μ' είπες μια βραδιά χωρίς καμιά αιτία μα του αλήτη η καρδιά δε σου κρατάει κακία!
Είναι καημός, είναι σαράκι, είναι παράπονο, ένα μεγάλο παράπονο, ένα μεγάλο τραγούδι! Ο ρυθμός του, τα 9/8, η μελωδία, έδεσαν με το στίχο τόσο όμορφα, όσο μόνο ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΣ μπορούσε να πετύχει! Ένας από τους κορυφαίους συνθέτες του ρεμπέτικου, μια ξεχωριστή παρουσία στο χώρο αυτών των "παρεξηγημένων" τραγουδιών! Ο Χατζηχρήστος, γεννήθηκε στο Κοκάριαλι της Σμύρνης το 1901.
Στην Ελλάδα ήρθε το 1922, μετά από πολλές περιπέτειες που πέρασε (δραπέτευσε από τους Τούρκους την ώρα που τον πήγαιναν για εκτέλεση)! Δεξιοτέχνης μουσικός, έπαιζε μπουζούκι, κιθάρα, πιάνο, και ακορντεόν. Ο Απόστολος Χατζηχρήστος, πριν ασχοληθεί με το τραγούδι, έκανε το επάγγελμα του οξυγονοκολλητή! Πήρε το δρόμο του επαγγελματία μουσικού στα μέσα του 1933, αφήνοντας την άλλη δουλειά!
Από το ξεκίνημα του, φάνηκε η αξία του σαν μουσικός, πράγμα που τον έκανε απ' την αρχή της καριέρας του να παίζει στα καλύτερα λαικορεμπέτικα συγκροτήματα! Δούλεψε στα μεγαλύτερα κέντρα της εποχής (Δερέμπεη, Πικίνου, Κατελάνου, στο Δάσος του Βλάχου, στου Μάριου, και αλλού), μαζί με τα μεγαθήρια του τραγουδιού! Η μουσική του Χατζηχρήστου, είναι έντονα επηρεασμένη από τους "Μικρασιάτικους Ήχους"! Το "ηχόχρωμα" του, έχει κάτι διαφορετικό από των άλλων δημιουργών του ρεμπέτικου!
Έχει μια "γλύκα" η μουσική του, που συνδυάζει τη Σμυρναϊκή, και Πειραιώτικη μουσική σχολή, προσεγγίζοντας τες κάπως διαφορετικά από τον Τούντα, και άλλους! Χαρακτηριστικό των τραγουδιών του, είναι ο καημός, το παράπονο των ξεριζωμένων της προσφυγιάς, των αδικημένων, το παράπονο για τα βάσανα της ζωής! Εκτός από καταπληκτική μουσική, ο Χατζηχρήστος έγραφε και πολύ καλούς στίχους, ενώ συνεργάστηκε με τον Γιάννη Λελάκη, βάζοντας μουσική σε δικά του τραγούδια!
Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΓΟΥΝΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, είχε πει για τον Χατζηχρήστο! "Ο Αποστόλης ήταν πολύ τίμιος. Μπεσαλής, ωραίος συνεργάτης, και κορυφή συνθέτης! Ότι έγραφε, το 'βγαζε απ' το κεφάλι του. Ταλαιπωρημένος και παραπονιάρης. Αμ, τι ήθελες μετά τόσα βάσανα; Να χοροπηδά; Ο Αποστόλης με τον Παπαϊωάννου είχαν μαγαζί στη Δραπετσώνα. Δούλεψα μαζί τους! Ήταν εκεί και ο "Μπιρ Αλλάχ". Μέχρι το 1960 που σταμάτησα, δούλεψα πολλές φορές ακόμα με τον Αποστόλη.
Στου Βλάχου αυτός, εγώ, ο Μπιρ Αλλάχ, ο Στράτος, η Νανά.... Στο "Φοίνικας", στον Πειραιά, που 'ταν πίσω από το θέατρο "Ολυμπία", αυτός, εγώ, ο Μπιρ Αλλάχ, κι ο Μήτσος ο Κινέζος που τον λέγαμε, ο Χρυσίνης, ο Μαρινάκης.... Ο κινέζος είχε μια γλύκα ο μπαγάσας, ήταν ζόρικος κιθαρίστας. Με δυο κουβέντες, ο Αποστόλης ήταν σ' όλα του κύριος! Το ξέρω, γιατί τον έζησα από κοντά"!
Ο Απόστολος Χατζηχρήστος πέθανε στις 5 Ιουνίου του 1959, σε ηλικία 58 χρόνων! Στα 26 χρόνια παρουσίας του στο ρεμπέτικο και λαϊκό τραγούδι, άφησε σε εμάς σαν κληρονομιά τραγούδια "διαμάντια"! Κλείνοντας το αφιέρωμα στον Χατζηχρήστο, βάζω μερικές γραμμές από ένα πανέμορφο τραγούδι του!
"Σιγά - σιγά φίλε μου τ' αμάξι. Έφτασε η πεντάμορφη τις καρδιές να κάψει"....

ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΜΟΣΧΟΣ

Τον μεγάλο και αξέχαστο ΣΟΛΙΣΤΑ Αριστείδη Μόσχο, οι περισσότεροι (αν όχι όλοι) τον έχουμε ακουστά! Ο γλυκός ήχος από το σαντούρι του, ακούγεται σε πολλές δισκογραφικές δουλειές, τόσο παραδοσιακής μουσικής, όσο και λαϊκής, και ποιοτικής! Σήμερα σας προτείνουμε μια δουλειά, ένα μουσικό ταξίδι στην Ελλάδα, με το σαντούρι του Αριστείδη Μόσχου.
«ΤΑΞΙΔΙΑ ΜΕ ΤΟ ΣΑΝΤΟΥΡΙ-ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΜΟΣΧΟΣ»! Αυτός είναι ο τίτλος του CD που κυκλοφορεί από την δισκογραφική εταιρία LYRA, και περιέχει δεκαεπτά ορχηστικά, από διάφορες περιοχές της χώρας.
Το μεράκι, και η λατρεία του αξέχαστου Αριστείδη Μόσχου για το σαντούρι, αλλά και για την παραδοσιακή μουσική, δίνουν ένα ξεχωριστό «χρώμα» στα ακούσματα.Από τους σκοπούς της Σύμης, της Εύβοιας, της Μυτιλήνης, της Κεφαλονιάς, της Μαγνησίας, και άλλων περιοχών, ο ακροατής του CD συμμετέχει, ταξιδεύει σε μια περιήγηση από άκρη σε άκρη της Ελλάδας.
Ας θυμηθούμε κάποια στοιχεία για τον αξέχαστο ΣΟΛΙΣΤΑ, και λέω να θυμηθούμε, μιας και έκανα και στο παρελθόν μέσα από τη στήλη αφιέρωμα τόσο στον Αριστείδη Μόσχο, όσο και σε άλλους μεγάλους του Δημοτικού τραγουδιού.
Ο Αριστείδης Μόσχος γεννήθηκε στο Αγρίνιο! Ο πατέρας του έπαιζε κλαρίνο, ενώ ο παππούς του έπαιζε κλαρίνο, βιολί, και άλλα όργανα. Όταν γεννήθηκε ο Αριστείδης Μόσχος, δεν άκουγε τίποτα άλλο από μουσική. Το μισό τους σπίτι στο Αγρίνιο ήταν τόπος μελέτης των μουσικών, και πρόβας.
Την εποχή των παιδικών χρόνων του Αριστείδη, υπήρχαν τα «καφέ σανταν», και τα «καφέ αμάν», χώροι στους οποίους παιζόταν ευρωπαϊκές μουσικές, καθώς και Σμυρναίικες και Αρμένικες! Όλα αυτά τα ακούσματα, στον μικρό Αριστείδη προκαλούσαν διάφορα συναισθήματα, κάνοντας τον να νοιώθει παράξενα!
Γεγονός όμως είναι ότι τίποτα απ’ όλα αυτά δεν τον άγγιξε, καμία μουσική, κανένα όργανο, μέχρι που ο πατέρας του έφερε από την Ρουμανία ένα συγκρότημα, και ο Αριστείδης άκουσε τον Ρουμάνο να παίζει σαντούρι! Όπως αφηγήθηκε ο ίδιος, δεν μπορούσε να περιγράψει τι ένιωσε ακούγοντας τους ήχους του σαντουριού!Ήθελε να κλάψει, ήθελε να φωνάξει, ήταν πολύ μικρός, και δεν ήξερε τι ήταν αυτό που ένιωθε.
Με κλάματα και με παρακάλια κατάφερε τον πατέρα του να του πάρει ένα σαντούρι, και με μεγάλη δυσκολία κράτησαν παραπάνω τον Ρουμάνο Νέστορα Μπατση για να του δείξει σαντούρι! Αυτός ήταν και ο πρώτος του δάσκαλος. Μετά από έξι μήνες, άρχισε να παίζει σαντούρι, και μπήκε στο συγκρότημα στο Καφέ Αμάν του πατέρα του, ενώ παράλληλα πήγαινε και στα πανηγύρια, στους γάμους, σε γιορτές, μαθαίνοντας τα ήθη και τα έθιμα, και μελετώντας τη λαογραφία!
Διαδοχικά ο πατέρας του έφερνε τους καλλιτέχνες των Αθηνών στο Καφέ Αμάν, και πριν ακόμη ο Αριστείδης πάει στην Αθήνα, τους είχε γνωρίσει όλους στο Αγρίνιο! Μετά την απελευθέρωση, το 1945, βρίσκουμε τον Αριστείδη και την οικογένεια του εγκατεστημένους στην Αθήνα, και όχι μόνον αυτό, αλλά ο μικρός Αριστείδης ήταν μέσα σε κύκλο γνωστών μουσικών, και άρχισε να συνεργάζεται μαζί τους!
ΡΟΖΑ ΕΣΚΕΝΑΖΥ, ΡΙΤΑ ΑΜΠΑΤΖΗ, ΜΑΡΙΚΑ ΠΟΛΙΤΙΣΣΑ, ΚΩΣΤΑΣ ΡΟΥΚΟΥΝΑΣ, ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ, ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΠΗΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΝΟΥΡΟΣ, ΑΝΤΩΝΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ (ΝΤΑΛΓΚΑΣ), ΝΙΚΟΣ ΓΟΥΝΑΡΗΣ, ΓΙΩΤΑ ΛΥΔΙΑ, ΜΗΤΣΟΣ ΑΡΑΠΑΚΗΣ, είναι μερικά από τα μεγάλα ονόματα με τα οποία συνεργάστηκε στο ξεκίνημα του ο Μόσχος!
Αντιπροσώπευσε την χώρα μας σε πάρα πολλά μουσικοχορευτικα φεστιβάλ, έχει πάει τουλάχιστον σε τριανταδυο χώρες του κόσμου! Μέχρι και τα τελευταία του, συνεργαζόταν με τους μεγαλύτερους συνθέτες και ερμηνευτές της χώρας μας!Ο Αριστείδης Μόσχος υπήρξε ο ιδρυτής της ΠΡΩΤΗΣ σχολής παραδοσιακής μουσικής στην Ελλάδα!
Στην διάθεση σας λοιπόν είναι και η δισκογραφική δουλειά «ΤΑΞΙΔΙΑ ΜΕ ΣΑΝΤΟΥΡΙ», που κυκλοφορεί από την LYRA! Ο αξέχαστος Αριστείδης Μόσχος, μας προσκαλεί σε ένα μουσικό ταξίδι στην Ελλάδα! Ας τον ακολουθήσουμε, και καλή ακρόαση!

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΥΣ ΜΙΛΑΝΟΥΣ

Την Παρασκευή 4/5/2007 "έφυγε" και ο Κάρολος Μιλάνος. Πριν από ένα χρόνο, στις 20/4/2006, έφυγε και ο αδερφός του Νίκος. Παιδιά του Στέφανου Μιλάνου, ο οποίος το 1919 άνοιξε στον Βόλο, στην οδό Ερμού 195 (Πλατεία Αγίου Νικολάου), την ταβέρνα "Σκάλα του Μιλάνου". Η ταβέρνα μεταφέρθηκε στην οδό Ιωλκού το 1978, μετά τον θάνατο του Στέφανου Μιλάνου.Τους «Μιλάνους», και την «σκάλα» τους, τους γνωρίσαμε σε παλιότερα άρθρα – αφιερώματα.Σήμερα, έτσι σαν ένα «μνημόσυνο», θέτω στην διάθεση σας ένα άρθρο του αξέχαστου Πάνου Γεραμάνη!«ΤΡΙΑ CD ΜΕ ΓΝΗΣΙΑ ΛΑΪΚΑ ΑΠΟ ΤΗ «ΣΚΑΛΑ ΤΟΥ ΜΙΛΑΝΟΥ» ΣΤΟΝ ΒΟΛΟΚι αν επέρασαν 40 χρόνια...«Εισβολή» στο παραδοσιακό στέκι της «Σκάλας του Μιλάνου», στον Βόλο, έκανε η νέα τεχνολογία που φιλοδοξεί να γνωρίσει στο ευρύ ελληνικό κοινό μια ποιοτική και αυθεντική μουσική εργασία, που παρουσιάζει εδώ και 81(!) χρόνια η οικογένεια Μιλάνου. ΠΑΝΟΣ ΓΕΡΑΜΑΝΗΣΟ Κάρολος (μπουζούκι) και ο Νίκος Μιλάνος (κιθάρα) στην ταβέρνα τους «Σκάλα», στο κέντρο του Βόλου, όπου παίζουν και τραγουδούν κάθε βράδυΈνα πρόγραμμα με λαϊκή μουσική και τραγούδια, που παρουσιάζουν επί 40 χρόνια στην παραδοσιακή ταβέρνα της οδού Ιωλκού οι αδελφοί Κάρολος και Νίκος Μιλάνος και ο γιος τού πρώτου Στέφανος μαζί με δυο-τρεις συνεργάτες τους, πρόκειται να κυκλοφορήσει σε τρία CD. Με τη διαφορά ότι το ένα από τα CD θα προωθηθεί στο εμπόριο, ενώ τα άλλα δύο θα δοθούν επιλεκτικά από τους αδελφούς Μιλάνου σε εκλεκτούς φίλους τους, που συμμετέχουν μαζί τους σ' αυτή την ηρωική προσπάθεια για τη διατήρηση και διάδοση του γνήσιου λαϊκού τραγουδιού.Η ιστορία της ταβέρνας «Σκάλα του Μιλάνου» στον Βόλο έχει πολύ βαθιές ρίζες και έρχεται από μακριά.Το λαϊκό ταβερνάκι «Σκάλα του Μιλάνου», που πρωτολειτούργησε τον Μάιο του 1919 στην οδό Ερμού 195 (Πλατεία Αγίου Νικολάου), στον Βόλο, από τον Στέφανο Μιλάνο, έμπειρο μύστη του μπουζουκιού, γνώρισε μεγάλες δόξες, αφού αυτό το μαγαζάκι επισκέφθηκαν για ν' ακούσουν και να παίξουν τα τραγούδια τους, ο Τσιτσάνης, ο Παπαϊωάννου, ο Βαμβακάρης, ο Στράτος Παγιουμτζής, ο Μπιθικώτσης και άλλοι γνωστοί καλλιτέχνες του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού.

Ο Βασίλης Τσιτσάνης, μάλιστα, είχε δηλώσει σε εφημερίδα του Βόλου το 1957: «Έρχομαι εδώ, στη "Σκάλα του Μιλάνου" για ν' ακούσω πόσο όμορφα παίζονται τα λαϊκά τραγούδια». Και το δικαιολογούσε αυτό, γιατί πίστευε ότι τα παιδιά του Στέφανου Μιλάνου, ο Κάρολος, ο Νίκος (και κάποιες φορές ο μικρότερος Στάθης), έπαιζαν με τον δικό τους τρόπο και τραγουδούσαν συνθέσεις των πιο γνωστών και μεγάλων δημιουργών του ρεμπέτικου και του λαϊκού μας τραγουδιού.Μετά τον θάνατο του γενάρχη Στέφανου Μιλάνου, το στέκι μεταφέρθηκε στις 29 Νοεμβρίου 1978 και λειτουργεί μέχρι σήμερα σ' έναν ισόγειο μικρό χώρο της οδού Ιωλκού, στο κέντρο του Βόλου.Εκεί κάθε βράδυ ο Κάρολος με το μπουζούκι, ο Νίκος με την κιθάρα, ο νεαρός Στέφανος με μπουζούκι, κάποιοι φίλοι τους και συνεργάτες, άλλος με ακορντεόν, άλλος με μπαγλαμαδάκι και άλλος με.... κουτάλια, συγκροτούν μια ωραία ορχήστρα συνόλου που παίζουν και ερμηνεύουν με τρόπο αξιοθαύμαστο τα ωραιότερα ελληνικά λαϊκά τραγούδια, κυρίως της περιόδου 1945-1970. Τα όργανα δεν έχουν καμία σχέση με ηλεκτρισμό. Βγάζουν φυσικό ήχο, καθώς οι οργανοπαίκτες παίζουν και τραγουδούν ανάμεσα στους θαμώνες της ταβέρνας. Το πρόγραμμα στη μικρή ταβέρνα του Μιλάνου κρατάει από τις 9 το βράδυ έως τη 1 μετά τα μεσάνυχτα. Οι ίδιοι οι καλλιτέχνες σερβίρουν τα πιάτα και το κρασί πριν αρχίσουν να παίζουν και στη συνέχεια τα τέλια παίρνουν... φωτιά και όλοι γίνονται ένα. Μια μεγάλη χορωδία, με μαέστρους τους αδελφούς Μιλάνου, οι οποίοι παίζουν και τραγουδούν Τσιτσάνη, Παπαϊωάννου, Μητσάκη, Καλδάρα, Βαμβακάρη, Χατζηχρήστο, Ζαμπέτα, Δασκαλάκη, Καζαντζίδη, Γαβαλά και άλλους γνωστούς δημιουργούς.Ο Κάρολος Μιλάνος, μοναδικός δεξιοτέχνης στο τρίχορδο μπουζούκι, παίζει ταξίμια και σόλο και ενθουσιάζει τους θαμώνες. Αυτό το γνήσιο γλέντι, με ζεστούς αχνιστούς μεζέδες, με γνήσια ρετσίνα, με μοναδικές πενιές και αυθεντικά λαϊκά τραγούδια, που κρατά 81 χρόνια στο κέντρο του Βόλου, καταγράφεται τώρα και εντός των ημερών θα κυκλοφορήσει σε τρία CD. Το πρώτο περιλαμβάνει ανέκδοτα τραγούδια (και είναι θαυμάσια) και ορχηστρικά κομμάτια που παίζει ο Κάρολος Μιλάνος. Τα άλλα δύο CD περιέχουν τραγούδια και μουσικές άλλων παλιών λαϊκών δημιουργών, που ερμηνεύουν και παίζουν με τον δικό τους ξεχωριστό μοναδικό τρόπο τα αδέλφια Κάρολος και Νίκος Μιλάνος και ο γιος τού πρώτου Στέφανος (που συνεχίζει τη μεγάλη παράδοση της οικογένειας). Αυτά τα δύο CD, που προέρχονται από ζωντανές ηχογραφήσεις από την ταβέρνα «Σκάλα», οι Μιλάνοι θα διαθέσουν στους φίλους τους, που ακούνε και συμμετέχουν στην εκλεκτή αυτή διασκέδαση τα τελευταία 40 χρόνια.ΤΑ ΝΕΑ , 05/01/2000 , Σελ.: P16 Κωδικός άρθρου: A16634P161»

ΑΜΑΝΕΣ Η ΜΑΝΕΣ

Πριν συνεχίσω και με άλλες βιογραφίες, των μεγάλων του ρεμπέτικου, πάμε να γνωρίσουμε ένα είδος ρεμπέτικου τραγουδιού, τον "ΑΜΑΝΕ", το πλέον παρεξηγημένο είδος ρεμπέτικων, αλλά και Σμυρναίικων τραγουδιών! Διαβάζοντας διάφορα βιβλία, μελέτες, αναλύσεις κλπ, αναζητώντας "γνώση', συνάντησα σε παλιά κείμενα και χειρόγραφα σημαντικά, την Ιστορία του "ΑΜΑΝΕ η ΜΑΝΕ", η οποία αν και μικρή, είναι άκρως ενδιαφέρουσα, και ανατρέπει πολλά που έχουν ειπωθεί κατά καιρούς από ειδικούς, τόσο για την προέλευση του ΑΜΑΝΕ, όσο και κάποια "Ταμπού" που είχαν (σκόπιμα) δημιουργηθεί γύρω από αυτό το Ιδιαίτερο είδος τραγουδιού! Χαρακτηρίζω τον Αμανέ σαν "Ιδιαίτερο" είδος τραγουδιού, διότι απαιτούσε, και απαιτεί εξαιρετικές φωνητικές δυνατότητες! Όλοι όσοι πολέμησαν ,και δυστυχώς εξακολουθούν να πολεμούν το ρεμπέτικο τραγούδι, χαρακτηρίζουν τον Αμανέ σαν Τούρκικο καθαρά τραγούδι, κάτι το οποίο δεν ισχύει. ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΟΝΟΤΟΝΟΥ ΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΑΜΑΝΕ"! Οι Ελληνικοί Αμανέδες διαθέτουν πολύ μεγαλύτερο βαθμό¨ "δυσκολίας" στην ερμηνεία τους, κάτι που αποτελούσε παλαιότερα μέτρο σύγκρισης για τους τραγουδιστές. Παλαιότερα λέγανε κάνοντας το διαχωρισμό μεταξύ Ελληνικού και Τούρκικου Αμανέ. "Καλός ο Τάδε τραγουδιστής, αλλά μόνο στους αλά Τούρκα μανέδες, ενώ στους Ελληνικούς δεν τα πολυκαταφέρνει! Επίσης, ο ισχυρισμός ότι οι Αμανέδες ήρθαν στην Ελλάδα από την Μικρά Ασία, δεν ισχύει! Αμανέδες τραγουδήθηκαν πολύ πιο παλιά σε ΟΛΗ την Ελλάδα, και μάλιστα συναντάμε αμανέδες πολλούς στο Δημοτικό μας τραγούδι! Ένας Κρητικός Αμανές που χρονολογείται γύρω στα 1800, και που υπάρχει σε χειρόγραφο Μονής, λέει! "Αι, αι αμάν αμάν. Στο κάστρο εβαρέθηκα και στα Χανιά θα γιάνω αι, αι αμάν, και στο παντέρμο Ρέθεμνο θα πέσω να ποθάνω"! Η ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ των Αμανέδων, είναι κυρίως "μικροί καθημερινοί καημοί", οι οποίοι τραγουδιούνται με "την ψυχή", και όχι με το στόμα. Το Βασικό επιφώνημα "ΑΜΑΝ", προέρχεται είτε από το "ΑΧ ΜΑΝΑ", είτε από το "ΑΜΗΝ"! Είναι δυο διαφορετικές απόψεις, αλλά είτε η μια , είτε η άλλη, είτε και πολλές άλλες, αποδεικνύουν ότι η ταυτότητα του "ΑΜΑΝ-ΑΜΗΝ", είναι πέρα για πέρα Ελληνική! Οι Αμανέδες, φίλοι μου, είναι ένα είδος τραγουδιού με εξαιρετική ομορφιά, και καλό θα ήταν οι "μουσικολόγοι" να ασχοληθούν με την μελέτη αυτών των τραγουδιών. Ο μεγάλος ΣΥΝΘΕΤΗΣ -ΣΤΙΧΟΥΡΓΟΣ- ΕΡΜΗΝΕΥΤΗΣ του Δημοτικού μας Τραγουδιού ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΣΙΔΕΡΗΣ, έχει ερμηνεύσει με μοναδικό τρόπο "Δημοτικούς Αμανέδες" (που έχω την τύχη να έχω στην δισκοθήκη μου)! "Πάντα αποφεύγω τη φωτιά μα η φλόγα της με καίει σε ποιον να παραπονεθώ που η τύχη μου τα φταίει;" Οι ρεμπέτες ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΗΡΟΜΥΤΗΣ, ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΑΓΙΟΥΜΤΖΗΣ, ΑΝΤΩΝΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ (Νταλγκάς), ΚΩΣΤΑΣ ΡΟΥΚΟΥΝΑΣ (Σαμιωτάκι), ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΑΤΗΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΝΟΥΡΟΣ, και πολλοί άλλοι, είχαν συμπεριλάβει στο ρεπερτόριο τους πολλούς Αμανέδες, ερμηνεύοντας τους με τρόπο μοναδικό. Ιδιαίτερης ομορφιάς είναι ο "ΜΑΝΕΣ ΚΑΛΗΝΥΧΤΙΑΣ", του Αντώνη Διαμαντίδη.(Νταλγκά) "Αμάν, ήρθε η ώρα κι η στιγμή το στόμα μου να ανοίξω και στην καλή παρέα μου - Αμάν καληνυχτιά ν' αφήσω - αμάν" καθώς επίσης και ένα σπάνιο ντοκουμέντο που το έχω στη δισκοθήκη μου, ο "ΜΑΝΕΣ του ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ" "Είναι πικρός ο θάνατος μα είναι και ησυχία γιατί γλυτώνει το κορμί απ' την ταλαιπωρία εις την απελπισία μου με το Θεό μαλώνω κείνος αστράφτει και βροντά μα 'γω δε μετανιώνω" Αυτά τα λίγα, αλλά πιστεύω κατατοπιστικά για τους ΑΜΑΝΕΔΕΣ η ΜΑΝΕΔΕΣ

ΑΝΕΣΤΟΣ ΔΕΛΙΑΣ η ΑΡΤΕΜΗΣ

Η πιο τραγική ίσως μορφή του Ρεμπέτικου Τραγουδιού, τον Ανέστη Δέλιο, η Δελιά, η Αρτέμη. Και τον αναφέρω σαν «τραγική» μορφή, γιατί ήταν ο άνθρωπος ο οποίος έγραψε και τραγούδησε τον …. Θάνατο του από τα ναρκωτικά!Όμως, πριν φτάσουμε εκεί, ας γνωρίσουμε τον Ανέστο:
Ο Ανέστης Δέλιος η Δελιάς, η Αρτέμης, Γεννήθηκε το 1912, και πέθανε το 1944.Η καταγωγή του, ήταν από την Μικρά Ασία, και σε ηλικία μόλις τριών χρόνων, τον βρίσκουμε με την οικογένεια του πρόσφυγα στον Πειραιά. Ο πατέρας του ήταν τσαγκάρης στην Σμύρνη, αλλά ασχολείτο και με την μουσική. Έτσι ήταν επόμενο ο Ανέστος να μπει στο χώρο, και όχι απλά μπήκε, αλλά ήταν και ένας από τους δημιουργούς του ρεμπέτικου, ο οποίος έτσι και δεν έφευγε τόσο νωρίς, θα είχε δώσει πολύ περισσότερα τραγούδια.
Άρχισε λοιπόν από μικρός να ασχολείται με την κιθάρα, και λίγο αργότερα, γύρω στα 1930, με την προτροπή του Μάρκου Βαμβακάρη, πιάνει στα χέρια του το μπουζούκι, ένα όργανο «ύποπτης προέλευσης» (για την εποχή), με ιδιαίτερη εξάπλωση στους ημι-παράνομους χώρους του Πειραιά και της Δραπετσώνας. Εκτός βέβαια από τον Μάρκο, ο Ανέστος γνωρίζει τους Γιώργο Μπάτη, η Αμπάτη, η Τσωρό, τον Στράτο Παγιουμτζή η Τεμπέλη, τον Δημήτρη Γκόγκο η Μπαγιαντέρα, τον Στέλιο Κερομύτη, τον Μήτσο Καρυδάκια, και άλλους, οι οποίοι αποτελούσαν και το μουσικό σινάφι της περιοχής, η οποία ήταν γεμάτη από τεκέδες, ταβέρνες, και διάφορα καταγώγια.
Η δεκαετία του 1930, είναι και η πιο επικίνδυνη, γιατί ένα «άγνωστο» ναρκωτικό κάνει την εμφάνιση του, και μαζί με το χασίς θερίζει τους ανθρώπους των τεκέδων και του ρεμπέτικου. Ο λόγος, για την «εισαγόμενη εκ Γερμανίας» ηρωίνη! Το θύμα της ηρωίνης ήταν ο Ανέστος. Οι Άλλοι μπορούμε να πούμε ότι άντεξαν.

Γύρω στα 1934, δημιουργείται η πρώτη επίσημη ρεμπέτικη κομπανία εν Ελλάδι, η «ΤΕΤΡΑΣ Η ΞΑΚΟΥΣΤΗ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ», αποτελούμενη από τους Μάρκο Βαμβακάρη, Στράτο Παγιουμτζή, Ανέστο Δελιά, και Γιώργο Μπάτη. Ο Μπάτης, ο Μάρκος, και ο Δελιάς, θα περάσουν στη δισκογραφία σαν συνθέτες, στιχουργοί, οργανοπαίχτες και τραγουδιστές, εκτός από τον Παγιουμτζή, ο οποίος παρέμεινε σαν τραγουδιστής, άσχετα αν στο όνομα του αργότερα υπήρξαν πολλά σημαντικά τραγούδια.
Ο Δελιάς λοιπόν, και η «ΤΕΤΡΑΣ Η ΞΑΚΟΥΣΤΗ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ», ξεκινά τις εμφανίσεις της το καλοκαίρι του 1934 στη Μάντρα του Σαραντόπουλου, στην Ανάσταση του Πειραιά, και εκεί ο Ανέστος παρουσιάζει τα πρώτα του τραγούδια. Τα λίγα του τραγούδια θα μπουν στη δισκογραφία τα επόμενα χρόνια 1935- 1936, γιατί και αυτός όπως και οι Γιοβάν Τσαούς, Μπάτης, Παπάζογλου (Αγγούρης) είναι εκτός «μηχανισμών λογοκρισίας» της Δικτατορίας Μεταξά.
Την ίδια εποχή που ο Γιοβάν Τσαούς έβαζε το πρόβλημα της ηρωίνης με το τραγούδι του «Ο ΠΡΕΖΑΚΙΑΣ», ο Δελιάς με το δικό του «Ο ΠΟΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΕΖΑΚΙΑ», γράφει τη δική του «αυτοβιογραφία». Η δισκογραφική παρουσία του Δελιά, είναι κάποια λίγα τραγούδια, τα οποία είναι πλέον (σε βινύλιο) συλλεκτικά. Τα τελευταία τραγικά χρόνια της ζωής του, αλλά και γενικότερα τι άνθρωπος ήταν ο Ανέστος Δελιάς, τα περιγράφει ο μεγάλος Ρεμπέτης Στέλιος Κηρομύτης:
«Άκου να δεις. Ο Ανέστος ήταν παιδί, ένα παιδί «κορίτσι¨, δηλαδή σεμνό παλικαράκι, σοβαρός, γλυκομίλητος, μήτε αισχρόλογα, και… αυτά.Και ομορφόπαιδο.Ναι, ήταν σαν κορίτσι απάνω στο πάλκο.Έπαιζε μπουζούκι και μπαγλαμά και τον αγαπάγαμε όλοι.Ήταν και ο πιο μικρός αυτός.Προτού γίνει πρεζάκιας, είχε βγάλει ένα τραγούδι «Τον πόνο του πρεζάκια»το 1934.Μεγάλη επιτυχία.
Έτυχε λοιπόν να γνωρίσει μια γυναίκα η οποία δεν ήξερε αυτός αν είναι πρεζού.Διότι αυτή έπινε και ηρωίνη, έπινε και κοκαΐνη.Διότι η κοκαΐνη έχει το ιδίωμα να σ’ έχει ξύπνιο και η ηρωίνη να σε κοιμίζει.Έπινε λοιπόν κι απ’ τα δυο αυτή για να μη φαίνεται, και να μη κοιμάται και την καταλαβαίνεις.Και τα φτιάχνει μαζί του.Ωραία κοπέλα αυτή, να πούμε, ήθελε να τον κάνει οπαδό της.Και πώς να τόνε κάνει;Δεν είχε την τόλμη να του πει πιες.Και με τι τρόπο το έκανε πρεζάκια;Στον ύπνο.
Στον ύπνο που κοιμότανε, του έκανε ένα γιάφ- γιούφ, έτσι να πούμε, μ’ ένα χαρτάκι, τόκανε σα σωληνάκι, και του τη φύσαγε στον ύπνο στη μύτη την ώρα που έκανε α…..α και έπαιρνε ανάσα.Και έτσι, αφού τον έκανε πρεζάκια να πούμε, και έγινε θύμα της ηρωίνης, τότες εκδηλώθηκε και αυτή, ότι πίνει και γίνανε αντάμα.Τότε, τα χρόνια εκείνα πουλάγανε να πούμε ηρωίνη.Από την πόλη φτιάχνανε, φέρνανε, από την Γερμανία φέρνανε.Αυτό το φέρανε το 22 εδώ πέρα.Πεθάνανε πολλά παιδιά.Τότε οι ποινές για τα ναρκωτικά ήταν μικρές.Άμα σε πιάνανε με κανένα τσιγάρο, 15 μέρες με ένα μήνα έτρωγες να πούμε.Αλλά μετά με το Μεταξά έγιναν βαριές.Δίνανε και χρόνο, δίνανε και εξορία.Τον Ανέστο, τον μαζέψαμε εμείς δυο τρεις φορές, τον έκανα, του πήρα ρούχα, τούκανα μπουζούκι, τον ετράβηξα μαζί μου κανένα χρόνο, κι απάνω πούχε στρώσει,, έρχεται αυτή, έμαθε ότι έπαιζε μαζί μου- εκεί- που γύρισα από την Αλβανία φαντάρος και τούφερνε κρυφά απ’ την αυλή.Τούφερνε πρέζα.

Κι από τότε, δεν τον εζύγωνε κανείς, ήταν ρακένδυτος.Πούλαγε τα ρούχα του.Μόλις τούκανα κουστούμι καινούριο παλτό, μπουζούκι, τα πούλησε να αγοράσει ναρκωτικά.Μια μέρα τον βρήκανε σε ένα καροτσάκι στο Βαρβάκειο.Κοκάλωσε.Είχε μελανιάσει, όλος πρήστηκε.Και να καταλάβεις, εγώ τρεις φορές τον είχα κλείσει στο δωμάτιο, τον εφύλαγα.Ο Γενίτσαρης τον είχε κλεισμένο.Ο συγχωρεμένος ο Στράτος τον είχε μπάσει στο σπίτι του και τον εφυλάγανε .Αλλά δεν μπορέσαμε να τόνε σώσουμε και πήγε έτσι».
Αυτή είναι η μαρτυρία του αξέχαστου Στέλιου Κηρομύτη. Ο Ανέστος Δελιάς, έσβησε σε ηλικία 32 χρόνων. Και ας δούμε το τραγούδι «αυτοβιογραφία» του Δελιά!
«Ο ΠΟΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΕΖΑΚΙΑ».
Απ’ το καιρό που άρχισα την πρέζα να φουμάρωΟ κόσμος μ’ απαρνήθηκε δε ξέρω τι να κάνω.
Όπου σταθώ και όπου βρεθώ ο κόσμος με πειράζειΚαι η ψυχή μου δεν κρατά πρεζά να με φωνάζει.
Απ’ τη μυτιά που τράβαγα άρχισα και βελόνι, Και το κορμί μου άρχισε σιγά – σιγά να λειώνει.
Τίποτα δε μ’ απόμεινε στο κόσμο για να κάνω,Αφού η πρέζα μ’ έκανε στους δρόμους να ποθάνω.

ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ-ΤΑ ΠΑΡΕΞΗΓΗΜΕΝΑ

Αν πριν 55-60 χρόνια (ίσως και λιγότερα), έλεγες σε κάποιον ότι σου αρέσουν, η απλά ακούς ρεμπέτικα τραγούδια, εκείνος θα σε κοίταζε με....περιφρόνηση. Αυτό συνέβαινε γιατί ο Όρος "ρεμπέτικο", ήταν τότε συνώνυμος του "Υποκόσμου, του Τεκέ, του χασισιού, των φόνων ,κλπ".
Λέω "ΤΟΤΕ", αλλά και σήμερα ακόμα, υπάρχουν πολλοί που δεν θέλουν να ακούσουν για ρεμπέτικα τραγούδια. Από τότε λοιπόν, μέχρι και σήμερα, τα ρεμπέτικα τραγούδια είναι μονίμως "παρεξηγημένα", και θα δούμε γιατί παρακάτω. Κατ' αρχήν, ο Όρος "παρεξηγημένα", πηγάζει, η αν θέλετε αφορά τους δημιουργούς τους. Οι αιτίες της "παρεξήγησης"; Πολλές.
Μερικές από αυτές, έχουν να κάνουν με αρθρογράφους-μουσικοκριτικούς της εποχής εκείνης (1930-1950). Κανένας δεν αμφισβητεί, ότι υπήρχαν τραγούδια του Υποκόσμου μέσα στα ρεμπέτικα. Υπήρξαν όμως και τραγούδια "διαμάντια", τα οποία τα τραγουδάμε ακόμα και σήμερα. Άλλωστε, πολλοί ιστορικοί και μελετητές του ρεμπέτικου, ίσως για να λυθεί η "παρεξήγηση" που στιγμάτισε τα ρεμπέτικα τραγούδια, τα χώρισαν σε ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ, βάσει της θεματολογίας τους.

Έχουμε λοιπόν τραγούδια του "ΤΕΚΕ", της "ΤΑΒΕΡΝΑΣ", "ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ", "ΤΟΥ ΧΑΡΟΥ", "ΤΗΣ ΦΥΛΑΚΗΣ", "ΤΗΣ ΜΑΓΚΙΑΣ", κ.α. Σύμφωνα με τις ποιο πάνω κατηγορίες, διακρίνουμε κάποιες ομοιότητες ανάμεσα στα ρεμπέτικα, και τα δημοτικά τραγούδια, και θα 'λεγα ότι είναι κάτι φυσιολογικό αυτό, μιας και το ρεμπέτικο τραγούδι δέχτηκε "επήρειες" από το δημοτικό τραγούδι.
Τα ρεμπέτικα, όπως και τα δημοτικά, βασιστήκαν κατά 90% σε πραγματικά-καθημερινά γεγονότα. Η μουσική του ρεμπέτικου, είναι ίσως η δυσκολότερη, μιας και βασίζεται σε μουσικούς "δρόμους" τόσο του Βυζαντίου, όσο και της ανατολής. Πολλοί μουσικολόγοι επιχείρησαν να "εξηγήσουν" αυτούς τους δρόμους, επιχείρησαν να τους αναλύσουν, αλλά απέτυχαν παταγωδώς.
Οι περισσότεροι δημιουργοί του ρεμπέτικου, δεν είχαν "μουσική παιδεία", δεν είχαν πάει σε κάποιο ωδείο η άλλη μουσική σχολή. Παρόλα αυτά, αυτοί οι "αμόρφωτοι" άνθρωποι, ήταν εκείνοι που έγραψαν ένα μεγάλο κεφάλαιο στην "ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ"!
Το πλεονέκτημα τους αυτό, της "αμορφωσιάς", αλλά και της ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ, ίσως είναι ο λόγος που έκανε τους ...."μορφωμένους" να μην τους δέχονται στο χώρο!Αυτό βέβαια δεν είχε καμία σημασία, γιατί ο λαός όχι μόνο δέχτηκε, αλλά αγάπησε τα ρεμπέτικα "παρεξηγημένα" τραγούδια.
Ο στίχος τους, απλός, αληθινός, ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ, εξέφραζε αλλά και εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να εκφράζει τις καθημερινές μας στιγμές. Η μουσική; Είτε σε δρόμο "ραστ", είτε σε "νιαβέντ", είτε σε "κιουρδί", κλπ, μάγευε, και μαγεύει. Τα ρεμπέτικα τραγούδια, και οι δημιουργοί τους αδικήθηκαν πολύ, και μάλιστα ΣΚΟΠΙΜΑ!
Μέσα στα τραγούδια του σήμερα, τις "επιτυχίες", τα ρεμπέτικα τραγούδια είναι εκείνα που μπορούν να βοηθήσουν τον κόσμο να καταλάβει ότι οι "ευκαιριακοί" σύγχρονοι δημιουργοί, τον κοροϊδεύουν. Τον μειώνουν!
Ας δούμε πότε έχουμε την πρώτη ηχογράφηση ρεμπέτικων τραγουδιών! Τα πρώτα ρεμπέτικα τραγούδια, "φωνογραφήθηκαν" το 1910 στην Αμερική! Εκεί έγινε το ξεκίνημα, και τα τραγούδια που "πρωτοφωνογραφήθηκαν" ήταν τραγούδια "αγνώστων" Ελλήνων δημιουργών, τα οποία τα έφεραν μαζί τους οι μετανάστες στην "νέα Πατρίδα".

Βάσει της μελέτης της Μαρίας Κωνσταντινίδου με τίτλο "ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟΥ", η μετανάστευση ξεκίνησε το 1890, και έφτασε στο απόγειο της στις αρχές του εικοστού αιώνα. Οι μετανάστες λοιπόν προερχόταν απ' όλα τα κοινωνικά στρώματα, αλλά ήταν κυρίως Αγρότες, και άνθρωποι που στην Ελλάδα ασχολούνταν με διάφορες μη μόνιμες δουλειές. Πήραν όπως προανέφερα τα τραγούδια από τις πατρίδες τους στην "νέα" πατρίδα. Η μουσική Κληρονομιά ήταν για τους μετανάστες ένας τρόπος διεξόδου, ήταν επικοινωνία, ήταν τρόπος ύπαρξης.
Πρέπει σ' αυτό το σημείο να διευκρινίσω, ότι τα τραγούδια που ηχογραφήθηκαν για πρώτη φορά το 1910, "δημιουργήθηκαν" όπως προκύπτει από έρευνες γύρω στο 1800, ίσως και παλιότερα, και ήταν τραγούδια που περνούσαν από γενιά σε γενιά. Επίσης πρέπει να πω, ότι εκείνη την εποχή κυριαρχούσε η εξής νοοτροπία. Για να ηχογραφηθεί ένα τραγούδι, έπρεπε πρώτα να "ακουστεί" από τον κόσμο, να γίνει αποδεκτό, να αγαπηθεί. Παρατηρούμε δηλαδή μια "διαφορετική" αντιμετώπιση των τραγουδιών, ανεξαρτήτου είδους, απ' αυτή τη σημερινή, που λέει ότι "δήλωσες τραγουδιστής, βγάζεις δίσκο".
Ας γνωρίσουμε τώρα τις "Φωνογραφικές" εταιρίες εκείνης της εποχής: CBS, COLUMBIA, VICTOR, R.C.A VICTOR, OKEH, ORTHOFONIC,METROPOLITAN, BALCAN, GRECOFON, NINA, LIBERTY, ELECTROFIN, KALIFON, και η πρώτη δισκογραφική εταιρία στην Αμερική, που δημιουργήθηκε από την συνεργασία Ελλήνων Μουσικών, η PANHELLENION RECORDS.

Παρόλο που από το 1910 πέρασαν 97 χρόνια, παρόλο που υπήρξε τεράστια εξέλιξη σε πολλούς τομείς, άρα και στην Δισκογραφία, δεν μπόρεσε ΚΑΝΕΝΑΣ, να βγάλει έναν "ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ" τραγουδιών που ηχογραφήθηκαν στις Η.Π.Α κατά την περίοδο 1910-1935. Η έλλειψη αυτού του καταλόγου, καθιστά τρομερά δύσκολο να βρεθεί ο ακριβής αριθμός των τραγουδιών της Αμερικής. Από τα ήδη υπάρχοντα στοιχεία, προκύπτει ότι όλα κι όλα μόνο 2000 ρεμπέτικα τραγούδια ηχογραφήθηκαν στην Αμερική.
Τα στοιχεία όμως αυτά ανατράπηκαν από μαρτυρίες και κατάθεση πολλών ντοκουμέντων κατά την δεκαετία του 70' από ρεμπέτες, οι οποίοι αναφέρουν ότι πάνω από 6000 ρεμπέτικα, "μικρά και μεγάλα" ηχογραφήθηκαν στην Αμερική. Ο αριθμός αυτός, αφορά ΜΟΝΟ τα ρεμπέτικα, και κάνω αυτή την διευκρίνηση γιατί σε αρκετές μελέτες διάβασα ότι ο αριθμός 2000 αφορά το ΣΥΝΟΛΟ των τραγουδιών που ηχογραφήθηκαν τότε, δηλαδή και Δημοτικά, και Σμυρναίικα, και Ρεμπέτικα, και ..... "Ελαφρά"!
Θα επικαλεστώ λοιπόν τις μαρτυρίες των Μεγάλων του Ρεμπέτικου, γιατί από έρευνες προκύπτει ότι ΟΛΑ τα Ελληνόφωνα τραγούδια που προανέφερα, ξεπερνούν τις 12000, από τις οποίες τα μισά και παραπάνω ήταν Ρεμπέτικα. (Στην δισκοθήκη μου διαθέτω γύρω στις 2600 ηχογραφήσεις της Αμερικής, μόνο σε ρεμπέτικα, και άλλα τόσα Δημοτικά και Σμυρναίικα)!
Παρατηρούμε ότι από τις περισσότερες ηχογραφήσεις της Αμερικής οι "Μήτρες" έχουν χαθεί, κατά μυστηριώδη τρόπο, και έτσι χάνουμε την ευκαιρία απόκτησης "Ιστορικών Ντοκουμέντων", μιας και οι πρώτοι εκείνοι δίσκοι έδειχναν καθαρά τις "Μουσικές Ρίζες" του Ρεμπέτικου. Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε ένας Μικρός αριθμός ρεμπέτικων της Αμερικής, αλλά είναι τραγούδια που Φωνογραφήθηκαν την περίοδο 1935-1939 (Τεκμηριωμένα Στοιχεία από συγγενείς των δημιουργών, και παρουσία χειρόγραφων με ημερομηνίες).
Είναι τραγούδια λοιπόν της "Δεύτερης περιόδου" (να την χαρακτηρίσω έτσι) ενώ λείπουν εκείνα της πρώτης, 1910-1935. Και τώρα θα γνωρίσουμε τους "ΔΡΟΜΟΥΣ" του ρεμπέτικου, δηλαδή τις μουσικές "φόρμες" πάνω στις οποίες γραφόταν η ρεμπέτικη μουσική. Πολλοί μουσικοί, αλλά και μουσικολόγοι, ερευνητές, προσπάθησαν να αναλύσουν και να ερμηνεύσουν θεωρητικά τους δρόμους της ρεμπέτικης μελωδίας, αλλά απέτυχαν. Ο λόγος αυτής της αποτυχίας είναι ότι οι μουσικοί "δρόμοι", δεν αντιπροσωπεύουν όρους καθαρά τεχνικούς, αλλά είναι συνδεδεμένοι με τον τρόπο εκτέλεσης κάθε τραγουδιού, η κάθε μουσικού αυτοσχεδιασμού – ταξιμιού.
Για τους ρεμπέτες έχουμε λοιπόν τον όρο "δρόμος", για τους "Βυζαντινούς" τον όρο "Ήχος', για τους άραβες τον όρο "Μακάμ", για τους Πέρσες τον όρο "Περντέ", και για τους Ινδούς τον όρο "Ράγλας". Κατά μαρτυρίες παλιών μουσικών, οι δρόμοι του ρεμπέτικου είναι πάνω από σαράντα κύριοι, και κάπου τριάντα δευτερεύοντες, περίπου εβδομήντα δηλαδή στο σύνολο τους. Απ' όλους αυτούς, στην ρεμπέτικη μουσική, χρησιμοποιήθηκαν κυρίως δώδεκα σαν βασικοί.. Ας τους γνωρίσουμε λοιπόν: HICAZ, ή χιτζάζ: Η ονομασία προέρχεται από μια περιοχή στα παράλια της ερυθράς θάλασσας, που ήταν υπό τούρκικη κατοχή. KURDI, ή Κιουρντί : Που προέρχεται από τη γη των Κούρδων. NIHAVENT, NISABYREK, NIKRIZ: Νιαβέντ, και λοιπές ονομασίες από διάφορες ακτές! IRAK : Που προέρχεται από το Ιράκ. ISPAHAN: Που προέρχεται από το όνομα της Αρχαίας Περσικής Πρωτεύουσας! SABAH - σαμπάχ: Που σημαίνει πρωινό! USSAK- ουσάκ: Που σημαίνει Εραστές! HISAR- χισάρ: Που σημαίνει φρούριο-κάστρο! HUSEYNI- Χουσεϊνί : Που σημαίνει ωραίος νέος! RAST- ραστ: Που σημαίνει σωστός-δίκαιος! NIYAZ- νιγιάζ η νεγιάζ! Που σημαίνει Ικεσία-παράκληση! BEYATI-BAYATI: Που προέρχεται από την γη των Bayat (μπαγιάτ).
Αυτοί είναι οι δώδεκα βασικοί μουσικοί δρόμοι του ρεμπέτικου τραγουδιού. Οι δύσκολοι και ακατανόητοι από τους Ειδικούς. Γνωρίσαμε τους δρόμους της μουσικής του ρεμπέτικου. Ας γνωρίσουμε και τα όργανα. Ας ξεκινήσουμε από το ΜΠΟΥΖΟΥΚΙ!
Το μπουζούκι ανήκει στην οικογένεια των λαούτων με μακρύ μανίκι, και η παρουσία του ξεκινά απ' την Αρχαία Ελλάδα, επεκτείνεται στο Βυζάντιο, και φτάνει στις μέρες μας. Στο βιβλίο "ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΝ ΜΕΓΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ", το οποίο έγραψε ο Αρχιεπίσκοπος Δυρραχίου ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ, συναντάμε το μπουζούκι με τις ονομασίες "Πανδουρίς", "Φάνδουρος", "Ταμπουράς". Η ονομασία μπουζούκι, προέρχεται από το Τούρκικο "Μπουζούκ".

Το μπουζούκι στην αρχική του μορφή (την μη εξελιγμένη), έχει μακρύ μανίκι, γύρω στους εβδομήντα πόντους, και είναι "τρίχορδο", δηλαδή έχει τρία ζευγάρια χορδές! Χρησιμοποιήθηκε σαν όργανο συνοδείας σε Δημοτικά Τραγούδια της Βυζαντινής εποχής, αλλά και της Τουρκοκρατίας. Άρχισε να αλλάζει μορφή στις αρχές του 1900, και να συναντιέται σαν "Τζουράς", "Γόνατο", "Σάζι",κλπ.
Το Σάζι είναι όργανο Περσικής καταγωγής, το οποίο όμως χρησιμοποιείται συχνά αντί του μπουζουκιού. Και εδώ να κάνω μια διευκρίνιση: Αναφέρθηκα ποιο πάνω στην "Εξελιγμένη μορφή" του μπουζουκιού. Εννοώ το "Τετράχορδο' μπουζούκι, αυτό των "σαλονιών", το οποίο διέφερε (και διαφέρει) κατασκευαστικά και ηχητικά. Είναι το "Λαϊκό" μπουζούκι, αυτό που "πρωτολανσάρισε" ο Μανώλης Χιώτης, και το παράδειγμα του το ακλούθησαν πολλοί. Το μπουζούκι, ήταν το βασικό όργανο των ρεμπέτικων τραγουδιών, και αργότερα των Λαϊκών.

ΜΗΤΕΡΑ ΦΥΣΗ

Μια εξαιρετική δουλειά, κάτι εντελώς διαφορετικό είναι αυτή η δισκογραφική δουλειά.
Ένα παράδειγμα που πρέπει να το ακολουθησουν όλοι, και να το διαδώσουν σε όλο τον κόσμο.
Tο cd «ΜΗΤΕΡΑ ΦΥΣΗ» κυκλοφόρησε πρόσφατα, με έξοδα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ημαθίας. Στο cd περιέχονται εννέα τραγούδια που τους στίχους έγραψαν μαθητές του 1ου Δημοτικού Σχολείου της Βέροιας, την μουσική ο Βασίλης Βαλαβάνης, με ερμηνεύτρια τη μαθήτρια της Α! Λυκείου, Άννα Πολύμνια Προβάδου, ενώ δεύτερες φωνές κάνουν οι Μάρθα Ορφανίδου και Θανάσης Τσολάκης, μαθητές και αυτοί. Τα τραγούδια του cd «ΜΗΤΕΡΑ ΦΥΣΗ» πρωτοπαρουσιάστηκαν τον Απρίλιο του 2004, σε εκδήλωση για το περιβάλλον που έγινε στην Αντωνιάδειο Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Βέροιας Tο cd «ΜΗΤΕΡΑ ΦΥΣΗ» δεν πρόκειται να το βρείτε στα καταστήματα δίσκων, αφού αποτελεί εκπαιδευτικό υλικό και δεν πωλείται αλλά θα μοιραστεί στα σχολεία της Ημαθίας πρώτα και αν υπάρξει ενδιαφέρον από το ΥΠ.Ε.Π.Θ. και στα σχολεία της υπόλοιπης χώρας δωρεάν.Τα τραγούδια που ακούγονται είναι:1-Περίπατος στο Δάσος2- Μητέρα Φύση3- Γιατί4- Ύμνος στη Φύση5- Ποταμάκι6- Χελιδόνι7- Λάμπει ο Ήλιος8- Φωτιά στο Δάσος9- Καλοκαιρινή Βροχή* Νοσταλγία
Μουσική: Βασίλης ΒαλαβάνηςΣτίχοι: Μαθητές 1ου Δημοτικού Σχολείου ΒέροιαςΕρμηνεία: Άννα- Πολύμνια ΠροβάδουΜε την ευγενική χορηγία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ΗμαθίαςEurodisc SAO Νομάρχης Ημαθίας σημειώνει για αυτή την προσπάθεια:«Κάθε άνθρωπος έχει τόση αξία, όση και τα πράγματα με τα οποία έχει ασχοληθεί.»Αποτελεί τιμή για την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ημαθίας, η ελάχιστη συνεισφορά, στο εξαίρετο δημιούργημα αυτών των μικρών σε ηλικία αλλά τόσο άξιων συντελεστών του cd που κρατάμε στα χέρια μας, του cd που μιλάει για το περιβάλλον, για την φύση, για την ίδια την ζωή. Θερμά συγχαρητήρια στους μαθητές του 1ου Δημοτικού Σχολείου Βέροιας, στην μαθήτρια του 7ου Γυμνασίου Βέροιας Άννα Πολύμνια Προβάδου, στον άξιο δάσκαλό τους κ. Β. Βαλαβάνη καθώς και σ’ όλους τους συντελεστές.Κώστας ΚαραπαναγιωτίδηςΝομάρχης Ημαθίας
Πάμε να γνωρίσουμε τους συντελεστές αυτής της εξαιρετικής δουλειάς.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΛΑΒΑΝΗΣ
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1962. Σπούδασε κλασική κιθάρα και πήρε το Δίπλωμά του το 1993, έχοντας καθηγητή το Νότη Μαυρουδή.Σπούδασε επίσης Ανώτερα Θεωρητικά της Μουσικής.Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια κλασικής κιθάρας σε Αθήνα και Βόλο, καθώς επίσης και σχετικά με τη διδασκαλία της μουσικής στην Α/θμια Εκπαίδευση, στην οποία διορίστηκε και υπηρετεί, σαν εκπαιδευτικός Μουσικής, από τον Απρίλιο του 1996.Έχει εμφανιστεί σε πολλές συναυλίες παίζοντας κιθάρα solo και με μικρά σύνολα σε Αθήνα, Θεσ/νίκη, Βέροια, Τρίπολη, Κοζάνη, Γιαννιτσά κ.α. Συμμετείχε στις εκδηλώσεις «Στάσιμα παρελθόντος λόγου» στα πλαίσια της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας «Θεσσαλονίκη 1997».Έχει γράψει μουσική για παιδικό θέατρο. Μαθητές του έχουν βραβευθεί σε Πανελλήνιους και Διεθνείς Διαγωνισμούς κιθάρας.Από το 1993 ζει στη Βέροια και εργάζεται επίσης σαν καθηγητής κιθάρας στο Δημοτικό Ωδείο Βέροιας.Το βιβλίο του «Δρόμοι της Κιθάρας» εκδόθηκε και παρουσιάστηκε από την Δημοτική Επιχείρηση Πολιτισμού Βέροιας, τον Μάϊο του 2005, στα πλαίσια του 4ου Φεστιβάλ Κιθάρας Βέροιας.
ΑΝΝΑ – ΠΟΛΥΜΝΙΑ ΠΡΟΒΑΔΟΥ
Γεννήθηκε στις 19 Μαΐου 1992, στην Αθήνα. Ζει στη Βέροια από το 1995.Ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές της σε ηλικία 8 ετών. Εξακολουθεί να σπουδάζει θεωρητικά και πιάνο στο Δημοτικό Ωδείο Βέροιας στην τάξη της Βαλεντίνης Φωκά, ενώ έχει επίσης παρακολουθήσει μαθήματα χορών Latin, καθώς και μαθήματα μονωδίας με την Γιάννα Αθανασιάδου, Ελένη Αναγνώστου.Σήμερα παρακολουθεί μαθήματα μονωδίας με την Κατερίνα Καρατζά.Φοιτά στο 3ο Λύκειο Βέροιας.To 2001 συμμετείχε στον 5° Πανελλήνιο Διαγωνισμό Παιδικού Τραγουδιού Καρδίτσας και απέσπασε το Γ” βραβείο, σε ηλικία 9 ετών.Επίσης συμμετείχε με σόλο τραγούδι σε διάφορες εμφανίσεις της Χορωδίας Πλαγιαρίου, υπό τη διεύθυνση της κ. Γιάννας Αθανασιάδου.Το 2003 συμμετείχε στη χορευτική ομάδα του 1ου Πανελλήνιου Διαγωνισμού Τραγουδιού Eurovision Junior σε Αθήνα και Δανία με τον Νικόλα Γιαννόπουλο.Το 2004, Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών ερμήνευσε την σειρά τραγουδιών Μητέρα Φύση, σε στίχους μαθητών του 1ου Δημοτικού Σχολείου Βέροιας, και μουσική Β. Βαλαβάνη, σε εκδήλωση για το περιβάλλον.Το 2004, Χώρο Τεχνών: ερμήνευσε δύο σόλο τραγούδια στην εκδήλωση: Ολυμπιονίκες της Ειρήνης, διοργάνωση Δ/νση Α/θμιας Εκπαίδευσης Ν. Ημαθίας.Τον Απρίλιο του 2005,συμμετείχε στους 11ους Μαθητικούς Καλλιτεχνικούς Αγώνες, όπου απέσπασε το Α βραβείο, στο Ελληνικό Ατομικό Τραγούδι.Τον Σεπτέμβριο του 2006 στην πλατεία του Δημαρχείου, ερμήνευσε μία σειρά τραγουδιών από το μουσικό παραμύθι, Κοσμάς ο Ερημίτης, του Δ. Προβάδου σε μουσική Β. Βαλαβάνη, που παρουσιάστηκε στην στο πλαίσιο της γιορτής λήξης των καλοκαιρινών δράσεων της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Βέροιας.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΟΛΑΚΗΣ
Γεννήθηκε στη Βέροια το 1993Είναι μαθητής του Δημοτικού Ωδείου Βέροιας στο τμήμα πιάνου της Π. Φιρτινίδου.Επίσης συμμετέχει στην χορωδία του Δημοτικού Ωδείου Βέροιας υπό την διεύθυνση της Δ. Ζησέκα
Γεννήθηκε στη Βέροια το 1995.Είναι μαθήτρια του Δημοτικού Ωδείου Βέροιας στο τμήμα πιάνου του Σ. Σαρόγλου.
Επίσης συμμετέχει στην χορωδία του Δημοτικού Ωδείου Βέροιας υπό την διεύθυνση της Δ. Ζησέκα.

(Πηγή www.provoleas.gr)