Μάρκο Βαμβακάρη και το ρεμπέτικο αφιέρωμα

Τσιτσάνης , Μπέλλου - Μη μου ξαναφύγεις πια

Βαμβακάρης-Παγιουμτζής- Καραβοτσακίσματα

«ΓΙΟΒΑΝ ΤΣΑΟΥΣ»

«ΓΙΟΒΑΝ ΤΣΑΟΥΣ»
Μια ακόμα ξεχωριστή μορφή του ρεμπέτικου, υπήρξε και ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΙΝΤΖΙΡΙΔΗΣ, η ΙΝΤΖΙΡΙΔΗΣ,η ΕΤΣΕΙΡΙΔΗΣ γνωστότερος σα «Γιοβάν Τσαούς» (ψευδώνυμο προερχόμενο από το βαθμό του λοχία που είχε υπηρετώντας στον Τούρκικο στρατό), ο οποίος άφησε τη δική του «σφραγίδα» στο ρεμπέτικο.
Ο Γιοβάν Τσαούς γεννήθηκε από Έλληνες γονείς το 1893 στην Κασταμονή, της ευρύτερης περιφέρειας Κασταμονής (αρχαία Παφλαγονία), της περιοχής του Πόντου.
Με την μουσική ασχολήθηκε από πολύ μικρός, παίζοντας τα έγχορδα της οικογένειας (ταμπουρά, κλπ). Ο Γιοβάν Τσαούς, ηταν ένας από τους πιο γνωστούς μουσικούς της Μικράς Ασίας. Έπαιξε με διάσημους Τούρκους μουσικούς, και τραγουδιστές, και ηταν τέτοια η δεξιοτεχνία του σαν μουσικού, που τον βρίσκουμε σαν μουσικό στην αυλή του Σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ. Όμως με τα γεγονότα του 1922, μαζί με χιλιάδες Έλληνες, παίρνει και αυτός το δρόμο της προσφυγιάς, και το 1923 τον βρίσκουμε στον Πειραιά.
Μετά από τις ταλαιπωρίες του πρώτου χρόνου στα αντίσκηνα, η οικογένεια του κατόρθωσε να κτίσει ένα όμορφο διώροφο σπίτι κοντά στις εγκαταστάσεις του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς, στην επέκταση των γραμμών του σταθμού των ΣΕΚ του Πειραιά. Εκεί, το 1927 παντρεύεται την γυναίκα του Αικατερίνη. Στο ισόγειο του σπιτιού, εγκαθιστά το ραφείο του, ασκώντας το επάγγελμα αυτό μέχρι το 1930, οπότε και μετέτρεψε το ραφείο σε ουζερί. Έτσι, ζώντας στην περιοχή εκείνη η οποία αποτελούσε και καταφύγιο για τους ναρκομανείς της εποχής, ο Γιοβάν Τσαούς θα γράψει μερικά από τα ωραιότερα ρεμπέτικα με θεματολογία γύρω από τα ναρκωτικά. Ένα από αυτά είναι και ο πρεζάκιας σε στίχους της γυναίκας του..

Το 1931,νοικιασαν και λειτούργησαν ένα μαγειριό – ουζερί κοντά στο πέραμα, εκεί όπου στα κατοπινά χρόνια έγιναν οι δεξαμενές πετρελαίου. Το 1937 μετακόμισαν οριστικά από τον Πειραιά στο σπίτι τους στην Κοκκινιά, όπου και έμειναν μέχρι το τέλος τους το 1942. Ο Γιοβάν Τσαούς ηταν σεβαστός από όλους τους ρεμπέτες. Αν και στην Τουρκία εργαζόταν σαν μουσικός, πρέπει να παρατηρήσουμε ότι στην Ελλάδα ΔΕΝ ανέβηκε σε πάλκο, και αυτό γιατί διαφωνούσε με τον τρόπο λειτουργίας των άλλων μουσικών, και τον τρόπο «διασκέδασης» ορισμένων θαμώνων. Ο Γιοβάν Τσαούς, κατά ανεξήγητο τρόπο θα λέγαμε, βρέθηκε να γνωρίζεται με τον μεγάλο Παναγιώτη Τούντα, και να είναι μάλιστα και σολίστας σε μερικά από τα ωραιότερα τραγούδια του Τούντα, ο οποίος σημειωτέον ηταν τότε καλλιτεχνικός διευθυντής εταιριών δίσκων.
Τα τραγούδια του Τούντα στα οποία έπαιξε μπουζούκι ο Γιοβάν Τσαούς , ηταν ΕΓΩ ΘΕΛΩ ΠΡΙΓΚΙΠΕΣΣΑ, ΒΑΡΒΑΡΑ, ΜΑΡΙΚΑ Η ΔΑΣΚΑΛΑ, και άλλα. Ο Γιοβάν Τσαούς στις ηχογραφήσεις των τραγουδιών του χρησιμοποιούσε έναν ερασιτέχνη τραγουδιστή, έναν μηχανουργό, τον Αντώνη Καλυβόπουλο, αλλά και έναν επαγγελματία, τον καλύτερο της εποχής, τον Στελλάκη Περπινιάδη. Η δισκογραφία του αριθμεί όλα και όλα δώδεκα τραγούδια. Εκτός αυτών, συμμετείχε και σε καμιά δεκαριά τραγούδια άλλων συνθετών.. Οι ηχογραφήσεις έγιναν μεταξύ 1935 και 1937, και κατόπιν ο Γιοβάν Τσαούς εγκατέλειψε κάθε σχέδιο για να συνεχίσει γιατί στο μεταξύ είχε επιβληθεί και η λογοκρισία του Μεταξά.
Ο Γιοβάν Τσαούς δυστυχώς άφησε λίγα τραγούδια για να τον θυμόμαστε. Πολλοί είναι εκείνοι που μίλησαν για τον μουσικό Γιοβάν Τσαούς με τα καλύτερα λόγια. Σαν μουσικός (σύμφωνα με διηγήσεις παλιών) ηταν άφτιαστος, ενώ οι γνώσεις του επάνω στους «δρόμους» της ανατολίτικης μουσικής, τα μακάμ, ηταν μοναδικές. Από αυτόν πήραν γνώσεις οι Μάρκος, Μπάτης , Δελιάς, Παγιουμτζής, Κερομύτης, και άλλοι ρεμπέτες, με τους οποίους βρισκόταν συχνά και έπαιζαν στις διάφορες παρέες. Ο Γιοβάν Τσαούς δημιούργησε έναν μύθο γύρω από το όνομα του τόσο με το ιδιαίτερο ύφος του, τη μοναχική συμπεριφορά του, και πάνω απ’ όλα, με τα «δύστροπα» (κατά τον Βαμβακάρη) όργανα του, τα οποία ΜΟΝΟ εκείνος μπορούσε να παίξει. Είναι χαρακτηριστικό ένα περιστατικό με τον Μάρκο, ο οποίος άφησε το δικό του μπουζούκι και επιχείρησε να παίξει με το μπουζούκι του Γιοβάν Τσαούς. Μάταια όμως, και από τη «φούρκα» του, κόντεψε να το σπάσει λέγοντας ότι τα όργανα αυτά έχουν ένα αφεντικό.
Και να δούμε καλύτερα τα όργανα του Γιοβάν Τσαούς, μέσα από την μελέτη του Παναγιώτη Κουνάδη, και τις περιγραφές του. 
«Είχα την ευκαιρία να μελετήσω τα όργανα του Γιοβάν Τσαούς, που βρίσκονται σε άριστη κατάσταση στα χέρια των απογόνων της αδελφής της γυναίκας του. Πρόκειται για δυο τρίχορδους ταμπουράδες, ο μεγάλος, με ελεύθερο μήκος χορδής 64 εκατοστά, κι ο μικρός, αντίστοιχα με μήκος 52 εκατοστά. Ένα τρίτο όργανο, μισοτελειωμένο, καταστράφηκε σε κάποια μεταφορά. Πρόκειται για ιδιότυπα, από μορφολογική άποψη όργανα, και έχουν κατασκευαστεί από το γνωστό οργανοποιό του Πειραιά Κυριάκο Πεσμαζόγλου η Λαζαρίδη, κατά πάσα πιθανότητα αντίγραφα προτύπων που πρέπει να έφερε ο Γιοβάν Τσαούς από την Μικρά Ασία.
Όσον αφορά τη μορφή, διατηρούν το σχήμα του ταμπουρά που συναντάμε σε γκραβούρες, πίνακες ζωγραφικής, χαλκογραφίες, εικονογραφίες, κλπ του 17ου , 18ου και 19ου αιώνα. Το πιο ενδιαφέρον κατασκευαστικό στοιχείο είναι το κούφιο μπράτσο, που αποτελεί συνέχεια του σκάφους. Στο τελείωμα του σκάφους έχουμε την πύκνωση στις ντούγιες, ένα διακοσμητικό συνδετικό και εν συνεχεία τις ντούγιες του μπράτσου. Έχει οκτώ κλειδιά από σκληρό ξύλο μέσα από το οποίο περνάν κοκάλινα στριφτάρια. Στις άκρες είναι γραμμένο το όνομα του με κοκάλινα γράμματα (ΤΣΑΒΟΥΣ και Ι.ΤΣ).Το κούφιο μπράτσο ελαφρύνει πολύ το όργανο, ενώ η συνέχεια σκάφους – μπράτσου, διευκολύνει την κίνηση του αριστερού χεριού στις υψηλές νότες.
Όσον αφορά τα διαστήματα που δημιουργούνται από τα τάστα, παρατηρούμε τα εξής.: Όσον αφορά στο μεγάλο όργανο (64 εκατοστά ελεύθερο μήκος χορδής), ακολουθει με ακρίβεια τα διαστήματα του προπολεμικού σαζ-μπαγλαμά που κατασκεύαζαν στην Τουρκία , όπου γίνεται χρήση των γνωστών διαστημάτων της μονοφωνικής μουσικής 9/8, 10/9 (επόγδοος και επιένατος τόνος) και 16/15 η 256/243 για τα ημιτόνια, με 5 σημεία ενδιάμεσης παρέμβασης στα διαστήματα του τόνου. Το δεύτερο όργανο (52 εκατοστά ελεύθερο μήκος χορδής) ακολουθει τα διαστήματα του τούρκικου σαζ-τζουρά, με μικρολάθη στις τοποθετήσεις των τάστων που οφείλονται μάλλον στον κατασκευαστή.. Είναι φανερό ότι τα όργανα αυτά δεν ηταν δυνατόν να έλθουν σε ταυτοφωνία με τα μπουζούκια και τους μπαγλαμάδες της πειραιώτικης κομπανίας του Βαμβακάρη κλπ που ηταν χωρισμένα για να παίζουν συγκεκριμένα διαστήματα».
Έτσι περιγράφει ο Παναγιώτης Κουνάδης τα όργανα του Γιοβάν Τσαούς.
Ο Γιοβάν Τσαούς και η γυναίκα του Αικατερίνη, πέθαναν το 1942 από δηλητηρίαση. Είχαν φάει αλλοιωμένο θαλασσοβρεγμένο στάρι, και ο Γιοβάν Τσαούς πέθανε στις 10το βράδυ, και μετά πέντε ώρες η γυναίκα του στα χέρια της ανιψιάς της.
tsougarisgnomi@gmail.com

ΣΤΕΛΑΚΗΣ ΠΕΡΠΙΝΙΑΔΗΣ - ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Πολλοί τον ξέρουν μόνο σαν τραγουδιστή, αλλά ο Περπινιάδης ήταν και αυτός ένας από τους δημιουργούς του ρεμπέτικου! Συνθέτης, στιχουργός, τραγουδιστής!
Τρεις διαφορετικές ιδιότητες, ΕΝΑ αποτέλεσμα! Ο Στελλάκης Περπινιάδης γεννήθηκε στην Τήνο το 1899, από πατέρα Τηνιακό, και μητέρα Χιώτισσα!
Ένα χρόνο μετά, η οικογένεια του μετακόμισε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου έμειναν έξι χρόνια! Το 1906, έφυγαν από την Αλεξάνδρεια, και πήγαν στην Κωνσταντινούπολη, και αυτό γιατί οι δουλειές του πατέρα του δεν πήγαιναν καλά!
Ο μικρός Στελλάκης, επειδή του άρεζε η εκκλησία, βρέθηκε κάποια στιγμή στο ψαλτήριο της εκκλησίας του Αη Γιάννη των Χιων, στο Γαλατά!
Είχε πολύ καλή φωνή, και έτσι ένας διάκονος του έδωσε τα πρώτα μαθήματα Βυζαντινής μουσικής! Σύντομα βρέθηκε να είναι "κανονάρχης", έχοντας μαθητεύσει δίπλα στον "Πρύτανη" των ψαλτών ΚΑΜΑΡΑΔΟ! Τα πρώτα βήματα του στο τραγούδι, τα έκανε μετά από τον στρατό, το 1925, όταν γνώρισε τον Μανώλη Μαργαρώνη, έναν μουσικό που έπαιζε σαντούρι! Εκείνος του έδειξε τις "θέσεις" σε μια κιθάρα που στο μεταξύ είχε αγοράσει, και τον πήρε μαζί του στη δουλειά!
Το 1929, ο Περπινιάδης γνωρίστηκε με τον Παναγιώτη Τούντα, ο οποίος μόλις τον άκουσε ενθουσιάστηκε. Έτσι ο Τούντας έδωσε στον Περπινιάδη και τα δυο πρώτα τραγούδια, που ερμήνευσε σε δίσκο!
"ΤΟ ΚΟΥΚΛΙ ΤΗΣ ΚΟΚΚΙΝΙΑΣ, και ΣΤΟΝ ΠΟΔΟΝΙΦΤΗ ΜΙΑ ΕΜΟΡΦΗ ΜΙΚΡΟΥΛΑ", τα οποία φωνογράφησαν στο ξενοδοχείο "Τουρίστ", μιας και ακόμα δεν υπήρχαν εργοστάσια δίσκων! Η φωνογράφηση έγινε για λογαριασμό της "ΟΝΤΕΟΝ", μόνο που ο Στελλάκης γρήγορα (την ίδια χρονιά) άλλαξε εταιρία, πηγαίνοντας στην "ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ"! Στην "Κολούμπια", ερμήνευσε τραγούδια διαφόρων συνθετών, όπως των ΤΟΥΝΤΑ, ΣΑΛΟΝΙΚΙΟΥ (Σέμση), ΓΙΟΒΑΝ ΤΣΑΟΥΣ, ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ, ΣΚΑΡΒΕΛΗ (παστουρμά), και άλλων!
Κάθε δίσκος ήταν και μια μεγάλη επιτυχία! Ο Στελλάκης Περπινιάδης, γρήγορα έγινε περιζήτητος απ' όλους τους συνθέτες-στιχουργούς του ρεμπέτικου!
Παρόλο που τραγουδούσε τραγούδια άλλων δημιουργών, έγραφε και δικά του τραγούδια! Γύρω στο 1934, έγραψε τη μουσική στη "ΓΑΤΑ", ένα τραγούδι που ερμήνευσε ο ίδιος, και τους στίχους είχε γράψει ο ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΕΣΗΣ, ο επιλεγόμενος "Τρελάκιας"! Την ίδια χρονιά, έγραψε τους στίχους και τη μουσική στα τραγούδια "ΨΕΥΤΟΦΙΛΙΑ" (όλος ο κόσμος τώρα δουλεύει μηχανές), "ΔΥΟ ΚΑΡΠΟΥΖΙΑ ΣΕ ΕΝΑ ΧΕΡΙ", "ΜΑΓΚΕΣ ΜΟΥ ΣΥΜΜΟΡΦΩΘΕΙΤΕ", "ΚΑΛΥΒΙΩΤΙΣΣΑ, και άλλα! Το 1936, ο Στελλάκης τραγούδησε ένα τραγούδι του Τούντα, με το οποίο μπήκε και αυτός, και ο Τούντας σε περιπέτειες, από τη δικτατορία του Μεταξά.
Το τραγούδι, δεν είναι άλλο από την "ΒΑΡΒΑΡΑ"! Η δικτατορία το θεώρησε "άσεμνο και προκλητικό", με αποτέλεσμα να αποσυρθούν όλοι οι δίσκοι από την αστυνομία! Μόνο που το τραγούδι, είχε ήδη γίνει επιτυχία! Βέβαια ο Στελλάκης, ο Τούντας, και ο υπεύθυνος της "Κολούμπια" Θεμιστοκλής Λαμπρόπουλος, πέρασαν από δίκη! Ο Στελλάκης Περπινιάδης, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους ερμηνευτές (κυρίως) των ρεμπέτικων τραγουδιών! Η φωνή του, χαρακτηριστική, βυζαντινή, έδινε μια ξεχωριστή ομορφιά στα τραγούδια που ερμήνευε!
Στα τελευταία του, σε μια συνέντευξη που είχε δώσει στον Κώστα Χατζηδουλή, είχε πει!
"Δεν υπάρχει λαϊκό τραγούδι σήμερα.
Έχει φύγει απ' το δρόμο του, και από τον προορισμό του.
Που Χιώτης, και Μπέμπης, από τους Θεούς του μπουζουκιού!
Που τραγουδιστές σαν τον Στράτο, τον Νταλγκά, το Ρούκουνα, τον Καρίπη, τον Νούρο, τον Αραπάκη, και τους άλλους!
Που είναι οι Τσιτσάνηδες, οι Παπάζογλου, να γράψουν λαϊκά τραγούδια!
Όλα πάνε κατά διαόλου στο λαϊκό τραγούδι, και οι διάφοροι ψευτοσυνθέτες, ξέρουν μόνο να μιλάνε για τον εαυτό τους!
Δεν κοιτάνε τα πολλά χάλια τους"!
Ο Στελλάκης Περπινιάδης, πέθανε το Σεπτέμβρη του 1977!
Πόσο προφητικά είχε μιλήσει όμως!
Ας δούμε τους στίχους από το τραγούδι που έβαλε σε μπελάδες τόσο τον Παναγιώτη Τούντα, όσο και τον Στελλάκη Περπινιάδη.
Η Βαρβάρα
Η Βαρβάρα κάθε βράδυ στη Γλυφάδα ξενυχτάει
και ψαρεύει τα λαβράκια, κεφαλόπουλα, μαυράκια
Το καλάμι της στο χέρι, κι όλη νύχτα στο καρτέρι
περιμένει να τσιμπήσει το καλάμι να κουνήσει 

Ένας κέφαλος βαρβάτος, όμορφος και κοτσονάτος
της Βαρβάρας το τσιμπάει, το καλάμι της κουνάει
Μα η Βαρβάρα δεν τα χάνει τον αγκίστρωσε τον πιάνει
τον κρατά στα δυο της χέρια και λιγώνεται στα γέλια

Κοίταξε μωρή Βαρβάρα, μη σου μείνει η λαχτάρα
τέτοιος κέφαλος με νύχι, δύσκολα να σου πετύχει
Βρε Βαρβάρα μη γλιστρήσει και στη θάλασσα βουτήξει
βάστα τον απ' το κεφάλι μη σου φύγει πίσω πάλι

Στο καλάθι της τον βάζει κι από την χαρά φωνάζει
έχω τέχνη έχω χάρη ν' αγκιστρώνω κάθε ψάρι
Για ένα κέφαλο θρεμμένο όλη νύχτα περιμένω
που θα 'ρθεί να μου τσιμπήσει το καλάμι να κουνήσει
 
Βασίλης Τσούγκαρης
tsougarisgnomi@gmail.com

ΜΑΡΚΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ - Καραβοτσακίσματα (Δ. ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ)

ΜΑΡΚΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ LIVE (ΑΤΑΚΤΗ) Μοναδικο video

Βαμβακάρης Μάρκος Θα'ρθω να σε ξυπνήσω

ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΕΙΟ Δ ΓΚΟΓΚΟΣ ( ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑΣ )

ΣΚΟΡΠΙΟΙ ΣΤΙΧΟΙ ΡΕΜΠΕΤΙΚΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ

Είναι η πιο κατάλληλη στιγμή, να δούμε κάποια «σκόρπια» ρεμπέτικα στιχάκια, τα οποία αποτελούν τους «αντιπροσώπους» των διαφόρων κατηγοριών στις οποίες κατατάσσονται τα ρεμπέτικα τραγούδια. Θα δούμε αποσπάσματα από τραγούδια της φυλακής, της αγάπης, του τεκέ, της ταβέρνας, της ξενιτιάς, της μαγκιάς, κλπ. Τραγούδια «άγνωστων» και μη δημιουργών, που τα τραγουδάμε ακόμα και σήμερα, μόνο που πολλές από τις σημερινές αποδώσεις από καλλιτέχνες είναι κακές διασκευές. Όπως τα δημοτικά τραγούδια, έτσι και πολλά ρεμπέτικα κυκλοφορούσαν παλιά σε διάφορες «παραλλαγές». Ας πάρουμε για παράδειγμα τον ΣΑΚΑΦΛΙΑ, όχι του Βασίλη Τσιτσάνη, αλλά το παλιό «μουρμούρικο» Στα Τρίκαλα μες τη στενή Βαρέσαν ένα μπελαλή. Βαρέσανε το Σακαφλιά Πούχε ντερβίσικη καρδιά. Στην Προύσα ήταν ξακουστός Στην Μενεμένη διαλεχτός Ήταν στο τάγμα Τουμπεκί Στη Μεραρχία Μελανθή. Στο συγκεκριμένο τραγούδι, ο Τσιτσάνης έδωσε ένα άλλο χρώμα, μια ξεχωριστή ομορφιά, αφαιρώντας (εν μέρει) τα «σκληρά» στοιχεία του, χωρίς όμως να χάσει το τραγούδι το νόημα του. Τέτοιο ντερβίσικο παιδί Το κλαίμε όλοι μας μαζί…… Δεν τον ξεχνάμε βρε παιδιά, Τον φίλο μας τον Σακαφλιά, κλπ…. Εδώ να πω, ότι τραγούδια με θέμα τους τον Σακαφλιά (η Σακαβλιά), κυκλοφορούν πάνω από δέκα, με διαφορετικό στίχο. Ένα άλλο ρεμπέτικο που κυκλοφορεί σε αρκετές παραλλαγές, είναι «Οι Λαχανάδες» (κάτω στα λεμονάδικα) του Βαγγέλη Παπάζογλου (Αγγούρη). Ο Παπάζογλου, εμπνευσμένος από το παλιό «μουρμούρικο» έγραψε! Κάτω στα λεμονάδικα, έγινε φασαρία Δυο λαχανάδες πιασανε, που ‘κάναν τη κυρία! Το παλιό μουρμούρικο ξεκινάει διαφορετικά, έχοντας όμως μέσα στους στίχους και αυτόν του Παπάζογλου. Κάτω στα Λεμονάδικα έγινε φασαρία Στα χέρια πιάστηκ’ ο Θωμάς, μαζί με τον Ηλία. Βρε ‘συ Θωμά, μη κάνεις φασαρίες Γιατί θα μπλέξεις άσχημα, και θα ‘χεις ιστορίες, κλπ. Το συγκεκριμένο μουρμούρικο με την αρχική του μορφή, είχα την τύχη να το ακούσω πριν από είκοσι χρόνια σε μια ταβέρνα στο Βόλο, τραγουδισμένο από τους Μιλάνους. Από ένα άλλο μουρμούρικο τραγούδι, ο Γιώργος Μουφλουζέλης άντλησε στοιχεία για να γράψει το «Που ‘σουν μάγκα το χειμώνα». Πούσουν μάγκα το χειμώνα, και το καλοκαίρι ακόμα Ημουνα ψηλά στα αυλάκια, στις δροσιές και στα ρουμάνια Τρεις ελιές και μια βαμμένη Αγαπώ μια παντρεμένη. Ο Μουφλουζέλης έγραψε. Πούσουν μάγκα το χειμώνα, που την είχες την κρυψώνα Ήμουνα στη γη βελόνι, που πατάς και σε αγκυλώνει κλπ. Το ρεμπέτικο τραγούδι, έχει πραγματικούς θησαυρούς, αλλά δυστυχώς αγνοήθηκαν, και αγνοούνται ακόμα και σήμερα. Συνεχίζοντας, πάμε στα τραγούδια που τα έχουν κατατάξει στην κατηγορία της «Ανατολής». Εδώ, ανακαλύπτουμε ρεμπέτικα που μας κάνουν να ονειρευόμαστε, και να ταξιδεύουμε, τραγούδια «απλά», αλλά και ΜΕΓΑΛΑ, που μιλούν στην ψυχή του καθενός! Τραγούδια που μας βοηθούν μέσα από το «ταξίδι» στο όποιο μας πηγαίνουν, να βρούμε την «γιατρειά» στον πόνο, στον καημό! Ένα υπέροχο τραγούδι είναι η «Μάγισσα της Αραπιάς», του Βασίλη Τσιτσάνη. Θα πάω εκεί στην Αραπιά, γιατί μ’ έχουν μιλήσει Για μια μεγάλη μάγισσα, τα μάγια να μου λύσει. Πόσοι αλήθεια, ακόμα και σήμερα, στην εποχή της «προόδου» δεν ταξιδεύουν εκεί, στην Αραπιά, ψάχνοντας τη δική τους μάγισσα, που θα τους λύσει τα μάγια; Άλλωστε, τα «μάγια» λύνονται εύκολα όταν νοιώθουμε ότι το τραγούδι που ακούμε μιλά για αυτό που βιώνουμε. Ένα άλλο τραγούδι του Τσιτσανη, μας ταξιδεύει στην Παραγουάη, και μάλιστα στα «φίνα ακρογιάλια» της χώρας αυτής! Μες την Παραγουάη, σε φίνο ακρογιάλι Θα στήσουμε τσαντίρι ζηλευτό Θα πίνουμε σαμπάνια, πριν πάμε για τα μπάνια Με μπουζουκάκι έξυπνο τρελό. Το ρεμπέτικο μας ταξιδεύει, ονειρεύεται μαζί μας, και βάζει «ακρογιάλια» ακόμα και εκεί που δεν υπάρχουν. Μας παρασύρει σε Νύχτες Μαγικές Ονειρεμένες, και μας θυμίζει τις τρέλες που νοσταλγούμε, που επιθυμούμε. Σας μιλάω με καημό, με σπαραγμό Για τόσες τρέλες που νοσταλγώ Αραπίνες λάγνες ερωτιάρες Με ουίσκι με γλυκές κιθάρες γλέντι και πιοτό Αραπίνες μάτια φλογισμένα Και κορμιά φιδίσια καμωμένα, σαν εξωτικά. Δεν έχει καμία απολύτως σημασία, αν τα τραγούδια αυτά έχουν γραφτεί το 1920, το 1930, η το 1950. Σημασία έχει ότι μιλούν για στιγμές από την ζωή μας. Για μικρούς και μεγάλους καημούς, για χαρές, όνειρα και λύπες! Από τα «σκόρπια στιχάκια» λοιπόν, στην καθημερινότητα μας.

ΜΑΡΚΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ - Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ

Ο Βαμβακάρης γεννήθηκε στην Άνω Χώρα της Σύρου, τον Μάη του 1905, από πολύ φτωχούς γονείς! Η ζωή του ήταν γεμάτη από πίκρες, και δυσκολίες, και από το καθημερινό κυνήγι του μεροκάματου! Έκανε ένα σωρό δουλειές, όπως γδάρτης στα σφαγεία, υπάλληλος σε μπακάλικο, εφημεριδοπώλης, λούστρος, και άλλες! Γύρω στα 1924, ο Μάρκος πρωτοείδε και πρωτοακουσε από κοντά μπουζούκι. Μάλιστα, μέσα στο σπίτι του, από κάποιον Αιβαλιωτη, φίλο του πατέρα του! Αυτό ήταν!
Ο Μάρκος πήρε όρκο βαρύ, ότι θα έκοβε το χέρι του αν δεν μάθαινε το όργανο! Τόσο πολύ του άρεσε, και το "έμαθε" πολύ καλά! Σύντομα έγινε ασυναγώνιστος μπουζουξής, και πριν το 1930, είχε γράψει και τα πρώτα του τραγούδια, τα οποία αργότερα τα γραμμοφώνησε! Πάνω από 500 τραγούδια του γύρισε σε δίσκο, αλλά ερμήνευσε και τραγούδια άλλων συνθετών! Ο πρώτος του δίσκος, κυκλοφόρησε από την εταιρία ODEON το 1933, και περιείχε από τη μια πλευρά το τραγούδι "Πως θα 'θελα να ρχοσουνα" (το καραντουζενι), ενώ από την άλλη ένα ορχηστρικό κομμάτι, τη μελωδία ενός άλλου συνθέτη!
Ο Βαμβακάρης "γεννούσε" συνέχεια τραγούδια! Έγραψε απ' όλα τα είδη τραγουδιών (χασικλίδικα, μάγκικα, ρεμπέτικες καντάδες, κλπ), τραγουδώντας πάντα (μέχρι και το 1955) ο ίδιος! Μετά το 1958, ο Μάρκος αποσύρθηκε από το πάλκο! Επανεμφανίστηκε το 1966, σε μπουάτ της Πλάκας, σε ένα χώρο ασφυκτικά γεμάτο από άτομα όλων των ηλικιών! Την ίδια χρονιά, ο Μάρκος σε συναυλία στο θέατρο "ΚΕΝΤΡΙΚΟΝ", αποθεώθηκε στην κυριολεξία απ' τον κόσμο!
Στη συναυλία αυτή, ο ποιητής μας ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ χειροκροτούσε όρθιος και φώναζε: "ΜΑΡΚΟ ΜΑΣ ΝΑ ΜΗΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΠΟΤΕ"! Ο Βαμβακάρης, δεν ένοιωσε καλά, και είπε : "Ρε παιδιά, για πιάστε με, δεν είμαι σοι"! Η τελευταία εμφάνιση του Μάρκου ήταν το 1971, το Νοεμβρη στη "ΜΑΡΓΩ", ένα χρόνο πριν "φύγει"! Ο Μάρκος άφησε τρεις γιους, το ΣΤΕΛΙΟ, το ΔΟΜΕΝΙΚΟ, και τον ΒΑΣΙΛΗ! Ο Στέλιος και ο Δομενικος, ακλούθησαν τα βήματα του Μάρκου στην Μουσική, ενώ ο Βασίλης πήρε το δρόμο της θάλασσας! Είναι αρχικαπετάνιος!
Δεν θα αναφερθώ στα τραγούδια του Μάρκου, γιατί θα γράφω μέχρι αύριο! Θα αναφερθώ όμως σε ένα περιστατικό, που "φωτογραφίζει" την γαϊδουριά, και αχαριστία των εταιριών! Παρόλο που οι εταιρίες θησαύρισαν κυριολεκτικά από τους ρεμπέτες, μόλις εμφανιστήκαν οι πρώτοι "σουξεδιαρηδες" (τότε) τραγουδιστές, αλλά και δημιουργοί, δεν δίστασαν να κλείσουν κατάμουτρα τις πόρτες τους στα ΙΕΡΑ ΤΕΡΑΤΑ, στους ΡΕΜΠΕΤΕΣ! Δεν δίστασαν να τους φερθούν κάποιοι, σαν σε σκουπίδια!
Ο Μάρκος, είχε πάει στον παραγωγό εταιρίας, να του δώσει κάποια τραγούδια του, και εκείνος, αφού γύρισε όλο θράσος και του είπε "Ουφ ρε Μάρκο, μας έπρηξες", έδωσε μια στα χαρτιά, και τα σκόρπισε στο πάτωμα! Εκτός από τον Μάρκο, στο γραφείο του παραγωγού ήταν και ακόμα ένας νεαρός, ο οποίος έσπευσε να βοηθήσει τον παππού, τον Μάρκο, να μαζέψει απ' το πάτωμα τα τραγούδια του! Ο νεαρός αυτός, που εξοργίστηκε από την στάση του παραγωγού, ήταν ο ΔΗΜΟΣ ΜΟΥΤΣΗΣ! Έτσι γνώρισε από κοντά το Μάρκο που θαύμαζε (όπως όλοι), αυτόν που ΟΛΟΙ ΟΙ ΡΕΜΠΕΤΕΣ ΤΟΥ ΝΤΟΥΝΙΑ ΑΓΑΠΟΥΝΕ!

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΔΑΡΑΣ

"Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι το σκοτάδι είναι βαθύ κι όμως ένα παλικάρι δεν μπορεί να κοιμηθεί".
Φίλοι μου, σας παρουσιάζω τον ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΚΑΛΔΑΡΑ! Ο Καλδάρας, γεννήθηκε το 1922 στα Τρίκαλα. Το πρώτο όργανο με το οποίο ήρθε σε επαφή, ήταν η κιθάρα ενός ξαδέλφου του, την οποία μόλις την πήρε στα χέρια του , άρχισε να την επεξεργάζεται για ώρες! Δεν χόρταινε να κοιτάζει την κιθάρα, το χρώμα, το σχήμα της, και όταν χάιδευε τις χορδές, ο ήχος τους τον έκανε να νοιώθει τέτοια ευτυχία, που δεν την άλλαζε για τίποτα! Μέσα σε ένα χρόνο, ο Απόστολος Καλδάρας, έμαθε μόνος του να παίζει κιθάρα! Όπου κι αν βρισκόταν, το μυαλό του ήταν σ' εκείνο το όργανο που τον είχε κερδίσει!
Είναι η εποχή, που ο Απόστολος Καλδάρας πάει δευτέρα γυμνασίου, είναι η εποχή, που θα "σημαδέψει" το μέλλον του, μιας και έρχεται σε επαφή με το δεύτερο όργανο που έμελε να γίνει πρώτο γι αυτόν! Το μπουζούκι! Πρέπει να πούμε, ότι τα αδέλφια της μητέρας του έπαιζαν όλα από κάποιο όργανο! Έτσι ένας θειος του που έπαιζε μπουζούκι, κατόπιν παρέμβασης της μητέρας του Αποστόλου, το χάρισε στον ανιψιό του! Ο Καλδάρας γνωρίζοντας ήδη να παίζει κιθάρα, δεν δυσκολεύτηκε να μάθει μπουζούκι! Παράλληλα, ακούγοντας στις "πλάκες" τον Μάρκο, τον Τσιτσάνη, και άλλους, μαθαίνει το "στυλ" τους, και αρχίζει και αυτός τα πρώτα βήματα στην σύνθεση!
Η κατοχή, βρίσκει τον Καλδάρα να δουλεύει για να εξοικονομήσει τα προς το ζην, σαν εργάτης σε γεωτρήσεις. Δυστυχώς όμως, λόγο του πληθωρισμού, το μεροκάματο δεν έφτανε, και έτσι, στην κατοχή, μαζί με έναν φίλο του στην κιθάρα, παίζουν για πρώτη φορά σε ένα ταβερνάκι στα Τρίκαλα, βγάζοντας το φαί της ημέρας! Η απελευθέρωση, βρίσκει τον Καλδάρα να εργάζεται στην Θεσσαλονίκη. Είναι πλέον έμπειρος μουσικός, και έχει ήδη γράψει τραγούδια, που μπορούν να γυριστούν σε δίσκο, όπως το "Μάγκας βγήκε για σεργιάνι", και άλλα! Το πρώτο του τραγούδι σε δίσκο, ήταν το ¨"Μάγκας βγήκε για σεργιάνι", και το τραγούδησε ο ΜΑΡΚΟΣ, στην ODEON, και ο ΣΤΡΑΤΟΣ στην COLUBIA!
Η παρουσία του όμως στην δισκογραφία, έγινε με ην μεσολάβηση του αξέχαστου ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ, ο οποίος όταν πήγε ο Καλδάρας στην Αθήνα, τον πήρε και τον σύστησε με τα καλύτερα λόγια στον διευθυντή της εταιρίας PARLOPHON ,τον Μάτσα! Τα θεμέλια μιας λαμπρής καριέρας, είχαν μπει, και σε λίγες μέρες , ηχογραφήθηκαν τα τραγούδια "Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι, και Εβίβα Ρεμπέτες"! Το πρώτο κέντρο στην Αθήνα που εργάστηκε, ήταν του "Μάριου", και παρόλο που έπαιρνε μικρό μεροκάματο, ήταν ικανοποιημένος, γιατί δούλευε δίπλα σε ιερά τέρατα του ρεμπέτικου (ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟ, ΧΙΩΤΗ, ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ, ΚΕΡΟΜΥΤΗ, κλπ), κάτι το οποίο ήθελε πολύ!
Σιγά-σιγά, έκανε δική του ορχήστρα! Η τελευταία χρονιά που βρίσκει τον Απόστολο Καλδάρα στο πάλκο, είναι το 1965. Τη χρονιά αυτή, δέχτηκε ένα σκληρό χτύπημα της μοίρας! Έχασε την κόρη του! Αυτό ήταν και το τέλος του Καλδάρα από το Πάλκο. Η ζωή όμως είναι σκληρή. Έπρεπε να δουλέψει για να ζήσει αυτός, και η υπόλοιπη οικογένεια του! Έτσι, περιορίστηκε να γράφει μόνο για δισκογραφία! Παρόλο το δυνατό χτύπημα που δέχτηκε, η ανάγκη να σταθεί πλάι στους δικούς του και να τους υποστηρίξει, έκανε τον Καλδάρα να γράψει τραγούδια "ΔΙΑΜΑΝΤΙΑ", μεγάλες επιτυχίες! Τα τραγούδια του, ερμήνευσαν οι μεγαλύτερες φωνές της Ελλάδας! "ΑΛΛΟΤΙΝΕΣ ΜΟΥ ΕΠΟΧΕΣ, ΑΜΑ ΘΕΣ ΝΑ ΚΛΑΨΕΙΣ ΚΛΑΨΕ, ΑΝΑΘΕΜΑ ΤΗΝ ΤΥΧΗ ΜΟΥ, ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΑΠ' Τ' ΑΛΓΕΡΙ, και άλλα πολλά!Βρε τι 'ναι τούτο το κακότι φλόγα, τι καμίνιΛες κι η Αθήνα άναψεκαι φούρνος έχει γίνει Καλέ κοπέλα, καλέ κοπέλαγια μπάνιο πάω κι αν θέλεις έλα Αν δεν γουστάρεις Φάληροτραβάμε για ΓλυφάδαΔικά μου όλα τα έξοδακαι γλέντι και βαρκάδα Καλέ κοπέλα, αν θέλεις τσάρκαπαρ' το μαγιό σου κι έμπα στη βάρκα Θα πάρεις τη δροσίτσα σουκι ό,τι ποθεί η ψυχή σουκι όταν χορτάσεις μια και δυοτραβάς για το τσαρδί σου Καλέ κοπέλα, καλέ κοπέλαγια μπάνιο πάω κι αν θέλεις έλα

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΣ

Αλήτη μ' είπες μια βραδιά χωρίς καμιά αιτία μα του αλήτη η καρδιά δε σου κρατάει κακία!
Είναι καημός, είναι σαράκι, είναι παράπονο, ένα μεγάλο παράπονο, ένα μεγάλο τραγούδι! Ο ρυθμός του, τα 9/8, η μελωδία, έδεσαν με το στίχο τόσο όμορφα, όσο μόνο ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΣ μπορούσε να πετύχει! Ένας από τους κορυφαίους συνθέτες του ρεμπέτικου, μια ξεχωριστή παρουσία στο χώρο αυτών των "παρεξηγημένων" τραγουδιών! Ο Χατζηχρήστος, γεννήθηκε στο Κοκάριαλι της Σμύρνης το 1901.
Στην Ελλάδα ήρθε το 1922, μετά από πολλές περιπέτειες που πέρασε (δραπέτευσε από τους Τούρκους την ώρα που τον πήγαιναν για εκτέλεση)! Δεξιοτέχνης μουσικός, έπαιζε μπουζούκι, κιθάρα, πιάνο, και ακορντεόν. Ο Απόστολος Χατζηχρήστος, πριν ασχοληθεί με το τραγούδι, έκανε το επάγγελμα του οξυγονοκολλητή! Πήρε το δρόμο του επαγγελματία μουσικού στα μέσα του 1933, αφήνοντας την άλλη δουλειά!
Από το ξεκίνημα του, φάνηκε η αξία του σαν μουσικός, πράγμα που τον έκανε απ' την αρχή της καριέρας του να παίζει στα καλύτερα λαικορεμπέτικα συγκροτήματα! Δούλεψε στα μεγαλύτερα κέντρα της εποχής (Δερέμπεη, Πικίνου, Κατελάνου, στο Δάσος του Βλάχου, στου Μάριου, και αλλού), μαζί με τα μεγαθήρια του τραγουδιού! Η μουσική του Χατζηχρήστου, είναι έντονα επηρεασμένη από τους "Μικρασιάτικους Ήχους"! Το "ηχόχρωμα" του, έχει κάτι διαφορετικό από των άλλων δημιουργών του ρεμπέτικου!
Έχει μια "γλύκα" η μουσική του, που συνδυάζει τη Σμυρναϊκή, και Πειραιώτικη μουσική σχολή, προσεγγίζοντας τες κάπως διαφορετικά από τον Τούντα, και άλλους! Χαρακτηριστικό των τραγουδιών του, είναι ο καημός, το παράπονο των ξεριζωμένων της προσφυγιάς, των αδικημένων, το παράπονο για τα βάσανα της ζωής! Εκτός από καταπληκτική μουσική, ο Χατζηχρήστος έγραφε και πολύ καλούς στίχους, ενώ συνεργάστηκε με τον Γιάννη Λελάκη, βάζοντας μουσική σε δικά του τραγούδια!
Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΓΟΥΝΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, είχε πει για τον Χατζηχρήστο! "Ο Αποστόλης ήταν πολύ τίμιος. Μπεσαλής, ωραίος συνεργάτης, και κορυφή συνθέτης! Ότι έγραφε, το 'βγαζε απ' το κεφάλι του. Ταλαιπωρημένος και παραπονιάρης. Αμ, τι ήθελες μετά τόσα βάσανα; Να χοροπηδά; Ο Αποστόλης με τον Παπαϊωάννου είχαν μαγαζί στη Δραπετσώνα. Δούλεψα μαζί τους! Ήταν εκεί και ο "Μπιρ Αλλάχ". Μέχρι το 1960 που σταμάτησα, δούλεψα πολλές φορές ακόμα με τον Αποστόλη.
Στου Βλάχου αυτός, εγώ, ο Μπιρ Αλλάχ, ο Στράτος, η Νανά.... Στο "Φοίνικας", στον Πειραιά, που 'ταν πίσω από το θέατρο "Ολυμπία", αυτός, εγώ, ο Μπιρ Αλλάχ, κι ο Μήτσος ο Κινέζος που τον λέγαμε, ο Χρυσίνης, ο Μαρινάκης.... Ο κινέζος είχε μια γλύκα ο μπαγάσας, ήταν ζόρικος κιθαρίστας. Με δυο κουβέντες, ο Αποστόλης ήταν σ' όλα του κύριος! Το ξέρω, γιατί τον έζησα από κοντά"!
Ο Απόστολος Χατζηχρήστος πέθανε στις 5 Ιουνίου του 1959, σε ηλικία 58 χρόνων! Στα 26 χρόνια παρουσίας του στο ρεμπέτικο και λαϊκό τραγούδι, άφησε σε εμάς σαν κληρονομιά τραγούδια "διαμάντια"! Κλείνοντας το αφιέρωμα στον Χατζηχρήστο, βάζω μερικές γραμμές από ένα πανέμορφο τραγούδι του!
"Σιγά - σιγά φίλε μου τ' αμάξι. Έφτασε η πεντάμορφη τις καρδιές να κάψει"....

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΥΣ ΜΙΛΑΝΟΥΣ

Την Παρασκευή 4/5/2007 "έφυγε" και ο Κάρολος Μιλάνος. Πριν από ένα χρόνο, στις 20/4/2006, έφυγε και ο αδερφός του Νίκος. Παιδιά του Στέφανου Μιλάνου, ο οποίος το 1919 άνοιξε στον Βόλο, στην οδό Ερμού 195 (Πλατεία Αγίου Νικολάου), την ταβέρνα "Σκάλα του Μιλάνου". Η ταβέρνα μεταφέρθηκε στην οδό Ιωλκού το 1978, μετά τον θάνατο του Στέφανου Μιλάνου.Τους «Μιλάνους», και την «σκάλα» τους, τους γνωρίσαμε σε παλιότερα άρθρα – αφιερώματα.Σήμερα, έτσι σαν ένα «μνημόσυνο», θέτω στην διάθεση σας ένα άρθρο του αξέχαστου Πάνου Γεραμάνη!«ΤΡΙΑ CD ΜΕ ΓΝΗΣΙΑ ΛΑΪΚΑ ΑΠΟ ΤΗ «ΣΚΑΛΑ ΤΟΥ ΜΙΛΑΝΟΥ» ΣΤΟΝ ΒΟΛΟΚι αν επέρασαν 40 χρόνια...«Εισβολή» στο παραδοσιακό στέκι της «Σκάλας του Μιλάνου», στον Βόλο, έκανε η νέα τεχνολογία που φιλοδοξεί να γνωρίσει στο ευρύ ελληνικό κοινό μια ποιοτική και αυθεντική μουσική εργασία, που παρουσιάζει εδώ και 81(!) χρόνια η οικογένεια Μιλάνου. ΠΑΝΟΣ ΓΕΡΑΜΑΝΗΣΟ Κάρολος (μπουζούκι) και ο Νίκος Μιλάνος (κιθάρα) στην ταβέρνα τους «Σκάλα», στο κέντρο του Βόλου, όπου παίζουν και τραγουδούν κάθε βράδυΈνα πρόγραμμα με λαϊκή μουσική και τραγούδια, που παρουσιάζουν επί 40 χρόνια στην παραδοσιακή ταβέρνα της οδού Ιωλκού οι αδελφοί Κάρολος και Νίκος Μιλάνος και ο γιος τού πρώτου Στέφανος μαζί με δυο-τρεις συνεργάτες τους, πρόκειται να κυκλοφορήσει σε τρία CD. Με τη διαφορά ότι το ένα από τα CD θα προωθηθεί στο εμπόριο, ενώ τα άλλα δύο θα δοθούν επιλεκτικά από τους αδελφούς Μιλάνου σε εκλεκτούς φίλους τους, που συμμετέχουν μαζί τους σ' αυτή την ηρωική προσπάθεια για τη διατήρηση και διάδοση του γνήσιου λαϊκού τραγουδιού.Η ιστορία της ταβέρνας «Σκάλα του Μιλάνου» στον Βόλο έχει πολύ βαθιές ρίζες και έρχεται από μακριά.Το λαϊκό ταβερνάκι «Σκάλα του Μιλάνου», που πρωτολειτούργησε τον Μάιο του 1919 στην οδό Ερμού 195 (Πλατεία Αγίου Νικολάου), στον Βόλο, από τον Στέφανο Μιλάνο, έμπειρο μύστη του μπουζουκιού, γνώρισε μεγάλες δόξες, αφού αυτό το μαγαζάκι επισκέφθηκαν για ν' ακούσουν και να παίξουν τα τραγούδια τους, ο Τσιτσάνης, ο Παπαϊωάννου, ο Βαμβακάρης, ο Στράτος Παγιουμτζής, ο Μπιθικώτσης και άλλοι γνωστοί καλλιτέχνες του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού.

Ο Βασίλης Τσιτσάνης, μάλιστα, είχε δηλώσει σε εφημερίδα του Βόλου το 1957: «Έρχομαι εδώ, στη "Σκάλα του Μιλάνου" για ν' ακούσω πόσο όμορφα παίζονται τα λαϊκά τραγούδια». Και το δικαιολογούσε αυτό, γιατί πίστευε ότι τα παιδιά του Στέφανου Μιλάνου, ο Κάρολος, ο Νίκος (και κάποιες φορές ο μικρότερος Στάθης), έπαιζαν με τον δικό τους τρόπο και τραγουδούσαν συνθέσεις των πιο γνωστών και μεγάλων δημιουργών του ρεμπέτικου και του λαϊκού μας τραγουδιού.Μετά τον θάνατο του γενάρχη Στέφανου Μιλάνου, το στέκι μεταφέρθηκε στις 29 Νοεμβρίου 1978 και λειτουργεί μέχρι σήμερα σ' έναν ισόγειο μικρό χώρο της οδού Ιωλκού, στο κέντρο του Βόλου.Εκεί κάθε βράδυ ο Κάρολος με το μπουζούκι, ο Νίκος με την κιθάρα, ο νεαρός Στέφανος με μπουζούκι, κάποιοι φίλοι τους και συνεργάτες, άλλος με ακορντεόν, άλλος με μπαγλαμαδάκι και άλλος με.... κουτάλια, συγκροτούν μια ωραία ορχήστρα συνόλου που παίζουν και ερμηνεύουν με τρόπο αξιοθαύμαστο τα ωραιότερα ελληνικά λαϊκά τραγούδια, κυρίως της περιόδου 1945-1970. Τα όργανα δεν έχουν καμία σχέση με ηλεκτρισμό. Βγάζουν φυσικό ήχο, καθώς οι οργανοπαίκτες παίζουν και τραγουδούν ανάμεσα στους θαμώνες της ταβέρνας. Το πρόγραμμα στη μικρή ταβέρνα του Μιλάνου κρατάει από τις 9 το βράδυ έως τη 1 μετά τα μεσάνυχτα. Οι ίδιοι οι καλλιτέχνες σερβίρουν τα πιάτα και το κρασί πριν αρχίσουν να παίζουν και στη συνέχεια τα τέλια παίρνουν... φωτιά και όλοι γίνονται ένα. Μια μεγάλη χορωδία, με μαέστρους τους αδελφούς Μιλάνου, οι οποίοι παίζουν και τραγουδούν Τσιτσάνη, Παπαϊωάννου, Μητσάκη, Καλδάρα, Βαμβακάρη, Χατζηχρήστο, Ζαμπέτα, Δασκαλάκη, Καζαντζίδη, Γαβαλά και άλλους γνωστούς δημιουργούς.Ο Κάρολος Μιλάνος, μοναδικός δεξιοτέχνης στο τρίχορδο μπουζούκι, παίζει ταξίμια και σόλο και ενθουσιάζει τους θαμώνες. Αυτό το γνήσιο γλέντι, με ζεστούς αχνιστούς μεζέδες, με γνήσια ρετσίνα, με μοναδικές πενιές και αυθεντικά λαϊκά τραγούδια, που κρατά 81 χρόνια στο κέντρο του Βόλου, καταγράφεται τώρα και εντός των ημερών θα κυκλοφορήσει σε τρία CD. Το πρώτο περιλαμβάνει ανέκδοτα τραγούδια (και είναι θαυμάσια) και ορχηστρικά κομμάτια που παίζει ο Κάρολος Μιλάνος. Τα άλλα δύο CD περιέχουν τραγούδια και μουσικές άλλων παλιών λαϊκών δημιουργών, που ερμηνεύουν και παίζουν με τον δικό τους ξεχωριστό μοναδικό τρόπο τα αδέλφια Κάρολος και Νίκος Μιλάνος και ο γιος τού πρώτου Στέφανος (που συνεχίζει τη μεγάλη παράδοση της οικογένειας). Αυτά τα δύο CD, που προέρχονται από ζωντανές ηχογραφήσεις από την ταβέρνα «Σκάλα», οι Μιλάνοι θα διαθέσουν στους φίλους τους, που ακούνε και συμμετέχουν στην εκλεκτή αυτή διασκέδαση τα τελευταία 40 χρόνια.ΤΑ ΝΕΑ , 05/01/2000 , Σελ.: P16 Κωδικός άρθρου: A16634P161»

ΑΜΑΝΕΣ Η ΜΑΝΕΣ

Πριν συνεχίσω και με άλλες βιογραφίες, των μεγάλων του ρεμπέτικου, πάμε να γνωρίσουμε ένα είδος ρεμπέτικου τραγουδιού, τον "ΑΜΑΝΕ", το πλέον παρεξηγημένο είδος ρεμπέτικων, αλλά και Σμυρναίικων τραγουδιών! Διαβάζοντας διάφορα βιβλία, μελέτες, αναλύσεις κλπ, αναζητώντας "γνώση', συνάντησα σε παλιά κείμενα και χειρόγραφα σημαντικά, την Ιστορία του "ΑΜΑΝΕ η ΜΑΝΕ", η οποία αν και μικρή, είναι άκρως ενδιαφέρουσα, και ανατρέπει πολλά που έχουν ειπωθεί κατά καιρούς από ειδικούς, τόσο για την προέλευση του ΑΜΑΝΕ, όσο και κάποια "Ταμπού" που είχαν (σκόπιμα) δημιουργηθεί γύρω από αυτό το Ιδιαίτερο είδος τραγουδιού! Χαρακτηρίζω τον Αμανέ σαν "Ιδιαίτερο" είδος τραγουδιού, διότι απαιτούσε, και απαιτεί εξαιρετικές φωνητικές δυνατότητες! Όλοι όσοι πολέμησαν ,και δυστυχώς εξακολουθούν να πολεμούν το ρεμπέτικο τραγούδι, χαρακτηρίζουν τον Αμανέ σαν Τούρκικο καθαρά τραγούδι, κάτι το οποίο δεν ισχύει. ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΟΝΟΤΟΝΟΥ ΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΑΜΑΝΕ"! Οι Ελληνικοί Αμανέδες διαθέτουν πολύ μεγαλύτερο βαθμό¨ "δυσκολίας" στην ερμηνεία τους, κάτι που αποτελούσε παλαιότερα μέτρο σύγκρισης για τους τραγουδιστές. Παλαιότερα λέγανε κάνοντας το διαχωρισμό μεταξύ Ελληνικού και Τούρκικου Αμανέ. "Καλός ο Τάδε τραγουδιστής, αλλά μόνο στους αλά Τούρκα μανέδες, ενώ στους Ελληνικούς δεν τα πολυκαταφέρνει! Επίσης, ο ισχυρισμός ότι οι Αμανέδες ήρθαν στην Ελλάδα από την Μικρά Ασία, δεν ισχύει! Αμανέδες τραγουδήθηκαν πολύ πιο παλιά σε ΟΛΗ την Ελλάδα, και μάλιστα συναντάμε αμανέδες πολλούς στο Δημοτικό μας τραγούδι! Ένας Κρητικός Αμανές που χρονολογείται γύρω στα 1800, και που υπάρχει σε χειρόγραφο Μονής, λέει! "Αι, αι αμάν αμάν. Στο κάστρο εβαρέθηκα και στα Χανιά θα γιάνω αι, αι αμάν, και στο παντέρμο Ρέθεμνο θα πέσω να ποθάνω"! Η ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ των Αμανέδων, είναι κυρίως "μικροί καθημερινοί καημοί", οι οποίοι τραγουδιούνται με "την ψυχή", και όχι με το στόμα. Το Βασικό επιφώνημα "ΑΜΑΝ", προέρχεται είτε από το "ΑΧ ΜΑΝΑ", είτε από το "ΑΜΗΝ"! Είναι δυο διαφορετικές απόψεις, αλλά είτε η μια , είτε η άλλη, είτε και πολλές άλλες, αποδεικνύουν ότι η ταυτότητα του "ΑΜΑΝ-ΑΜΗΝ", είναι πέρα για πέρα Ελληνική! Οι Αμανέδες, φίλοι μου, είναι ένα είδος τραγουδιού με εξαιρετική ομορφιά, και καλό θα ήταν οι "μουσικολόγοι" να ασχοληθούν με την μελέτη αυτών των τραγουδιών. Ο μεγάλος ΣΥΝΘΕΤΗΣ -ΣΤΙΧΟΥΡΓΟΣ- ΕΡΜΗΝΕΥΤΗΣ του Δημοτικού μας Τραγουδιού ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΣΙΔΕΡΗΣ, έχει ερμηνεύσει με μοναδικό τρόπο "Δημοτικούς Αμανέδες" (που έχω την τύχη να έχω στην δισκοθήκη μου)! "Πάντα αποφεύγω τη φωτιά μα η φλόγα της με καίει σε ποιον να παραπονεθώ που η τύχη μου τα φταίει;" Οι ρεμπέτες ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΗΡΟΜΥΤΗΣ, ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΑΓΙΟΥΜΤΖΗΣ, ΑΝΤΩΝΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ (Νταλγκάς), ΚΩΣΤΑΣ ΡΟΥΚΟΥΝΑΣ (Σαμιωτάκι), ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΑΤΗΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΝΟΥΡΟΣ, και πολλοί άλλοι, είχαν συμπεριλάβει στο ρεπερτόριο τους πολλούς Αμανέδες, ερμηνεύοντας τους με τρόπο μοναδικό. Ιδιαίτερης ομορφιάς είναι ο "ΜΑΝΕΣ ΚΑΛΗΝΥΧΤΙΑΣ", του Αντώνη Διαμαντίδη.(Νταλγκά) "Αμάν, ήρθε η ώρα κι η στιγμή το στόμα μου να ανοίξω και στην καλή παρέα μου - Αμάν καληνυχτιά ν' αφήσω - αμάν" καθώς επίσης και ένα σπάνιο ντοκουμέντο που το έχω στη δισκοθήκη μου, ο "ΜΑΝΕΣ του ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ" "Είναι πικρός ο θάνατος μα είναι και ησυχία γιατί γλυτώνει το κορμί απ' την ταλαιπωρία εις την απελπισία μου με το Θεό μαλώνω κείνος αστράφτει και βροντά μα 'γω δε μετανιώνω" Αυτά τα λίγα, αλλά πιστεύω κατατοπιστικά για τους ΑΜΑΝΕΔΕΣ η ΜΑΝΕΔΕΣ

ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ-ΤΑ ΠΑΡΕΞΗΓΗΜΕΝΑ

Αν πριν 55-60 χρόνια (ίσως και λιγότερα), έλεγες σε κάποιον ότι σου αρέσουν, η απλά ακούς ρεμπέτικα τραγούδια, εκείνος θα σε κοίταζε με....περιφρόνηση. Αυτό συνέβαινε γιατί ο Όρος "ρεμπέτικο", ήταν τότε συνώνυμος του "Υποκόσμου, του Τεκέ, του χασισιού, των φόνων ,κλπ".
Λέω "ΤΟΤΕ", αλλά και σήμερα ακόμα, υπάρχουν πολλοί που δεν θέλουν να ακούσουν για ρεμπέτικα τραγούδια. Από τότε λοιπόν, μέχρι και σήμερα, τα ρεμπέτικα τραγούδια είναι μονίμως "παρεξηγημένα", και θα δούμε γιατί παρακάτω. Κατ' αρχήν, ο Όρος "παρεξηγημένα", πηγάζει, η αν θέλετε αφορά τους δημιουργούς τους. Οι αιτίες της "παρεξήγησης"; Πολλές.
Μερικές από αυτές, έχουν να κάνουν με αρθρογράφους-μουσικοκριτικούς της εποχής εκείνης (1930-1950). Κανένας δεν αμφισβητεί, ότι υπήρχαν τραγούδια του Υποκόσμου μέσα στα ρεμπέτικα. Υπήρξαν όμως και τραγούδια "διαμάντια", τα οποία τα τραγουδάμε ακόμα και σήμερα. Άλλωστε, πολλοί ιστορικοί και μελετητές του ρεμπέτικου, ίσως για να λυθεί η "παρεξήγηση" που στιγμάτισε τα ρεμπέτικα τραγούδια, τα χώρισαν σε ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ, βάσει της θεματολογίας τους.

Έχουμε λοιπόν τραγούδια του "ΤΕΚΕ", της "ΤΑΒΕΡΝΑΣ", "ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ", "ΤΟΥ ΧΑΡΟΥ", "ΤΗΣ ΦΥΛΑΚΗΣ", "ΤΗΣ ΜΑΓΚΙΑΣ", κ.α. Σύμφωνα με τις ποιο πάνω κατηγορίες, διακρίνουμε κάποιες ομοιότητες ανάμεσα στα ρεμπέτικα, και τα δημοτικά τραγούδια, και θα 'λεγα ότι είναι κάτι φυσιολογικό αυτό, μιας και το ρεμπέτικο τραγούδι δέχτηκε "επήρειες" από το δημοτικό τραγούδι.
Τα ρεμπέτικα, όπως και τα δημοτικά, βασιστήκαν κατά 90% σε πραγματικά-καθημερινά γεγονότα. Η μουσική του ρεμπέτικου, είναι ίσως η δυσκολότερη, μιας και βασίζεται σε μουσικούς "δρόμους" τόσο του Βυζαντίου, όσο και της ανατολής. Πολλοί μουσικολόγοι επιχείρησαν να "εξηγήσουν" αυτούς τους δρόμους, επιχείρησαν να τους αναλύσουν, αλλά απέτυχαν παταγωδώς.
Οι περισσότεροι δημιουργοί του ρεμπέτικου, δεν είχαν "μουσική παιδεία", δεν είχαν πάει σε κάποιο ωδείο η άλλη μουσική σχολή. Παρόλα αυτά, αυτοί οι "αμόρφωτοι" άνθρωποι, ήταν εκείνοι που έγραψαν ένα μεγάλο κεφάλαιο στην "ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ"!
Το πλεονέκτημα τους αυτό, της "αμορφωσιάς", αλλά και της ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ, ίσως είναι ο λόγος που έκανε τους ...."μορφωμένους" να μην τους δέχονται στο χώρο!Αυτό βέβαια δεν είχε καμία σημασία, γιατί ο λαός όχι μόνο δέχτηκε, αλλά αγάπησε τα ρεμπέτικα "παρεξηγημένα" τραγούδια.
Ο στίχος τους, απλός, αληθινός, ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ, εξέφραζε αλλά και εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να εκφράζει τις καθημερινές μας στιγμές. Η μουσική; Είτε σε δρόμο "ραστ", είτε σε "νιαβέντ", είτε σε "κιουρδί", κλπ, μάγευε, και μαγεύει. Τα ρεμπέτικα τραγούδια, και οι δημιουργοί τους αδικήθηκαν πολύ, και μάλιστα ΣΚΟΠΙΜΑ!
Μέσα στα τραγούδια του σήμερα, τις "επιτυχίες", τα ρεμπέτικα τραγούδια είναι εκείνα που μπορούν να βοηθήσουν τον κόσμο να καταλάβει ότι οι "ευκαιριακοί" σύγχρονοι δημιουργοί, τον κοροϊδεύουν. Τον μειώνουν!
Ας δούμε πότε έχουμε την πρώτη ηχογράφηση ρεμπέτικων τραγουδιών! Τα πρώτα ρεμπέτικα τραγούδια, "φωνογραφήθηκαν" το 1910 στην Αμερική! Εκεί έγινε το ξεκίνημα, και τα τραγούδια που "πρωτοφωνογραφήθηκαν" ήταν τραγούδια "αγνώστων" Ελλήνων δημιουργών, τα οποία τα έφεραν μαζί τους οι μετανάστες στην "νέα Πατρίδα".

Βάσει της μελέτης της Μαρίας Κωνσταντινίδου με τίτλο "ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟΥ", η μετανάστευση ξεκίνησε το 1890, και έφτασε στο απόγειο της στις αρχές του εικοστού αιώνα. Οι μετανάστες λοιπόν προερχόταν απ' όλα τα κοινωνικά στρώματα, αλλά ήταν κυρίως Αγρότες, και άνθρωποι που στην Ελλάδα ασχολούνταν με διάφορες μη μόνιμες δουλειές. Πήραν όπως προανέφερα τα τραγούδια από τις πατρίδες τους στην "νέα" πατρίδα. Η μουσική Κληρονομιά ήταν για τους μετανάστες ένας τρόπος διεξόδου, ήταν επικοινωνία, ήταν τρόπος ύπαρξης.
Πρέπει σ' αυτό το σημείο να διευκρινίσω, ότι τα τραγούδια που ηχογραφήθηκαν για πρώτη φορά το 1910, "δημιουργήθηκαν" όπως προκύπτει από έρευνες γύρω στο 1800, ίσως και παλιότερα, και ήταν τραγούδια που περνούσαν από γενιά σε γενιά. Επίσης πρέπει να πω, ότι εκείνη την εποχή κυριαρχούσε η εξής νοοτροπία. Για να ηχογραφηθεί ένα τραγούδι, έπρεπε πρώτα να "ακουστεί" από τον κόσμο, να γίνει αποδεκτό, να αγαπηθεί. Παρατηρούμε δηλαδή μια "διαφορετική" αντιμετώπιση των τραγουδιών, ανεξαρτήτου είδους, απ' αυτή τη σημερινή, που λέει ότι "δήλωσες τραγουδιστής, βγάζεις δίσκο".
Ας γνωρίσουμε τώρα τις "Φωνογραφικές" εταιρίες εκείνης της εποχής: CBS, COLUMBIA, VICTOR, R.C.A VICTOR, OKEH, ORTHOFONIC,METROPOLITAN, BALCAN, GRECOFON, NINA, LIBERTY, ELECTROFIN, KALIFON, και η πρώτη δισκογραφική εταιρία στην Αμερική, που δημιουργήθηκε από την συνεργασία Ελλήνων Μουσικών, η PANHELLENION RECORDS.

Παρόλο που από το 1910 πέρασαν 97 χρόνια, παρόλο που υπήρξε τεράστια εξέλιξη σε πολλούς τομείς, άρα και στην Δισκογραφία, δεν μπόρεσε ΚΑΝΕΝΑΣ, να βγάλει έναν "ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ" τραγουδιών που ηχογραφήθηκαν στις Η.Π.Α κατά την περίοδο 1910-1935. Η έλλειψη αυτού του καταλόγου, καθιστά τρομερά δύσκολο να βρεθεί ο ακριβής αριθμός των τραγουδιών της Αμερικής. Από τα ήδη υπάρχοντα στοιχεία, προκύπτει ότι όλα κι όλα μόνο 2000 ρεμπέτικα τραγούδια ηχογραφήθηκαν στην Αμερική.
Τα στοιχεία όμως αυτά ανατράπηκαν από μαρτυρίες και κατάθεση πολλών ντοκουμέντων κατά την δεκαετία του 70' από ρεμπέτες, οι οποίοι αναφέρουν ότι πάνω από 6000 ρεμπέτικα, "μικρά και μεγάλα" ηχογραφήθηκαν στην Αμερική. Ο αριθμός αυτός, αφορά ΜΟΝΟ τα ρεμπέτικα, και κάνω αυτή την διευκρίνηση γιατί σε αρκετές μελέτες διάβασα ότι ο αριθμός 2000 αφορά το ΣΥΝΟΛΟ των τραγουδιών που ηχογραφήθηκαν τότε, δηλαδή και Δημοτικά, και Σμυρναίικα, και Ρεμπέτικα, και ..... "Ελαφρά"!
Θα επικαλεστώ λοιπόν τις μαρτυρίες των Μεγάλων του Ρεμπέτικου, γιατί από έρευνες προκύπτει ότι ΟΛΑ τα Ελληνόφωνα τραγούδια που προανέφερα, ξεπερνούν τις 12000, από τις οποίες τα μισά και παραπάνω ήταν Ρεμπέτικα. (Στην δισκοθήκη μου διαθέτω γύρω στις 2600 ηχογραφήσεις της Αμερικής, μόνο σε ρεμπέτικα, και άλλα τόσα Δημοτικά και Σμυρναίικα)!
Παρατηρούμε ότι από τις περισσότερες ηχογραφήσεις της Αμερικής οι "Μήτρες" έχουν χαθεί, κατά μυστηριώδη τρόπο, και έτσι χάνουμε την ευκαιρία απόκτησης "Ιστορικών Ντοκουμέντων", μιας και οι πρώτοι εκείνοι δίσκοι έδειχναν καθαρά τις "Μουσικές Ρίζες" του Ρεμπέτικου. Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε ένας Μικρός αριθμός ρεμπέτικων της Αμερικής, αλλά είναι τραγούδια που Φωνογραφήθηκαν την περίοδο 1935-1939 (Τεκμηριωμένα Στοιχεία από συγγενείς των δημιουργών, και παρουσία χειρόγραφων με ημερομηνίες).
Είναι τραγούδια λοιπόν της "Δεύτερης περιόδου" (να την χαρακτηρίσω έτσι) ενώ λείπουν εκείνα της πρώτης, 1910-1935. Και τώρα θα γνωρίσουμε τους "ΔΡΟΜΟΥΣ" του ρεμπέτικου, δηλαδή τις μουσικές "φόρμες" πάνω στις οποίες γραφόταν η ρεμπέτικη μουσική. Πολλοί μουσικοί, αλλά και μουσικολόγοι, ερευνητές, προσπάθησαν να αναλύσουν και να ερμηνεύσουν θεωρητικά τους δρόμους της ρεμπέτικης μελωδίας, αλλά απέτυχαν. Ο λόγος αυτής της αποτυχίας είναι ότι οι μουσικοί "δρόμοι", δεν αντιπροσωπεύουν όρους καθαρά τεχνικούς, αλλά είναι συνδεδεμένοι με τον τρόπο εκτέλεσης κάθε τραγουδιού, η κάθε μουσικού αυτοσχεδιασμού – ταξιμιού.
Για τους ρεμπέτες έχουμε λοιπόν τον όρο "δρόμος", για τους "Βυζαντινούς" τον όρο "Ήχος', για τους άραβες τον όρο "Μακάμ", για τους Πέρσες τον όρο "Περντέ", και για τους Ινδούς τον όρο "Ράγλας". Κατά μαρτυρίες παλιών μουσικών, οι δρόμοι του ρεμπέτικου είναι πάνω από σαράντα κύριοι, και κάπου τριάντα δευτερεύοντες, περίπου εβδομήντα δηλαδή στο σύνολο τους. Απ' όλους αυτούς, στην ρεμπέτικη μουσική, χρησιμοποιήθηκαν κυρίως δώδεκα σαν βασικοί.. Ας τους γνωρίσουμε λοιπόν: HICAZ, ή χιτζάζ: Η ονομασία προέρχεται από μια περιοχή στα παράλια της ερυθράς θάλασσας, που ήταν υπό τούρκικη κατοχή. KURDI, ή Κιουρντί : Που προέρχεται από τη γη των Κούρδων. NIHAVENT, NISABYREK, NIKRIZ: Νιαβέντ, και λοιπές ονομασίες από διάφορες ακτές! IRAK : Που προέρχεται από το Ιράκ. ISPAHAN: Που προέρχεται από το όνομα της Αρχαίας Περσικής Πρωτεύουσας! SABAH - σαμπάχ: Που σημαίνει πρωινό! USSAK- ουσάκ: Που σημαίνει Εραστές! HISAR- χισάρ: Που σημαίνει φρούριο-κάστρο! HUSEYNI- Χουσεϊνί : Που σημαίνει ωραίος νέος! RAST- ραστ: Που σημαίνει σωστός-δίκαιος! NIYAZ- νιγιάζ η νεγιάζ! Που σημαίνει Ικεσία-παράκληση! BEYATI-BAYATI: Που προέρχεται από την γη των Bayat (μπαγιάτ).
Αυτοί είναι οι δώδεκα βασικοί μουσικοί δρόμοι του ρεμπέτικου τραγουδιού. Οι δύσκολοι και ακατανόητοι από τους Ειδικούς. Γνωρίσαμε τους δρόμους της μουσικής του ρεμπέτικου. Ας γνωρίσουμε και τα όργανα. Ας ξεκινήσουμε από το ΜΠΟΥΖΟΥΚΙ!
Το μπουζούκι ανήκει στην οικογένεια των λαούτων με μακρύ μανίκι, και η παρουσία του ξεκινά απ' την Αρχαία Ελλάδα, επεκτείνεται στο Βυζάντιο, και φτάνει στις μέρες μας. Στο βιβλίο "ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΝ ΜΕΓΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ", το οποίο έγραψε ο Αρχιεπίσκοπος Δυρραχίου ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ, συναντάμε το μπουζούκι με τις ονομασίες "Πανδουρίς", "Φάνδουρος", "Ταμπουράς". Η ονομασία μπουζούκι, προέρχεται από το Τούρκικο "Μπουζούκ".

Το μπουζούκι στην αρχική του μορφή (την μη εξελιγμένη), έχει μακρύ μανίκι, γύρω στους εβδομήντα πόντους, και είναι "τρίχορδο", δηλαδή έχει τρία ζευγάρια χορδές! Χρησιμοποιήθηκε σαν όργανο συνοδείας σε Δημοτικά Τραγούδια της Βυζαντινής εποχής, αλλά και της Τουρκοκρατίας. Άρχισε να αλλάζει μορφή στις αρχές του 1900, και να συναντιέται σαν "Τζουράς", "Γόνατο", "Σάζι",κλπ.
Το Σάζι είναι όργανο Περσικής καταγωγής, το οποίο όμως χρησιμοποιείται συχνά αντί του μπουζουκιού. Και εδώ να κάνω μια διευκρίνιση: Αναφέρθηκα ποιο πάνω στην "Εξελιγμένη μορφή" του μπουζουκιού. Εννοώ το "Τετράχορδο' μπουζούκι, αυτό των "σαλονιών", το οποίο διέφερε (και διαφέρει) κατασκευαστικά και ηχητικά. Είναι το "Λαϊκό" μπουζούκι, αυτό που "πρωτολανσάρισε" ο Μανώλης Χιώτης, και το παράδειγμα του το ακλούθησαν πολλοί. Το μπουζούκι, ήταν το βασικό όργανο των ρεμπέτικων τραγουδιών, και αργότερα των Λαϊκών.